SoTa rusTavelis qarTuli literaturis instituti - Tbilisi State University
SoTa rusTavelis qarTuli literaturis instituti - Tbilisi State University
SoTa rusTavelis qarTuli literaturis instituti - Tbilisi State University
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ani~ (iluziebi, fantaziebi) SegrZnebaTa mcdarobas ki ar adasturebs, isini<br />
an saganTa saxeebTan aRqmis organoebis Seusabamobis Sedegia, an, rogorc wesi,<br />
gonebis mier grZnobadi warmodgenis araswori ganmarteba-interpretaciisa.<br />
`sicrue da Secdoma yovelTvis imaSia, rasac azri umatebs grZnobad aRqmas~<br />
(bogomolovi 1985: 249).<br />
epikure am mxriv upirispirdeboda antikuri saberZneTis erT-erT udides<br />
moazrovnes _ demokrites, romelic scnobda SegrZnebaTa mniSvnelobas Semecnebis<br />
procesSi, magram amtkicebda, rom `WeSmariteba... dafarulia grZnobebis<br />
Cvenebis miRma~ _ `vinc sagnebis Secnobis saqmeSi Cerdeba imaze, rasac mas<br />
grZnoba uCvenebs... is WeSmarit codnas ver aRwevs; misi warmodgena saganze<br />
b nelia~ (danelia 1983: 119).<br />
gamodis, rom Secdoma, romelsac mxatvrebi uSveben sulxan-sabas arakSi,<br />
demokrites mixedviT, grZnobadi aRqmisadmi absoluturi ndobis Sedegia, xolo<br />
epikures Tanaxmad, amis sapirispirod, damnaSavea goneba, romelmac sworad<br />
aRqmuli naxatebi SecdomiT realobis suraTebs gauTanabra.<br />
magram recipientTa (mxatvrebis) Secdomis mizezi mxolod Semecnebis<br />
sferoSi ki ar aris, aramed mimeturi xelovnebis arsSic.<br />
platonis triadul sqemaSi _ `idea _ empiriuli sagani _ xelovnebis<br />
nimuSi~ xelovneba mxolod mibaZvis mibaZvaa: WeSmariti sagnebi saganTa ideebia,<br />
empiriuli sagnebi _ am ideaTa mibaZva da relizacia, xolo xelovneba _ bunebisa<br />
da xelqmnili sagnebis mibaZva anu mibaZvis mibaZva.<br />
mxatvari sagans ise ki ar warmoadgens, rogorc realurad aris, aramed<br />
rogorc Cans. mxatvari, platonis mixedviT, baZavs ara sinamdviles, aramed _<br />
lands, amitom `mimbaZvelobiTi xelovneba Sorsaa sinamdvilisagan~ (platoni<br />
2003: 360). mxatvris Semoqmedeba fiqciaa, tyuilia, romelmac SeiZleba mxolod<br />
bavSvebi da briyvebi moatyuos. platoni wers:<br />
`mxatvari daxatavs durgals, xarazs an sxva xelosans, Tumca TviTon<br />
arcerTi am xelobis ara gaegeba. magram Tu kargi mxatvaria, durgals rom daxatavs<br />
da Tavis naxats Soridan aCvenebs xalxs, SeiZleba bavSvebi da briyvebi<br />
ki moatyuos da afiqrebinos, namdvil durgalsa vxedavo~ (platoni 2003: 360).<br />
platonis am msjelobidan Zalian mniSvnelovani daskvnebi gamomdinareobs:<br />
mxatvroba (xelovneba) ar qmnis empiriul sinamdviles _ igi mxolod mibaZvaa,<br />
sicruea, iluziaa sinamdvilisa. am azriT, mxatvari (xelovani) iluzionistia,<br />
matyuaraa, magram mas mxolod bavSvebis da briyvebis motyueba ZaluZs, radgan<br />
brZenma imTaviTve icis, rom iluzoruloba, fiqciuroba, sicrue mimeturi<br />
xelovnebis arsSia _ sakmarisia, iluzia gaqres da xelovnebis realoba qreba,<br />
ingreva.<br />
sulxan-sabasTvis savsebiT naTeli iyo mimeturi xelovnebis moCvenebiTi<br />
buneba _ sxvagvarad warmoudgenelia Tundac arseboba misi Txzulebis<br />
saTaurisa _ `sibrZne sicruisa~, romelic sicruis _ arsebis movleniT<br />
Canacvlebis _ saxeobaTa Soris xelovnebasac ganixilavs, rogorc sicruis<br />
specifikur aspeqts. magram platoni mimeturi xelovnebis iluzorulobis<br />
`msxverplad~ bavSvebs da briyvebs asaxelebs, sulxan-sabasTan ki tyuvdebian<br />
Tavad `iluzionistebi~ _ umaRlesi rangis ostatebi, mxatvrebi, romlebic<br />
arc bavSvebiviT gulubryviloni arian da arc briyvebiviT umecarni. ras unda<br />
niSnavdes es?<br />
18<br />
Teimuraz doiaSvili