SAMAJWEEKLY 21-06-2022
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Vol : 1 : # aMk 189 21/06/2022
isWDU mUsyvflf dy kqlkFz ’c vWzI sPlqf,gujrfq qoN 3 Èfrp ÈUtr igRÌqfr
nvIN idWlI. idWlI puils
dy spYsæl sYWl ny isWD¨
m¨syvflf dy kql dy mfmly
ivWc iqµn sæ¨trF ƒ igRPæqfr
kIqf hY» puils ny ienHF
iqµnF ƒ gujrfq dy kWC
ielfky qoN igRPæqfr kIqf hY»
iPlhfl puils iqµnF sæ¨trF
qoN puWCigWC kr rhI hY aqy
kql nfl juVIaF hor
jfxkfrIaF iekWTIaF kr
rhI hY» ienHF ȨtrF qoN
hiQafrF df vWzf ËKIrf vI
brfmd kIqf hY» igRPqfr
kIqy gey ȨtrF ‘c
ipRafvrq AurP POjI
sonIpq dy gVHI issfnf df
rihx vflf hY» d¨srf ksiæsæ
AurPæ kuldIp vfrz nµbr
11 sfjIafn pfnf, ipµz
byrI, JWjr df vsnIk hY,
ksiæsæ sfl 2021 ivWc
hirafxf dy JWjr ivWc hoey
ieWk kql kys ivWc loVINdf
sI» qIjf kysæv kumfr mkfn
nµbr 11385, glI nµbr 1,
afvf bsqI, biTµzf, pµjfb
df rihx vflf hY» ȨtrF dI
tIm dI agvfeI kr irhf
ipRafvrq Gtnf vyly golzI
brfV dy isWDy sµprk ivWc
sI» Auh pihly do kql kysF
ivWc sæfml irhf hY» 2015
ivWc sonIpq ivWc ieWk kql
kys ivWc igRPqfr kIqf
igaf sI aqy 2021 ivWc
sonIpq ivWc ieWk kql kys
ivWc loVINdf sI» ies dy nfl
hI ksiæsæ AurPæ kuldIp
vfsI sWjn pfnf ipµz byrI,
JWjr, hirafxf hY» Auh vI
ies kql ivWc sæfml sI
aqy pYtrol pµp dy sIsItIvI
kYmiraF dI Putyj ivWc sfPæ
njær af irhf sI» puils ny
afpxf hiQafrbµd kfzr iqafr krn
dWisaf ik muljæm sfl
2021 ivWc ieWk kql kys
ivWc loVINdf hY» qIjf
muljæm kysæv kumfr pµjfb
dy biTµzf df rihx vflf
hY» kysæv vI ieWk kql
kys ivWc loVINdf hY aqy
puils ƒ kfPI smyN qoN
AusdI qlfsæ sI» dWs
dyeIey ik 29 meI ƒ mfnsf
dy ipµz jvfhrky ivWc
mihµdrf Qfr jf rhy isWD¨
m¨syvflf ƒ gYNgstrF ny
Gyr ilaf aqy golIaF clf
idWqIaF sn» golI lWgx
nfl jæKmI m¨syvflf ƒ
mfnsf dy isvl hspqfl
iljfieaf igaf, ijWQy
zfktrF ny Aus ƒ imRqk
aYlfn idWqf» ijs qoN
bfad gYNgstr golzI
brfV ny ies kql dI
jiæµmyvfrI lYNidaF ieµtrnYWt
mIzIaf ‘qy post kIqI»
‘agnIpQ’ iKælfPæ pRdrÈn: 600 qoN vWD ryl gWzIaF rWd
dI koiÈÈ kr rhI hY Bfjpf: mmqf
kolkfqf. pWCmI bµgfl dI muWK
mµqrI mmqf bYnrjI ny sYnf ’c BrqI
dI nvIN ‘agnIpQ’ Xojnf ƒ lY ky
aWj kyNdr srkfr ƒ inÈfny ’qy
lYNidaF doÈ lfieaf ik Bfjpf nvIN
rWiKaf BrqI rfhIN afpxf
‘hiQafrbµd’ kfzr afDfr bxfAux
dI koiÈÈ kr rhI hY» ies Xojnf ƒ
hiQafrbµd blF df apmfn krfr
idµidaF mmqf bYnrjI ny ies gWl ’qy
hYrfnI vI jæfihr kIqI ik kI Bfjpf
dI Xojnf cfr dy syvfkfl qoN bfad
ienHF ‘agnIvIr’ sYinkF ƒ afpxy
pfrtI dPæqrF ’c ‘cOkIdfr’ vjoN
qfienfq krn dI hY»
nvIN idWlI.‘agnIpQ’
rWiKaf BrqI Xojnf KiælfPæ
ivroD pRdrÈn dy mWdynjær
ryl gWzIaF dI afvfjfeI
iPr pRBfivq hoeI hY» BfrqI
rylvy ny somvfr ƒ 600 qoN
vWD ryl gWzIaF rWd kr
idWqIaF hn» rylvy ny ieWk
ibafn ivWc ikhf ik pRBfivq
612 ryl gWzIaF ivWcoN 602
ryl gWzIaF rWd kIqIaF
geIaF, ijnHF ivWc 223 myl
aqy aYkspRYWs ryl gWzIaF
aqy 379 XfqrI ryl gWzIaF
Èfml hn» cfr myl aqy
aYkspRYWs ryl gWzIaF ƒ
aµiÈk qOr ’qy rWd kIqf
igaf hY»
2 21/06/2022 KbrF
www.samajweekly.com
agnIpQ df ivroD krdy nOjvfnF ƒ POjI nOkrI nhIN imlygI
nvIN idWlI. Bfrq srkfr dI
Xojnf agnIpQ dy anusfr POj
ivWc BrqI hox vfly AumIdvfrF ƒ
ieh shuµ cuWkxI pvygI ik Auh ies
skIm dy ivruWD cWldy sµGrsæ dy
dOrfn iksy vI qrHF dI aWgjænI jF
ivroD pRdrsæn df ihWsf nhIN bxy
sn» ies sµbµD ivWc rWiKaf
mµqrfly dy aYzIsænl sYktrI
lYPtInYNt jnrl ainl pFzy ny
ikhf hY ik‘izispiln BfrqI POj
dI nINh hY, ies ivWc sfV-P¨k jF
ivroD dI koeI QF nhIN» sB ƒ
Samaj
Weekly
smfj vIklI
Editor-in-chief
Devinder Chander
+44 7878 456 484
Editorial Office
Samaj Weekly
Samaj Media Enterprise Ltd
46 Summer Road
Erdington,Birmingham UK
B23 6UR
+44 7878 456 484
+44 121 565 4810
info@samajweekly.com
samajweekly@gmail.com
hr p®kfr dy vpfrk aqy klfsIPfeIz
ieÈiqhfr dyx leI sµprk kro»
sb¨q df aYPIzyivt dyxf hovygf ik
AunHF ny iksy qrHF dy ivroD jF BµnqoV
ivWc ihWsf nhIN ilaf» ies dy
leI puils qoN sO PIsdI qsdIk
krfAuxI hovygI»’ lYPtInYNt jnrl
arux purI ny ikhf ik ijs
AumIdvfrivruWD isækfieq drj
kIqI imlI, Auh POj ivWc BrqI
nhIN ho skdf, AumIdvfrF ƒ ilKqI
r¨p ivWc dyxf pvygf ik AunHF ny
aWgjænI jF ivroD pRdrsæn ivWc
ihWsf nhIN ilaf» vrnx Xog hY ik
Bfrq srkfr vWloNPOjI BrqI leI
DoKfDVI mfmlf: sybI ny 86 lokF Auqy ieWk kroV df jurmfnf lfieaf
muµbeI. p¨µjI bfËfr
rYg¨lytrI sybI (sikErtIjæ
aYNz aYkscyNj borz afP
ieµzIaf) ny snrfeIË
eyÈIan ilmitz dy ÈyarF
dI durvrqoN krn leI kWlH
86 lokF AuWqy ieWk kroV
rupey df jurmfnf lfieaf hY,
ijs dI hr pfsy crcf hY»
sybI ny afpxy ieWk PYsly
rfhIN snrfeIË eyÈIan
ilmitz (aYs ey aYl), ies
dy pµj sfbkf zfierYktrF
aqy kµpnI nfl juVy aWsI
lokFaqy X¨intF AuWqy ieWk
kroV rupey df jurmfnf
lfieaf hY»jurmfny dI ieh
rkm dosæIaF ny sFJI adf
krnI hY» sybI ny afmdn
tYks dy cIP zfierYktr
(jFc), kolkqf qoN imly
ienput AuWqy akq¨br 2012
qoN sqµbr 2015 dI imafd
qk jFc kIqI sI qF pqf
lWgf ik rlyvyN dI Xojnf vjoN
snrfeIË eyÈIan qy ies dy
qqkflI zfierYktrF ny jFc
dI imafd XfnI akq¨br
2012 qoN sqµbr 2015
dOrfn snrfeIË eyÈIan dy
stfk dI kImq ivWc
hyrfPyrI kIqI sI» ies kys
ivWc 86 doÈIaF ivWcoN do
jixaF dI mOq ho cuWkI hY,
ieWk ivakqI ny sybI nfl
nvIN idWlI. ieWk aOrq
ny afnlfeIn P¨z
izilvrI kµpnI sivgI dy
izilvrI buafey AuWqyBWdy
mYsyj Byj ky pRyÈfn krn
df doÈ lfieaf» ies
bfry aOrq ny ieWk tvIt
kIqf hY, jo vfierl ho
irhf hY» Aus ny tivWtr
Auqy ieWk vftsaYp cYt
df ieWk skrIn Èft
Èyar kr ky ikhf ik
izilvrI buafey Aus dy
Gr grosrI (kirafny df
sfmfn) dyx afieaf sI,
pr ies ipWCoN Aus ny mYƒ
vftsaYp mYsyj kIqf aqy
iliKaf: mYN quhfƒ bhuq
iËafdf Xfd kr irhf
hF» Aus ny ieWk dy bfad
ieWk keI mYsyj kr ky
aOrq ƒ pryÈfn kIqf»
aOrq ny srivs
pRovfeIzr ƒ izilvrI
buafey dI iÈkfieq kIqI,
mfmlf sYtl kr ilaf
hY»iesy PYsly ivWc
sybI ny bRonË tryizµg
ilmitz dy mfmly ivWc
pRgtfa dy inXmF dI
AulµGxf krn leI do
ivakqIaF AuWqy ieWk
lWK rupey df jurmfnf
lfieaf hY» sybI ƒ bI
aYs eI qoN ieWk
notIiPkyÈn imilaf sI ik
16 julfeI qoN dsµbr 2016
dOrfn bRonË tryizµg
ilmitz ivWc invyÈ leI
lokF ƒ aYs aYm aYs aqy
kflF nflJ¨Ty suJfa idWqy
gey sn, ijs ivWc imQy smyN
ivWc tIcf muWl pRfpq krn
dI gWl khI sI» jFc qoN
bfad sybI ny do jixaF ƒ
ieWk lWK rupey jurmfnf
lfieaf hY»
izilvrI buafey ny vftsaYp
Auqy aOrq ƒ BWdy mYsyj Byjy
pr sivgI dI kstmr
kyar tIm vWloN
qsWlIbKÈ pRqIikiraf
nhIN imlI» bfad ivWc
sivgI dI aYskylyÈn tIm
aqy AunHF dy sI eI E
dPqr ny aOrq X¨Ër nfl
sµprk kIqf aqy Brosf
idWqf ik Auh ies ƒ rokx
leI sfry loVINdy Aupfa
krngy qF ik iPr qoN
aijhI iksy Gtnf ƒ hox
qoN roikaf jf sky»
pWqrkfrF dI loV
nvIN ilaFdI geI ‘agnIpQ’
Xojnf df lgfqfr ivroD ho irhf
hY» ibhfr ivWc pRdrÈnkfrIaF ny
aYqvfr ƒ ptnf ijælHy ivcly
qfrygnf rylvy styÈn AuWqy
jIafrpI dIieWkgWzIsfV idWqI aqy
jhfnfbfd ivWc hoey pQrfa nfl
keI puils vfly jæKæmI ho gey»
‘agnIpQ’ Xojnf iKlfP cWldy
pRdrÈnF kfrn aWj 369 ryl
gWzIaF krnIaF peIaF, ijnHFivWc
210 myl/aYkspRYWs aqy 159 lokl
XfqrI trynF Èfml hn»
ivÈv bYNk ny Bfrq df afriQk
ivkfs aµdfËf Gtfieaf
nvIN idWlI. AucI krµsI vfDf dr
kfrn afriQk ivkfs aµdfËy ivWc
kIqI jf rhI ktOqI ny invyÈkF dI
Dfrnf AuWqyAultf asr pfieaf hY,
ijs kfrn ies sfl sµsfr bfËfr ivWc
qbfhI mWcI hoeI hY» ivÈv bYNk ny
2022 df afriQk ivkfs aµdfËf 3[2
PIsdI qoN Gtf ky 2[9 PIsdI kr idWqf
aqy icqfvnI idWqI ik aOsq nfloN vDy
krµsI psfrf dr aqy ivkfs dr aµdfËy
ivWc ktOqI kfrn hyTly aqy mWDm
afmdn vrg vfly dyÈF leI asiQr
nqIjy ilaf skdI hY» ivÈv bYNk ny
cfl¨ ivWqI sfl leI Bfrq df ivkfs
aµdfËf vI Gtf ky aWT PIsdI nfloN
sfZy sWq PIsdI kr idWqf hY» aijhf
mihµgfeI, splfeI rukfvt aqy B¨rfjnIqk
qxfa kfrn hoieaf hY»sfl
2022 qoN aWj qk bI aYs eI (bµby
stfk aYkscyNj) df s¨ck aµk
sYNsyks 13 PIsdI izWigaf hY»
ivdyÈI sµsQfgq invyÈkF XfnI aYP
eI ny aWT mhIny ivWc BfrqI
bfËfrqoN 42 arb zflr jF 3[26
lWK kroV rupey dI inkfsI kIqI hY»
ivdyÈI portPolIE invyÈk sfry
gruWpF ivWc ivkrI kr rhy hn» kuJ
gruWpF AuWqy ivkrI df dbfa vWD hY
aqy kuJ AuWqy GWt, hflFik ienHF
sfry Ault hflfq dy bfvj¨d kuJ
kµpnIaF ny invyÈkF ƒ vDIaf
irtrn idWqf» dmfnIaf df kihxf
hY ik hornF invyÈkF dI qulnf ivWc
Èyar bfËfr vDIaf irtrn dyvygf,
pRµq¨ ies dy leI invyÈk ƒ DIrj
rWKxf hovygf»
ieµglYNz dy hr ielfky ’c pWqrkfrF dI loV hY, pWqrkfrqf df ÈOk rWKx
vfly afpxI C.V. email: samajweekly@gmail.com AuWqy Byj skdy hn»
Editor-in-chief : Devinder Chander
Mob: 07878 456 484
not : pWqrkfrqf df qjurbf rWKx
vfly ƒ pihl idqI jfvygI»
www.samajweekly.com
KLbrF
21/06/2022
3
hfeI kort df hukm puls Cfpy dOrfn sYks vrkr ƒ igRPqfr nf kro
cyneI. mdrfs hfeI kort ny ieWk
hukm ivWc ikhf hY ik dyh vpfr dy
iksy aWzy Auqy puls jdoN Cfpf
mfrdI hY qF sYks vrkrF ƒ
igRPqfr nhIN kIqf jfxf cfhIdf»
suprIm kort dy ieWk qfjæf PYsly
dy hvfly nfl jsits aYn sqIÈ
kumfr ny dyh vpfr dy ieWk kys
ivWc gfhk dy iKlfP drj kys rWd
kr idWqf»ipWCy ijhysuprIm kort
ny afpxy PYsly ivWc ikhf sI ik
jd dyh vpfr dy aWzy AuWqy Cfpf
mfiraf jFdf hY qF sYks vrkrF ƒ
igRPqfr, sËf jF pryÈfn jF ÈoÈx
nhIN kIqf jfxf cfhIdf» eydF dI
kfrvfeI kyvl dyh vpfr df aWzf
clfAux vfly leI hoxI cfhIdI
hY»jsits kumfr ny ikhf, ‘‘qfjæf
kys ivWc ptIsænr Aus sQfn AuWqy
sI ijs ƒ puls ny iksy hor vWloN
clfieaf jFdf dyh vpfr df aWzf
dWisaf hY» isrP AuQy mOj¨d hox
kfrn ptIÈnr ƒ iksy vI sËf
vfly PYsly nfl nhIN bµinHaf jf
skdf hY» ptIÈnr AudY kumfr ƒ
icµqfidRpyt ivWc dyh vpfr dy ieWk
aWzy qoN igRPqfr kIqf sI» Aus dy
iKlfP doÈ sI ik jd puls ny
msfj sYNtr AuWqy Cfpf mfiraf qF
Auh sYks vrkrF dy nfl sI»
ptIÈnr dy vkIl ny ikhf ik BfvyN
doÈF ƒ joV ilaf hovy, ieh iksy
aprfD dI ÈRyxI ivWc nhIN afAuNdy»
sYks vrkr gYr kfƒnI nhIN, dyh
vpfr df vWzf clfAuxf gYr kfƒnI
hY» sYks vrkr mrËI nfl ies
pyÈy ivWc hn, iksy lflc jF Ëor
jbrdsqI dy kfrn nhIN»
ksæmIr vfdI ivWc aWqvfdIaF
vWloN Qfxydfr dI hWiqaf
sRIngr. kÈmIr ivWc
aWqvfdIaF ny ieWk inhWQy
puls sb ieµspYktr (aYs
afeI) ƒ inÈfnf bxfieaf qy
ÈuWkrvfr rfq ƒ dWKxI
kÈmIr dy sµb¨rf (pulvfmf)
ivWc Kyq ivWc kµm kr rhy
vkq Aus dI hWiqaf kr
idWqI»vfrdfq dI i˵myvfrI
kÈmIr ivWc aWqvfd df nvF
nFa bxy id rijstYNs Prµt
(tI afr aYP) dy eIgl
skuaYz ny leI hY» puls ny
ies ƒ tfrgYt ikilµg ikhf
hY» ies dOrfn bIqy idnIN
AuqrI kÈmIr dy bfrfm¨lf
ivWc surWiKaf dsiqaF ny
afeI eI zI ƒ nkfrf kr ky
POjI kfPlf AuzfAux dI
aWqvfdI sfiËÈ nfkfm kr
idWqI sI» pulvfmf qoN imlI
jfxkfrI muqfbk mfiraf
igaf aYs afeI Pfr¨k
aihmd mIr ieµzIan
irËrv puls (afeI afr
pI) dI 23vIN btflIan
ivWcoN sI» Aus dI izAUtI
iËlHf pulvfmf dy lYQporf
ivWc sI» kuJ idn pihlF
Auh CuWtI AuWqy sµb¨rf, pFpor
afieaf sI» prvfr ny
dWisaf ik ÈuWkrvfr rfq
sfZy aWT vjy Auh GroN kuJ
d¨r Kyq vWl igaf sI» jdoN
kfPI dyr qk Gr nhIN
priqaf qF Pon kIqf» Pon
bµd sI» ÈWk hox AuWqy
prvfrk mYNbr Aus ƒ lWBdy
hoey Kyq dy nyVy puWjy qF
isµcfeI leI bxI CotI nihr
kol Aus dI lfÈ peI sI»
AunHF s¨icq kIqf qF kuJ smyN
ivWc puls af geI» Pfr¨k
dI CfqI ivWc golIaF dy ËKm
sn» lfÈ dy nyVy ipsqOl dy
do KflI kfrq¨s vI imly
hn» sbµDq puls
aiDkfrIaF ny ikhf ik ieh
tfrgYt ikilµg df mfmlf
hY» aWqvfdIaF ƒ pqf sI ik
Pfr¨k Gr afieaf hoieaf hY
qy Auh Aus df ipWCf kr rhy
hoxgy qy rfq ƒ mOkf imldy
hI vfrdfq kr gey»
4 21/06/2022 KbrF
www.samajweekly.com
iBKÈuxI pUrixmf jI df soPI ipµz phuµcx qy svfgq kIqf
jlµDr (smfj vIklI)
buWD ivhfr trst (rij[)
soPI ipµz vWloN iBKÈuxI
p¨rixmf jI nvIN idWlI df
buWD ivhfr soPI ipµz
phuµcx qy BrvF svfgq
kIqf igaf» iBKÈuxI Bµqy
p¨rixmf jI ny pRvcn
kridaF ikhf ik buWD
ivhfr soPI ipµz dI sQfpnf
AunHF ny kIqI 1977 ivWc
kIqI sI aqy qQfgq buWD
df jo QfeIlYNz qoN buWq
afieaf sI Aus ƒ idWlI qoN
ilafky buWD ivhfr soPI
ipµz ivKy sQfipq kIqf
sI» Bµqy p¨rixmf jI ny
ikhf ik sfƒ buWD mfrg
AuWpr clxf cfhIdf hY qF jo
sfry ivÈv ivWc ÈFqI
sQfipq kIqI jf sky» AunHF
ikhf ik aËfdI, brfbrI
aqy BfeIcfrk sFJ df
sµdyÈ sfƒ Gr-Gr
phuµcfxf cfhIdf hY» ies
mOky buWD ivhfr soPI ipµz
ivWc rhI PRI izspYNsrI leI
zf[ aivnfÈ kumfr ny ds
hËfr rupey dIaF
afX¨rvYidk dvfeIaF dfn
kIqIaF» bfad ivWc Bµqy
p¨rixmf jI ny aYzvokyt
hrBjn dfs sFplf skWqr
buWD ivafr trWst sRI lYNbr
rfm, ipRµsIpl prmjIq
jsWl, crndfs gOqm
sFplf, cmndfs sFplf ny
zf aivnfÈ kumfr soNDI ƒ
pµcÈIl df sropf ByNt krky
snmfinq kIqf aqy AunHF
dIaF syvfvF dI pRȵsf
kIqI» ies mOky aYzvokyt
hrBjn jsWl, crn dfs,
gOqm sFplf, cmndfs
sFplf, r¨plfl, jWskrx,
sWqpfl sFplf, sRImqI
mnjIq kOr, ismr kOr,
sµk¨qlf, kmlyÈ, suirµdr
kOr aqy hor bhuq sfry
Aupfsk hfjr sn»
jfrI krqf hrBjn
dfs sFplf skWqr
mobfiel
98726-66784
isWDU mUsyvflf ƒ asYNblI coxF
vyly vI mfrn ƒ iPrdy sI
cµzIgVH. pµjfbI gfiek
isWD¨m¨syvflf kql
kysivWcnvF Kæulfsf hoieaf hY
ikdosæIaF ny ivDfn sBf coxF
ivWc vI isWD¨m¨syvflf ƒ mfrn
dI Xojnf bxfeI sI» AudoN 4
jxy mfnsf dy ipµz rWlf ivWc
Tihry sn, jo cfry Èfrp Ȩtr
ho skdy hn» puls ny ienHF ƒ
Tihrndy pRbµD krn vfly
gYNgstr mnmohn isµG mohxf
ƒ iËlHf jylH qoN pRozkÈn vfrµt
AuWqy ilaf ky adflq qoN ies
df pµj idn df puls irmFz
hfsl kIqf hY, qF ik jFc aWgy
vDfeI jf sky» jfxkfr s¨qrF
muqfbk mohxf ny bIqy
jnvrI-PrvrI ivWc ivDfn
sBf coxF mOkyisWD¨m¨syvflf dI
rykI kIqI sI» Aus ƒ ieh kµm
mfnsf df hox kfrnidWqf igaf
sI»dWisafigaf hY ik Aus ny
coxF smyN m¨syvflf dIaF
rYlIaF qy lokF ƒ imlx dI
sfrI s¨hidWqI sI» puls jFc
qoNpqf lWgf hY ik cfr jxy
jnvrI ivWc mfnsf phuµcy aqy
mohxf dy Gr Tihry sn»Auh
cfry jxy vWK-vWK
smyNisWD¨m¨syvflf ƒ dyKx gey
sn, pr coxF mOkym¨syvflf dI
surWiKaf sKæq sI qy Aus ƒ
ieWk pfielt aqy 10 kmFzo
imly hox kfrn gYNgstrF ƒ
hmly df mOkf nhIN sI imilaf»
coxF ivWcm¨syvflf dI
hfr aqy srkfr vWloN
surWiKaf GtfAux ipWCoN AunHF
nymOkf imldy sfr 29 meI ƒ
Aus df kql kr idWqf»
trWk X¨nIan df sfbkf
pRDfn aqy sfbkf kbWzI
iKzfrI mohxf kfPI idnF qoN
ijælHf jylH mfnsf ivWc bµd sI,
ijWQoN puls ny Aus ƒ pRozkÈn
vfrµt AuWqy ilaFdf hY»Auhdy
AuWqy kql qy ierfdf kql
smyq keI vWzy kys drj
hn»Aus ƒ mfrc ivWc
pitaflfqoN igRPæqfr kIqf
igaf sI»pqf lWgf hY ik Ausy
ny m¨syvflf dy ipµz m¨sf qoN
pµjfb qy hirafxf vWl BWjx
dyrfhF dI jfxkfrI idWqI sI»
puls ƒ ÈWk hY ik ijs r¨t
plfn AuWqym¨syvflf dy kfql
BWjy sn, Auh r¨t mohxy ny
bxfieaf sI»
suKbIr bfdl dI Bgvµq mfn ƒ cuxOqI: ihµmq hY
qF suWK ivlfs hotl dy kfgjæ kWZvf ky vyK lAu
sµgr¨r. muWK mµqrI Bgvµq mfn nycµzIgVH nyVy
bxfey bfdl prvfr dy suWK ivlfs hotl bfry
ijhVf ibafn idWqf sI, suKbIr isµG bfdl ny
aWj Aus df moVvF jvfb idWqf aqy muWK mµqrI
Bgvµq mfn ƒ llkfridaF ikhf hY ik ‘jy
ihµmq hY qF kfrvfeI krky idKfE, dyr ikAuN
krI jf rhy ho» ihµmq hovy qF pypr kWZvf ky
ivKfE»’ suKbIr isµG bfdl ny ikhf ik J¨T
bolxf bhuq sOKf hY, mYƒ kfgjæ idKfE, jo ieh
sfbq kryik asIN kuJ glq kIqf hY» AunHf
ikhf ik ‘Bgvµq mfn særfb pI ky bYTf rihµdf
hY, Aus ƒ kuJ nhIN pqf» kyjrIvfl srkfr
clf irhf hY»sµgr¨r coxF ivWc afm afdmI
pfrtI qIsry QF afvygI»’ies dy nfl suKbIr
isµG bfdl ny ikhf ik ‘ismrnjIq isµG mfn
dysæ qy pµjfb ivWc sæFqI nhIN cfhuµdy, asIN AunHf
ƒ KuWlHI pysæksæ kIqI ik 2024 ivWc quhfzf sfQ
dyvFgy, pr Auh mµny nhIN sI» ismrnjIq isµG
mfn drbfr sfihb AuWqy hmlf krn vflI
kFgrs dy hWk ivWcvI ibafn dyNdy hn»’ AunHF
ny ikhf ik agnIpQ skIm glq hY, mYN pRDfn
mµqrI nirµdr modI ƒ khFgf ik qusIN pihlF
iksfnF ivruWD kfƒn ilafey qy iPr vfps lYxy
pey sn, aijhf koeI PYslf nf lAu, ijs nfl
dysæ dI sæFqI Bµg hovy» d¨sry pfsy akflI dl
aµimRqsr dy AumIdvfr ismrnjIq isµG mfn ny
aWj roz Èoa dy dOrfn bVHk mfrI qy afiKaf ik
Kud hI vyK lvo ik mukfbly ivWc ikhVf mfn
qkVf hY» AunHF ikhf ik sµgr¨rielfky qoN anfj
p¨rI dunIaf qWk phuµcdf hY, ies ƒ mjæb¨q
krn dI ijæµmyvfrI myrI hovygI» Bfjpf dI kyNdr
srkfr bfry AunHF ikhf ik AunHF ny iksy isWK ƒ
mµqrI nhIN bxfieaf, isWKF ƒ surWiKaf, ivWq qy
ivdysæ vrgy ivBfg imldy rhy hn, pr ies
vfr koeI QF nhIN rWKI» AunHF ikhf ik suKbIr
isµG bfdl jfxdf hY ik ik AunHF ny afpxy rfj
ivWc isWKF ƒ jylH Byijaf sI, asIN AunHF ƒ
afjæfd krfvFgy»AunHF ikhf ik suKbIr isµG
bfdl ijhVy bµdIisWKF dI irhfeI dI gWl krdy
hn, AunHF ivWcoN iksy ny bfdlF df sfQ dyx df
aYlfn nhIN kIqf aqy mYN hmysæf bµdI isWKF dy
hWkF ƒ bcfAux leI boilaf hF»
www.samajweekly.com
KbrF
syvf trWst UK (INDIA) tIm vWlNo BfeI kfnH isµG
nfBf pbilk lfiebRyrI ipµz kflK ivKy ikqfbF ByNt
21/06/2022
5
pIr bfbf suDfr gfjI nfrfvflI kohflf ijlHf
jlµDr ivKy sflfnf afE nWcIey siBafcfrk
mylf 27 jUn 2022 ƒ krvfieaf jfvygf
syvf trWst UK (INDIA)
tIm vWlo BfeI kfnH isµG nfBf
pbilk lfiebRyrI ipµz kflK
ivKy ikqfbf Byt krn Auprµq
lfiebRyrI dy pRbµDk ruipµdr
isµG kflK smyq pRbµDkI tIm
iekbfl isµG,virµdr isµG,
kulivµdr isµG,mndIp isµG ƒ
Auhnf dy ies sælfGfXog
sµgrUr dI cox do mfnF ivcfly vWkfr df svfl bxI
sµgr¨r. lok sBf hlkf
sµgr¨r dI ho Aup cox ivWcBfvyN
16 AumIdvfr hn, pr ÈRomxI
akflI dl (aµimRqsr) dy
afg¨ ismrnjIq isµG mfn,
bfdl akflI dl dI
AumIdvfr bIbI kmldIp kOr,
afm afdmI pfrtI dy gurmyl
isµG GrfcoN, kFgrs dy
dlbIr isµG golzI aqy BrqI
jnqf pfrtI dy kyvl isµG
iZWloN hI lokF ivWc crcf df
ivÈf hn» cfr mhIny pihlF
ivDfn sBf coxF dy nqIijaF
ivWc afm afdmI pfrtI ƒ
axikafsI ijWq imlI qy Aus
ny 92 sItF AuWqy kbËf kr
isWpI-kilafxI kys: bcfa pWK ny imRqk isWpI dIaF 6 grlPRYNzF hox dI gWl khI
cµzIgVH. nYsænl sæ¨tr qy
vkIl suKmnpRIq isµG AurPæ
isWpIisWD¨ kql kys ivWc
igRPæqfr kIqI hfeI kort dy
jWj dI DI aqy kflj pRoPYsr
kilafxI isµG df 4 idnf
irmFz Kæqm hox ipWCoN aWj
sI bI afeI ny Aus ƒ iPr
adflq ivWc pysæ kIqf qF
adflq ny Aus ƒ hor do
idnF dy irmFz AuWqy Byj
idWqf hY»sI bI afeI ny
adflq qoN 7 idn df irmFz
mµigaf sI» adflq ivWcsI
bI afeI ny kilafxI dy
Auprfly leI syvf
trWst vWlo
i e i m A U n t I
b¨str ikWtf
nfl snmfinq
kIqf igaf
ies mOky syvf
trWst vWlo
sboDn kridaf
ilaf sI» ies vfr pfrtI dy
sfry afg¨ dfavf krdy hn ik
lok sBf cox ivWc pfrtI dy
AumIdvfr gurmyl isµG GrfcoN
jyq¨ rihxgy, pr ies dfavy
ivWcoN PrvrI vflI gVHk
irmFz dI hor mµg kridaF
ikhf ik kilafxI ny cfr
idnF ivWcsI bI afeI ƒ
gurdIp isµG pµn¨
ny ikhf ipµz
pWDr qy
nOjvfnf ƒ
ies qrf dy
A u p r f l y
krn dI loV
hY qf jo afAux
vflI pIVI ƒ
gfieb hY» ies vrqfry qoN
afm afdmI pfrtI dy afg¨
axjfx nhIN, iesy leI ies
lok sBf hlky dy nON ivDfn
sBf hlikaF ivWc ieWk-ieWk
kYbint mµqrI aqy 9-9, 10-
sihXog nhIN idWqf»sI bI
afeI ny ikhf ik isWpI kql
kys ivWc kilafxI dy nfl
afpxy ivrsy aqy ajfdI
GulftIaf dy ivlWKx
ieiqhfs qo jfx¨ krvfieaf
jf sky » ies mOky syvf
trWst dy mYbr rCpfl isµG
vI moj¨d sn» BfeI kfnH
isµG nfBf lfiebRyrI dI sm¨cI
tIm vWlo syvf trWst df
Dµnvfd kIqf igaf»
10 ivDfiek ibTf ky cox muihµm
leI iklHfbµdI kIqI geI
hY» muWK mµqrI Bgvµq mfn ny
Kud cox muihµm dI kmfn
sµBflI hY aqy roz Èoa, lok
mIitµgF aqy nuWkV sBfvF rfhIN
lokF qk phuµc kIqI jf rhI
hY» d¨sry pfsy ismrnjIq
isµG mfn dI siQqI ivWc afey
idn qyËI nfl ho rhy suDfr
sdkf do idn pihlF Auh afm
afdmI pfrtI nfl mukfbly dy
pWDr qk af gey sn» ipµzF
ivWc mfn ƒ nOjvfn vrg vWloN
iml rhy huµgfry qoN isafsI
hlky hYrfn aqy ivroDI iDrF
pRyÈfn hn»
hor lok vI ho skdy hn qy
kilafxI dy polIgRfiPk
tYst dI irport vI afAuxI
nkodr mihqpur (hrijµdr
pfl CfbVf) 19 vF afE
nWcIey siBafcfrk mylf
pIr bfbf suDfr gfjI
nfrfvflI kohflf
ijlf jlµDr ivKy 27
j¨n idn somvfr ƒ
svyry 10 vjy qo sfm
6,30 vjy qWk krvfieaf jf
irhf hY» ijs ivWc pµjfb dy
msh¨r klfkfr hsn mfxk
aWj hlkf ivDfiek kuljIq
isµG rµDfvf jI ny ipµz kfrkor
ivKy ieWk ruWK sO suWK muihµm df
afgfjæ kIqf» ipµz kfrkor dy
nOjvfn afg¨
gursyvk isµG qy
sm¨h sfQIaF ny ieh
muihµm sæur¨ kIqI hY»
nOjvfn afg¨aF ny
dWisaf ik ies muihµm
qihq igafrF sO qoN
vWD ruWK lfey jfxgy»
smyN smyN qy ruWKF dI
dyK-Bfl qy Kfd pfxI
df vI iDafn rWiKaf
jfvygf»pµj gRfmI dy nOjvfnF
ny vWD cVH ky ies muihµm ivWc
sæm¨lIaq kIqI» nOjvfn afg¨
bfkI hY» d¨sry pfsy
kilafxI dy vkIl ny sI bI
afeI ƒ Aus df hor irmFz
dyx df ivroD kIqf qy ikhf
ik sI bI afeI kilafxI ƒ
jæurm mµnx leI mjb¨r kr
rhI hY» kilafxI dy vkIl
ny dosæ lfieaf ik imRqk
isWpIisWD¨ dy pirvfrny sI bI
afeI dPæqr jf ky kilafxI
ƒ DmkIaF idWqIaF sn»
vkIl ny ieh vI ikhf ik
kilafxI qoN ibnf isWpI dIaF
6 hor grlPRYNz sn, ijnHF
ivWcoN ieWk nfl Auh ivafh
ieWk ruWK sO suWK
dogfxf joVI suWcf rµgIlf
mndIp mYzI rjIaf sulqfn
nvjIq igWl afpxI
gfiekI df jOhr
idKfAuxgy» Tµzy imWTy
jl dIaF CbIlF qy
gur¨ df aquWt lµgr
sfrf idn cWlygf» sµgqF
dy bYTx dy leI vDIaF pRbµD
kIqy gey hn» sfrIaF sµgqF
ny jr¨r huµm huµmfky puWjxf»
gursyvk isµG kfrkOr ny
rµDfvf sfihb qy pµjgrfmI
lokF df idloN sæukrfnf kIqf»
hor nOjvfn afg¨ ivkfs
,qlivµdr lKbIr, jI aYs
bynIpfl, kfkf ,suuKdyv, nirµdr
amlflf ny vWD cVH ky
ies muihµm ivc hfjærI BrI»
krnf cfhuµdf sI» Aus dI
dlIl df ivroD kridaF sI
bI afeI vkIl ny ikhf ik
Auh isrPæ kfƒn dI gWl
krdy hn, pr kilafxI df
vkIl Bfvnfqmk zrfmf
krky Aus ƒ bcfAux dy
Xqn krdf hY»sI bI afeIdy
vkIl ny ikhf ik jy
kilafxI byks¨r hY qF
adflq CWz dyvygI, pr Aus
df 7 idn df irmFz jær¨rI
hY» adflq ny dovF iDrF ƒ
suxn ipWCoN kilafxI df do
idn df idWqf hY»
6 21/06/2022 KbrF
www.samajweekly.com
golzn ivrsf XU ky vWloN siBafcfrk smfgm afXoijq
pµjfb qoN afey AuWGy sfihqkfr kµvlpRIq isµG kOVf ƒ kIqf igaf ivÈyÈ qOr qy snmfinq
lµzn (rfjndIp) golzn
ivrsf X¨ ky duafrf mOns¨n
bYNnikAUt sfAUQfl ivKy iek
sfdf aqy pRBfvÈflI smfgm
afXoijq kIqf igaf» ijs dI
agvfeI prmjIq isµG
rµDfvf pRDfn sfAUQfl
kbWzI klWb ,
rfjvIr smrf aYWm
zI golzn ivrsf X¨
ky, mnjIq isµG,
ÈrnbIr isµG sµGf,
rivµdr isµG DflIvfl,
sWXd Ëfihd, rxjIq isµG
igWl afid ny sFJy qOr qy
kIqI» smfgm dOrfn pµjfb qoN
afey AuWGy sfihqkfr kµvlpRIq
isµG kOVf df pµjfb ivWc
pµjfbI mF bolI ƒ pRPuWilq
nOrQ ieµzIaf kbWzI PYzrysæn dy pRDfn surjn isµG cWTf jI df knyzf puWjx qy kIqf igaf BrvF suafgq- kbWzI pRmotr hnI knyzf
nkodr mihqpur (hrijµdr
pfl CfbVf) mf Kyz kbWzI
leI vWzmuWlf Xogdfn pfAux
vflI sKsæIaq surjn isµG
cWTf pRDfn nOrQ ieµzIaf
kbWzI PYzrysæn jI aWj kWl
afpxy dOry qy knyzf puWj gey
hn» sfƒ ies sbµDI knyzf
qo jfxkfrI idµidaF kbWzI
pRmotr hnI knyzf jI ny
dWisaf ik surjn isµG cWTf
jI df knyzf puWjx qy kbWzI
pRmotr nIt¨ kµg kbWzI
stfr lWkI kurflI duWlf
suWrKpur sOƒ jµp knyzf lok
gfiek ky aYs mWKx afid
BrfvF ny BrvF suafgq
kIqf»surjn isµG cWTf jI
nOrQ ieµzIaf kbWzI
PYzrysæn dy bYnr hyT pµjfb
ivWc do drjn cotI dIaF
ropV PuWtbfl klWb ny ijWiqaf milkpur tUrnfmYNt ivWc pihlf ienfm
ropV (guribµdr isµG
romI) bIqy iqµn idnF qoN ipµz
milkpur ivKy cWl rhy PuWtbfl
t¨rnfmYNt (idn/rfq) dI kWlH
Èfndfr smfpqI hoeI» ijs
bfry jfxkfrI idµidaF pihly
sQfn qy rhI tIm ropV
PuWtbfl klWb dy koc amndIp
isµG lfzI ny dWisaf ik
nojvfn sBf vWloN krvfey gey
ies t¨rnfmYNt ivWc kuWl 32
tImF ny ihWsf ilaf» ijnHF ivcoN
ropV klWb dI tIm ny pihlf
21000 qy GnOlI ny d¨jf
18000 dy ienfm ijWqy» dovyN
krn leI ivsæysæ qOr qy
snmfn kIqf igaf» snmfinq
krn Auprµq kbWzI klWb
sfAUQfl dy pRDfn prmjIq
isµG rµDfvf ny ikhf ik pµjfbI
mF bolI ƒ dunIaF dy iksy
vI kony ivWc pRPuWilq
krn vflf Auh
ivakqI df snmfn
krn df ijWQy sfzf
muWZlf Prjæ bxdf
hY» AuQy hI Auh
ivakqI sfzy sfiraF leI
siqkfrXog qy snmfn Xog
hY» jo nvIN nOjvfn pIVHI ƒ
pµjfbI mF bolI qy pµjfb dy
amIr siBafcfr nfl joV ky
afpxy ivrsy ƒ sFBx df Xqn
kr irhf hY» AunHF ny ies
kbWzI akYzmIaF dy
sYNkiVaF dy krIb kbWzI dy
pµjfb qoN afey AuWGy sfihqkfr kµvlpRIq isµG kOVf ƒ
snmfinq krdy hoey pµmI rµDfvf pRDfn sfAUQfl kbWzI
klWb , mnjIq isµG, ÈrnbIr isµG sµGf qy hor .
snmfn sbµDI ikhf ik
kµvlpRIq isµG kOVf ƒ
snmfinq krky asIN afpxy
afp ƒ Kæud snmfinq hoieaf
kWp krvfAudy hn»
ijhnF akYzmIaF ivWc kbWzI
mihs¨s kr rhy hF» smfgm
dOrfn rivµdr isµG DflIvfl
qy mnjIq isµG ny ijWQy sfihqkfr
kµvlpRIq isµG kOVf df
dy supr stfr iKzfrI
afpxI Kyz df pRdrsæn krdy
X¨ ky ivc afAux qy Ëordfr
svfgq kIqf» AuQy hI AunHF ny
ies dOrfn ieh vI ikhf ik
golzn ivrsf X¨ ky vWloN ijWQy
pµjfbI sWiBafcfr ƒ pRPuWilq
krn leI smyN smyN qy vWK vWK
smfgm krvfey jFdy hn»
AuQy hI afAux vfly smyN ivWc
vI X¨ky ivWc rih rhI nvIN
nOjvfn pIVHI ƒ pµjfbI mF bolI
aqy afpxy pµjfbI ivrsy nfl
joVy rWKx leI aihm smfgm
afXoijq kIqy jf rhy hn»
ijnHF qy AunHF ny smfgm dOrfn
ivsQfrp¨rvk roÈnI pfeI»
ies dOrfn sfihqkfr
kµvlpRIq isµG kOVf ny golzn
ivrsf X¨ ky duafrf nvIN pIVHI
ƒ pµjfb dy amIr ivrsy nfl
hn»surjn isµG jI cWTf
knyzf ivWc hox vfly kbWzI
joVI rWKx dy AuprfilaF dI
Brp¨r ÈlfGf kIqI qy golzn
ivrsf X¨ ky vWloN kIqy snmfn
leI smuWcy pRbµDkF qy tIm df
Dµnvfd kIqf» smfgm dOrfn
ijQy golzn ivrsf X¨ ky dI
BµgVf tIm ny pµjfb dy pRisWD
lok nfc BµgVy rfhIN vfhvf
KWtI» AuQy hI ies dOrfn
pRisWD gfiek qy klfkfr
hrmn cImf ny vI afpxy gIqF
rfhIN drÈkF ƒ J¨mx lf idWqf
» ies mOky qy mnjIq isµG ,
ÈrnbIr isµG sµGf, rxjIq
isµG igWl, sWXd Ëfihd afid
vWzI igxqI ivc kbWzI
iKzfrI, kbWzI pRmotr aqy
sWiBafcfrk pRmotr afid
vWzI igxqI ivWc hfjær sn »
kWpF ivWc vI afpxf vWzmuWlf
Xogdfn pfAuxgy»
tImF ƒ Èfndfr tRfPIaF nfÜ
snmfinq kIqf igaf» ies
mOky Bfjpf afg¨ ajyvIr isµG
lflpurf zfierYktr 'pihlF
iensfnIaq' smfj syvI sµsQf
muWK mihmfn qy smfj syvI
amrjIq isµG sYxI (BWTy
vfÜy) ny ivÈyÈ mihmfn vjoN
iÈrkq kIqI» ies mOky joigµdr
isµG srkl skWqr afl
ieµzIaf postl ieµplfeI
X¨nIan, ieµdrpfl isµG rfj¨
siqafl aYWm[ sI[, mf[ ajy
cµdyl, nirµdrpfl isµG pRDfn
afVHqI X¨nIan GnOlI, hrijµdr
isµG ptvfrI, guridWq
isµG nfmDfrI, ieµdrjIq isµG
aYWl[afeI[sI[, ismrnjIq
isµG DfrIvfl klWb pRDfn,
aÈok kumfr bFsF vflæy,
gurpRIq isµG
i e µ t r n Y È n l
qfeIkvFzo koc,
roihq cODrI (qyrf
stor), ggndIp
isµG , qijµdr isµG,
golzI, suWKI, zf[ amn,
qrn, kml aqy suKdyv isµG
ijlHf koc ny ivÈyÈ qOr qy
mubfrkbfd idWqI»
www.samajweekly.com
KbrF
rUs df Ëbq kIqf jhfË iPjI qoN honolUlU phuµicaf
honol¨l¨. amrIkf vWloN Ëbq
kIqf r¨s dI mflkI vflf
jhfË ipCly vIrvfr honol¨l¨
bµdrgfh AuWqy phuµicaf» Aus
AuWqy amrIkI Jµzf lWgf sI»
vrnx Xog hY ik amrIkf ny
ipCly hPqy 32[5 kroV zflr
dy jhfË ƒ Ëbq krn dI
kfƒnI lVfeI iPjI ivWc ijWq
leI aqy ies ƒ hvfeI tfp¨
leI rvfnf kr idWqf
sI»PYzrl jFc eyjµsI (aYP
bI afeI) ny jhfË df sbµD
r¨s dy sulymfn kyrImov nfl
dWisaf sI» amrIkf ny ikhf
ik kyrImov ny ipCly sfl
gupq qrIky nfl vWK-vWK
kµpnIaF dy rfhIN kymYn
afeIlYNz dy Jµzy vflf jhfË
KrIidaf sI» r¨s AuWqy X¨kryn
ivWc jµg Kqm krn df dbfa
bxfAux leI mfrc ivWc kulIn
vrg dy lokF dI jfiedfd
Ëbq krn dI muihµm clfeI
geI sI, AudoN qoN jhfË
amrIkI inÈfny AuWqy sI» aYP
bI afeI ny ikhf ik iPjæI ivWc
ieWk qlfÈI vfrµt imlx qoN
bfad kuJ eI-mylFimlIaF
sn, ijnHF qoN pqf lWgf sI ik
kyrImov dy kuJ prvfrk
mYNbr ies sfl jhfË AuWqy
svfr sn aqy cflk dl ny
AunHF leI koz qYa kIqf sI»
msln, kyrImov leI jI0,
AunHF dI pqnI leI jI1 aqy
bytI leI jI2 koz dI vrqoN
kIqI jFdI sI»ieh jhfË
PuWtbfl grfAUNzijWzf hY qy
ies AuWqyjIAUNdI JINgf mWCI
df ieWk tYNk, hWQ nfl rµigaf
hoieaf ipafnoN, ieWk
svIimµg p¨l qy ieWk vWzf
hYlIpYz mOj¨d hY» mfmly
ivWc jhfË kµpnI imlymfirn
ieµvYsmYNts dI agvfeI
krn vfly vkIl PIjl hnIP
ny qrk idWqf sI ik ies
jhfË df mflk r¨s df koeI
hor DnI ivakqI hY»
pµjfb XUnIvristI dy bdlfa ivruWD muWK mµqrI vWloN aimq Èfh ƒ icWTI
cµzIgVH. pµjfb dy muWK
mµqrI Bgvµq mfn ny Bfrq
dy gRih mµqrI aimq Èfh
aqy kyNdrI isWiKaf mµqrI
Drimµdr pRDfn ƒ pWqr ilK
ky pµjfb X¨nIvristI,
cµzIgVH dy sr¨p ivWc iksy
vI qrHF dy bdlfa ƒ rokx
leI dKæl dI mµg kIqI hY»
aimq Èfh qy Drimµdr
pRDfn ƒ ilKy pWqr ivWcmuWK
mµqrI Bgvµq mfn ny iliKaf
hY ik pµjfb srkfr pµjfb
X¨nIvristI ƒ kyNdrI
X¨nIvristI ivWcbdlx dI
hr koisæsæ df ivroD krygI»
AunHf ny dovF kyNdrI nyqfvF ƒ
dWisaf ik pµjfb dI srkfr
iesX¨nIvristI dy sr¨p
ivWc koeI bdlfa nhIN
cfhygI, ikAuNik ies sµsQf
dI ieiqhfsk, sWiBafcfrk
qy s¨bfeI aihmIaq kfrn
pµjfb dy lokF nfl ies dI
idlI aqy jËbfqI sFJ hY»
AunHF duWK Ëfhr kIqf ik kuJ
smyN qoN sOVy ihWqF vflIaF
kuJ qfkqF pµjfb
X¨nIvristI dy ruqby ƒ
kyNdrI X¨nIvristI
ivWcbdlx leI ieh
muWdfcuWk rhIaF hn» Bgvµq
mfn ny dovF ƒ Xfd krvfieaf
ik 1966 ivWc pµjfb
dy punrgTn dy mOky
pfrlImYNtdybxfey pµjfb
punrgTn aYkt-1966 dI
Dfrf 72 (1) dy nflpµjfb
X¨nIvristI ƒ ‘ieµtr styt
bfzI kfrporyt’ mµinaf
igaf hY» AunHf ikhf ik
X¨nIvristI dy ies ruqby dI
puÈtI adflq vWloN pfs kIqy
keI PYsilaF ivWc vI ho
cuWkI hY» AunHF ikhf ik
pµjfb X¨nIvristI sæur¨ qoN lY
ky pµjfb ivWc afpxf kµmkfjæ
inrµqr qy ibnF rukfvt
kr rhI hY»AunHf cyqy
krfieaf ik ies ƒ purfxy
pµjfb dI rfjDfnI lfhOr qoN
huiÈafrpur ilaFdf igaf qy
iPr pµjfb dI ajokI
rfjDfnI cµzIgVH ilaFdf
sI» AunHF ikhf ik ies vyly
pµjfb dyPfiËlkf, iProËpur,
huiÈafrpur, luiDafxf,
mogf, sRI mukqsr sfihb qy
sæhId Bgq isµG ijæilaFdy
175 mfnqf pRfpq kflj
ies X¨nIvristI nfl juVy
hn» muWK mµqrI ny dWisaf
ik pµjfb X¨nIvristI df
KyqrI aiDkfr pµjfb aqy
kyNdrI Èfsq pRdysæ cµzIgVH
hY» AunHF ikhf ik pµjfb
punrgTn aYkt 1966 dI
Dfrf 72 dI Aup Dfrf (4) dy
muqfbk ies X¨nIvristI dI
sµBfl dI grFt sbµDq rfjF
pµjfb, hirafxf, ihmfcl
pRdyÈ aqy cµzIgVH pRÈfsn
ny kRmvfr 20:20:20:40 dy
anupfq ivWcdyxI huµdI
sI»AunHf ikhf ik hirafxf
aqy ihmfcl pRdyÈ ny ies
BfeIvflI vfly smJOqy qoN
hWQ iKWcx df PYslf ilaf hY
aqy hirafxf srkfr ny
afpxy kfljF dI pµjfb
X¨nIvristI dI mfnqf vI
vfps lY leI hY» AunHF ikhf
ik 1976 qoN pµjfb rfj aqy
cµzIgVH pRÈfsn
iesX¨nIvristI dI sµBfl
leI GtI grFt dI adfiegI
kRmvfr 40:60 PIsdI
anupfq ivWc krdy hn»
AunHF ikhf ik hirafxf qy
ihmfcl pRdyÈ vWloN hWQ
iKWcx dy kfrn vDy boJ qy
pµjfb ivWc nvIaF
X¨nIvristIaF bxn dy
bfvj¨d
pµjfb
srkfriesX¨nIvristI dI
mdd jfrI rWKygI, ikAuNik
ies X¨nIvristI ƒ sµBflx
qy bcfAux nfl sfzy lok
Bfvuk qy ieiqhfsk pWKoN
juVy hn»
21/06/2022
7
Bfjpf afgUaF ny srkfrI
skImF p®qI kIqf jfgrUk
iPlOr. aWprf ivKy AuWp pRDfn
idhfqI ijlf jlµDr, hlkf
ieµcfrj ivDfn sBf iPlOr
rxjIq pvfr aqy mµzl pRDfn
nrysæ mrvfhf dI agvfeI
ivWc pRDfn mµqrI sRI
nirµdr modI jI dy
sfl syvf susfsn
grIb kilafx
moihm qihq lokF
nfl gWl bfq kIqI
geI aqy pµplYts vµzy
gey ijs ivWc modI
srkfr dy sfry dysæ leI kIqy
kµmF df vyrvf idWqf hY» pvfr
ny ikhf ik afm afdmI pfrtI
dI srkfr lokF nfl J¨T bol
ky sqf ivWc afeI hY iqµn hI
mhIinaF ivWc lokF df ivsævfs
tuWt igaf hY AuhnF ikhf ik
jykr pµjfb ƒ krjæf mukq,
nsæf mukq, byrujægfr mukq
bxfAuxf hY qf vWD qo vWD
pfrtI nfl juV ky
afAux vfly smyN ivWc
Bfjpf dI srkfr
pµjfb ivWc vI
ilafE qf ik pµjfb
Kusiæhfl s¨bf bx
sky» ies mOky
aivsyk isµG aWprf,
nirµdr pfl, Bfrq rµgry,
suiKvµdr isµG, rmys kumfr,
iniqn Koslf, mfstr blivµdr
pfl, siæµgfrF rfm gVf aqy
hrijµdr rWq¨ afid hfjær sn»
Bgvµq mfn df aYlfn: pµjfb dy vpfrIaF
leI isµgl ivµzo Xojnf ÈurU kIqI jfvygI
sµgr¨r. pµjfb dy muWK mµqrI
Bgvµq mfn ny vpfrIaF aqy
AudXogpqIaF ƒ sµboDn
kridaF aYlfn kIqf hY ik
‘‘pµjfb srkfr kfrobfrIaF qy
AudXopqIaF leI eI-gvrnmYNt
dy qihq isµgl ivµzo ivvsQf
lfg¨ krygI qF jo kfrobfr aqy
AudXog lfAux ivWc af rhIaF
muÈiklF df sOKy qrIky nfl hWl
ho sky aqy ieµzstrI qyjæI nfl
aWgy vD sky»’’ idWlI dy Aup
muWK mµqrI mnIÈ issodIaf nfl
ieWQy sµgr¨r lok sBf hlky
ivWckfrobfrIaF aqy
AudXopqIaF ƒ brnflf, sµgr¨r
qy sunfm ivWc ivÈyÈ qOr AuWqy
imlx afey muWK mµqrI Bgvµq
mfn ny ikhf ik isµgl ivµzo
isstm lfg¨ hox nfl
kfrobfrIaF aqy AudXogpqIaF
ƒ vWzI rfhq imlygI aqy Auh
sOKy qy pfrdrÈI Zµg nfl
aYWnEsI (no afbjYksæn
srtIiPkyt)aqy hor mnjæ¨rIaF
lY skxgy»muWK mµqrI ny ikhf
ik hfly qWk ipCVy hoey iËlHy vjoN
jfxy jFdy sµgr¨r ivWc hspqfl,
sk¨l, kflj, kµpnIaF dy
dÌqr qy AudXog lf ky ies ƒ
pµjfb df rol mfzl iËlHf
bxfieaf jfvygf»eyQy roËgfr
imlxgyaqy hlkydynOjvfnF
ivWcoN byroËgfrI Éqm hovygI»
AunHF ikhf ik iqµn mhIinaF ivWc
6 hËfr eykV pµcfieqI ËmIn qoN
kbjy Cuzvfey gey hn aqy
jldI hI 60 hËfr eykV
pµcfieqI aqy srkfrI ËmIn qoN
pRBfvÈflI lokF dy kbjæy
CuzfAux leI kfrvfeI Èur¨ kIqI
jfvygI» ies mOky idWlI dy Aup
muWK mµqrI mnIÈ issodIaf ny
ikhf ik muWK mµqrI mfn dI
agvfeI vflI pµjfb srkfr dI
kfrjÈYlI bhuq ÈlfGfXog hY,
jo hr smyN lok pWKI ÌYsly lY
rhI hY» AunHF ikhf ik iqµn
mhIinaF ivWc lokF aqy
vpfrIaF dI sOK leI mfn
srkfr ny cµgy kµm kIqy aqy
srkfrI ivBfgFqoN iBRÈtfcfr
Éqm kr ky AudXopqIaF ƒ coKI
rfhq idWqI hY»vroDIaF bfry
mnIÈ issodIaf ny ikhf ik
pihlIaF srkfrF dy afg¨
afpxIaF iqËOrIaF BrnruWJy
sn aqy srkfrI XojnfvF ivWc
iBRÈtfcfr krdy sn, pr mfn
srkfr pµjfb df mfx
snmfnbhfl krn leI imhnq
kr rhI hY»
8 21/06/2022 KbrF
www.samajweekly.com
itktOk dy cInI mulfËmF Auqy amrIkI lokF df inWjI zftf dyKx dy doÈ
sFn PrFissko. ieWk irport muqfbk cIn dI ivÈv
pWDrI ieµtrnYÈnl kµpnI bfeItzFs dy mulfjmF ny
amrIkf ivcly itktOk X¨jærjæ df zftf inXmF dI
AulµGxf kr ky keI vfr dyiKaf hY» bËPIz inAUË ny
itktOk, ijs dI mflk kµpnI bfeItzFs hY, vWloN aWsI
qoN vWD aµdr¨nI mIitµgF dy lIk hoey afzIEjæ df
hvflf dy ky iliKaf ik cInI ieµjInIarF dI phuµc
sqµbr 2021 qoN lY ky jnvrI 2022 qk amrIkI zYty
qk sI» amrIkf ivWc itktOk dy stfP ƒ ies zYty
qk phuµc bxfAux dI mn˨rI nhIN hY qy nf AunHF ƒ
aijhf afpxy afp krn bfry koeI jfxkfrI hY»
itktOk dy trWst aqy syPtI ivBfg dy ieWk mYNbr ny
Qfxf jYqo df eyaYsafeI irÈvq lYNdf hoieaf kfbU
jYqo. jYqo qoN afm afdmI
pfrtI dy ivDfiek amolk
isµG ny Qfxf jYqo ivWc qfienfq
eyaYsafeI kfhn isµG ƒ
iqµn hËfr dI irÈvq lYNidaF
rµgy hWQIN kfb¨ kIqf»
ey[aYs[afeI ny ieWk sVk
hfdsy dy ieWk mfmly ivWc ieh
rkm mµgI sI, mfmlf iDafn
ivWc afAux qoN bfad ivDfiek
ny pµj-pµj sO dy Cy notF dy
nµbr not krky AunHF ƒ sONp
idWqy» iÈkfieqkrqf aqy
ijvyN hI ey[aYs[afeI[ ny iÈkfieqkrqf
ƒ puWiCaf qF Aukq
pYsy lY ky jyb ’c pf ky
ivDfiek dy pWK ’c puls Qfxy
phuµc ky ey[aYs[afeI[ dI jyb
’coN pYsy brfmd kr ley gey»
ies mfmly ivWc ivDfiek ny
aYsaYspI PrIdkot anvIq
kOr isWD¨ ƒ eyaYsafeI iÉlfÌ
kfrvfeI krn dI isPfirÈ
kIqI hY» jfxkfrI anusfr
imµnI bWs dy mflk gurjµt
isµG vfsI ipµz rozIkfpurf dI
mdd krn dy nF ’qy ieWk sVk
bµbIhf ipµz ivc cWlIaF golIaF, lfrYNs gYNg ’qy ÈWk
cµzIgVH. gYNgstr divµdr
bµbIhf dy ipµz ’c aWDI rfq
ƒ bdmfÈF ny golIaF
clfeIaF» ieh golIbfrI
ipµz dy ieWk iksfn dy Gr
hoeI» ijs koloN bdmfÈF ny 5
lWK dI iPrOqI mµgI sI»
iksfn pYsy nf dy sikaf qF
ies vfrdfq ƒ aµjfm idWqf
igaf» gYNgstr lfrYNs dy
gYNg ’qy golIbfrI df ÈWk
pRgtfieaf jf irhf hY»
puils ƒ ÈWk hY ik ieh
kYnyzf bYTy gYNgstr golzI
brfV dy gurgy ho skdy hn»
jo vfrdfq ƒ aµjfm dyx leI
isWDy gYNgstr bµbIhf dy ipµz
phuµcy» iPlhfl axpCfqy
dy mfmly ivWc hfdsf, Qfxf
jYqo dy ey[aYs[afeI kfhn
isµG ny Cy hËfr dI irÈvq
mµgI sI» ies ivWcoN Aus ƒ
iqµn hËfr dI adfiegI ho
cuWkI hY aqy bfkI iqµn hËfr
dI rkm leI Aus ƒ qµg
pRyÈfn kIqf jf irhf sI» ies
qoN pRyÈfn ho ky gurjµt isµG ny
afm afdmI pfrtI dy
ivDfiek amolk isµG ƒ p¨ry
mfmly dI jfxkfrI idWqI,
ijnHF ny gurjµt isµG ƒ Kud
pYsy dy ky Qfxy Byj idWqf qF
lutyiraF iKlfP mfmlf drj
krky AunHF dI pCfx leI
sIsItIvI dI jFc kIqI jf
rhI hY» gYNgstr divµdr
bµbIhf df ipµz bµbIhf
BfeIkf mogf iËlHy ivWc hY»
ieWQoN dy iksfn iqRlocn isµG
Aus dI jyb ’coN pYsy brfmd
hoey» ies mfmly ivWc
ivDfiek ny ikhf ik srkfr
bxdy hI Auh Qfxf jYqo ivKy
puWjy aqy sm¨h aiDkfrIaF qy
krmcfrIaF ƒ irÈvq lYx
qoN rokx leI ikhf aqy hux
aijhy aiDkfrIaF dy bKÈy
jfx df svfl hI pYdf nhIN
huµdf» AunHF aYsaYspI ƒ
ilKqI qOr ’qy mulËm
eyaYsafeI kfhn isµG iÉlfÌ
kfrvfeI krn dI isÌfrÈ
kIqI hY»
ƒ kuJ idn pihlF Pon kIqf
igaf sI» ivdyÈI nµbr qoN
vtsaYp kfl rfhIN DmkI
idWqI geI sI» ijs ivWc Aus
ny 5 lWK rupey dI pRotYkÈn
mnI dI mµg kIqI sI» iksfn
ny ies sbµDI pulIs ƒ iÈkfieq
vI idWqI sI» hflFik
puils smyN isr Ausdf surfg
nhIN lgf skI» pµjfbI
gfiek isWD¨ m¨syvflf dy
kql qoN bfad gYNgstr
lfrYNs aqy bµbIhf gYNg
afhmo-sfhmxy hn» lfrYNs
gYNg ny m¨syvflf dy kql dI
i˵myvfrI leI hY» lfrYNs dy
nËdIkI kYnyzf bYTy gYNgstr
golzI brfV ny ies bfry
soÈl mIzIaf ’qy post kIqI
hY» ijs qoN bfad bµbIhf
gYNg ny vI DmkI idWqI ik
Auh m¨syvflf dy kql df
bdlf lYxgy» ies qoN bfad
pµjfb ivWc gYNgvfr Èur¨ hox
dI sµBfvnf hY»
sqµbr 2021 dI ieWk mIitµg ivWc ikhf sI ik sB kuJ
cIn ivWc dyiKaf jFdf hY» afzIE typF ivWc sµkyq
imldy hn ik kµpnI Èfied amrIkf dy afg¨aF, afpxy
X¨jærjæaqy lokF ƒ guµmrfh krdI hY» itktOk dy bulfry
ny ikhf ik Auh amrIkf ivcly zYty dI surWiKaf
bfry hr ÈWk d¨r krn df Xqn krdy hn» ies leI
vWK-vWK KyqrF qoN mfhr rWKy gey hn» vrnx Xog hY
ik 2020 ivWc amrIkI rfÈtrpqI zonflz trµp ny
pRfeIvysI qy surWiKaf df hvflf dy ky itktOk Auqy
pfbµdI dI icqfvnI idWqI sI» AunHF ikhf sI ik
bfeItzFs rfhIN cIn dI srkfr amrIkI lokF dIaF
inWjI jfxkfrI iekWTIaF kr rhI hY»
sfbkf BfrqI ikRktr Xuvrfj ny apxy
puWqr df nF ErIan kIc isµG rWiKaf
cµzIgVH. sfbkf BfrqI
ikRktr aqy 2011 ivÈv kWp
dy hIro Xuvrfj isµG ny afpxy
pRȵskF ƒ vWzI KuÈKbrI idWqI
hY» Xuvrfj isµG aqy AunHF dI
pqnI hyËl kIc ny ipqf idvs
’qy afpxy byty dy nfm df
Kulfsf kIqf hY» Xuvrfj isµG
ny vI soÈl mIzIaf ’qy qsvIr
Èyar krdy hoey ieWk sµdyÈ
iliKaf hY» Xuvrfj isµG aqy
hyËl ny afpxy byty df nF
ErIan kIc isµG rWiKaf hY»
qsvIr ivWc Xuvrfj isµG,
AunHF dI pqnI hyËl kIc aqy
byty ƒ iekWTy idKfieaf igaf
hY» AunHF ny ieWk Bfvuk sµdyÈ
vI iliKaf hY» Xuvrfj isµG ny
iliKaf ik dunIaf ’c quhfzf
suafgq hY ErIan kIc
isµG» mµmI-zYzI afpxy Coty
byty ƒ bhuq ipafr krdy
hn» qyrIaF aWKF hr
muskrfht nfl cmkdIaF
hn, ijvyN qfiraF ivWc iliKaf
hovy qyrf nfm» joVy ny 25
jnvrI ƒ afpxy bWcy dy jnm
dI jfxkfrI idWqI sI» Xuvrfj
isµG ny Kud Kulfsf kIqf hY ik
AunHF ny afpxy byty df nF
ErIan qfrfmµzl dy nF ’qy
rWiKaf hY» ies dy nfl hI
pqnI dy nF df afKrI Èbd vI
Èfml kIqf igaf hY» Eirn
ieWk qfrfmµzl hY» hr mF
leI bWcf Aus df stfr huµdf
hY» Xuvrfj isµG ny bflIvuWz
adfkfrf hyËl kIc nfl 30
nvµbr 2016 ƒ ivafh kIqf
sI» ivafh dy pµj sfl
bfad, dovyN jnvrI 2022
ivWc ieWk bWcy dy mfqf-ipqf
bx gey» Xuvrfj aqy hyËl
kIc dIaF keI khfxIaF
mIzIaf ivWc pRcilq hn»
Xuvrfj ny iek ieµtrivAU ’c
dWisaf sI ik hyËl kIc ƒ
AunHF nfl zyt ’qy jfx ’c pµj
sfl lWg gey sn»
prvfxU ropvya trflI ‘c Psy 14 sYlfnIaF ƒ sfZy
iqµn Gµty dI musæWkq qoN bfad bcfieaf igaf
prvfx¨. ihmfcl pRdysæ dy
ijælHf soln ivWc prvfx¨
itµbr tRyl (kybl kfr) ivWc
qknIkI KrfbI kfrn 13
sYlfnI Ps gey» AunHF ƒ
bcfAux leI ieWk hor kybl
kfr trflI ByjI geI hY»
jiælHf soln puils vI mOky ‘qy
phuµc geI hY aqy bcfa
kfrj sæur¨ kr idWqf igaf
hY» dWisaf jf irhf hY ik
iqµn sYlfnIaF ƒ bcf ilaf
igaf hY» puils aqy pRsæfsn
mOky ‘qy mOj¨d hY» pRsæfsn qoN
pRfpq jfxkfrI anusfr
sæfPt tuWtx kfrn do ropvya
trflIaF afps ivWc Ps
geIaF» AuproN jf rhI trflI
ivWc iqµn sYlfnI svfr sn,
ijnHF ƒ bcf ilaf igaf hY»
ies dy nfl hI AuWpr qoN hyTF
vWl af rhI ropvya trflI
ivWc ds sYlfnI Ps gey hn,
ijnHF ƒ kWZx leI bcfa
kfrj jfrI hY» bcfa tIm ny
idWlI dI rihx vflI aµj¨
grg ƒ bcf ilaf hY» aOrq
grBvqI hY aqy hux Aus ƒ
surWiKaq bcf ilaf igaf
hY» 11 akq¨br 1992 ƒ
ieWQy ieWk hfdsf hoieaf sI,
ds lok keI idnF qk ies
ivWc Psy rhy aqy ieWk
ivakqI dI mOq ho geI sI»
ieh ropvya trflI itµbr tRyl
irjæort dI hY»
www.samajweekly.com
KLbrF
21/06/2022
21 jUn ƒ dupihry prCfvF vI CWz dyvygf sfQ, idn sB qoN vWzf qy rfq hovygI sB qoN CotI
AujYn. qusIN afm qOr ‘qy
afpxf prCfvF afpxy nfl
hI dyKdy ho» ieh vI ikhf
jFdf hY ik prCfvF kdy vI
quhfzf sfQ nhIN CWzdf»
pr kWl dupihr ƒ prCfvF
quhfƒ CWz jfvygf[
drasl, aijhf s¨rj dy
AuWqrI goilsPfier ivWc
ksr dy Kµz AuWqy lµb hox
kfrn hox jf irhf hY»
jIvfjI afbjærvytrI dy
suprzYNt zf: rfjyNdr
pRkfsæ gupqf dy anusfr,
lgBg hr sfl 21 j¨n ƒ,
s¨rj AuWqrI goilsPfier
ivWc ksr dy tRoipk AuWqy
mWD pRdyÈ ivWc surWiKaf ÌorsF nfl
mukfbly dOrfn 3 ienfmI nkslI hlfk
Bopfl. mWD pRdyÈ dy
bflfGft iËlHy ivWc svyry
surWiKaf ÌorsF nfl
mukfbly ivWc 30 lWK
rupey qoN vWD dy iqµn
ienfmI nkslI mfry gey»
rfj dy gRih mµqrI nroqm
imÈrf ny ieh jfxkfrI
idWqI» mfry gey
nkslIaF ivWc iek aOrq
vI Èfml hY» Aunf dWisaf
ik mukfblf s¨by dI
rfjDfnI Bopfl qoN krIb
450 iklomItr d¨r
bflfGft iËlHy dy bhylf
Qfxf Kyqr ivWc hoieaf»
AunHF ikhf ik pulIs dI
hfk Pors aqy nkslIaF
drimafn mukfbly ivWc
iqµn ienfmI nkslI mfry
jlµDr-aµimRqsr hfeIvy ‘qy hfdsy ‘c do bWicaF sxy pµj dI mOq
krqfrpur . jlµDraµimRqsr
jI tI roz ‘qy
pYNdy hmIrf nyVy vfpry
sVk hfdsy ‘c sRI hirmµdr
sfihb qoN mWQf tyk ky
af rhy ieWko prvfr dy
mYNbrF dI mOq ho geI .
jfxkfrI idµidaF hoieaF
hrBjn isµG vfsI
mskIn ngr inAU dfxf
mµzI luiDafxf ny dWisaf
ik AunHf dI ƒ h mnpRIq
kOr, poqrf prnIq isµG,
mnvIr isµG, kuVmxI
srbjIq kOr aqy AunHf dI
ƒ h amndIp kOr aqy
poqf gurPiqh isµG aqy
qyijµdr isµG vfsI grIn
lµbvq huµdf hY» AujYn
kYNsr dy KµzI dy nyVy siQq
hY» afbjærvytrI ivWc,
ies KgolI vrqfry ƒ kon
Xµqr rfhIN isWDf dyiKaf jf
skdf hY» ies idn sB qoN
lµbf idn aqy rfq sB qoN
CotI hovygI» ies leI kWl
XfnI ik 21 j¨n ƒ dupihr
12:28 vjy prCfvF vI
quhfzf sfQ CWz dyvygf»
quhfƒ dWs dyeIey ik kWlH
aµqrrfsætrI Xog idvs
vI hY» jiækrXog hY ik 21
j¨n ƒ s¨rj cVHnf svyry
5:42 imµt ‘qy hovygf aqy
s¨rj zuWbx df smF sæfm
gey» AunHF ikhf ik ijs
ielfky ivWc mukfblf
hoieaf, Auh mhfrfÈtr
srhWd kol siQq hY» Aunf
ikhf ik mfry gey
nkslIaF dI pCfx AunHF
dI izvIjnl kmytI dy
mYNbr nfgyÈ dy r¨p ivWc
pfrk luiDafxf sRI
drbfr sfihb aµimœsr qoN
mWQf tyk ky vfps
luiDafxf jf rhy sn . Auh
aflto ivWc afpxy
prvfrk mYNbrF dy ipWCy
af rhy sn . jdoN kfr jI
tI roz hmIrf nyVy puWjI qF
qyijµdr isµG dI kfr sVk
‘qy KVHy kYNtr ‘c vWj geI
. hfdsf vfprn Auprµq
rfhIgrF dI mdd nfl
sfiraF ƒ kfr ‘coN bfhr
kWZ ky ielfj leI isvl
hspqfl krqfrpur
phuµcfieaf igaf, ijWQy
zfktrF ny mnpRIq kOr,
prnIq isµG, srbjIq
7[16 ‘qy hovygf» ies qrHF
sB qoN lµbf idn 13 Gµty
34 imµt aqy rfq 10 Gµty
26 imµt dI hovygI»
hoeI hY, ijs qy 15 lWK
rupey df ienfm hY aqy
eyrIaf kmFzr mnoj aqy
iek mihlf rfmy, dohF qy 8-
8 lWK rupey df ienfm hY»
AunHF ikhf ik hfk Pors
sfry nksl pRBfivq
ielfikaF ivWc srgrm hY»
kOr, amndIp kOr ƒ imœk
aYlfn idWqf . jiæafdf
drasl ies idn qoN
bfad s¨rj dI gqI dWKx
vWl hovygI» ies ƒ
dksænfXn dI sæur¨afq
jæKmI hox kfrn gurPæqih
isµG aqy qyijµdr isµG ƒ
ikhf jFdf hY» ies idn qoN
bfad idn hOlI-hOlI Coty
huµdy jfxgy» 23 sqµbr ƒ
idn aqy rfq brfbr ho
ielfj leI isvl
hspqfl jlµDr Byijaf
9
jfxgy» keI joqsæIaF df
kihxf hY ik 21 j¨n ƒ sfl
df sB qoN vWzf idn mµinaf
jFdf hY, pr jær¨rI nhIN ik
hr vfr 21 j¨n hI hovy»
keI vfr ieh 20 j¨n, 21
j¨n aqy 22 j¨n df koeI
vI idn ho skdf hY»
ipClI vfr 1975 ivWc 22
j¨n sfl df sB qoN lµbf
idn sI» hux 2203 ivWc
aijhf hovygf» jdoN s¨rj
dIaF ikrnF kYNsr dI KµzI
AuWqy lµbvq afAuNdIaF
hn, qF AuWqrI
goilsPfier ivWc sB qoN
lµbf idn huµdf hY»
bhujn smfj pfrtI dI mIitµg ivWc vWK vWK muWidaF qy ivcfr crcf
cµzIgVH. cµzIgVH pRdyÈ
bhujn smfj pfrtI dI
mhInfvfr mIitµg pRdyÈ pRDfn
sRI gurcrn isµG kµboj dI
pRDfngI hyT hoeI, ijs ivWc
cµzIgVH ivWc hr roj vfpr
rhIaF GtnfvF sbµDI ivcfr
crcf kIqI geI aqy PYslf
ilaf igaf ik cµzIgVH dy
vsnIkF dIaF smWisaf dy hl
leI iek mµg pWqr cµzIgVH
pRÈfsn dy slfhkfr ƒ idWqf
jfvy» ies sbµDI jfxkfrI
idµidaF pfrtI dI cµzIgVH
iekfeI dy bulfry ny disaf ik
mIitµg dOrfn mµg kIqI geI
ik agnIvIr BrqI inXmF
vFg hor mihkimaF ivc vI
iesy qrF dI pfilsI bxfAuxI
cfhIdI hY qF jo kµtrYkt
byiss qy kµm kr rhy
krmcfrIaF ƒ rfhq iml
sky» mIitµg dOrfn mµg
kIqI geI ik srkfrI
mulfËmF dI hfAUisµg skIm
2008 ivWc sÌl hoey
mulfËmF ƒ jldI mkfn idWqy
jfx, cµzIgVH ivWc sÌfeI
ivvsQf ƒ sucfr¨ r¨p ivWc
clfieaf jfvy, zWz¨ mfjrf
qoN k¨Vy df phfV htfieaf
jfvy, hspqflF, sk¨lF,
srkfrI dÌqrF ivWc KflI
asfmIaF BrIaF jfx,
cµzIgVH ivWc lfa aqy
afrzr hflfq ƒ sucfr¨ r¨p
ivc bhfl riKaf jfvy ,
cµzIgVH ivWc hryk Dfrimk
sQfn ƒ surWiKaf idWqI jfvy»
ies mIitµg ivWc pfrtI dy
sInIar afg¨ suKdyv isµG
soƒ, ibRj pfl, sudyÈ kumfr
Kurcf, afr pI isµG, iqRlok
cµd vI mOj¨d sn»
igaf . ielfj dOrfn bWcy
gurPiqh isµG dI vI mOq
ho geI . hfdsf kYNtr
zrfeIvr vWloN glq jgHf
gWzI KVHI krn kfrn
vfpiraf . suBfnpur Qfxf
puls vWloN hrBjn isµG dy
ibafnF ‘qy kYNtr cflk
iKlfP vWK-vWK DfrfvF
qihq mfmlf drj kr
ilaf igaf hY . kYNtr
cflk mOky qoN Prfr hY aqy
Aus dI Bfl kIqI jf rhI
hY . jæKmIaF ƒ jlµDr dy
iek hspqfl ‘c BrqI
krfieaf igaf hY, ijWQy
AunHF dI hflq icµqfjnk
dWsI jf rhI hY .
www.samajweekly.com
smfj vIklI inAUj
jgq qmfsæf
agnIpQ qy qoiraY, Bfrq dysæ mhfn
imWtI ivWc imlf idWqI, iesdI sohxI sæfn
Drm PsfdI bx igaY, hux pujfrI dYNq
klmF aµdr KOPæ dy, kI ilKxgIaF bYNq
aWg jvfnI Auglæ dI, bflx Kud hI aWg
sækunI dfa hY cWldf, hfkm lfeI lWg
brbfdI hY "ryqgV´ , K¨nI hoeI vfV
AuWl¨ dihsæq pf rhy, lfsæF dyx hvfV
bflI ryqgVH
+919465129168
bysæWk nf dWsy
bysæWk nf dWsy pr Ehdy,
idl ivc kuWJ hor hY»
pqf nhIN koeI z¨µGf rfjæ,
jF koeI aµdr cor hY»
bysæWk nf[[[[
tuWitaf vI nf tuWty aYsI ,
zor ivsævfs dI sI»
mukfieaf vI nf muWky aYsI,
iKWc ipafs dI sI»
pihlF vrgf nhIN irhf,
hux bdlI-bdlI qor hY»
bysæWk nf[[[[[
Auhdy mn ivWc vWsdy sF,
mflvf ilKfrI sBf dy nOvyN sQfpnf
idvs ƒ smripq smfgm 26 jUn ƒ
gurmIq isµG sohI ƒ idWqf jfvygf myG goiel
XfdgfrI nv-pRiqBf purskfr
sµgr¨r (rmyÈvr isµG)
mflvf ilKfrI sBf sµgr¨r
(rij:) vWloN afpxy nOvyN
sQfpnf idvs ƒ smripq
sfihqk smfgm 26 j¨n idn
aYqvfr ƒ shI 10:00
vjy qoN bfad dupihr
2:00 vjy qWk
suqµqr Bvn,
brnflf kYNcIaF,
sµgr¨r ivKy
krvfieaf jf irhf
hY» ies Èfndfr
smfgm dI pRDfngI sRImqI
rfjivµdr kOr brfV krngy
aqy sRImqI bljIq Èrmf
muWK mihmfn vjoN Èfml
hoxgy» sBf dy pRYWs skWqr
aYnf qF jfx gey hF»
Auhny mn 'coN kWZ idWqf,
aYnf qF qfV gey hF»
ijhVf aWgy qur igaf hY,
Auhdy qy kfhdf jæor hY»
bysæWk nf dWsy pr Ehdy ,
idl ivWc kuWJ hor hY»
mnjIq kOr DImfn,
sæyrpur, luiDafxf»
sµ:9464633059
amn jWKlF ny
dWisaf ik ies
smfgm ivWc AuWBrdy
kvI gurmIq isµG sohI ƒ
myG goiel XfdgfrI nvpRiqBf
purskfr idWqf
jfvygf» ies mOky ivÈfl
kvI drbfr vI hovygf»
sihq
ahµkfr
iqµn aYb, hµkfr , lflc qy guWsf ,
iqµnoN bµdy ƒ lY bihµdy »
hµkfrI bµdf rhy ivWc afkV ,
ËmIn qy pYr nHIN lihµdy »
hµkfrI BKy hoey koly vFg lfl ,
mfhOl c grmyyYÈ CWz,aµq rfK bx jFdf
cµgf krn dI soc nhIN huµdI ,
gurmuKF dI sµgq bfJoN hYNkVbfË bx jFdf »
hµkfrI afpxI hAumY ƒ pWTy pfAux leI,
idKfvy c bxdf nµbr ieWk iÈkfrI »
iek qoN iek puWTf kµm krky ,
Br lYNdf pfpF dI ptfrI »
hµkfrI socy myry vrgf nI koeI hor ,
vihx dirafvF dy mYN dyvF rok »
rfjBfg myrf, POj myrI, kmFzr myry,
myrI myrI krdf hI bx jFdf Pok »
amrjIq isµG qUr
ipµz kulburCF iËlHf pitaflf
Pon nµbr : 9878469639
asIN aksr pVHdy aqy suxdy afey hF ik mnuWK
ieWk smfijk pRfxI hY» ieh gWl shI vI hY
pr jykr ieh kih idWqf jfvy ik smfj dI hoNd
mnuWK nfl hI sµBv hY ies ivWc vI koeI do
rfvF nhIN hn» isµgmz Prfiez dy kQn
anusfr ky mnuWK dy p¨rvj bFdr sn aqy lWKF
sflF dy dOrfn mnuWK bFdr qoN aWj vflI hflq
ivWc phuµicaf hY ƒ asIN shI mµnidaF jykr
smJIey qF mOj¨df hflfqF ivWc phuµcidaF
mnuWK ny bhuq kuWJ vyK, prK aqy hµZf vI
ilaf hY» vWK-vWK mnoivigafnIaF dy khy
anusfr kI hr ieWk mnuWK dI soc, smJ aqy
afdq hr d¨jy mnuWK nfloN iBµn hY» iesdy nflæ
hI mnuWK dy aWg dI Koj qoN lY ky cµn qWk phuµcx
qWk df sPær bhuq hYrfn krdf hY aqy mnuWK
ƒ ies kudrq dy hor jIv-jµqäF ivWcoN pihly
nµbr qy ilaf ky KVHf krdf hY» Bfv prmfqmf
vWloN bxfeI ies isRsætI ivWc kyvl ieWk
mnuWK hI hY jo bol skdf, sux skdf, smJ
skdf aqy soc-ivcfr skdf hY» mnuWK smfj
df inrmfx qF krdf hY pr sæur¨ qoN hI mnuWK,
mnuWK nfl hI hIx Bfvnf rWKdf afieaf hY»
ies bfry jykr asIN iBµn-iBµn pRfcIn gRµQF
aqy Dfrimk gRµQF ivWc dWsIaF kQf-khfxIaF
pVH leIey qF sfƒ pqf lWg jfvygf ik iksy nf
iksy smyN vWK-vWK hflfqF ivWc mnuWK, mnuWK ƒ
ipWCy CWzx dI dOV ivWc idn-rfq kfrj krdf
irhf hY aqy hux ieh mnuWK dI pRivrqI hI bx
geI hY» aWj dy smyN ivWc jykr vyiKaf jfvy qF
ivsæv dy hr ieWk dysæ, rfj, sihr, ipµz,
pirvfr dy hr ieWk jIa ivWc afpxy afp ƒ
srvoqm isWD krn dI hoV lWgI hoeI hY» hr
dysæ afpxy guaFZI dysæ AuWqy afpxf dbdbf
kfiem rWKxf cfhuµdf hY aqy ieho gWl mnuWK qy
vI ZukdI hY» mnuWKqF ( aOrq-mrd) dy myl
qoN pirvfr bixaf pirvfr qoN smfj aqy smj
qoN sfrf ivsæv» Bfv ieh sfrf ivsæv hI ieWk
pRkfr nfl smfj hI hY ijs dI hoNd mnuWK nfl
hI sµBv hY» pr mOj¨df smyN ivWc ies ivsæv
dy Kfs krky smuWcy Bfrq dy rfjnIqk lok
ies gWl ƒ smJx ivWc asmrQ ho gey
lWgdy hn jF jfxbuWJ ky ieh gWl smJxf hI
nhIN cfhuµdy» ikAuNik smfj df inrmfx krn
vflf ieh mnuWK iehnF rfjnIqk lokF dIaF
imWTIaF cupVIaF pr isry dIaF JẄTIaF gWlF
ivWc af ky iehnF ƒ vot krky iehnF
rfjnIqk lokF dIaF srkfrF df inrmfx
krvfAuNdf hY pr sWqf ivWc af jfx qoN bfad
ieh rfjnIqk lok hµkfr jFdy hn aqy smfj
dy inrmfqf afm mnuWK ƒ ieh sWqf qy kfbjæ
lok kIVy-mkOVy smJx lWg jFdy hn aqy
afpxy m¨µhoN kIqy vfaidaF qoN hI munkr ho jFdy
hn» kihx ƒ Bfrq ieWk lokqµqrI dysæ hY
ijWQy lok afpxIaF srkfrF afp cuxdy hn»
pr smfj idE jnmdfiqE!,isrjxhfirE!
mYN quhfzy qoN hI puWCdf hF ik kI sWcmuWc hI qusIN
afpxIaF srkfrF afp cuxdy ho? kI
quhfzIaF votF rfhIN cuxIaF, bxIaF
aqy rfj krdIaF srkfrF quhfzy
pRqI afpxI jiæµmyvfrI smJ
rhIaF hn ? kI sWqF ivWc
afAux qoN bfad koeI vI pfrtI
afpxy cox mYnIPYsto ivWc kIqy
vfady sæq pRqIsæq p¨ry kr rhI
hY? mYƒ pqf hY ies smyN quhfzf jvfb
'nhIN' dy ivWc hovygf» quhfzy aµdr ies smyN
dysæ BgqI dI Bfvnf p¨rf q¨Pæfn mcf rhI
hovygI» pr iPr kuWJ smyN bfad qusIN muV
afpxI Aus siQqI ivWc hI af jfvoNgy» ijhVI
siQqI goiraF qoN dysæ afjæfd hox qoN bfad
kfilaF dI srkfr bxn vyly quhfzI sI» aqy
ijhVI siQqI ipCly 74 sflF qoN hr pµj sfl
bfad iPr qoN AuhI sWqf dy nsæy ivWc c¨r
srkfr vWloN quhfzy aiDkfrF AuWpr isWDy aisWDy
r¨p ivWc bµidsæF lfAux vyly quhfzI huµdI hY»
asIN iehnF rfjnIqk lokF ƒ rWb bxf ky afp
gulfmF vflI jiæµdgI ijAuNdy hF jd ik bfbf
sfihb BIm rfE aµbyzkr sfƒ afpxy
aiDkfrF dI rWiKaf krn leI 'sµivDfn'
vrgf ieWk ieho ijhf hiQafr dy ky gey hn
ijs dI vrqoN krky asIN iehnF srkfrF dy
qKqy ihlf skdy hF pr asIN afp hI vµzy hoey
hF, DrmF dy nF qy jfqF dy nF qy sïbaF dy nF
qy aqy ieWQoN qWk ik rfjnIqk pfrtIaF dy
vrkrF dy nF qy, ijs krky asIN afp hI afdI
ho cuWky hF gulfm rihx dy, iehnF ƒ mhfn bxf
ky iehnF dI p¨jf krn dy jdik kOx hn ieh
rfjnIqk lok? sfzy ivWcoN hI AuWT ky sfzy vWloN
hI votF pf ky sWqf ivWc Byjy Auh mnuWK ijhVy
isrPæ aqy isrPæ afpxy leI afpxy pirvfr
leI aqy afpxI rfjnIqk pfrtI leI hI
21/06/2022
avfjæ by jæubfn dI
iksy ƒ mn c kdy ieEu vI hfkF mfrF mYN
ik mn dI hfk coN hfkF suxf hjæfrF mYN
cihkdy ichry pµCIaF qy ruWKF dy mYN
ikWdF igx igx drd idKfvF mYN
imldy nhI ikDry tfhlI inµm sæihq¨q
ikhVI tfhxI qy aflHxf bxfvF mYN
kWt kWt ibrK ho geI mYN afpxy hWQI
ikµJ dWso KæYr quhfzI ikvyN mnfvF mYN
pµj dirafvF df pfxI qusI mukf idWqf
ikµJ ikvyN quhfzI ipafs imtfvF mYN
qVPdIaF ny jfnF myry dys vfsIaF dIaf
AuWTy sµBflæo pµCI ,ruWK qy pfxI ijvy mYN
kudrq dI sjfeI sirsætI ƒ hWQI sjæfvF mYN
afAux vflI pIVI leI kuJ qF bcfky jfvF mYN
mnuWK, smfj aqy sWqf
guribµdr kOr spyn
socdy hn aqy asIN Boly Bfly pVHy-ilKy vI aqy
anpVH lok vI keI sflF qoN sdIaF qoN iehnF
dIaF korIaF J¨TIaF gWlF ivWc af ky iehnF ƒ
isµGfsx qy ibTf rhy hF aqy afp pfrtI
vrkr dy nF qy iehnF dy isµGfsn dy pfvy bxy
hoey hF ijhnF dI kImq iehnF rfjnIqk lokF
leI kozIaF dI vI nhIN hY ikAuNik asIN aWj
qWk vI ieh smJx qoN asmrQ rhy hF ik
ieh lok sfƒ isrPæ qy isrPæ loV pYx qy ieWk
hiQafr vFg hI vrqdy hn aqy loV p¨rI
hox qy ieh isµGfsn dy iehnF
pfivaF ƒ agnI Byt krky sfzy
ivWcoN hI nvyN pfivaF ( isµGfsn
dy pYr ) dI cox kr lYNdy hn qF
jo iehnF dy isµGfsn hmysæF
mjb¨q rihx» aWj sfzy dysæ
ivWc rfjnIqI nhIN qfnfsæfhI cl
rhI hY ijWQy afm bµdy dI koeI suxvfeI
nhIN hY» aWj dy smyN ivWc srkfr dIaF
mfVIaF aqy qbfhkuµn nIqIaF bfry bolxf
mqlb dysæ DRoh krn dy smfn hY» mOj¨df smyN
ivWc afey idn Aus pivWqr ikqfb 'BfrqI
sµivDfn' ivWcly ieWk-ieWk aWKr dIaF iehnF
qfnfsæfhI srkfrF vWloN rWj ky DWjIaF
AuzfeIaF jf rhIaF hn» ieh srkfrF aqy
rfjnIqk lok isrPæ afpxy Pæfiedy leI
ies ivWc lgfqfr bdlfa kr rhy hn aqy
afm lokF nfl sbµDq kfƒnF ƒ lgfqfr
Kæqm kr rhy hn» ieh kdoN qIk cldf
rhygf? kI ieh sB ies isRsætI dy Kæqm hox
qWk iesy qrHF cldf rhygf? asIN, qusIN aqy
afpF, sfry nhIN pr bhuqy ies bfry kdy nf
kdy jær¨r socdy qF hovogy» pµj sfl ieWk
srkfr rfj krdI hY» mYƒ injI qOr qy ies
'rfj' sæbd qy vI ieqrfjæ hY» dysæ ƒ afjæfd
krvfAux df sfrf krYizt afp lYx vflIaF
rfjnIqk pfrtIaF dy afg¨ jdoN cunfvI
rYlIaF ivWc ieh khy suxy jFdy hn ik sfzI
pfrtI df rfj afAux qy asIN ieh kr
dvFgy, Auh kr lvFgy, qF lWKF kurbfnIaF
qoN bfad 15 agsq 1947 ivWc imlI
afjæfdI mYƒ korf J¨T lWgx lWg jFdI hY»
ieWk pfsy ieh rfjnIqk pfrtIaF dysæ
afjæfd krvfAux df ishrf afpxy isr lY ky
10
sfƒ gulfmI qoN mukq krn dIaF gWlF
krdIaF hn d¨jy pfsy afp hI sfzy qy rfj
krn dIaF gWlF krdIaF hn» pr sfzy ivWcoN
bhuqy iPr iehnF rfjnIqk pfrtIaF dIaF
gWlF bfry socdy ikEN nhIN» ieh hµkfry
rfjnIqk lokF df bdl isrPæ ieWko iek ieh
hY ik ies smfj df inrmfqf iemfndfr
mnuWK iemfndfrI aqy inrsvfrQ syvf dI
Bfvnf nfl afpxf kµm kry aqy ies
rfjnIqI ƒ afm lokF dy Bly leI vrqy aqy
ies iBRsætfcfrI ƒ jVHoN Kæqm krn df isrPæ
pRx lYx qWk hI sImq nf rhy blik ies ƒ
afpxf prm agyq Prjæ smJ ky afpxI
syvf inBfvy» mOj¨df smyN ivWc sfƒ Auh
srkfr cfhIdI hY ijs df mksd isrPæ gWlF
ivWc hI 'rfj nhIN syvf' krnf nf hovy sgoN
shI mfainaF ivWc Auh afpxy iehnF bolF ƒ
pugfvy aqy ijhVI sæq pRqIsæq lokF duafrf
cuxI geI hovy, lokF leI hI kµm kry aqy
Bfrq dIaF jVHF ivWc Gr krI bYTy dldl
r¨pI iBRsætfcfr ƒ Kæqm krn leI ibnF
Byd-Bfv qoN kfrj kry» ies sB leI sB qoN
pihlF smfj dy rcnfkfr ies mnuWK ƒ
afpxy aiDkfrF aqy krqWvF bfry p¨rf
igafn hoxf jær¨rI hY» jdoN smfj df inrmfqf
mnuWK d¨jy mnuWK nfl hIxqf dy Bfv rWKxy
bµd kr dyvygf, Auh idn shI mfieinaF ivWc
afjæfdI idvs hovygf» Aus idn smfj dy
rcnfkfr mnuWK leI rfjnIqI kyvl sWqf
pRfpqI df nsæf nf rih ky isrPæ aqy isrPæ
shI aqy sfPæ suQry smfj dI nINh rWKx vWl
pihlf kdm hovygf»
crnjIq isµG rfjOr
8427929558
11 21/06/2022 sihq
www.samajweekly.com
eyhu hmfrf jIvxf (Bfg-6)
rfhul aWT nON sfl df jvfk sI»
afpxy mfipaF df lfzlf puWqr hox
krky særfrqF vI bhuq krdf sI»
rfhul df idmfg GoVy nfloN vI qyjæ
dOVdf sI»jo kuJ afpxy aflæy duaflæy
dyKdf Auh hryk gWl
dI nkl krdf» Aus
dIaF keI gWlF dyK ky
qF mfipaF df m¨µh
aWizaf rih jFdf»
ieWk idn Aus dy ipqf
CWq qy jf ky afpxy
dosq nfl Pon qy lWgy
hoey sn»Auh Aus nfl
pµj idn siæmlf Guµmx
jfx dI Xojnf bxf rhy
sn»Xojnf bxn qoN
bfad Aus dy ipqf ny
Aus dI mµmI ƒ dWisaf
ik Auh somvfr ƒ dPæqr dy jær¨rI
kµm kfrn cfr pµj idn leI idWlI
jf irhf hY» Aus dI mµmI ny Aus dy
pfpf df atYcI do idn pihlF hI
iqafr kr idWqf» EDr rfhul
afpxy kmry ivWc bYTf pVH irhf huµdf
hY ik Aus dI mµmI afpxIaF
shylIaF ƒ Pon krky AuhnF
nfl iqµn cfr idn Guµmx
jfx df pRogrfm bxfAuNdI
hY» rfhul ƒ afpxI mF dy
Gr CWz ky jfxf cfhuµdI hY »Auh
rfhul ƒ pWkf krdI hY ik afpxy
pfpf ƒ nf dWsy» rfhul mµn jFdf
hY»Auh corI corI afpxf atYcI vI
iqafr kr lYNdI hY» aYqvfr dI sæfm
ƒ rfhul afpxy mµmI pfpf nfl kmry
ivWc bYTf sI ik acfnk pihlF
afpxI mµmI df Pæon tI vI qy lgf ky
ieWk vIzIE clf idµdf hY ijs ivWc
ieh dysæ myry dy mflk ny
jo nvIN hI rIq clfAuNdy ny
ieWk socI smJI sfijsæ ƒ
inWq nvIN nIq bxfAuNdy ny
jo dysæ kOm leI amr hoey
imWtI puWtdy AunHF vIrF dI
krdy guµmrfh jvfnI ƒ
ieh POj ey agnIvIrF dI
hr POj dysæ dI rIVH huµdI
Auh Kqry JWldI ipµzy qy
brPF srd hvfvF ivWc
grm ruWqF JWldI ipµzy qy
Auh sæOhrq iqWKI huµdI aY
jo kOm huµdI blvIrF dI
krdy guµmrfh jvfnI ƒ
ieh POj ey agnIvIrF dI
ieh dysæ ƒ vycky Kf gey ny
bxy nyqf amIr dlflF dy
kdoN lok smJxgy ieh Bolyæ
sB Kæqry BYVIaF cflF dy
sfzy hWQ coN rotI Koh leI ey
cµd iKWcIaF lfl lkIrF dI
krdy guµmrfh jvfnI ƒ
ieh POj ey agnIvIrF dI
asIN rojI rotI Kfiqr jd
koeI BWj ky BrqI ho jFdf
Pyr aqIq jvfnI sB kuJ hI
jµglF brPF ivWc Ko jFdf
brijµdr kOr ibsrfE[[[
9988901324
agnIvIr
Aus df pfpf siæmlf Guµmx df
pRogrfm bxf irhf huµdf hY»ieh
dyKdy sfr Aus dI mµmI kRoD ivWc af
jFdI hY ijvyN hI Auh Aus dy pfpf
nfl AulJx lWgdI hY qF Auh afpxy
pfpf dy Pon qoN vIzIE
clf idµdf hY ijs ivWc
mµmI shylIaF nfl
Guµmx df pRogrfm bxf
rhI huµdI hY» Auh
afpxy mµmI pfpf ƒ
lVn qoN rok ky afKdf
hY ik ieh qF Aus ny
AuhnF dy J¨T bolx df
sitµg afpRysæn kIqf hY
ijvyN tI[ vI[ qy KæbrF
vfly krdy hn» jdoN
Auh jfx df pRogrfm
bxf rhy sn qF Aus ny
Pæon qy sB kuJ irkfrz kr ilaf
sI» dovyN pqI pqnI bhuq særimµdf
hoey qy ieWk d¨jy qoN mfPæI mµg ky
afKx lWgy jo bWcf afpxy aflæy
duaflæy dyKdf hY AuhI kuJ isWKdf hY
»jy aWj Aus ny sitµg afpRysæn dI
nkl kIqI sI kWlH ƒ Aus ny
AuhnF qoN Gr J¨T bol ky
axjfx dosqF nfl Guµmx
jfx vflæIaF gWlF vI
isWKxIaF sn» AuhnF ny pRx
kIqf ik aWj qoN afpxy bWcy
sfhmxy AuhI kuJ pysæ krngy ijs
qrHF df Aus ƒ bxfAuxf cfhuµdy
hn»Auh soc rhy sn ik afpxy bWcy
sfhmxy J¨T bol ky Auh ikµnI vWzI
gælqI kr rhy sn» bWicaF ƒ cµgf
mfhOl dy ky hI cµgI prvirsæ krnI
cfhIdI hY» ikAuN ik asl ivWc eyhu
hmfrf jIvxf hY »
isdk isrV nflæ lVdf Eh
kdy prvfh nf kry jæµjIrF dI
krdy guµmrfh jvfnI ƒ
ieh POj ey agnIvIrF dI
'jIq' kfmnf krdf Pyr vI
rotI rhy slfmq sBnF dI
sæhIdI PKær nflæ pfeI jfey
ieh 'c ieWjæq sfzI sBnF dI
jo dysæ leI afpf vfr gey
AUh kurbfnI AunHF vIrF dI
krdy guµmrfh jvfnI ƒ
ieh POj ey agnIvIrF dI
srbjIq isµG nmolæ
ipµz nmolæ ijlHf sµgrUr
9877358044
agnIpQ qoN agnIpQ qWk
dysæ ivWc sfV P¨k dIaF
GtnfvF ho rhIaF hn»keI
sæihrF dy rylvy stysænF jF
hor jnqk QfvF qy pRdrsæn
kIqy jf rhy hn,Bµn qoV ,
aWgF lfAux dIaF GtnfvF
vfpr rhIaF hn»
agnIpQ ny qF sWc hI
agnI vflf pQ bxf idWqf
hY» agnIpQ hY kI ijs ny
sfry dysæ ivWc cfry pfsy aWg
lf idWqI hY» asl ivWc
agnIpQ Auh Xojnf hY ijs
ivWc jvfnF ƒ isrPæ cfr
sfl leI BrqI kr ky iPr
cfr sfl bfad Gr ƒ qor
idWqf jfvygf»Aus ivWc koeI
rYNk nhIN hovygf»agnIpQ
BrqI Xojnf qihq nOjvfnF
ƒ 4 sfl dy smyN leI PæOj ’c
Èfml hox df mOkf imlygf»
cox leI Xog AumIdvfr dI
Aumr sfZy 17 sfl qoN lY ky
21 sfl dy ivckfr hovygI
aqy ienHF ƒ 'agnIvIr' df
nF idWqf jfvygf» hflFik
ivroD mgroN kyNdr ny ies
sfl Aumr hWd vDf ky 23
sfl kr idWqI hY» ies sfl
46,000 agnIvIrF dI
BrqI kIqI jfvygI» pihlI
BrqI pRikiraf ’c nOjvfnF
ƒ 6 mhIny dI isKlfeI
idWqI jfvygI» isKlfeI df
smF vI 4 sfl ’c Èfml
hovygf» cfr sflF bfad
isrP 25 PæIsdI agnIvIrF
ƒ Xogqf, ieWCf aqy mYzIkl
iPtnYs dy aDfr 'qy inXmq
kfzr ivc brkrfr rWiKaf
jfvygf» PæOj 'c 4 sfl qk
syvfvF dyx vfly nOjvfnF ƒ
vDIaf qnKæfh dy nfl hI
srivs Pµz pYkyj vI
imlygf»agnIpQ Xojnf
qihq PæOj 'c BrqI hox leI
nOjvfnF ƒ 10-12vIN jmfq
pfs krnI lfjæmI»ies
Xojnf qihq BrqI hox vfly
nOjvfnF ƒ agnIvIr bulfieaf
jfvygf» jykr koeI
agnIvIr syvf dOrfn ÈhId
huµdf hY qF Aus dy pirvfrk
mYNbrF ƒ srivs Pµz dy nfl
hI 1 kroV rupey qy bfkI
nOkrI dI qnKæfh vI idWqI
jfvygI»jykr PæOj dIaF
syvfvF dOrfn koeI
agnIvIr idivaFg ho jFdf
hY qF Aus ƒ 44 lWK rupey
imlxgy» ies dy nfl hI
Aus ƒ bfkI nOkrI dI
qnKæfh vI idWqI
jfvygI»agnIpQ Xojnf
qihq nOjvfnF ƒ pihly sfl
4[76 lWK df sflfnf pYkyj
imlygf» cOQy sfl qk ieh
pYkyj 6[92 lWK ho jfvygf»
ies dy nfl bfkI BWqy vI
idWqy jfx»cfr sfl dI
nOkrI mgroN nOjvfnF ƒ
11[7 lWK rupey df syvf Pµz
idWqf imlygf» Auprokq cfr
sfl leI kIqI jfx vflI
BrqI ivWc aPæsr kYtfgrI
ƒ ikAuN nhIN ilaf igaf?
jvfnF leI hI ieh Xojnf
ikAuN? kI ieho ijhy mjæfk
afm lokF nfl hI huµdy
rihxgy? jy ieh Xojnf afm
jvfnF dI BrqI leI lfg¨
kIqI geI hY qF aPæsr
kYtfgrI ivWc vI ieh Xojnf
lfg¨ kIqI jfxI cfhIdI hY,
AuhnF df vI rYNk isstm
Kqm kr dyxf cfhIdf hY»
sæfrt srivs kimsæn
aDIn aPsrF dI BrqI dy
syvfkfl dI imafd ƒ pµj
sfl qoN vDf ky bfrF sfl
kr idWqf igaf hY jd ik
ies qoN Ault jvfnF dI
syvf imafd sqfrF sflF
qoN Gtf ky cfr sfl kIqI
jf rhI hY» sfzy dysæ ivWc
afm vrg ƒ hmysæf hI
kuclx leI skImF
lWgdIaF rhIaF hn»
ijhVf jvfn sqfrF sfl
dI Aumr ivWc BrqI hovygf
Auh ieWkI sfl dI Aumr
ivWc nOkrI p¨rI krky Gr
af jfvygf»Aus qoN bfad
Auh kI krygf? Aus dy
sfhmxy p¨rI jiæµdgI peI
hovygI»kI ies ƒ rojægfr
Xojnf mµnIey jF rojægfr ƒ
lWq mfrn vflI Xojnf
afiKaf jfvy» pihlF
jvfn ispfhI rYNk qy BrqI
ho ky qrWkI krdf krdf
Auprly rYNkF qWk phuµcdf
sI» POj ivWc anusæfsn
kfiem rWKx leI iehnF
rYNkF ƒ bfKæ¨bI vrqoN ivWc
ilaFdf jFdf sI» hux sfry
agnIvIr iks ƒ kI
afdysæ dyxgy? jF iPr hr
smyN AuhnF nfl Auprly
aPsr irhf krngy»
jvfnF ivWc anusæfsn
kfiem rWKx leI E afrjæ
bYryk ivWc rihµdy
sn,bYryk ivWc AuhnF
AuWpr ieWk hOldfr myjr
dI jiæµmyvfrI anusæfsn
kfiem rWKxf huµdf sI »
jy sI Ejæ duafrf pRsæfsn
pRbµD dI ingrfnI kIqI
jFdI sI, iPr Aus qoN
AuWpr ijvyN ijvyN rYNk vDdy
jFdy ies qrHF vWK vWK
rYNkF df afpxf afpxf
anusæfsink Xogdfn
huµdf» agnI vIrF bfry
soc ky qF ies qrHF lWgdf
hY ijvyN aPsrF ƒ CWz ky
bfkI sB brfbr hn»
ies ZFcy dI, pRxflI dI
gWl hjæm krnI aOKI
lWgdI hY» ijhVy jvfn
cfr sfl dy Coty smyN leI
nOkrI krn jfxgy AuhnF
aµdr kuJ krn mrn df
josæ jjæbf vI pYdf nhIN ho
skdf»Aus aµdrlf bIrqf
Bfv ,smyN dI sImf hWd
kfrn Aujfgr hI nhIN
hovygf, AuhnF dy mnobl
ivWc igrfvt afAuNdI
hY»Auh afpxI jfn jæoKæm
ivWc pfAux nfloN cµgf cfr
sfl cfr pYsy kmf ky shI
slfmq afpxy pirvfr
ivWc afpxf jIvn
gujæfrnf psµd krygf»
lµmy smyN leI nOkrI krn
vfly jvfn ƒ pqf huµdf hY
ik jy Auh sæhId ho vI
jfvygf qF Aus df pirvfr
pYnsæn jF hor sh¨lqF
sdkf jIvn inrbfh kr
skdf hY» pr ies
agnIpQ ivWc qF aWgy
hnyrf hI idsdf hY
iblkul AuvyN ijvyN itAUb
lfeIt Auqfr ky ieWk Cotf
ijhf dIvf qyl pf ky jgf
idWqf jfvy ijs ny qyl
Kæqm huµidaF buJxf hI
huµdf hY» ies Xojnf ƒ
lfg¨ krn qoN pihlF agnI
vIrF ƒ isvl ivWc iksy
hor rojægfr nflæ ilµk
kIqf jfxf cfhIdf sI qF jo
AuhnF ƒ POj ivcoN af ky
afpxy BivWK ivWc
byrujægfrI df zr nf
rihµdf jF iPr AuhnF ƒ
pYnsæn skIm lfg¨ krnI
cfhIdI hY» ies qrHF
Bfrq dI BKdI jvfnI ƒ
cfr sfl POj ivWc rWK ky,
hiQafr clfAux dI tRyinµg
dy ky, AuhnF ƒ byrujægfr
CWz idWqf jfvy»ieh Bfrq
dy BivWK leI cuxOqI p¨rn
aqy Gfqk isWD ho skdf
hY» srkfr ƒ socxf
pvygf ik ikqy agnIpQ
Xojnf duafrf bfeI- cOvI
sfl dy agnIvIrF ƒ
byrujægfrI dI agnI ivWc
Dkyl ky koeI hor
agnIpQ qF nhIN pYdf kr
rhI? srkfr ƒ afpxy
ies PYsly bfry muV qoN
jær¨r socxf pvygf»
brijµdr kOr
ibsrfE[[[
9988901324
12 21/06/2022 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
ihµsf qy nÌrq dy mnoivigafn dy Jlkfry
n¨pur Èrmf kFz bfry bhuq
kuJ afiKaf aqy iliKaf jf
cuWikaf hY ik ikvyN Aus ny
pYgµbr muhµmd bfry
byhurmqI Bry Èbd
iesqymfl kIqy ijs qoN
bfad Bfrq ivc vD rhy
ieslfmoPobIaf (ieslfm
Drm pRqI nÌrq df Ëihr)
ƒ lY ky keI arb mulkF ny
nfKuÈI jqfeI; srkfr qoN
muafÌI dI mµg kIqI aqy
afiKærkfr BfrqI jnqf
pfrtI ny afpxI ies
‘Pirµj’ ansr ƒ pfrtI qoN
lFBy kr idWqf» iPr Aus
bdËbfn qrjmfn qoN afpxy
afp ƒ vWK krn dI koiÈÈ
rfhIN idKfvf kIqf igaf ik
pfrtI bhu-siBafcfrvfd
dI Bfvnf df siqkfr krdI
hY» drasl, koeI axjfx
hI hovygf ijs ny ies gWl
’qy XkIn kIqf hovygf ik
sWqfDfrI pfrtI ies msly
ƒ lY ky rWqI Br vI gµBIr
hY» ies gWl dy afsfr hn
ik ieh Kyz ievyN hI cldI
rhygI aqy sWqfDfrI pfrtI
dy muWK rxnIqIkfr- coxF
ijWqx vflI mÈInrI dy
pRbµDk ies mOky df lfhf
AuTf ky ies Dfrnf ƒ
PYlfAuxgy ik ihµd¨ ieslfmI
jgq dy inÈcy dy ‘pIVq’
bx rhy hn aqy ies qoN
bcx leI ‘ihµd¨ rfÈtr’
bxfAux leI ‘ihµd¨ eykqf’
hI ieko-iek rfh hY»
ieh TIk hY ik n¨pur
Èrmf dI muaWqlI jF iPr
idWlI Bfjpf dy mIzIaf sYWl
dy muKI nvIn ijµdl dI
brqrÌI pfrtI leI koeI
mfienf nhIN rWKdI» ies df
kfrn ieh hY ik ieho ijhy
‘Pirµj’ ansrF dI
mfniskqf DfVvI
rfÈtrvfd dy ibprvfdI
isDFq dy qfrikk isWty df
ichrf mohrf pyÈ krdI hY»
drasl, sµG pirvfr dy
nftkI AuBfr ƒ ihµd¨qv qoN
vWK nhIN kIqf jf skdf jo
aijhI ivcfrDfrf hY jo
ihµd¨aF ƒ iekjuWt qy
iekr¨p krnf cfhuµdI hY
aqy nfl hI muslmfnF,
G W t i g x q I a F ,
AudfrvfdIaF, kimAUinstF,
gFDIvfdIaF, aiDafqmk
iPrq¨aF afid ƒ dyÈ dy
duÈmx grdfndI hY» ies
df lbo-lbfb hI nÌrq qy
ihµsf df mnoivigafn hY»
jdoN ihµd¨qv dy ivcfrk
dyÈBgqI dI gWl krdy hn,
qd vI ieh koeI sjIv
sm¨ihk kilafxkfrI Bfv
nhIN AupjfAuNdf sgoN
nFhmuKI qy ËihrIlI b¨a
CWzdf hY; ieh ies
(ihµd¨qv) dy ÌrmfnF ƒ
mµnx qoN ienkfr krn
vfilaF iKlfÌ hr iksm
dIaF mµdBfvI DfrnfvF
PYlfAux dy quWl hY» ieh
ijs iksm dy Drm dI gWl
krdf hY, Auh nf kyvl
muhWbq dI Dfrimkqf qoN
ivrvf hY sgoN smfj aµdr
kµDF KVHIaF krn vflf
ÌOjIkrn pYdf krdf hY»
ieh r¨hfnI iekFq qoN kohF
d¨r hY qy bhuq hI ÈorIlf
hY» kI ieh iek qrHF df
qfilbfnIkrn hI hY ijs dI
muKflÌq dy cWkr ivc ieh
Aus ijhf hI bxdf jf irhf
hY? gAU rWiKaf pihrydfrI
qoN lY ky
lgBg hr msijd ivcoN
ihµd¨ ivrfsq dy icµnH lWBx
dI kfhl ivc ihµd¨qv vloN
pRcfry jFdy Drm ivc
kbIr, gFDI qy tYgor dy
afdrÈF nfl rqf vI sFJ
nhIN hY» ilhfËf, ies gWl
’qy koeI hYrfnI nhIN huµdI
jdoN ieh ivcfrDfrf sfkÈI
mhfrfj qy pRigaf ishuµ
Tfkur jF lv jhfd, tukVy
tukVy gYNg, aµdolnjIvI
ijhy Èbd dyx vfilaF ƒ
p¨jdI hY» byÈWk ‘msIhf’
afpxI nftkI pyÈkfrIaF
rfhIN joa bfiezn qy
vlfdImIr p¨iqn nfl
bglgIr ho ky afpxy afp
ƒ ‘ivÈv afg¨’ hox df
Brm isrj irhf hY aqy
tivtr ’qy afpxy kroVF
pRȵskF df mn prcfvf kr
irhf hY pr kTor hkIkq
ieh hY ik asIN ijs mfhOl
ivc sfh lY rhy hF, Aus
aµdr vWzy pWDr ’qy mnoivigafnk
qy siBafcfrk ivÈ
PYl cuWikaf hY» iesy qrHF,
asIN dyiKaf hY ik sfzy
sµcfr dy qOr qrIikaF df
Gor pqn ho igaf hY qy sfzy
tYlIivËn cYnl ies dI
bhuq hI koJI qsvIr bx
cuWky hn» roË Èfm ƒ
‘pRfeIm tfeIm’ mOky ilÈky
puÈky aYNkrF (jo ËmIrpRsq
pWqrkfr qF iblkul vI
nhIN hn sgoN J¨T prosx
vfly qy pRfpygµzf jF qrHF
qrHF dy nÌrqI pYkyjF dy
sOdfgr hn), keI pfrtIaF
dy byÈrm qrjmfnF aqy
BfVy ’qy ilaFdy gusYl
pujfrIaF qy mulfixaF dI
‘sBf’ juV ky aijhf Kr¨dI
mfhOl isrjdI hY ijs ivc
koeI iksy dI gWl nhIN
suxdf qy qrk nfl koeI
vfh vfsqf nhIN huµdf qy
ieho ijhI bihs jldI hI
aKfVy df r¨p Dfr jFdI hY;
aivjIq pfTk
iPr kÈmIr hovy jF
jyaYWnX¨, koivz jF iPr
mihµgfeI, hr muWdy ƒ
ihµd¨aF qy muslmfnF jF iPr
‘rfÈtrvfdIaF’ qy
‘dyÈDRohIaF’ drimafn jµg
df svfl bxf idWqf jFdf
hY» ieho ijhy tYlIivËn
pRogrfmF dy KpqkfrF leI
ivÈYly siBafcfr dI Kurfk
vDdI jFdI hY aqy asIN kdy
n¨pur Èrmf qy kdy sµibq
pfqrf jF hornF pfrtIaF qy
Dfrimk sµgTnF dy ieho
ijhy inWq nvyN ‘isqfry’
lWBdy rihµdy hF» asIN BfvyN
afpxy afp ƒ pVHy ilKy
kihxf psµd krdy hF pr
ikqy nf ikqy sfzy sfiraF
ivc n¨pur Èrmf df koeI
ikxkf mOj¨d hY» sfƒ ieh
BuWlxf nhIN cfhIdf ik
rvfieqI pirBfÈf muqfbk
n¨pur Èrmf vI iesy pVHy
ilKy vrg qoN hI afAuNdI
hY» Aus dy jIvn vyrivaF
qoN pqf lWgdf hY ik Auh
idWlI X¨nIvristI qy lµzn
sk¨l afP ieknOimks dI
pVHI hoeI hY aqy sfzy
‘irpbilk’ dI hoxI ƒ lY
ky icµqfqur sfzy kuJ
smkflI tYlIivËn aYNkr
vI idlkÈ izgrIaF qy
izploimaF dy Dfrk hn»
iPr vI Auh ËihrIly sµdyÈ
aqy nÌrq dy ihµsf dy
ibµbF df pRcfr pRsfr krn
qoN kdy nhIN QWkdy» kI
ieh ies kr ky hY ik asIN
ijs isWiKaf dI Kpq kIqI
hY, Aus ivcoN iensfnIaq,
srbsFJI nfgirkqf df
ieÉlfk aqy aflocnfqimk
alK jgfAux
vflIaF K¨bIaF df mfdf hI
Kqm ho cuWikaf hY?
sfƒ ieh svfl puWCxf pYxf
hY ikAuNik ijµnI dyr qWk
asIN afpxI isWiKaf ’qy
muV soc ivcfr nhIN krdy,
DfVvI rfÈtrvfd dI
rfjnIqI jF Dfrimk
kWtVqf dy mnoivigafn qoN
KihVf nhIN CuzfAuNdy aqy
Bfrq ƒ vWKo-vWKrIaF
rvfieqF qy akIidaF dy
sµgm dI klf nhIN isWKdy,
EnI dyr qWk ies aÌrfqÌrI
qoN injfq nhIN pfeI
jf skdI» Èfied gFDI qy
tYgor ny hI sfzy afËfdI
GulftIaF ƒ mukqI dfqI
isWiKaf df jÈn mnfAux
leI pRyiraf sI» ieh TIk
hY ik AunHF leI isWiKaf df
mksd jn-sµcfr jF
ibËns mYnyjmYNt dI koeI
izgrI hfsl krn qoN ikqy
vWD sI»
bhrhfl, mIzIaf dIaF
qsvIrF qy aµDrfÈtrvfd
dy aflm drimafn
asIN Èfied ieh
sfry Auc as¨l Bulf bYTy
hF» asIN afpxy kµmF ’qy
prdy pfAux leI ieh
dlIlF idµdy rihµdy hF ik
dyKo ieslfmI kWtVpµQI
ikµny iËafdf ËihrIly qy
ihµsk hn» koeI hYrfnI
nhIN huµdI ik sfƒ AuhI
imilaf hY ijs dy asIN
hWkdfr hF; nfQ¨rfm gozsy
dy cyly sfzy afg¨ bx gey
hn aqy AunHF dy qrjmfn
qy krIbI ËihrI tYlIivËn
aYNkr lokF df mnorµjn
krdy rihµdy hn qy ies
dOrfn roËmWrf dI i˵dgI
ivc ihµsf ƒ sihj vrqfry
bxf idWqf jFdf hY» kI
sfzy leI isafsIsiBafcfrk
ienklfb qoN
ibnF nÌrq dy ies ivÈfx¨
qoN mukqI pfAuxI sµBv hY?
*lyKk smfj ÈfsqrI hY»