You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Vol : 1 : # aMk 104 06/03/2022
bIjypI vfly hux XUkryn ivWc vI vot Bfl rhy hn : itkYq
ikhf ik modI koeI dyÈ dy Bgvfn hn jo AunHF leI nfary lgvfey jf rhy hn
nvIN idWlI. X¨kryn ivWc
Psy BfrqI ividafrQIaF dI
vfpsI df islislf lgfqfr
jfrI hY pr ajy vI vWzI
igxqI ivWc ividafrQIaF dy
Psy hox dI Kæbr hY» hflhI
ivWc X¨kryn qoN vqn vfpsI
krn vyly jhfjæ ivWc mµqrI
vWloN pI[aYWm[modI jiæµdfbfd dy
nfary lgvfey jfx ‘qy
iksfn nyqf rfkyÈ itkYq ny
iqWKf pRqIikiraf idWqI»
itkYq ny ikhf ik srkfr
ividafrQIaF ƒ ilafAux dI
koeI koiÈÈ nhIN kr rhI hY»
ijhVy ividafrQI Kud
bfrzr ‘qy phuµc rhy hn,
AunHF qoN eyarport ‘qy nfary
lgvfAuNdy hn» AunHF nfl
Poto iKcvfAuNdy hn» rfkyÈ
itkYq ny ikhf ik modI koeI
dyÈ dy Bgvfn hn jo AunHF
leI nfary lgvfey jf rhy
hn» bIjypI vfly hux X¨kryn
nvIn dI imRqk dyh XUkryn qoN ilafAux 'qy Bfjpf
ivDfiek boly-'PlfeIt 'c kPæn ijæafdf jgHf Gyrdf'
DfrvfV. krnftk dy Bfjpf
ivDfiek ny X¨kryn 'c jfn
guafAux vfly krnftk
invfsI nvIn sæyKrWpf dI lfsæ
Bfrq ilafAux dy svfl 'qy
axmnuWKI ibafn idWqf hY»
krnftk dy Bfjpf ivDfiek
arivµd bylfz ny vIrvfr ƒ
ieh kih ky nvF ivvfd CyV
ilaf ik imRqk dyh dI QF 'qy
hor ividafrQI vfps ilaFdy
jf skdy hn» dWs dyeIey ik
invfsI nvIn sæyKrWpf r¨sI
golfbfrI ivWc X¨kryn ivWc
mfiraf igaf sI» pirvfr
vWloN nvIn dI imRqk dyh dI
AuzIk krn dy mfmly ivWc
pWqrkfr vWloN puWCy svfl dy
jvfb ivWc ‘Bfjpf ivDfiek ny
ikhf ik nvIn dI lfÈ
ilafAux dI koiÈÈ kIqI jf
rhI hY pr ies vyly jµg dy
mfhOl ivWc ijafAuNidaF ƒ lY
ky afAuxf iËafdf cuxOqIp¨rn
hY» jy sµBv hoieaf qF lfÈ ƒ
vfps ilaFdf jfvyg ikAuNik
ieWk qfb¨q vflI jgHf dI QF 10
jfxy bYT skdy hn»‘ nvIn dy
ipqf sæyKrWpf igafngOVf ny
dWisaf ik AunHF ƒ srkfr vWloN
Brosf idWqf igaf sI ik AunHF
dI lfsæ do idnF ivWc Gr phuµcf
idWqI jfvygI» Ausny pIaYm
modI aqy krnftk dy muWK
mµqrI bsvrfj bomeI ƒ bynqI
kIqI sI ik Auh afpxy puWqr
dI lfsæ Gr ilafAux ivWc
mdd krn»ivDfiek dIaF
ieh itWpxIaF kyNdrI mµqrI
pRihlfd josæI dy Aus ibafn qoN
kuJ idn bfad afeIaF hn ,
jdoN AunHF ny ikhf sI ik
ivdysæF ivWc zfktrI dI
pVHfeI krn leI jfx vfly
90% ividafrQI BfrqI
dfKlf pRIiKafvF pfs nhIN
kr skdy» ies ibafn AuWqy
ivroDI iDr dy nyqfvF ny inµdf
kIqI sI» iËkrXog h ik 21
sflf nvIn Kfrikv nYsænl
mYzIkl X¨nIvristI 'c
dvfeI dI pVHfeI kr irhf
sI» ieWk mfrc ƒ iek
kirafny dI dukfn dy bfhr
Bojn leI lfeIn ivc KVHf
hox smyN r¨sI golIbfrI ivc
mfiraf igaf sI»
ivWc vI vot Bfl rhy hn»’
X¨kryn ivWc Psy ividafrQI
jdoN Bfrq phuµcy qF kyNdrI
rfj mµqrI ajy BWt ny vqn
vfpsI krn vfly
ividafrQIaF sfhmxy pRDfn
mµqrI nirµdr modI dI K¨b
qfrIP kIqI» mµqrI ny
gfjæIafbfd dy ihµzn
eyarbys ‘qy ‘modI jiæµdfbfd’
dy nfary vI lgvfey» ies
dOrfn itkYq ny ihjfb ivvfd
‘qy bolidaF ikhf ik jo vI
ihjfb dI gWl kry, Aus nfl
ihsfb-ikqfb dI gWl kro»
ihjfb df kft, ihsfbikqfb
hY»” rfkyÈ itkYq ny
ikhf ik qylµgfnf dy muWK
mµqrI dI sfzy nfl mulfkfq
hoeI hY» AuQy hI srkfr
iksfnF ƒ ds hjæfr rupey
pRqI eykV qWk idµdI hY qy
ieh 6 hjæfr dy ky gFdy
rihµdy hn»
‘jykr bhumq nf imilaf qF
kFgrs ‘afp’ nfl gTjoV krky
bxf skdI srkfr’ : bIbI BWTl
nvIN idWlI. 10 mfrc ƒ pµjfb
ivDfn sBf coxF dy nqIjy afAux
hn pr ies qoN pihlF hI keI
qrHF dIaF ikafs arfeIaF
lgfeIaF jf rhIaF hn» ies
vfr iksy vI isafsI pfrtI ƒ
bhumq nf imlx dIaF crcfvF
ivcfly kFgrs dI sInIar afg¨
qy pµjfb dy sfbkf muWK mµqrI
bIbI rfijµdr kOr BWTl df vWzf
ibafn sfhmxy afieaf hY» BWTl
ny ikhf ik jykr bhumq nf imilaf
qF kFgrs, afm afdmI
pfrtI nfl vI gWTjoV krky
srkfr bxf skdI hY» dovyN
pfrtIaF vWloN afpxy ichry df vI
aYlfn kIqf jf cuWkf hY» aijhy
ivc muWK mµqrI kOx bxygf dy
jvfb ivc bIbI BWTl ieQoN qWk
afK idWqf ik ijs dIaF sItF vWD
hoxgIaF, muWK mµqrI vI AunHF df ho
skdf hY» ies qoN pihlF Bfjpf
dy ieWk afg¨ vWloN vI gTjoV df
ieÈfrf kIqf igaf sI» s¨by ivc
cfr vWzIaF pfrtIaF vWloN coxF
lVIaF geIaF hn pr nqIijaF
qoN pihlF hI gTjoV dIaF
crcfvF vI iCV geIaF hn»
2 06/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
XUkryn ivWc Psy BfrqI ividafrQIaF leI nvIN aYzvfeIjærI jfrI
kIv. r¨s dI bµbfrI ivcfly
X¨kryn ivWc Psy BfrqI
ividafrQIaF ƒ kWZx leI
clfieaf jf irhf afpRyÈn gµgf
ajy jfrI hY» iesy ivcfly
Bfrq srkfr ny X¨kryn dy
p¨rbI ihWsy ivWc ividafrQIaF
ƒ iPlhfl sfvDfnI vrqx qy
bµb ÈYltrF ivWc bxy rihx dI
slfh idWqI hY» ivdyÈ mµqrflf
dy bulfry airµdm bfgcI ny
ikhf ik asIN X¨kryn dy sumI
Èihr ivWc Psy BfrqI
ividafrQIaF ƒ lY ky bhuq
iPkrmµd hF» asIN vWKvWKcYnlF
rfhIN r¨sI qy X¨krynI
srkfr ‘qy jµgbµdI krn leI
jæor pfrhy hF, ijs nfl X¨kryn
ivWc surWiKaq lFGf bxf ky
BfrqI nfgirkF ƒ surWiKaq
kWiZaf jf sky» AUnHF X¨kryn
ivWc Psy BfrqI ividafrQIaF
qy nfgirkF ƒ slfh idWqI ik
jdoN qWk AunHF ƒ irsk vfly
ielfikaF qoN kWZ nhIN ilaf
jFdf, AudoN qWk surWiKaf
sfvDfnI vrqx» golfbfrI qoN
bcx leI bµb ÈYltrF ‘c
Èrn leI rWKx qy gYr-loVINdf
irsk lYx qoN bcx» ies sµbµD
ivWc mµqrflf qy sfzy d¨qfvfs
ividafrQIaF dy lgfqfr
sµprk ivWc hn» d¨jy pfsy
kyNdrI nfgirk hvfbfjæI mµqrI
jXoiqrfidqX isµDIaf ny tvIt
krky ikhf ik romfnIaf qy
moldovf qoN ipCly 7 idnF ivWc
6222 BfrqIaF ƒ kWiZaf
igaf hY» Bfrq srkfr dI
apIl ‘qy hµgrI ny hux X¨kryn
srhWd qoN 50 iklomItr d¨r
susyvf ivWc ieWk nvF hvfeI
aWzf muhWeIaf krvfieaf hY»
ies hvfeI aWzy rfhIN BfrqI
jhfjæF ƒ afpRyt krky X¨kryn
ivWc Psy ividafrQIaF qy d¨jy
nfgirkF ƒ kWiZaf jf irhf
hY» ies qoN pihlF X¨kryn
srhWd qoN 500 ikmI d¨r
buKfryst dy eyarport rfhIN
afpRyÈn gµgf clfieaf jf irhf
sI»
sRI afnµdpur sfihb afAux vflI isWK sµgq df surWiKaf bImf kIqf jf irhY : DfmI
sRI afnµdpur sfihb .
ÈRomxI gurduafrf pRbµDk
kmytI dy pRDfn hrijµdr
isµG DfmI vWloN ÈnIvfr ƒ
qÉq sRI kysgVH sfihb dy
mIitµg hfl ivWc sRI
afnµdpur sfihb dy gurduafrf
sfihbfnF dy mYnyjrF
ÈRomxI kmytI mYNbrF aqy
aiDkfrIaF nfl holy
mhWly dy sbµDI mIitµg
kIqI geI» ies mIitµg
‘c sµgq dI afmd ƒ lY ky
kIqy jfx vfly pRbµDF
sbµDI ivcfr crcf kIqI
geI» ÈRomxI gurduafrf
pRbµDk kmytI dy pRDfn
hrijµdr isµG DfmI ny
Samaj
Weekly
smfj vIklI
Editor-in-chief
Devinder Chander
+44 7878 456 484
Editor
Manohar Birdi
+44 7411 251 804
Managing Editor
Rajveer Samra
+44 7412 970 999
Editorial Office
Samaj Weekly
Samaj Media Enterprise Ltd
46 Summer Road
Erdington,Birmingham UK
B23 6UR
+44 7878 456 484
+44 121 565 4810
info@samajweekly.com
samajweekly@gmail.com
hr p®kfr dy vpfrk aqy klfsIPfeIz
ieÈiqhfr dyx leI sµprk kro»
mIitµg dOrfn pWqrkfrF
nfl gWl kridaF dWisaf
ik sµgqF dI afmd ƒ lY
ky vWK vWK qrHF dy kIqy
jfx vfly pRbµDF sbµDI kµm
kIqy jf rhy hn» nfl hI
AunHF dWisaf ik sRI
afnµdpur sfihb ivKy aqy
kIrqpur sfihb ivKy
ÈRomxI gurduafrf pRbµDk
kmytI aqy isWK sµgqF
vWloN holy mhWly dOrfn 250
lµgr lgfey jfxgy» ies
qoN ielfvf sRI afnµdpur
sfihb aqy kIrqpur
sfihb ivKy afAux vflI
isWK sµgq df hr sfl dI
qrHF ies vfr vI surWiKaf
kYnyzf ’c hfdsy kfrn pµjfb
dy iqµn nOjvfnF dI mOq
cµzIgVH. kYnyzf dy ENtfrIE
’c srnIaf nyVy kfr hfdsy ’c
pµjfb dy iqµn nOjvfnF dI mOq
ho geI» imRqkF dI pCfx
guirµdrpfl ilWdV (31) vfsI
mono tfAUn, sµnI Kurfxf (24)
brYNtPorz aqy ikrnpRIq isµG
igWl (22) vfsI bYrI tfAUn
vjoN hoeI hY» iqµnoN pµjfb dy
PrIdkot nfl sbµDq sn»
bImf kIqf jf irhf hY»
ies bfry hor vDyry
jfxkfrI idµidaF AunHF
ikhf ik keI vfr
axsuKfvIaF Gtnf vfpr
kYnyzIan tfAUnsiæp hfrQr
ivWc hfeIvya 6 nyVy vYn dI
trfly nfl tWkr ho geI, ijs
kfrn iqµnF nOjvfnF dI mOq ho
geI» trflf cflk ƒ sWtF
lWgIaF aqy Aus ƒ hspqfl
dfKl krvfieaf igaf» do
nOjvfnF dI mOky ‘qy hI mOq ho
geI jdik qIjy ny hspqfl
‘c dm qoV idWqf»
jFdIaF hn ijs ƒ lY ky
afAux vflI sµgq df bImf
kIqf jFdf hY» AunHF aWgy
ikhf ik ieh bImf sRI
kIrqpur sfihb aqy
afnµdpur sfihb dy vIh
iklomItr dy eyrIey ‘c
lfg¨ hovygf» ies qoN
ielfvf sµgqF leI
irhfieÈ dy pRbµD gWTVI
GrF dy pRbµD jOVf GrF dy
pRbµD vI Aucycy qOr ‘qy
kIqy jf rhy hn» ies dy
nfl hI pRÈfsn vWloN sRI
afnµdpur sfihb ivKy
krvfey jf rhy sIvryj dy
kµm ƒ lY ky AunHF pRÈfsn
ƒ vI apIl kIqI ik
afnµdpur sfihb dy aµdr
krvfey jf rhy kµmF ƒ
jld p¨rf kIqf jfvy»
pWqrkfrF dy svflF dy
jvfb ivWc srfvF dy cWl
pWqrkfrF dI loV
rhy kµmF sbµDI AunHF ikhf
ik srfvF dy kµm afAux
vfly smyN ivc p¨ry kr
idWqy jfxgy» ies qoN
ielfvf AunHF ikhf ik
kIrqpur sfihb ivKy vI
jld srfvF df kµm Èur¨
kIqf jfvygf» ies qoN
ielfvf AunHF X¨kryn qoN
afAux vfly ividafrQIaF
leI idWlI qoN ijnHF kol
koeI vI ikrfieaf jF afx
df sfDn nhIN hY AunHF
vfsqy ÈRomxI gurduafrf
pRbµDk kmytI vWloN pRbµD
kIqy jf rhy hn qF jo AunHF
ƒ Gr qWk shI slfmq
phuµcfieaf jf sky»
jµmU: kOmFqrI srhWd ’qy pfiksqfnI zron BfrqI
Kyqr ’c dfKl, bIaYYWsaYWP ny golIaF clfeIaF
jµm¨. bIaYWsaYWP ny aWj ieWQy aµqrrfsætrI
srhWd 'qy sæWkI pfiksqfnI zron 'qy
golIbfrI kIqI» aiDkfrIaF ny ikhf ik
zron qoN hiQafr jF nsæIly pdfrQ nf suWty
jfx dI puÈtI leI qlfsæI muihµm clfeI geI
hY» bIaYWsaYWP dy bulfry ny dWisaf ik jdoN
qVky 4:10 vjy jdoN arnIaf dy ÈihrI
ielfky ivWc ÈWkI zron dI afvfjæ suxI qF
Pors dy jvfnF ny AuWz rhI sæWkI vsq¨ 'qy
golIbfrI kIqI» pulIs dI mdd nfl ielfky
ƒ Gyr ilaf igaf aqy qlfsæI muihµm clfeI
geI» aiDkfrIaF ny dWisaf ik bIaYWsaYWP
dy jvfnF ny zron ƒ dyKdy hI 10 imµtF dy
aµdr krIb 18 golIaF clfeIaF»
ieµglYNz dy hr ielfky ’c pWqrkfrF dI loV hY, pWqrkfrqf df ÈOk rWKx
vfly afpxI C.V. email: samajweekly@gmail.com AuWqy Byj skdy hn»
Editor-in-chief : Devinder Chander
Mob: 07878 456 484
not : pWqrkfrqf df qjurbf rWKx
vfly ƒ pihl idqI jfvygI»
www.samajweekly.com
KLbrF
06/03/2022
3
myrT dy dOrflf stysæn 'qy shfrnpur-idWlI
myrT . myrT dy dOrflf
stysæn 'qy Èincrvfr svyry
shfrnpur qoN idWlI pYsµjr
tryn dy do zWibaF 'c
iBafnk aWg lWg geI»
Dmfky nfl ijvyN hI koc 'coN
D¨µaF AuWTx lWgf qF XfqrI
koc 'coN bfhr afAux lWgy»
rylvy aiDkfrIaF muqfbk
pihlI njæry koc 'c sæfrt
srkt kfrn aWg lWgI hY»
KusæiksmqI nfl tryn
dOrflf stysæn 'qy KVHI sI»
tryn svyry 7[10 vjy
dOrflf stysæn 'qy phuµcI
sI» afm vFg rojæfnf
XfqrI rylgWzI dy afAux dI
AuzIk kr rhy sn» ies
rylgWzI rfhIN vWzI igxqI
ivWc idWlI dy rojægfr vfly
XfqrI sPær krdy hn» koc
'c aWg lWgx qoN qurµq
bfad XfqrI d¨jy koc 'coN
bfhr inklx lWgy» hflFik
koc 'c aWg p¨rI qrHF PYl
cuWkI sI» Kæbr ilKy jfx
qk aWg buJfAux dy pRbµD
nhIN kIqy gey sn»
pYsµjr tryn 'c lWgI iBafnk aWg
shfrnpur idWlI pYsµjr
tryn dy do zWibaF ƒ aWg
lWgx qoN bfad XfqrIaF ny
d¨jy zWby ƒ bcfAux leI
tryn ƒ aWgy DWk idWqf»
dWisaf igaf hY ik XfqrI
Kud hI tryn dy d¨jy zWibaF
ƒ vWK krdy hoey stysæn
vWl vDy» rojæfnf sPr krn
vfilaF ny dWisaf ik sk¨tI
'c hI tryn dy zWibaF 'coN
bdb¨ afAux lWgI pr jdoN
tryn dOrflf stysæn 'qy
phuµcI qF kuJ aWg lWg
geI» ies qoN qurµq bfad
XfqrI dovyN zWibaF qoN hyTF
Auqrn lWgy» QoVHI dyr
bfad hI tryn ƒ lWgI aWg
ny iBafnk r¨p Dfrn kr
ilaf» KqOlI vfsI
asævnI, Xogysæ aqy arux
ny dWisaf ik aWg ny
iBafnk r¨p Dfrn kr
ilaf» ieh dyK ky XfqrI
zr gey» ies qoN bfad
rylvy krmcfrIaF ny aWg
'qy kfb¨ pfAux df kµm sæur¨
kr idWqf»
isWKF qy kimAUinstF dy gTjoV nfl hI pµjfb hovygf mËbUq : drÈn pfl
cµzIgVH . kyNdrI isµG sBf
vWloN krvfey gey sYmInfr
ƒ sµboDn kridaF vWKvWK
bulfiraF ny ikhf ik
isWK aqy kimAUinst iDrF
dy afpsI myl-imlfp nfl
hI pµjfb ƒ mOj¨df sµkt
ivWcoN kWiZaf jf skdf hY»
sµXukq iksfn morcy dy
nyqf zf[ drÈn pfl ny
ikhf jdoN idWlI vWl iksfn
jQybµdIaF ny 26 nvµbr
2020 ƒ mfrc aµdr
pµjfbI/isWK nOjvfnF ny
bfgI ho ky puils dy nfky
hirafxf aqy rfjsQfn
vWloN qoVy aqy iksfn lIzrF
ƒ idWlI dy bfrzrF AuWqy
Jbfl cONk 'c kyNdr srkfr df kIqf arQI PUk muËfhrf
Jbfl. iksfn mËd¨r sµGrÈ
kmytI pµjfb vWloN iËlHf qrn
qfrn dy Ëon bIV bfbf buWZf
sfihb jI dy afg¨aF vWloN
gurduafrf mfqf Bfg kOr jI
dy sQfn ngr Jbfl ivKy
sµgq df BfrI ieWkT hoieaf»
ies smyN jQybµdI dy afg¨ Dµnf
isµG lfl¨ Guµmx, jrnYl isµG
n¨rdI, kulivµdr isµG
kYroNvfl, bljIq isµG bGyl
isµG vflf ny iekWqr sµgqF
nfl KulH ky ivcfrF kIqIaF»
AunFH dWisaf ik bIbIaYWmbI
ivcoN pµjfb dI mYNbrI Kqm
krn dy ivroD ivc aWzf
Jbfl ivKy kyNdr srkfr df
phuµcx leI mjb¨r kIqf»
amrIkf qoN afey hirµdr
isµG ny ikhf ik donF iDrF
drimafn vDy pfVy ƒ Kqm
krn leI isWK isDFq
anusfr purfxIaF afpsI
duÈmxIaF aqy guWsy-igly
AuWqy imWtI pf ky hI isWKF
aqy kimAUinstF dy afpsI
ivroD krky hI pµjfb dI
qbfhI hoeI hY aqy sfƒ
afsqk-nfsqk dy vfD¨
JgVy-JyiVaF ivc nhIN
pYxf cfhIdf» lyKk
rfjivµdr isµG rfhI ny
ikhf ik isWKF aqy KWby
pWKIaF dy afpsI srokfr
ijvyN brfbrI aqy jfq-pfq
puqlf P¨ikaf igaf» AunHF
ikhf ik kyNdr srkfr ny
afpxy hWQF ivc sfrf kµm
mukq smfj dI kfPI d¨r
qk sFJy hn aqy gdrI
bfibaF ny isWK pihcfx ƒ
kfiem rWKidaF ienHF sFJy
srokfrF leI vWzI
kurbfnI idWqI
hY» zf[ svrfj
isµG ny ikhf ijQy
KWby pWKI kfrkuµnF
ny pµjfbI
siBafcfr ƒ
iqafg ky glIsVI
pWCmI
siBafqf ƒ apxf ilaf,
AuWQy pµjfb dy isWK vI hry
ienklfb rfhI
“AujWzvfd” dy DWky cVHy
bOiDk aqy nYiqk kµgflI dy
kfj lY ilaf hY, ijs dy nfl
jo BfKVf zYm 'qy ibjlI pYdf
huµdI sI Auh vI hux pµjfb ƒ
iÈkfr ho gey» zf[ ipafrf
lfl grg ny ikhf ik bfby
nfnk dy isDFq aqy pµjfbI
rihql ƒ smJy bgYr, KWby
pWKI lihr ivkfs
nhIN kr skdI»
donF iDrF ieWk
d¨jy dIaF p¨rn
hn» bulfiraF ny
ikhf ik afm
mnuWK dI roËmrHf
dI i˵dgI ƒ
suKflI qy ibhqr
bxfAux dI lVfeI ieh donF
iDrF vWloN ieWk sFJf
pRogrfm aqy muhfË KVHf
krn dIaF vWzIaF
sµBfvnfvF hn» gdrI XoDy
nhIN imlxI aqy ies ivcoN
afAux vflf pfxI qy nihrF
afid df sfrf kfrobfr pRDfn
BfeI sµqoK isµG ny KWby
pWKI ikrqI iksfn pfrtI
bxfeI ijs ƒ afiPs leI
isWK imÈnrI kflj ivWc
isWK lIzrF ny QF idWqI aqy
pihlI vfr pµjfb ivWc lfl
Jµzf Ausy kflj AuWqy
lihrfieaf igaf» KWby
pWKI ikrqI iksfn pfrtI
nfl juVy gdrI bfbf
ivsfKf isµG, BfeI aCr
isµG lµbf smF akfl qKq
dy jQydfr rhy pr 1947
dI vµz vyly pµjfb ivWc
AuWTI K¨nI iPrk¨ hnyrI vyly
kimAUinstF aqy isWK
lIzrF ivc vµzIaF pY
geIaf» ieh vDdf pfVf
mµqrI kyNdr srkfr hvfly
krky inWjIkrn krn jf irhf
hY, ijs df isWDf asr pµjfb
1980vyN ivWc afpsI mfr
mrfeI qWk phuµc igaf»
kuJ sucyq kimAUinst iDrF
ƒ CWz ky bfkI kfmryz
pµjfb ivc srkfr dI
dmnkfrI mihµm dy
ihWsydfr bx ky styt dy
dihÈqvfd isafsq dy sµd
ho inbVy» sYmInfr ƒ
pRoPYsr Èfm isµG pRDfn,
kyNdrI sRI gur¨ isµG sBf,
pWqrkfr jspfl isµG
isWD¨, ieµj[ gurpfl isµG
isWD¨, suirµdr isµG ikÈnpurf,
gurpRIq isµG pRqIinD
globl isWK kOsl, ieµj[
suirµdr isµG aqy nvqyj
isµG ny vI sµboDn kIqf»
qy hirafxf dy KyqF 'qy
pvygf, AunHF ikhf ies ƒ
pµjfbI kdy vI sihx nhIN
krngy qy kyNdr srkfr ies
PYsly ƒ qurµq vfps lvy
nhIN qF sµGrÈ ƒ hor iqWKf
kIqf jfvygf» ies smyN
suirµdr isµG, mnijµdr
isµG, sfb isµG, gurbIr
isµG, ÈmÈyr isµG, jsvµq
isµG, rfm isµG, kÈmIr
isµG, idlbfg isµG, gurdyv
isµG, mihµdr isµG, krnbIr
isµG, bfj isµG, rGbIr
isµG, jgIr isµG, amrIk
isµG, blivµdr isµG afid
afg¨ hfËr sn»
4 06/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
srkfrI snmfn nfl kIqf jfvygf
Èyn vfrn df aµiqm sµskfr
mYlbOrn. afstrylIaf dy
pRDfn mµqrI skft mOrIsn
ny aYlfn kIqf ik mrh¨m
sipµn gyNdbfË Èyn vfrn df
srkfrI snmfn nfl aµiqm
sµskfr kIqf jfvygf, jdoN
ik ikRkt borz ny AunHF dy
snmfn ivc aYWm[ sI[ jI[
ivWc ieWk stYNz df nF bdl
ky aYWs[ ky[ vfrn rWKx df
ÌYslf kIqf hY» mOrIsn ny
tvIt kIqf ik afstRylIaf
dy lok Èyn vfrn dy idhFq
dI Ébr qoN hYrfn aqy duKI
hn» Auh isrÌ 52 sflF dy
sn» vfrn sfzy mhfn
iKzfrIaF ivWcoN ieWk sn»
Auh AunHF lokF ivWcoN ieWk
sn, ijnHF ny zOn bRYzmYn
vrgIaF asfDfrn
pRfpqIaF hfsl kIqIaF
sn» pRDfn mµqrI ny ikhf
ik AunHF dIaF pRfpqIaF AunHF
dI pRiqBf, anuÈfsn aqy
Kyz pRqI AunHF dy jƒn ƒ
drsfAuNdIaF hn,
pr Èyn vfrn
afstrylIafeI
lokF leI ies qoN
ikqy iËafdf
snmfn dy
hWkdfr sn» Auh
mhfn iKzfrIaF
ivWcoN ieWk sn»
hr koeI AunHF ƒ
ipafr krdf sI» AunHF dy
idhFq nfl asIN sfry bhuq
duKI hF» rOz mfrÈ dy
idhFq qoN ieWk idn bfad
aijhf hovygf, ies dI koeI
klpnf vI nhIN kr skdf
sI» AunHF ikhf ik Èyn
vrgf koeI nhIN sI» AunHF ny
afpxI i˵dgI afpxy qrIky
nfl bqIq kIqI» AunHF
dIaF pRfpqIaF byimsfl
rhIaF sn»
ijkrXog hY ik
ikRkt jgq dy
mhfn sipnr
vfrn dI bIqy
idn QfeIlYNz ivWc
idl df dOrf pYx
kfrn mOq ho geI
sI» vfrn ny
1992 ivWc isznI
ikRkyt mYdfn ivWc Bfrq dy
iÉlfÌ afpxf tYst zYibAU
kIqf sI» AunHF ny 145 tYst
Kyzy» ies dOrfn AunHF ny
708 ivktF leIaF» vfrn
ny 194 vnzy mYcF ivWc 293
ivktF leIaF hn»
ikµnrF vWloN ivÈv ÈFqI leI mfrc
atfrI. ikµnr smfj ny aWj
ivÈv ÈFqI dy mWdynËr
srbWq dy Bly leI atfrI
bfËfr ivWc mfrc kWiZaf,
ijs ivWc ikµnr smfj qoN
ielfvf sQfnk lok vI hfËr
sn» ies mOky atfrI bfËfr
dy mohqbrF ny mfrc ivWc
Èfml lokF ƒ isropE pf ky
snmfinq vI kIqf» mfrc dI
muKI bfbf sImf atfrI ny
dWisaf ik aWj df ieh mfrc
afpxy dfd gur¨ bfbf svrxI
qy gur¨ bfbf rfxI dI Xfd ƒ
qfËf krn qy srbWq dy Bly
leI kWiZaf igaf hY» AunHF
ikhf ik jo sfzy smfj vWloN
pRogrfm krvfieaf jf irhf hY
lgpg 8 idnF qWk cWlygf,
ijs ivWc smuWcy Bfrq ivWcoN
hËfrF dI igxqI ’c ikµnr
smfj dy lok Èfml hoxgy»
AunHF ikhf ik mfrc dOrfn Auh
ipµz dy sfry gurduafiraF qy
mµdrF smyq hor Dfrimk QfvF
’qy ivÈv ÈFqI ƒ smripq
srbWq dy Bly leI ardfs
krngy» ies mOky bfbf suWcf
isµG, aµimRqpfl isµG sµnI,
gurdyv isµG, myjr isµG qy
bldyv isµG sxy sYNkiVaF dI
igxqI ivWc lok hfËr sn»
sµsd mYNbr gurjIq aOjlf vloN polYNz afey ividafrQIaF nfl mulfkfq
vfrsf . X¨kryn qy r¨s
ivcfly iCVI jµg ivWc vWzI
igxqI ivWc BfrqI ividafrQI
AuQy Psy hoey hn» X¨kryn
ivWc Pæsy BfrqI ividafrQIaF
dI mdd leI aµimRqsr dy
kFgrsI sµsd mYNbr gurjIq
aOjlf polYNz phuµc hoey hn»
gurjIq aOjlf ny aWj X¨kryn
qoN vfrsf, polYNz afey
ividafrQIaF nfl gurduafrf
sfihb aqy ihµd¨ Bvn mµidr
ivKy mulfkfq kIqI» gurjIq
aOjlf ny dWisaf ik
ividafrQIaF ny afpxI
jæubfnI vfprIaF GtnfvF bfry
jfxkfrI idWqI jo aglyrI
kfrvfeI leI lfhyvµd rhygI»
vfrsf qoN Auh X¨kRyn bfrzr
‘qy ividafrQIaF dI mdd
leI rvfnf ho rhy hn»
dWsxXog hY ik kFgrsI sµsd
mYNbr gurjIq aOjlf bIqy idn
dWKxI korIaf dy jµglF ivWc aWg lWgx
kfrn hËfrF lok Gr CWzx ƒ mjbUr
isEl. dWKxI korIaf dy
p¨rbI qWt Kyqr ivWc PYlI
jµgl ivWc aWg lWgx kfrn
hËfrF lok afpxy GrF ƒ CWz
ky cly gey» ies nfl ieWk
pRmfx¨ AUrjf plFt qy asQfeI
r¨p nfl Kqrf pYdf ho igaf»
bIqI Èfm qWk krIb 1,000
PfierPfeItr qyË hvfvF
drimafn aWg buJfAux leI
sÉq muÈkq krdy rhy aqy
AunHF df iDafn aWg ƒ
smicEk Èihr dy nyVy qrl
kudrqI gYs kyNdr qWk phuµcx
qoN rokx qy kyNdirq irhf»
nYÈnl Pfier eyjµsI aqy
korIaf PorYst srivs dy
aiDkfrIaF muqfbk, aWg
nyVly Aulijn kfAUNtI ivWc
ieWk phfVI Kyqr ivWc bIqI
polYNz leI rvfnf hoey sn»
Auh cfr idnF vfsqy polYNz
svyr lWgI aqy ies nfl 22
mkfn aqy 9 hor ZFcy nuksfny
gey» nYÈnl Pfier eyjµsI dy
ieWk aiDkfrI lI jyeI-h¨n ny
dWisaf ik aWg PYlx qy krIb
4,000 lok afpxy GrF ƒ CWz
ky cWly gey pr bIqI Èfm qWk
161 lok prq afey» ieWk hor
eyjµsI dy aiDkfrI kFg dyeIh¨n
ny dWisaf ik aWg smuµdr
gey hn» jfx qoN pihlF AunHF
ikhf sI ik Auh BfrqI
dy kµZy siQq pRmfx¨ AUrjf
plFt dy Gyry qWk PYl geI
ijs nfl afprytr ƒ 50
PIsdI qWk kµm GWt krnf
ipaf» plFt qy sYNkVy
PfierPfeItrF ƒ qfienfq
kIqf igaf aqy aWg qy kfb¨
pfieaf igaf» ajy qWk iksy
dy jfnI nuksfn dI koeI Ébr
nhIN hY»
nÈIlIaF golIaF sxy iqµn igRPæqfr
qrn qfrn. sIafeIey stfÌ
pWtI dI pulIs ny Qfxf hrIky
ielfky dy ipµz ipRµgVI dy vfsI
sqnfm isµG ƒ bIqy kWlH
9600 nÈIlIaF golIaF smyq
igRPæqfr kIqf hY[ jfxkfrI
muqfibk eyaYWsafeI crnjIq
isµG dI agvfeI vflI pulIs
ny ielfky ivWc muljæm ƒ
sivPt kfr ’qy jFidaF rok ky
kfr dI qlfÈI leI qF kfr
ivWcoN nÈIlIaF golIaF qy pµj
hjæfr rupey brfmd hoey[
eyaYWsafeI crnjIq isµG ny
dWisaf ik ies sbµDI hrIky
pulIs ny kys drj kr ilaf
hY» Qfxf sdr blfcOr dI
pulIs ny vWK-vWK kysF ivWc do
nOjvfnF koloN 310 nÈIlIaF
golIaF sxy kfb¨ kIqf hY»
eyaYWsafeI pRym lfl ny dWisaf
ik Auh ipµz gh¨µx qoN rWkVF
byt ilµk sVk ’qy gÈq kr
rhy sn ik ipµz gh¨µx dy
ÈmÈfn Gft lfgy ieWk
nOjvfn, ijs dI pCfx rxjoq
isµG vfsI rWkVF byt vjoN
hoeI, ƒ ÈWkI hflq ivWc
vyiKaf» Aus ƒ kfb¨ krky
110 golIaF brfmd kIqIaF»
ividafrQIaF dI mdd krn
leI AuQy jf rhy hn aqy
BfrqI ividafrQIaF ƒ AuQoN
surWiKaq kWZ ky vfps Bfrq
ilaFdf jfvygf» AunHF polYNz
‘c rihµdy afpxy dosqF,
imWqrF aqy hor pµjfbI
BfeIcfry ƒ apIl vI kIqI ik
Auh ik Auh BfrqI
ividafrQIaF ƒ X¨kryn ivcoN
kWZx leI AunHF dI mdd
krn» aOjlf ny ikhf ik
KfrkIv aqy sumI ivc Psy
sfzy lokF ƒ bcfAux leI jo vI
Xqn krny pYxgy krFgy»
Bfrq ivc rihµidaF aijhf
krnf QoVHf aOKf hY ikAuNik smyN
df bhuq Prk hY AunHF nfl
juVn ivc musækl afAuNdI hY»
www.samajweekly.com
KbrF
06/03/2022
5
BfKVf ibafs mYnyjmYNt borz muWdy 'qy iksfn
mjædUr sµGrÈ kmytI ny modI srkfr dy puqly PUky
tFzf. BfKVf ibafs
mYnyjmYNt borz ivWcoN
pµjfb hirafxf dI
numfieµdgI Kæqm krn dy
ivroD ivWc aWj iksfn
mjæd¨r sµGrsæ kmytI dy
mYNbrF ny tFzf ielfky ivWc
iqµn vWK-vWK QfvF ’qy ros
pRdrsæn kridaF modI
srkfr dy puqly P¨ky»
iksfnF ny ieh pRdrsæn
s¨bf pRDfn sqnfm isµG
pµn¨ aqy sivµdr isµG
cuqflf dy idsæf-inrdysæF
hyT tFzf dy srkfrI
hspqfl coNk ivKy jæon
pRDfn prmjIq isµG BuWlf
dI agvfeI hyT kIqf»
modI srkfr df puqlf
P¨kidaF roh Brp¨r
nfarybfËI kIqI geI aqy
kyNdr srkfr vWloN bI[ bI[
aYWm[ bI[ ivWc pµjfb aqy
hirafxf dI pRqIinDqf
Kqm krn df sÉq ivroD
kIqf igaf» iksfnF ny
ikhf ik kyNdr dI modI
srkfr lgfqfr inWjIkrn
dIaF nIqIaF vWl kdm
vDf rhI hY, ijs kfrn
BfKVf ibafs mYnyjmYNt
borz ivWcoN pµjfb aqy
hirafxf dI mYNbrsiæp
Kæqm krky iksy hor s¨by
qoN cyarmYn inXukq krky
zYm qy kbjy kIqy jf rhy
hn» ieh pµjfb dy pfxI ƒ
luWtx df nvF qrIkf hY»
AuhnF ikhf ik kyNdr
srkfr lgfqfr pµjfb dy
ihWqF ƒ nuksfn phuµcf rhI
hY aqy inWjIkrn ƒ aWgy
BqIjy ny afpxy sky cfcy df
golIaF mfr ky kIqf kql
vDf rhI hY» ies mOky
lWKI rfVf, b¨tf isµG, Bjn
isµG, sqnfm isµG aOlK,
gurdyv isµG , gorf bWsI,
mndIp isµG, jsvIr
isµG, kulvIr isµG, brkq
alI, hmId muhµmd, ivWkI,
sqnfm isµG, jgjIvn
isµG, rjæf bfjvf smyq
hor vI lok mOj¨d sn»
ivdyÈ mµqrfly df vWzf ibafn- afprysæn
gµgf qihq hux qWk 13300 BfrqI prqy Bfrq
nvIN idWlI. r¨s aqy X¨kryn
ivcfly jµg jfrI hY» ies sB
dy ivckfr keI BfrqIaF dy
AuWQy Psy hox df vI Kdsæf hY»
X¨kryn dy p¨rbI sæihr
KfrkIv ivWc keI BfrqIaF dy
Psy hox df Kdsæf hY» ies sB
dy ivckfr aWj ivdysæ mµqrfly
ny dfavf kIqf hY ik
sfry BfrqIaF ny
KfrkIv CWz idWqf hY, jo
ik cµgI Kæbr hY» ivdysæ
mµqrfly dy bulfry
airµdm bfgcI ny ikhf
ik X¨kryn dy KfrkIv
sæihr qoN lgBg sfry
BfrqIaF ƒ kWZ ilaf igaf
hY, jo ik cµgI Kæbr hY» AunHF
ikhf ik ipCly 24 GµitaF
ivWc 15 AuzfxF Bfrq
phuµcIaF hn, ijnHF ivWc krIb
2900 BfrqIaF ƒ bfhr
kWiZaf igaf hY» Eprysæn
gµgf qihq hux qWk 63 AuzfxF
lgBg 13,300 BfrqIaF ƒ lY
ky Bfrq phuµc cuWkIaF hn»
agly 24 GµitaF ivWc 13 hor
AuzfxF dy smF-sfrxI hn»
ivdysæ mµqrfly ny ikhf ik
ipsoicn aqy KfrkIv qoN asIN
agly kuJ GµitaF ivWc
sfiraF ƒ kWZx ivWc kfmXfb
ho gey hF, hux qWk mYƒ pqf hY
ik KfrkIv ivWc
koeI vI nhIN
bicaf hY» muWK
Poks hux s¨mI 'qy
hY, ijs ƒ ihµsf
aqy afvfjfeI dI
Gft kfrn cuxOqI
idWqI geI hY» sB
qoN vDIaf ivklp jµgbµdI
hovygI» ivdysæ mµqrfly muqfbk
hux qWk 21,000 BfrqI
X¨kryn CWz cuWky hn» ies qoN
ielfvf ivdysæ mµqrfly ny vI
ikhf hY ik ijhVy lok ajy vI
AuQy Psy hoey hn, AunHF nfl
sµprk krn dI kosiæsæ kIqI
jf rhI hY»
aµimRqsr. aµimRqsr dy
rfmqIrQ roz dy ielfkf
afnµdpur aYvyinAU ivc vWzI
vfrdfq ƒ aµjfm idWqf
igaf» jfxkfrI anusfr ieWk
nOjvfn ny afpxy sky cfcy df
golIaF mfr ky kql kr
idWqf» vfrdfq ƒ aµjfm dyx
ipWCoN doÈI mOky qoN Prfr ho
igaf» mrn vfly ‘qy doÈI dy
ipqf dy kql df doÈ hY» Auh
ies mfmly ivWc kuJ smF
pihlF hI sjæf kWt ky jylHoN
bfhr afieaf sI» Gtnf dI
jfxkfrI imldy hI puils mOky
‘qy phuµc geI qy puils ny lfÈ
ƒ kbjæy ivWc lY ilaf qy doÈI
nOjvfn iKlfPæ kql df kys
drj krky Aus dI igRPqfrI
leI CfpymfrI Èur¨ kr idWqI»
Gtnf dI jfxkfrI idµidaF
guaFZIaF ny dWisaf ik
gurdIp isµG rfmqIrQ roz
siQq afeI[tI[afeI[ ivWc
cpVfsI dI nOkrI krdf sI»
lgBg aWT sfl pihlF
gurdIp isµG ny afpxy sky
Brf hrijµdr isµG df kql
kr idWqf sI» ijs leI
adflq ny Aus ƒ sjæf suxfeI
sI qy kuJ smF pihlF hI Auh
kql dy mfmly ivWc sjæf kWtx
qoN bfad irhfa ho ky Gr
priqaf sI» hrijµdr isµG
df puWqr amndIp isµG
afpxy cfcy gurdIp isµG qoN
bdlf lYxf cfhuµdf sI qy ies
leI Auh sfjiæÈ rc irhf sI»
doÈI ny gurdIp ƒ DmkI idWqI
sI ik Auh Aus ƒ mfr dyvygf»
ies ƒ lY ky cfcy-BqIjy ivWc
JgVf vI hoieaf sI»
mogf: motrsfeIkl svfr lutyiraF ny pYtrol pµp dy mulfjæmF qoN luWty lWKF rupey
aµimRqsr . pµjfb dy hflfq idno-idn
ivgV rhy hn» hr rojæ axsuKfvIaF
GtnfvF vfpr rhIaF hn» blfqkfr,
corI, kql ieh sB afm ho gey hn»
kfƒn df KOP nhIN irhf» cfry pfsy kfƒn
dIaF DWjIaF AuzfeIaF jf rhIaF hn»
aijhf hI mfmlf jiælHf mogf qoN sfhmxy
afieaf hY» mogf jiælHf dy aDIn pYNdy ipµz
mfCIky dy kol idn idhfVy iek pYtrol pµp
dy krmcfrIaF qoN do nkfbpoÈ
motrsfeIkl svfr bdmfÈF vWloN krIb 3
lWK 65 hjæfr rupey dI luWt kIqy jfx df
mfmlf sfhmxy afieaf hY» imlI jfxkfrI
muqfibk pYtrol pµp dy dovyN krmcfrI
pYtrol pµp qoN kYÈ lY ky inhfl isµG vflf
siQq bYNk ivc jmHF krvfAux jf rhy sn»
ies dOrfn rsqy ivc do nkfbpoÈ
motrsfeIkl svfr lutyiraF ny AunHF ƒ rok
ky luWt-Koh dI vfrdfq ƒ aµjfm idWqf»
AuDr Gtnf dI s¨cnf imlidaF hI puils
aiDkfrI mOky 'qy phuµcy» ey[aYWs[pI[ muhµmd
sÌrfj aflm ny dWisaf ik puils vloN
lutyiraF ƒ kfb¨ krn leI sI[sI[tI[vI[
kYmiraF dI Putyj ƒ Kµgfilaf jf irhf hY»
6 06/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
XUkryn jµg bfry ‘JUTIaF’ KæbrF ƒ rokx leI pUiqn ny PysbuWk qy tivWtr blOk kIqy
mfsko. r¨s dy rfsætrpqI
vlfdImIr p¨iqn ny X¨kryn
ivWc jµg bfry AunHF dy
hukmF dI pflx krn ivWc
asPl rihx vfly mIzIaf
aqy ivakqIaF iKlfP
kfrvfeI qyjæ kr idWqI
hY» AunHF ny PysbuWk aqy
tivWtr ƒ blOk kr idWqf
hY aqy ieWk ibWl ’qy
dsqKq kIqy hn jo
jfxbuWJ ky J¨TIaF KæbrF
PYlfAux ƒ aprfD
bxfAuNdf hY» ies qoN
pihlF keI nfmI ryzIE qy
tIvI cYnljæ bµd kIqy jf
cuWky hn»
koronf vfiers ƒ Éqm krn leI 14 sflf
hrisrjx isµG ny kIqf anoKy robot df inrmfx
luiDafxf. mfnv jfqI leI
Gfqk kronf vfiers ƒ
Éqm krn leI sqpfl
imWql sk¨l dy 14 sflf
ividafrQI ny iek anoKy
robt df inrmfx kIqf hY»
AunHF ny disaf ik ieh robt
nYWtvrk dI vrqoN kr ky
mnuWK rhiq vfqfvrn ivc
kµm kr skdf hY» ies ƒ
bxfAux qy hrisrjx ƒ 5
ieµzIaf buWk afÌ irkfrzj
ivc mfnqf imlI hY» aWTvIN
jmfq ivc pVHdf ieh hoxhfr
ividafrQI ipCly 5 sflF
qoN sk¨l dI roboitks tIm df
ihWsf hY aqy rfj, rfÈtrI
aqy aµqrrfÈtrI pWDr ’qy
keI robotk mukfbly ijWq
cuWkf hY» Aus dy mfipaf ny
disaf ik Auh hmyÈf joÈ
nfl
Biraf rihµdf hY, nvyN ivcfrF
aqy Kojf dI koiÈÈ krdf hY»
ies qihq Aus ny koivz
siQqI ƒ iDafn ivc rWKdy
hoey hvf ivc mOj¨d koivz
vfiers ƒ hWQI sfÌ krn dI
Ër¨rq nfl lVn leI iek
Èfndfr
hWl liBaf aqy robt df
inrmfx kIqf ijs dI vrqo
krky bYktIrIaf ƒ mfiraf
jf skdf hY» Aus ny
jfxkfrI idqI ies aDuink
robt ƒ 360 kYmry dI mdd
nfl kµtrol kIqf jFdf hY»
rfj sBf qoN htx vfly hn ieh idWgj afgU, hox jf irhf kfrjkfl pUrf
nvIN idWlI . rfj sBf 'c
ibWl pfs krvfAuxf hux
Bfjpf leI aOKf kµm hox
vflf hY» Bfjpf aqy Aus
dIaF sihXogI pfrtIaF kol
ies vyly rfj sBf dIaF 114
sItF hn, ijnHF ivWcoN Bfjpf
kol 97, jyzIX¨ kol 5,
ey[afeI[zI[aYm[ky[ kol 5,
afjæfd kol 1 aqy CotIaF
pfrtIaF kol 6 sItF hn,
pr jldI hI ieh siQqI
bdlx vflI hY» rfj sBf
dIaF 70 sItF leI apRYl qoN
agsq qWk coxF hoxIaF
hn» Bfjpf leI 5 sItF,
eyafeIeyzIaYmky aqy afjæfd
AumIdvfrF leI 1 sIt GWt
jfvygI» ies qoN bfad nµbr
Pors 114 qoN GWt ky 107 'qy
af jfvygI» aijhy 'c jykr
sihXogI pfrtIaF aWKF
idKfAuNdIaF hn aqy bIjyzI,
vfeIaYWsafr kFgrs df
smrQn nhIN imldf qF
Bfjpf leI rfj sBf 'c koeI
ibWl pfs krvfAuxf bhuq
musækl ho jfvygf» ies qoN
ielfvf jykr pµjfb,
AuqrfKµz aqy X¨pI ivWc sItF
GWt jFdIaF hn qF rfj sBf
ivWc Bfjpf dy sµsd mYNbrF dI
igxqI hor vI GWt skdI hY,
ikAuNik ienHF rfjF ivWc rfj
sBf dIaF 19 sItF hn» ieWQy
qsvIr 10 mfrc qoN bfad
spWsæt ho jfvygI» cfh dy
kWp 'c isafsI q¨Pfn KVHf
krky kyNdr dI atl ibhfrI
vfjpfeI srkfr ƒ iek vot
nfl suWtx vfly subrfmnIam
kuWtmfr qy DmkIaF dyx df mfmlf : Bfjpf
afgUaF iÉlfÌ iProËpur 'c prcf drj
iProËpur . sfbkf mµqrI rfxf
gurmIq soZI aqy muWK sµsdI
skWqr sKpfl isµG nµn¨ smyq
7 lokF iÉlfÌ prcf drj
kIqf igaf hY» ieh prcf
Qfxf sdr iProËpur ivc drj
kIqf igaf hY» dWs dyeIey ik
ieh prcf pµjfb dIaF ivDfn
sBf coxF dOrfn surjIq isµG
nfm dy nOjvfn nfl kuWtmfr
aqy DmkIaF dyx ivruD drj
kIqf igaf hY» 29 sflf
surjIq isµG ny ieh iÈkfieq
idqI sI ik 20 ÌrvrI ƒ coxF
vfly idn Aus nfl kuWtmfr
kIqI geI sI aqy Auh ËÉmI
vI ho igaf sI» 20 ÌrvrI ƒ
hI ies Gtnf mgroN lokF ny
rfxf soZI df rsqf 5 Gµty rokI
riKaf sI» ieh vI dWsxXog
hY ik rfxf soZI kFgrs CWz
svfmI vI rfj sBf CWzxgy»
ikhf jf irhf hY ik ies nfl
Auh Bfjpf qoN vI vWK ho
jfxgy» kyNdr srkfr 'qy lµby
smyN qoN hmlfvr rhy svfmI
df rfj sBf qoN kfrjkfl 24
apRYl ƒ Kqm hox jf irhf
PVF mfrdy nfto ny rUsI qfkq aWgy
gozy tyky: XUkrynI ivdyÈ mµqrI
X¨kryn. X¨kryn dy
ivdysæ mµqrI dimqro
kulybf ny aWj nfto dy
mYNbrF vWloN X¨kryn
AuWqy no-PlfeI jæon
lfg¨ krn qoN ienkfr
krn qoN bfad
nfto gTjoV AuWqy
r¨sI dbfa aWgy
Jukx df dosæ lfieaf hY» sRI
kulybf ny ikhf ik nfto Auh
Bfjpf ivc Èfml ho gey sn
aqy ies vfr ivDfn sBf coxF
AunHF ny Bfjpf dI itkt qoN hI
lVIaF hn» surjIq isµG dI
iÈkfieq qoN bfad hux puils
hrkq ivc afeI hY aqy
hY» ijs qrHF AunHF ny ipCly
smyN 'c srkfr 'qy insæfnf
sfiDaf hY, Aus nfl AunHF dy
muV cuxy jfx dIaF sµBfvnfvF
nfmumikn hn» Bfjpf dy
AuWc s¨qrF anusfr AunHF ƒ nf
qF hux nfmjæd kIqf jfvygf
qfkq nhIN rhI,
ijs dI X¨krynIanF
ny klpnf kIqI sI»
X¨krynI tYlIivjæn
'qy AunHF ikhf ik
Auh r¨sI hmruqbf
srgyeI lfvrov
nfl gWlbfq krn
leI iqafr hn pr
ieh qF hI sµBv hY jy gWlbfq
sfrQk hovy»
Bfjpf AumIdvfr rfxf gurmIq
isµG soZI aqy muWK sµsdI
skWqr suKpfl isµG nµn¨ smyq
kuWl 7 lokF 'qy mfmlf drj
kr aglyrI kfrvfeI kIqI jf
rhI hY»
aqy nf hI AunHF ƒ iksy hor
s¨by qoN rfj sBf Byijaf
jfvygf» Bfjpf dy nfl-nfl
kFgrs dy keI idWgj nyqfvF
df vI rfj sBf qoN kfrjkfl
p¨rf hox jf irhf hY» ies
ivWc kFgrs dy bfgI gruWp
jI-23 ivWc sæfml afg¨
afnµd særmf, kipl isWbl,
kyrlf qoN ey ky aYNtnI aqy
pµjfb qoN aµibkf sonI sæfml
hn» pµjfb qoN rfj sBf mYNbr
pRqfp isµG bfjvf df kfrjkfl
vI Kæqm hox jf irhf
hY» ienHF afg¨aF dy muV
nfmjæd hox dI vI sµBfvnf
nhIN hY»
www.samajweekly.com
pRI- pRfiemrI jmfqF dy bWicaF dIaF
mfvF dI ieWk rojæf vrksæfp lgfeI
KbrF
15 lWK rupey dI aYm pI gRFt nflæ
bxn vflæI glI df kIqf AudGftn
kp¨rQlf ( kOVf) gRfm pµcfieq
bfbf dIp isµG ngr ryl
koc PYktrI ( kp¨rQlf) dy
srpµc mYzm ruipµdr kOr aqy
sm¨h mYNbr pµcfieqF vWloN 15
lWK rupey dI aYWm pI gRFt nflæ
bxn vflæI 32 vIN glæI df
AudGtn kIqf igaf» pRDfn
hrimµdr isµG rfj¨ ny dWisaf ik
gRfm pµcfieq vWloN bfbf dIp
isµG ngr dy vsnIk imhr
isµG dy Gr qoN lY ky gurbcn
isµG dy Gr qk qkrIbn 650
PuWt lµbI AuNglI ivWc ieµtrlOk
tfielF lfAux df kµm sæur¨ kIqf
igaf hY» Ehnf ny afiKaf ik
gRfm pµcfieq bfbf
dIp isµG ngr
dy sfry pqvµqy
srpµc mYzm
ruipµdr kOr dI
agvfeI hyT
ipµz dy srvpWKI
ivkfs leI inrµqr
XqnsæIl hn » AunHF afiKaf ik
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
bfbf dIp isµG ngr ivKy aYWm pI gRFt nfl bxn vflI 32vI glI df AudGftn krdy hoey
srpµc mYzm ruipµdr kOr aqy hor pqvµqy.
Auh mYNbr pfrlImYNt
jsbIr isµG igWl AurPæ
izµpf ibafs dy
DµnvfdI hn ijhnF
vWloN jfrI hoeI gRFt
nflæ ipµz dy ivkfs
kfrj cWl rhy hn»
EhnF ikhf ik kFgrs
pfrtI dy hlkf sulqfnpur
loDI qoN aYWm aYWl ey nvqyj
isµG cImf ny vI ipµz bfbf dIp
isµG ngr dy ivkfs kfrjF
leI loVINdy Pµz/ gRFtF jfrI
krn ivWc koeI ksr aD¨rI
nhIN rihx idWqI» ies mOky
Auqy hornF jgr¨p isµG,,
qfilb muhµmd , amrIk isµG,
aYWm pI isµG , jI aYs cOhfn,
qfrf isµG, brijµdr isµG,
suWKf isµG, jIq isµG,
rmndIp kOr pµc, divµdrpfl
kOr pµc, jgIr isµG pµc,
kuldIp isµG pµc, mnjIq
isµG,jsivµdr isµG, afnµd
sYxI, blbIr milk qy pRDfn
guridafl isµG afid ivsæysæ
qOr AuWqy hfjær sn»
06/03/2022
7
iPælm inrmfqf ivvyk agnIhoqrI boly- kÈmIr dI
krUr sWcfeI df ÈIÈf hY iPlm ‘d kÈmIr PfeIlË’
jµm¨ . kÈmIr ’c nslkuÈI
aqy afpxy hI dyÈ ’c ihjrq
krn vfly kÈmIrI ihµd¨aF dI
sWcI khfxI ƒ drsfAuNdI
iPlm ‘d kÈmIr PfeIlË’ dy
inrmfqf, klfkfr ivvyk
agnIhoqrI, drÈn kumfr,
pWlvI joÈI, BfÈf suµblI, sOrv
vrmf dI tIm iPlm dy pRcfr
leI ienHIN idnIN jµm¨ ’c hn»
Èincrvfr ƒ pRYWs kfnPrµs
dOrfn ivvyk agnIhoqrI ny
dfavf kIqf ik ieh iPlm hI
nhIN, aijhI dfsqfn hY ijhVI
afËfd Bfrq dy ieiqhfs ’c
klµk hY» ies dy sWc ƒ kdy
iksy ny drsfAux dI koiÈÈ
nhIN kIqI» iPlm sfl 2018
’c bxnI Èur¨ hoeI aqy hux
bx ky irlIË hox leI iqafr
hY» iPlm Koj, nslkuÈI dy
pIVqF nfl gWlbfq, AuWc
aiDkfrIaF dIaF ieµtrivAU,
ieiqhfskfrF, vfdI dy nOjvfnF
dy vIzIE ieµtrivAU irkfrz
krky sWc ƒ iproieaf igaf
hY» iPlm ƒ jdoN irlIË krn
df smF afieaf qF amrIkf ’c
PRI kÈmIr dI muihµm cWlI»
AudoN qYa kIqf igaf ik iPlm
ƒ amrIkf ’c drsfAuxf
Ër¨rI hY» iPlm ƒ AuQy drsfieaf
igaf qF amrIkI sµsd
ƒ bolxf ipaf ik ieh dunIaf
dI sB qoN vWzI mnuWKI qRfsdI
hY» amrIkf ’c kdy kÈmIr
df p¨rf nkÈf nhIN idKfieaf
jFdf» iPlm ƒ dyKx qoN bfad
lokF ny pYsy jmHF krky tfeImË
sukyar ’qy 26-27 jnvrI ƒ
p¨ry nkÈy nfl kÈmIr
PfeIlË df bYnr lfieaf»
ivvyk ny dfavf kIqf ik iPlm
ƒ dyKx qoN bfad lok
Bfvnfqmk qrIky nfl kÈmIr
nfl juVngy»
mFvF dy tRyinµg kYNp dOrfn ivcfr pysæ krdy hoey sk¨læ muWKI sµqoK isµG mWlHI.
kp¨rQlf (kOVf) ijlHf
isWiKaf aPæsr
(aYlImYNtrI) kp¨rQlf
rfm pfl isµG aqy Aup
jiælHf isWiKaf aPæsr
( a Y l I m Y N t r I ) k p ¨ r Q l f
mYzm nµdf Dvn dy afdysæF
aqy isWiKaf blfk msIqF
dy aiDkfrI Buipµdr isµG
dI agvfeI hyT srkfrI
aYlImYNtrI sk¨l
lftIafvfl ( msIqF) ivKy
pRI- pRfiemrI jmfqF dy
bWicaF dIaF mfvF dI ieWk
rojæf vrksæfp lgfeI geI
, ijs dI pRDfngI sk¨l
mYnyjmYNt kmytI dy
cyarmYn blbIr isµG ny
kIqI » vWzI igxqI ivWc
pRI pRfiemrI jmfqF dy
bWicaF dIaF phuµcIaF
mfvF ƒ isWiKaf ivBfg
pµjfb vWloN jfrI kIqIaF
geIaF hdfieqF bfry
sk¨læ muWKI sµqoK
isµG mWlHI,
aiDafpkf mYzm
amnpRIq kOr,
a F g x v f V I
vrkr mYzm
blbIr kOr, mYzm
hrdIp kOr, ey
aYn aYm mYzm srbjIq
kOr, afsæf vrkr mYzm
hrjIq kOr aqy isiKaf
pRovfiezr jgdIp isµG
afid ny nµny - bWicaF ƒ
hr rojæ smyN isr sk¨l
CWzx aqy sk¨læ qoN Kæud hI
lY ky jfx leI pRyiraf»
bWicaF dIaF mfvF ƒ pRI
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
pRfiemrI
dy
sjfey kmry
vI ivKfey
gey, aqy
Coty Coty
b W i c a F
dy pVHn,
Kyzx aqy
m n o r µ j n
d y
mtIrIafl bfry vI
jfx¨µ krvfieaf» aqy
bWicaF dy mnorµjn leI
Kud hWQIN iqafr krn
sbµDI ivsQfr ivWc
jfxkfrI idWqI»
8 06/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
qIjI afl ieµzIaf sstobfl cYpIanisæp dy
dUjy idn dysæ dy kOmI iKzfrIaF ny isLrkq
lihrfgfgf nkodr mihqpur
(hrijµdr pfl CfbVf) ksbf
lihrfgfgf dy sIbf, holI
imsn ieµtrnYsænl sk¨l ivWc
Kyzy jf rhI sstobfl
cYpIansiæp dy d¨jy idn aWj
sInIar j¨nIar muµzy kuVIaF
dy 21 mYc Kyzy gey» ijs ivWc
myjbfn pµjfb ny sfry
vrgf ivWc Èfndfr
pÙdrsæn kridaF
k u a f t r
PfeInl mYcF
ivWc pRvysæ kr
ilaf hY» aWj
svyry t¨rnfmYNt
df AudGftn
trYk dI rfxI
pdmsæRI sunIqf rfxI ny
kIqf» ies dy nfl hI kOmI
aQlIt mhf isµG rylvy, zI
aYs pI primµdr isµG bfT,,
aYs aYc E ivjY kumfr,ey aYs
afeI jfgr isµG,pÙisWD
gfiek krmjIq anmol,
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
divµdr isµG iZWloN aQlYitks
koc, vrKf isµG iZWloN
aQlYitks koc, rivµdr
Brdvfj ijlf pÙDfn PuWtbfl
aYsosIeysæn, jgjIq kOr
sftpuWt ieµtrnYsænl iKzfrn,
gurpRIq isµG pµjfb puils,
mihkpÙIq isµG, ipÙµsIpl
dlbfrf isµG iPjIkl
kflj, hYmr Qroa,
crnjIq isµG
BuWlr j¨zo
aYsosIeysæn,
arsd Kfn,
iekbfl Kfn,
blivµdr isµG
b f s k t b f l
juafieµt skWqr,
jgjIq isµG D¨rI s¨bf
pRDfn pRfeIvyt sk¨l kflj
PYzrysæn, sµjY gupqf, ggn
rozy,gWg¨ B¨lx ,sqpfl isµG
aYs zI E, pÙDfn gµgf isµG,
gursyvk isµG ey aYWs afeI,
koc svrnjIq isµG sonI,
jsvIr isµG irµkf, hrjIq
isµG ZµzolI, dlbfrf isµG
hYWpI, cVq isµG nµbrdfr
BfT¨af, grsµq isµG Butfl
sfbkf cyarmYn, amn
p¨nIaf, jsvIr isµG jWsI
DrmgVH, hrjIq isµG shfrn
ny Aucyry qOr qy isrkq kIqI»
ieh jfxkfrI ijlf jrnl
skWqr sqpfl Kizafl ny
idWqI» ies mOky pÙDfn sµdIp
mlfxf pµjfb, cyarmYn
mndIp isµG brfV pµjfb,
nOrQ jon dy cyarmYn blivµdr
isµG DflIvfl ,gurdIp
isµG GWgf jrnl skWqr
pµjfb, sµjIv bFsl vfies
cyarmYn pµjfb,munIs isµglf
vfies pÙDfn pµjfb, Kizafl
ijlf jrnl skWqr ny dWisaf
ik iqµn rojf t¨rnfmYNt ƒ lY ky
iKzfrIaF dI suivDf leI sfry
pÙbµD mukµml kr ley hn»
ies mOky pµjfb dy vfies
cyarmYn AuWGy kfrobfrI sµjIv
bFsl sInIar vfies
cyarmYn pµjfb divµdr isµG
ipsOr ijlf cyarmYn, suKjIq
isµG mfn KjfncI, irsIpfl
KYrf vfies cyarmYn ,pivWqr
isµG gµZ¨aF, jgsIr isµG
CfjlI, hrivµdr isµG kflf,
munIs isµglf vfies pÙDfn
pµjfb,,gursyvk isµG
kmflpur ijlf vfies
pÙDfn,bljIq isµG sInIar
vfies pÙDfn , myjr isµG
jKypl, Èyrf igWl, Buipµdr
isµG ptvfrI, bµtI iZWloN,
jiqµdr pµƒ, jsivµdr isµG
BfeI kI ipsOr ,gursyvk isµG
lWz¨,jspRIq jWsI, hYWpI isµG,
jgdIp isµG GfkI, hYlI,
suKdyv isµG, dlyl isµG
PqihgVH, ikÙsn isµG
sfdIhrI, jgdyv isµG jl¨r
sfbkf srpµc, X¨suPæ
KF,kuldIp aOjlf, jWgI D¨rI
afid hfjær sn»»
XUkryn sµkt: afeIeyaYWP dy iqµn
jhfjæF rfhIN 629 BfrqI dyÈ prqy
nvIN idWlI. X¨kryn dy
guaFZI dysæF qoN 629 BfrqIaF
ƒ lY ky BfrqI hvfeI sYnf dy
iqµn jhfjæ aWj svyry ieWQy
ihµzn hvfeI aWzy 'qy Auqry»
Bfrq XuWD pRBfivq X¨kryn dy
guaFZI dysæF romfnIaf,
hµgrI, slovfkIaf aqy polYNz
qoN afpxy nfgirkF ƒ bfhr
kWZ irhf hY ikAuNik r¨sI POjI
hmly kfrn X¨kryn df hvfeI
Kyqr 24 PrvrI qoN bµd hY»
hux qWk BfrqI hvfeI PæOj ny
aprysæn gµgf dy ihWsy vjoN,
ienHF dysæF ƒ 26 tn rfhq
smWgrI Byj ky 2,056
XfqrIaF ƒ vfps ilafAux
leI 10 AuzfxF BrIaF hn»
www.samajweekly.com
KLbrF
pWqrkfr pRYWs dI afjæfdI leI afvfjæ bulµd krn: jsits lokur
nvIN idWlI. suprIm kort dy
sfbkf jWj jsits mdn bI
lokur ny sæincrvfr ƒ ikhf
ik dysæ ivWc mIzIaf ’qy keI
qrIikaF nfl hmly ho rhy hn
qy pRYWs dI afjæfdI sµivDfn
qihq imilaf buinafdI hWk hY
aqy pWqrkfrF ƒ ies dI rfKI
lhI afvfjæ bulµd krnI
cfhIdI hY» ibhqrIn
pWqrkfrF leI afeIpIafeIieµzIaf
purskfr pRdfn krn
leI krvfey iek pRogrfm ƒ
sµboDn kridaF AunHF ikhf ik
pWqrkfrF iKlfP aYPafeIafr
drj krn aqy AunHF ƒ
igRPæqfr krn ijhIaF
GtnfvF df mIzIaf krmIaF
’qy mfVf asr ipaf hY jo AunHF
ƒ pihlF nfloN ikqy jiæafdf
sfvDfn rihx leI mjb¨r
krdf hY» AunHF ikhf ik hr
koeI jfxdf hY ik pRYWs keI
qrIikaF nfl hmly aDIn hY»
bhuq sfry pWqrkfrF ƒ AunHF dy
kµm leI igRPqfr kr ilaf
igaf hY aqy lµby smyN leI jylH
ivWc rWiKaf igaf hY» iesy
kfrn keI horF ivruWD vI
aYPafeIafr drj hn»
aijhIaF vI keI imsflF hn
ik kuJ pWqrkfrF ƒ inmrqf
nfl srkfr dI gWl mµnx leI
mjb¨r kIqf igaf hY» AunHF
ikhf ik mIzIaf adfiraF ƒ
iesæiqhfr jfrI krn jF
adfiraF duafrf iesæiqhfrF
dy BugqfnF ƒ roikaf igaf ,
ijs nfl ‘Coty aKbfrF ƒ
apfhj" kIqf igaf» AunHF
milaflm inAUjæ cYnl
mIzIaf vn dy lfiesYNs ƒ
rfsætrI surWiKaf df hvflf
idµidaF nivafey nf jfx df
ivÈyÈ qOr ’qy jiækr kIqf»
06/03/2022
9
XUkryn jµg ny ivgfVI Kyz snaq dI cfl
jlµDr. X¨kryn-r¨s ivc iCVI
jµg ny hr Kyqr ivc afpxy
pRBfv CWzxy Èur¨ kr idWqy hn»
ies jµg dy cWlidaF dyÈ dI
sB qoN vWzI Kyz snaq dI Kyz
ivgVn lWg peI hY» kWcy mfl
dy ryt vDx dIaF knsæoaF nfl
snaqkfrF dy ichiraF ’qy
icµqf dIaF lIkF iKWcIaF
geIaF hn» KyzF df sfmfn
bxfAux ivWc blYk kfrbn,
isµQYitk Dfgy, isµQYitk rbV qy
hor keI qrHF dy kWcy mfl dy
Bfa vDx dIaF sµBfvnfvF bx
geIaF hn» KyzF df sfmfn
bxfAux vfly snaqkfrF df
kihxf sI ik jµg kuJ idn hor
cWl geI qF Kyz snaq dI
afriQkqf df Kyz burI qrHF
ivgV jfvygf» ienHF
snaqkfrF df kihxf sI ik
kyNdr srkfr dIaF nIqIaF
kfrn pihlF hI Kyz snaq
burI qrHF qbfhI dy kµZy ’qy
afeI hoeI hY qy rihµdI ksr
X¨kryn-r¨s jµg ny kWZ dyxI
hY» Kyz snaq nfl juVy
kfrobfrI rivµdr DIr ny ikhf
ik X¨kryn-r¨s jµg nfl smuWcI
snaq hI pRBfivq ho rhI hY»
www.samajweekly.com
sihq
06/03/2022
10
jgq qmfsæf
aVb hk¨mq dysæ ƒ, kr idµdI brbfd
lokIN hoxf locdy , jfbr qoN afjæfd
mr iensfnIaq rhI, suWqy ikAuN ny lok
muWCx t¨sy ibrKæ dy, PuWlæ avfrf bok
m¨rK zobx mµqrI , lY ky hWQ kmFz
drV drV ky mfrdf, B¨sr "bflI" sFz
jgq qmfsæf dyKdf, prjf sVdI mWc
Byz¨ lfxf 'ryqgV´ " , smJ sky nf sWc
'kWT dI sæoBf[[[[
tuWty hoey moqIaF dI mflf mYN proeI ey,
idl ivWc bWs ieWk afs ieh smoeI ey»
ivWCVy nf hux koeI moqI eys 'coN,
hWQ joV rWb aWgy eyho arjæoeI ey»
tuWty hoey[[[[[
ieWk ieWk kr mYN sI moqI rµigaf,
lfl ikqoN kflf,ikqoN icWtf lWiBaf»
tuWty-PuWty ihWsy sI lkoey ieWk d¨ijaF,
ieµJ hr ieWk moqI Dfgy ivWc PæWibaf»
'kWT dI hY sæoBf qfeIN jWg jfxdf,
'kWilaF dI jæuµmyvfrI lYNdf koeI-koeI ey»
tuWty hoey[[[[[
bfg ivWc mflI jd b¨tf sI lgfieaf,
PuWl klIaF ny iKV bfgæ mihkfieaf»
rµg vWKo-vWK, BfvyN Zµg vWKry,
PuWlF ny vI imlæ ky sI tWbr bxfieaf»
sæIq lihr cWly jd PuWl qVPæy,
CotI ijhI klI PuWlF buWkl lkoeI ey»
tuWty hoey[[[[[
moqIaF qy PuWlF vFg vIry 'kWTy rihx jy,
dunIaF qy lokIN Pæyr isPæqF hI kihxgy»
guxF vflæI gWl BfvyN bfhr inklæy,
kmIaF ƒ vWzy Coty imlæ ZWk lYxgy»
DIaF puWq aklF dy nflæ ijhnF vWsdy,
mfipaF df jIvn vI sPælf eI soeI ey»
tuWty hoey moqIaF dI mflf mYN proeI ey»
hWQ joV rWb aWgy krF arjæoeI ey»
mnjIq kOr DImfn
bflI ryqgVH
+919465129168
cYWk kYÈ krvfAux leI mYN jldI nfl pµj
iklomItr d¨r bYNk jfxf sI»rsqy ivWc hI
skẗr qy jFdy ƒ mINh ny Gyr ilaf,AuqoN TµZ ny
vI afpxf iskµjf ks rWiKaf sI»bfvj¨d ieµnHF
atklF dy mYN shI smyN anusfr 4 vjy bYNk dy aWgy
jf KVHf hoieaf»gyt bfhr KVy ƒ mYƒ BfvyN
surWiKaf gfrz ny vyK ilaf sI,pr iPr vI kuWJ
dyr qWk drvfËf nf KuWilaf»mYN ies AumId qy
KVf irhf, ik jdoN koeI aµdroN bfhr afvygf, mYN
AudoN aµdr lµGj¨,pr myrI afs dy Ault gfrz ny
AuWT ky ÈIÈy vflf drvfjf KoilHaf, aqy girWl gyt
dIaF JIQF QfeIN mYƒ afAux df kfrn
puWiCaf»myry vloN spWÈt kfrn dWsx qy gfrz ny
afpxy mobfiel qy mYƒ smF idKfieaf aqy
smJfAux lWgf ik cfr vWj ky pµj imµt ho cuWky
hn,qusIN 5 imµt lyt ho,mYN vI qurµq afpxf mobfiel
cYk kIqf jo ik 4:05 df smF idKf irhf
sI»mYN gfrz ƒ bVI inmrqf p¨rvk bynqI kIqI
ik mYN qF jI sk¨loN CuWtI huµidaF hI mINh ivWc
iBWjdf afieaF hF»myry igWly kWpVy dyK ky Aus ƒ
aµdfËf qF ho igaf sI,pr Auh mYƒ aijhf
krn qy afpxI izAUtI aqy anuÈfsn
Bµg hox df KdÈf jqf irhf sI,asl
ivWc Aus ƒ vWzf zr aPsr dIaF
iJVkF df sI,ijhVIaF Auh iksy vI
kImq qy muWl nhIN sI lYxIaF
cfhuµdf,pr mYN iPr vI lgfqfr vfsqf
pfeI igaf»dfl gldI nf vyK ky mYN ieWk qIr
hor CWizaf ik qusIN mYƒ ieWk vfr aµdr Byj idE,
quhfzf aPsr jo khygf, Auh dyK lvFgy»myrI
ies gWl ƒ ijs ivc qrk GWt pr qrlf
ijafdf sI,sux ky Aus ny mYƒ aµdr lµGf
idWqf»hux mYN vI hornF gfhkF vFg lfeIn ivc jf
KVHf hoieaf»mYƒ lfeIn ivWc lWgdy vyK kYÈIar
aOKf ijhf hoieaf pr m¨µhoN boilaf kuWJ nf»Auh
myry qoN aWgy lWgy gfhkF ƒ Bugqf irhf sI ijµnHF
ivcoN kuWJ lµG vI gey, pr bfkI ƒ smF GWt hY
kih ik agly idn afAux leI kih irhf
sI»ieµny ƒ mYN iKVkI dy nyVy phuµc igaf»»pqf
hox dy bfvj¨d vI mYƒ afAux df kfrn puWCx
lWigaf, mYN vI gol-mol ijhf jvfb dy idWqf, ik
Cotf ijhf cYWk hY,jo kYÈ krvfAuxf hY»ieµnHy ƒ
kfAUNtr qoN byrµg vfps moVy gfhkF ivcoN ieWk
vWzI Aumr df gfhk mYƒ iKVkI qoN prF DWkdf
aPsr nfl KihbV ipaf, ik mYN qF qVky df
BuWKx-Bfxf KVF,qF AuhdI gWl sux ky kYÈIar
ÊËl
KOæry kI kr jfvFgI mYN n¨r dI Kfiqr»
q¨r ƒ vI ajmfvFgI mYN n¨r dI Kfiqr»
prvfnf hI cfnx qy kurbfn nhIN hY,
ÈWmF hF, mr jfvFgI mYN n¨r dI Kfiqr»
hr mksd ƒ jy kurbfnI lfiËm hY qF,
afpxf-afp jlfvFgI mYN n¨r dI Kfiqr»
cµn df bWdlF sfhvyN jykr joær nf cWilaf,
aµbr qIkr jfvFgI mYN n¨r dI Kfiqr»
jy nf s¨rj AuWT ky myry hWk ivWc KiVaf,
jugƒ Gyr ilafvFgI mYN n¨r dI Kfiqr»
ielm qoN vWD ky dWso ikhVf cfnx huµdY?
muV-muV alK jgfvFgI mYN n¨r dI Kfiqr»
ibn bWqI ibn qyl jly jo r¨h dy aµdr,
aihsfs
kihµdf ik myry kol qF q¨µ hux afieaF,pihlF ikWQy
KVf irhf[?mYƒ nIN pqf»Aus df ieh byikrk
AuWqr sux ky guWsf aµdry pINdf bjurg inrAuqr
ho ky bVy BfrI kdmF nfl vfips muiVaf»iKVkI
KflI huµidaF hI mYN iPr
iKVkI sfhmxy jf KVf hoieaf,aqy kfAUNtr qy
cYk rWK sWjy hWQ nfl cYWk aWgy DWk idWqf,Aus
ny cYWk hWQF ivWc PV aWgoN-ipWCoN iDafn nfl
dyiKaf, mYN vI iKVkI QfeIN isr nIvF krIN AuWDr
hI vyK irhf sI,ik acfnk hI kYÈIar afpxy
kYibn ivWc af KVy gfrz ƒ puWC irhf sI,ik qYN
ies ƒ drvfËf ikAuN Koilaf[[?gfrz dy nflnfl
mYN vI ieh sB dyK sux ky TTµbr ijhf igaf,
ik acfnk ieh kI ho igaf[?BmWqiraf gfrz vI
mOky qy jvfb leI QuV gey ÈbdF dI msF hI kµnI
PVdf buV-buVf ky jy boilaf ik ieh qF kihµdf
jI,myrf aµdr jfxf bhuq jr¨rI hY,nhIN qF mYN eyQy
hI mrj¨µ»gfrz df ieh hYrfnIjn AuWqr sux ky
mYƒ hfsf vI afieaf aqy qrs vI»ieh sux ky
kYÈIar mYƒ puWCx lWgf, ik jykr quhfƒ
koeI inrDfirq smyN qoN aWgoN jF ipWCoN
sk¨l Kolx leI afK dyvy,qF
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
qusIN kI krogy[[?soc qoN prHy
ieh svfl puWCy jfx dI
nfAumIdgI mYƒ hWkf-bWkf kr
geI,AuqoN kYÈIar dI guWJI
hfsI[[mYN vI qt-Pt hI morcf
sµBfldy ny jvfb dy idWqf ik jy iksy dI
jfn inkldI hovy qF Kol hI dyvFgy» AuWcI sur
ivWc ho rhI vfrqflfp sux ky AuWQy do-cfr lok
hor vI af gey»mYN kihxf Èur¨ kIqf, ik mYN hI
gfrz ƒ drvfËf Kolx leI jor pfieaf sI»ies
ivWc ieµnHF df koeI doÈ nhIN hY,ieh afpxI QF qy
iblkul shI ny»jykr qusIN myrf kµm nhIN krnf
qF mYN kWl ƒ af jfAUN»afpxI myr ivWc myry vloN
boly Èbd sux ky afpxy TIk hox df pRmfx pWqr
lYNdf gfrz kYibn coN bfhr inkldf afly-duafly
dy lokF nfl jyq¨ nËr imlfAuNdf afpxI sIt qy jf
bYTf»mYN vI kYÈIar qoN pYsy PV prs ivWc pfAuNdf
mgry hI gyt kol jf KVHf hoieaf»mYƒ gfrz ny
afpxI st¨l cyar qy bYTx leI jor lfieaf aqy
smJfAuxf Èur¨ kIqf,ik mYN ieWk aYWks-srivs
mYn hF»afh myry isr qoN pYrF qWk ingHf mfr»mYN
hmyÈf anuÈfsn aqy afpxI izAUtI pRqI vPfdfr
irhF»mYƒ ieµnHF qoN khfAuxf bhuq aOKf lWgdy,
Aus ny ieh kihµidaF p¨ry dPqrI amly vWl hWQ
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
EhI dIp jgfvFgI mYN n¨r dI Kfiqr»
sIny dy ivWc sFB ky rWKIN loa ieÈky dI,
qyry kolæ vI afvFgI mYN n¨r dI Kfiqr»
joigµdr nUrmIq
kIqf»ieh sux ky mYN Aus ƒ kYibn ivWc kYÈIar
sfhmxy Aus dy hWk ivWc khI afpxI gWl cyqy
krfeI»gfrz vI Èfied ies gWl ƒ mihs¨s kr
irhf sI»asIN vfrqflfp kr hI rhy sI ik aYny
ƒ gfrz dI jfx-pCfx df ieWk bµdf afpxy hWQ
ivclI pfs buWk gfrz ƒ PVfAuNdf akyNvy ivWc
kih irhf sI ik mYN aWj qoN bfad eyQy nhIN
afAuNdf, jy qYN myrf kµm krvfAuxf hY qF
krvfdy»ies bfad asIN inGr rhy isstm ƒ
kosdy vWK ho gey»mYN AuWQy ieWk do hor inWky-inWky
kµm inptf ky jd cWlx leI iqafr hoieaf, qF
rxbIr "jKypl"
98551-07500
skẗr dI izWgI c afpxI aYnk nf vyK ky pihlF
ivËt kIqIaF ieWk do dukfnF qy pqf
kIqf»aYnk nf imlx qy mYN iPr bYNk dy gyt aWgy
jf KVHf hoieaf»hux gfrz qyjI nfl drvfjf
kol af ky mYƒ afAux df kfrn puWCdf hY»kfrn
dWsx qy Xkdm hI Auh myrI afs dy Ault
girWl gyt Kol idµdf hY»jfE afp hI aµdr jf
ky vyK lA»myrf iDafn aYnk nfloN vWD gfrz
ivWc afeI qbdIlI vWl vWD sI»aµdroN vI aYnk
nf imlx qy mYƒ vfps muVdy ƒ Aus ny ikhf, ik
jdoN aYnk iml jfvy mYƒ dWs ky jr¨r jFeI nhIN
qF icµqf rh¨»gfrz aµdr afeI ies isPqI
qbdIlI aqy apxq ny qF mYƒ kIl hI
ilaf»ajy mYN bYNk qoN bfhr inkl ky kuWJ kdm
hI quiraf hovFgf, ik acfnk myrf hWQ CfqI
kol vWijaf»aYnk aµdr kmIË dI jyb ivc hI
sI pr mYN hux jfx-buWJ ky hI QoVf dyrI nfl
gfrz kol igaf»Auh mYƒ dyKdy sfr hI
drvfËf Kol ky aYnk iml jfx dI Kbær sux ky
KuÈ ho igaf»,aqy myry mn ƒ vI guWJI qsWlI
gfrz dI vrdI qy lWgI nym plyt qy ilKy "jogf
isµG" dy nF dI lfj rWK lYx krky hoeI»
BYxF
keIaF dy ijgr dy toty BYxF,,
keIaF dI ijµd jfn.
keIaF dy gyNdy kml ny BYxF,,
keIaF df ny mfx.
ijµnf vIrF dy kol ny BYxF,,
iqnF dI jWg ivWc Èfn.
Xfd krn qy roNdy hWsdy,,
jd BYxF ivafhIaF jfx.
vIrF ƒ BYxF rotI puWCdIaf,,
BfvyN afp nf Kfx.
vIr vhutI df cfa BYxF ƒ,,
Bfbo qoN vfry jfx.
BYxF hox byby nfnkI vrgIaF,,
hox vIry c gux mhfn.
lWK bury beI vIry hovx,,
BYxF iPr vI rWKx iDafn.
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
mµgq isµG bfbf
11 06/03/2022 sihq
www.samajweekly.com
nOjvfnI ivWc dIp isWDU dI ivcfrDfrf df pRBfv
XuWD
duinaF ivWc Dr¨ qfry vFg
cmkx dI gqI iksy ivrly
ivrly bµidaF dy ihsy afeI hY»
jy Aus gqI ny afpxI rPqfr ƒ
ZuWkvy ruWK ivWc rWK ky ibnF
nuWksfn qy mµiËl ƒ spÙÈI
Coihaf hovy qF duinaF cµgy leI
gWlF krdI hY» jWg bfqF
pfAux dy kfbl ho jfdf hY»
pµjfb aqy isWK isafsq ivWc
gur¨ goibµd isµG dI isDFiqk
lVfeI df ipCf kridaF ipCly
75 sflF dI Bfrq dI aËfdI qo
bfafd do aijhIaF ÈKÈIaqF
afeIaF» ijµnF smy dI aYsI
bFh mroVI ik smy ƒ QF isr
krdy hoey afpxI afhuqI dy
gey» ijµnF ivWc sµq jrnYl
isµG iBµzrFvfly aqy dIp isWD¨
dI GWt smy ivWc dfrÈinWk soc
ny srkfrF dIaF pµjfb pœI
mfVIaf nIqIaF ƒ vfa vroly
vFg Auzxy lf idqf» srkfrF
afpxy CV-Xµqrf nfl
kfmXfbI vWl nf vD skIaF
pr hWl kWZx dI bjfey Aus
soc ƒ mfrn qur peIaF» pr
isDFiqk lihrF dy vgdy
dirafvF ƒ TWl pfAuxf asfn
nhI huµdf» ieh ÈKÈIaqF sfzy
ivWc nhI hn pr soc kdy nhI
mrygI sgo amr ho geI hY»
byvkqI, acfnk dIp isWD¨ dI
mOq nfl bhuq vWzf Gftf ipaf
hY» mOq dy koeI vI kfrn hox
pr ÈWk df pYdf hoxf suBfivk
hY» z¨µGI sfiËs df iÈkfr
bxfieaf igaf hY» smF
dWsygf» pr ies duWK dI GVI
ivWc pµjfb ihWq cWlI gWl df
vWzf gWlkfr df cVÙdI Aumry
ies qrf cly jfxf bhuq
duWKdfeI hY» dIp isWD¨ dy
aµiqm sµskfr qy AumVI isWK
nOjvfnI ny ieh afBfs idWqf ik
ieh mihj iek mfm¨lI Gtnf
jF pIÍfrk smfgm qWk sImq nf
rih jfvy ies leI Aus dI hoeI
kurbfnI dy mulFkx ƒ ivÈflqf
df Gyrf mWlx leI iek vWzI
lihr pYdf krnI jr¨rI hY» jo
ies gWl dI vjhf bxI ik Aus
dI amr ardfs leI ÈIÙ
PiqhgÙV sfihb dI pivWqr
DrqI qo lWKF dy iekWT ivWc
kOm ny Aus ƒ kOmI XoDy dy
iKqfb nfl invfijaf» ieh
acyq avsQf ivWco vfprI
Gtnf ny pµjfb Kfs kr isWK
ËjbfqF ƒ D¨r aµdr qWk
iJµjoV idWqf» dIp isWD¨ dI
vWDdI lok lIzr dI hrmn
ipafrqf dy tuWtx nfl pµjfb
Ëfr Ëfr roieaf» " myry nfl
sI, myry nfl gWl krdf sI,
mYƒ imlxf sI, myrI imlx dI
KfihÈ sI, ieh sWB iKafl r¨pI
aikh pIVf dy rµg hn» Aus ny
ijs qrIky nfl iek s¨Km aqy
sWcI Bfvnf nfl isWKF nfl
hoeIaF GOr byiensfPIaF ƒ
lokF dy smJ afAux vflI srl
BfÈf dI ivAuqbµdI cuxI» Aus
dI gWl dy qrk bhuq Kfs
avWsQf ƒ dlIl nfl
smJfAux leI aihm sn» Aus
dy sfkfrafqimWk juafb iksy
vI svfl ƒ sDfrn hI iZWT kr
idµdy» svfl afpxy afp ivWc
boxypx df iskfr lWgdf»
pVfeI iensfn ƒ ijAux pWDr
idµdI hY Aus ivWc rµg klf,
ivcfr, isDFq soc
ivafkqIgq huµdI hY» jo rµg
Brdf hY Auh Aus dy ivcfrF dI
Kubs¨rqI dI qsvIr bx jfdI
hY» dIp dy iksy afkfÈ ƒ C¨h
lY jfx vflI ibrqI ny amr
hox dy rfh dI pYV nWpxI sur¨
kr idWqI sI» gur¨bfxI dy
inWq-nym ny inrBAu kr idWqf
sI pr Auh inrvYr nhI ho
sikaF ikAuik Aus ny afpxy
vYr dI nhI sgo kOm dy vYrIaf
dI ÈnfKq krnI jr¨r Èur¨ kr
idWqI sI» Auh AuNgl lf lf ky
pµjfb ivroDIaF, doKIaF ƒ
vµgfrn lWg ipaf sI» ijs
qfrIky nfl PrvrI 2022
dIaF ielYkÈnF ivWc Auh KuWl
ky s[ ismrnjIq isµG mfn
nfl pµjfb aqy aËfd rfj dI
gWl leI ctfn vFg KVf ho
igaf» s[ mfn dy pµjfb pœI
stYNz dI poÙVqf krdf nËr
afAux lWgf» " vfrs pµjfb dy
" jQYbµdI dI pihlI pihl
kdmI rfhIN bfr bfr apIlF
kIqIaf ik ieh ijWq ikµnI
jr¨rI hY ieh Aus dy ivkfr df
svfl bx igaf» agr s[ mfn
ijWq igaf qF pµjfb dI ijWq,
isWKF dI ijWq nfl joV ky iek
s[ dlivµdr
isµG Guµmx
dalvindersinghghuman@gmail.com
pµjfb pWKI vWzI lihr df KVy
hoxf sµBfvnfp¨rn hY» iehI
aWj pµjfb ƒ afpxy pYrI KVy
hox leI iek sFJI qfkq dI
loV hY» iksfn morcy ivWc Aus
dI hr gWl aqy dlIl ƒ puKqF
rxnIqI nfl mµinaf jfx
lWgf» iksfnI morcy dI Piqh
dI klf Èfied nf vfprdI ikAu
krky dIp isWD¨ dI dfrÈink
soc ny pµjfb ƒ vµgfiraf»
morcf leI pµjfb dIaF srhWdf
mWlx nflo idWlI dy br¨hF qy jf
ky kyNdr dy nWk ivWc dWm nf
kIqf qF lIzrF dy Gisafry hWQ
kµiZaF dy Kyz bx ky Pyl ho
jfvygf» idmfgoN KuµzI ho cuWkI
pµjfb dI rfjnIqI leI nvF
moVf dyxf jr¨rI sI» soDF nflo
kfƒnF dI muloN rWd krn dI
gWl pµjfb dI hoNd nfl joiVaf
qF mµgF ivWc inKfrqf af
geI» hr nIqI leI sur¨afq
aqy nqIjy sfhmxy rWKx lWgf
qF iksfn afg¨aF dI kfrjivDI
icWQI pYx lWgI» afpxI
cODr dy pfvy ihldy mihs¨s
hoey qF rfh ivWco roVf bnx qo
rokx leI 26 jnvrI dy lfl
ikly qy Jµzy JulfAux dI sucWjI
kfrvfeI leI dIp isWD¨ bdnfm
krky iksfnI morcy qo bydKlI
kr idWqI geI sgo bIjypI,
afraYsaYs df G¨spYTIaf kih
ky inWidaf igaf» hfÈIey Aupr
DWkx leI p¨rf jor lfieaf
igaf» isWD¨ Kud inrfÈf jr¨r
hoieaf pr Aus ny asmfnI
AuzfrI dI klfbfËI smJ ky
hor Aucf AuWzx lWgf» Aus vyly
jfrI kIqIaF vIzIAu qo ies
gWl df aµdfËf lfieaf jf
skdf hY» ik Aus ny pµjfbIaF
ƒ pµjfb dI afpxI hoxI leI
KVy hox leI qrly kIqy»
"myrI mOq qy nf roieAu,
myrI soc ƒ bcfieAu "
jdo s[ ismrnjIq isµG mfn ny
afpxI irhfies qy dIp isWD¨ ƒ
pWg bµnI qF Auh bhuq jloa
ivWc af igaf» iPWkf ipaf
ichrf guVf huµdf igaf» dubfrf
avfË tWnkx lWgI» gWl krn
leI vWzf plytPfrm iml
igaf» iPr dubfrf mOq qIkx
vfps Auh nf bYTf aqy nf hI
suWqf» idn rfq iek krky
pµjfb dI musklF dI aslI jVÙ
ƒ pihcfnx qy jor lfAux
lWgf» ÈOÙmxI akflI dl
aimÙµqsr dy hWk ivWc iek vWzI
lihr KVI krn ivWc kfmXfb
irhf» amrgÙV hlky ivWc
idn rfq ieWk krky afpxy Gyry
ƒ vDfAudy hoey hr iek ƒ s[
mfn ƒ ijqfAux leI sWdy dyx
lWgf» hnyrI JuWlx lWgI»
klfkfrF df vWzf ihsf
amrgÙV hlky ƒ ihmfieq dyx
puWijaf» brfbr dI ielYkÈn
lVdy AumIdvfr s[ mfn dy hWk
ivWc af KVy hoey» ivdyÈf
ivWclIaf pµjfb pœI sµBfvnfvF
ivWc bdl vyKx ƒ imilaf»
ielYkÈnf ivWc pµj idn rihµdy
15 PrvrI ƒ dIp isWD¨ dy Byd
Bry Zµg nfl aYksIzYNt hox mOq
nfl sfrf pµjfb, ivdysI pµjfbI
jF ijQy vI koeI ÈuBicµqk sI ƒ
bhuq gihrf sdmF phuµicaf»
pµjfbIaF dy sIny aish
kurlfhtI drd ny iek dm suµn
kr idqf» sfiËsF dI mfihr
srkfr ny isWKF kolo iek hor
kOhIn¨r hIrf Koh ilaF» isWK
ȵGrs ƒ imlI iek nvI svyr
df loZy vylf ho igaf» iek vWzy
qrkI, dlIlI afg¨ df isKr
duiphry jfxf sµq jrnYl isµG
iBµzrFvfly qo bfafd vWzI sWt
sI» pIÍfr leI puWqr, Brf,
ipqf, pqI smyq anykF
irÈiqaF ƒ irsdy ËKm dy
igaf» isWK kOm ny
aµqrrfÈtrI jFc dI mµg kIqI
hY» jo vI sfiËs rcI geI hY
Aus Aupr AuWc pWDrI pVqfl
hovy» pµjfb dI nOjvfnI dI
prK dI GVI Èur¨ ho cuWkI hY»
jfq pfq, nPrq, nÈy iqafg
ky afpxI hoxI svfrn leI
GrF ivWco bfhr inkly»
Dfrimk, rfjnIqk, smfijk
byiensfPI leI gur¨aF vWlo
idqy ieiqhfs dI gvfh bxy»
ikvy sfzy puriKaF ny Drm
ihWq sIs dy ky, brfbrqf
leI mIrI pIrI isDFq qy qur
ky, srbµs vfr ky mnuWKqf dy
ihWq leI pihrf idWqf» afAu
rl ky s[ sµdIp isµG isWD¨
AurP dIp isWD¨ ƒ ÈrDf dy
PuWl Byt krIey» AuhnF dy
sWcy suWcy adrÈf qy
cWleIey» srb klf sµp¨rn
amr r¨h kolo cµgI agvfeI
leI idqy sµdyÈ nfl qurn df
aihd leIey»
do dysæF df XuWD lWgy, qF qbfhI ho jfvy,
XuWD Kqm hox qy, ieWk dysæ df nyqf,
d¨jy dysæ dy nyqf nfl jf hWQ imlfvy,
kdy koeI nf socy, ieh XuWD kI kI lY jfvy»
mF ieµqjfr kry,bytf XuWD ivWc sæhId ho jfvy,
aOrq ieµqjfr kry ,Ausdf pqI Gr nf afvy,
bWcy vI krn AuzIk , bhfdr ipqf Gr nf afvy,
ieh XuWD qF Kqm ho jfxf, pr kdy koeI nf socy,
nf ieh pqf lWgy, iks ny iks ƒ vyc idWqf ,
jnqf dy, dysæ dy rfiKaF dy, smJ c nf afvy,
pr ies XuWD df vWzf nuksfn kOx AuTfvy,
ijs df puWq igaf, isr df sfeIN igaf,
bWicaF df ipqf igaf,iksy df BfeI igaf,
sB qoN vWD nuksfn ,EhI pirvfr AuTfvy»
Drimµdr ieh cODrF dy BuWKy,pYsy dy BuWKy,
jæmIrF mr geIaF,ieh pfvrF dy BuWKy,
iehnF sæYqfnI idmfgF dI smJ nf afvy»
Drimµdr isµG
muWlFpurI
mob. 9872000461
qYƒ pqY !
iksy df hox leI,
kuJ guafAuxf pYdY»
mYN guaf ilaf ey,
myry ivc!
mYN nhI hux,
isrP q¨µ ey»
q¨µ
qyry qoN Èur¨
qyry qy Kqm
myrIaF
ismrnjIq kOr
ismr
ipafry pfTkF nUM bynqI hY ik
aKbfr nUM vwD qoN vwD sLyar
krn qF jo quhfzIaF
ipafrIaF rcnfvF vwD qoN
vwD dyKIaF jfx.
DMnvfd
muhWbq
qy
sihj BrIaF
aWKF ivWc
iekfgr ho ky
vyK
qYƒ q¨µ njær afeygf
pr!
iDafn rhy
muhWbq dy rfh qy
guafc jfxf pYNdY»
12 06/03/2022 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
XUkryn: rUs qy pWCm dy ihWqF df tkrfa
sµsfr ƒ ies vkq “sB qoN
vWzy aflmI amn qy slfmqI
sµkt df sfhmxf krnf pY
irhf hY”, ieh gWl X¨krynr¨s
jµg bfry gWl kridaF
sµXukq rfÈtr (X¨aYWn) dy
skWqr jnrl aµqonIE
gutyryjæ ny khI» iblkul shI
pr afiKær ieh sµkt pYdf
iks ny kIqf? kI iekWlf r¨s
hI ies ‘afpsI qbfhI’ vflI
jµg leI ijæµmyvfr hY? kI r¨s
dI ieh iejfrydfrI kI DmkfAU
k¨tnIqI aqy psfr dy cfhvfn
pWCmI mulkF dy rµg ivc Bµg
pfAux vflI hY ijnHF dIaF
afpxy Kyqr qoN bfhr jf ky
zyry lfAux dIaF kfrvfeIaF ƒ
kyptfAUn qoN lY ky klkWqf
qWk, sIrIaf qoN isµgfpur aqy
itAUnIÈIaf qoN qsmfnIaf qWk
nPærq aqy ivroD df sfhmxf
krnf pYNdf irhf hY»
ies jµg bfry ijvyN lgfqfr
24 Gµty kIqI jf rhI jæordfr
mIzIaf irporitµg ivc r¨s ƒ
mujrm bxf ky pyÈ kIqf jf
irhf hY, Aus ƒ iksy vI
jfgr¨k drÈk vWloN mnjæ¨r
krnf aqy Aus Auqy ivsævfs
krn muÈikl hY» ieh TIk hY
ik ihµsf BVkfAux qy PYlfAux
leI r¨s doÈI hY pr amrIkf
dI agvfeI vfly nfto dI
ijæµmyvfrI Ausy qrHF AuksfAux
vfly eyjµt vjoN GWt nhIN» sfry
hI jæmIn, gYs, vsIilaF,
dOlq aqy r¨s ƒ kfb¨ ivc
rWKxf cfhuµdy hn; aijhf
1991 ivc sovIaq sµG dy
tuWtx vyly qoN hI cWl irhf hY»
jdoN ieh ivÈfl rkby aqy
qfkqvr PæOj vflf mulk ryq
dy mihl vFg Zih igaf qF
ies mfmly ivc pWCmI sµsfr
dI B¨imkf vI lgfqfr ÈWkI hI
rhI hY»
ies gWl qoN nFh nhIN kIqI jf
skdI ik r¨s vWloN X¨kryn dy
do iKWiqaF ƒ isafsI mfnqf
idWqy jfx aqy iPr X¨kryn
Auqy hmlf kIqy jfx dI
kfrvfeI ny sµkt pYdf kr
idWqf hY» r¨s dI ieh kfrvfeI
TIk hY jF gælq, ieh hr iksy
leI ies gWl Auqy munWsr
krdf hY ik Auh dovF ivcoN iks
iDr dy nfl hY» ieh vI cyqy
rWKxf cfhIdf hY ik iesy qrHF
dy iek sµkt, jy ies qoN gµBIr
nf vI shI, ijs ƒ asIN 1962
dy ikAUbn imjæfeIl sµkt vjoN
jfxdy hF, ny sµsfr ƒ Aus
vkq dy sovIaq sµG aqy
amrIkf drimafn ‘qIjI
sµsfr jµg’ dy kµZy Auqy ilaf
KVHf kIqf sI»
vWzy aqy ivafpk cOKty ivc
dyiKaf jfvy qF ieh mihjæ r¨s
bnfm X¨kryn jF kRImIaf df
mfmlf nhIN sgoN ieh mslf qF
r¨s bnfm smuWcy pWCm df hY»
ies dI Èur¨afq df pqf
lfAuxf hovy qF sfƒ ipCFh
d¨jI sµsfr jµg vWl dyKxf
pvygf, jdoN sB qoN vWD nuksfn
r¨s df hoieaf» ies dy sB qoN
ijæafdf iqµn kroV lok mfry
gey aqy mfsko qoN lY ky
lYinngRfd aqy stfilngRfd
qWk dy ivÈfl iKWqy ivc
byihsfbI mflI qbfhI hoeI
sI» ies dy bfvj¨d r¨s ny
aOkVF df sfhmxf kIqf»
aOkV vyly iPr mfsko lIh qoN
ht ky cWldf hY»
Bfrq dI gWl kIqI jfvy qF
r¨s 1971 vflI PæOjI qy
isafsI ijWq ivc Bfrq df
ieko-iek dosq aqy rKvflf
sI» ies leI kIv-mfsko
sµbµD ‘aµdr¨nI’ jF ‘duvWly’
qOr qy jo vI hox, ies mfmly
ivc Bfrq vWloN ilaf inrpWK
sPæfrqI pYNqVf ÈlfGf vflf
hY» kIv qy mfsko, dovF dy
idWlI nfl g¨VHy irÈqy hn ijnHF
df siqkfr hoxf cfhIdf hY
aqy jær¨rI hY ik Bfrq vWloN
AunHF iDrF dI Èih Auqy kfhlI
ivc koeI kdm nf cuWikaf jfvy
ijnHF dy hor tIcy ho skdy hn»
akq¨br 1962 dy imjæfeIl
sµkt dI gWl krIey qF
sovIaq sµG vWloN ikAUbf ’c
idWqy PæOjI/imjæfeIl dKæl
iKælfPæ amrIkf ny Aus ƒ TIk
hI vµgfiraf sI, ikAuNik ieh
kfrvfeI amrIkf dy Ploirzf
smuµdrI sfihl qoN mihjæ 90
mIl d¨r iek qrHF amrIkf dy
ivhVy ivc hI kIqI jf rhI
sI» mfsko dI ieh kfrvfeI
gælq aqy hWdoN vWD lflsf BrI
sI ikAuNik ieh amrIkf dy
‘ihWqF dy iKWqy’ ijvyN ies dy
afriQk jæon qy smuµdrI
pfxIaF dy Gyry ivc afAuNdI
sI»
1962 ’c mfsko ƒ pYr ipCFh
iKWcxy pey; amrIkI stYNz dI
qsdIk hoeI» iPr Aus Gtnf
qoN Cy dhfky bfad hux Kæud
amrIkf hI ikAuN qbfhkun
isWitaF vfly pµgy lY irhf hY?
jy ikAUbf dy tfp¨ amrIkf leI
Aus dy aYn Gr dy krIb hn,
qF iPr mfsko dy mfmly ivc
Aus dy nfl lWgvIN
X¨kryn/kRImIaf dI DrqI ƒ kI
afiKaf jfvy? d¨jf, ikAUbf
kdoN amrIkf df ihWsf irhf
hY? kI X¨kryn/kRImIaf 1991
qWk sovIaq sµG df atuWt
ihWsf nhIN sn? sfPæ hY ik
pWCm dy, cInI kimAUinst
pfrtI (sIpIsI) dI mflI
qfkq df tfkrf krn ivc
sFJy qOr qy nfkfm rihx dy
mWdynjær amrIkf aqy ies dy
ieqhfdI hux aijhf
mflI/ivWqI gWTjoV bxfAux
leI byqfb hn ijs rfhIN
GWto-GWt r¨s ƒ hI TWilHaf qy
roikaf jf sky ijhVf afpxI
bhuq hI mnBfAuxI brfmd,
Bfv kudrqI gYs rfhIN X¨rop dy
Dur aµdr qWk pYr jmf irhf
hY» drasl, X¨ropIan
X¨nIan aqy nfto mulkF dI
hWdoN tWp rhI isafsI-mflI
B¨gol dIaF AUrjf loVF p¨rIaF
krn leI r¨s iekWlf hI kfPæI
sI»
ies ajokI d¨jI kRImIan jµg
df iek asr hflFik ieh
ipaf ik ies nfl amrIkf dI
agvfeI vfly pWCm df iDafn
acfnk ihµd-pRÈFq DurI qoN
bdl ky X¨rop dI vDyry jfxIpCfxI,
AupjfAU aqy mfvF dy
puWq mfrn vflI DrqI vWl
clf igaf hY ijs df sµsfr
Br ivc iqµn sdIaF qoN vI vWD
smyN qoN hWiqafvF, ijWqF aqy
qbfhI df irkfrz hY»
aBIjIq BWtfcfrIaf
amrIkf dI agvfeI vfly
pWCm ƒ drasl do moricaF,
Bfv afriQk qy PæOjI muV-
AuBfr qoN aOK mihs¨s hox lWg
peI sI» iek pfsy cIn Dur
p¨rb ivc vWzI smuµdrI qfkq
vjoN AuBr irhf hY aqy d¨jy
pfsy r¨s afpxy (sovIaq sµG
dy) 1991 dy ibKrfE dy
bfvj¨d afriQk morcy Auqy
sfbq kdmI aWgy vD irhf
sI» ies qoN ielfvf GtdI
afbfdI aqy afriQk byXkInI
dI smWisaf vI pWCm ƒ jkV
rhI hY qy aflmI arQcfry ƒ
vDdI mihµgfeI, splfeI lVI
ivclIaF AulJxF nfl do-cfr
hoxf pY irhf hY» iehI nhIN,
aflmI mhfmfrI qoN bfad
afriQkqf df AuBfr vI
AumIdF muqfbk nf hox dy isWty
vjoN GWt ivkfs dr aqy GWt
qfkq kfrn ijbrfltr tfp¨
qoN lY ky hFg kFg aqy dWKxI
aPærIkf qoN lY ky r¨s dy Dur
p¨rbI tfp¨ sKfiln qWk PYly
rvfieqI gæYr-pWCm ƒ
pRBfivq krn qoN asmrWQ hox
kfrn qklIPædyh qxfa sfry
pfisaF qoN hI qyjæI nfl bxdf
qy kroDvfn r¨p Dfrdf jf
irhf sI» r¨s ƒ kdy vI X¨ropI
qfkq vjoN pRvfn nhIN kIqf
igaf aqy ies ƒ hmyÈf ÈWk
dI njær nfl dyiKaf igaf»
iesy qWQ vWl do ku mhIny
pihlF idWlI ivc jrmnI dI
smuµdrI PæOj dy AudoN dy muKI
vfeIs aYzimrl kya-aficm
ÈfnbfKæ ny ieÈfrf kIqf sI:
“p¨iqn ƒ isrPæ siqkfr
cfhIdf hY» iPr siqkfr dyx
qy Kæfs muWl nhIN lWgdf sgoN
koeI muWl nhIN lWgdf»”
kRImIaf dI 2022 dI jµg
jugrfPIey aqy pRBfv/ihWqF dy
Kyqr df mfmlf hY aqy ies
gWl ƒ iek hWd qoN agFh aOKf
hI lukf ky rWiKaf jf skdf
hY» aijhf hI kuJ 1982 ivc
PfklYNz afeIlYNzjæ ƒ lY ky
brqfnIaf qy arjntInf
drimafn hoeI jµg df mfmlf
sI» ieh tfp¨ dWKxI pRÈFq
mhFsfgr ivc arjntInf dy
sfihl qoN 100 mIl dy Pæfsly
Auqy siQq hn aqy d¨jy pfsy
ieh brqfnIaf dy Dur dWKxI
bµdrgfh Èihr sfAUQYNptn qoN
15675 mIl d¨r hY» ieh tfp¨
iksy smyN arjntInf df ihWsf
sn pr ienHF Auqy 1833 qoN
brqfnIaf dI hk¨mq rhI hY»
ies dy bfvj¨d afpxy ies
dWKxI kbjæy ƒ brkrfr rWKx
leI brqfnIaf ny arjntInf
nfl jµg lVI» POjI mfry gey,
smuµdrI byVy zuWby aqy hvfeI
jhfjæ Puµzy gey sfrf kuJ ies
dy kOmI ihWqF qy pRB¨qf dy Kyqr
aqy iek bhuq hI d¨ryzy pr
X¨rop dy qfkqvr mulk
brqfnIaf dI dWKxI amrIkf
dy gæYr-X¨ropI mulk Auqy DONs
leI sI» d¨jy pfsy ikAUbf
imjæfeIl sµkt dy mfmly ivc
amrIkf afpxy nyVy df mfmlf
bxf ky isWDI tWkr lYx leI
iqafr ho igaf sI» Bfrq
ivc ihWqF df mfmlf ihmflf dy
sfry dWKxI iKWqy ivc aqy
B¨mWD ryKf qWk nyVly sfry
tfp¨aF dy ielfikaF ivc
PYilaf hY» jµm¨ aqy kÈmIr
qy lWdfKæ Bfrq dy atuWt ihWsy
hn, iPr vI ienHF df vWzf
ihWsf pfiksqfn qy cIn dy
nfjfiejæ kbjæy hyT hY» ies
s¨rq ivc kI ieh iKWqf hmyÈf
leI puramn rih skdf hY?
ies leI, jo kuJ aWj p¨iqn ny
kIqf hY aqy Auh kr rhy hn,
Auh ibnF ÈWk gælq hY pr
svfl ieh hY ik AunHF aijhf
kIqf ikAuN?
‘kOmI ihWq’ sh¨lq vflf
Èbd hY ijs df iesqymfl
amIr qy qfkqvr hk¨mqF
vWloN sfmrfjvfd dy dOr qoN
hI afpxy hr hmly ƒ jfiejæ
TihrfAux leI kIqf jFdf
irhf hY» pWCm BuWl jFdf hY
ik r¨s dI jæmIn dI qfkq
dunIaf dy krIb aWDy ihWsy
qWk PYlI hoeI hY» r¨s leI
vI Aus dI jæmIn iek pfsy
ijQy jfiedfd hY, AuQy
ijæµmyvfrI vI hY» r¨s Auqy
nYpolIan qoN lY ky ihtlr
qWk ny hmly kIqy; d¨jy pfsy
mfsko ny vI Coty mulkF
polYNz, iesqonIaf,
lfqvIaf, ilQ¨afnIaf,
rumfnIaf, bflkfn mulkF
afid ƒ zrfieaf Dmkfieaf
hY» aWj 1991 ivc hoieaf
ielfky aqy qfkq df nuksfn
hI mfsko dI ies gælq Zµg
nfl icqvI geI d¨jI
kRImIan jµg df afDfr hY»
amrIkf ny ijvyN ies mfmly
ivc AuksfAux df rol adf
kIqf aqy r¨s ny ijvyN hmlf
kIqf, ies sB kfsy qoN
bicaf jf skdf sI» AumId
hY, spWÈt smJ nfl rfh
inWkl skdy hn, ieh koeI
vWzI gWl nhIN»