p17th2b7ij10n9knts327k9dn4.pdf

1. QESEY NEWE
zengen
(n)
traktor teyşa/tes
a
girvedar
(guredar)
girveyer
=palayıni
Ayasene/c
ene/gene
çakuç (n) meri (m) wiye
(huye
wayire
gur (kar)
gurve
(kar)
dadar
eyşa/vesa/
veyşun/te
yşun/vesa
n/teşan/ge
sti
Kar (gure)
datar
kefelene/k
efelinene/
eziyene
(edizyene)
Gur (kar)
kerder
(kerdar)
pauka usta
(wista)
tepişene gurekar
(gurvekar)
o wayire
gureyo
(karo)
gurekar
(girvekar)
gurveyere
(gureyer)
tayfı
tekawıt
çıngur ne-aişa aneşa gure gırve reşver

(ne-eska) (ne-eska) kene
roşver roşnene citer eyone
(ayane/ro
ce)
gurekaru
cuwene
(weşyene)
taye deni taye arişi
(ardişi)
taye
buxuri/bır
xuri
roşn roşnene çuwa Tay
taye nayu taye xeli
(genemi)
taye kuşni taye cewi taye
genemi
(xeli)
gure
(kar/gur)
kerdışi
taye fıt
taye
piyazi

taye
fırengi
ne
eskatar
(aişatar)
taye
isoti
Qehefen
e/qefiye
ne/kefile
ne
verenye unvero
(umver/
emver)
tuc
kene
rakene=
akene
taye
esvavi/
mismişi
tekehen
e= baş
kene
are
dane
kış kene tev
carene
(carean
e)
are
fisene
(vaesan
terpin
kene
eskatar/
aişatar
verezhd
ane
pe are
nane
zoni ro
nane
ber ci
erzene
(berci/to
aişa/esk
a
pauka
virazene
purie
şune
venk
(uni/ven
g) kene
pera
nane
(nune)
ne eska
(ne
aişa)
onver/an
er
ra
darene/r
a
dardane
,
ro
kene/ro
kene
mişte
kene
(teya

pe
eskene
(aişene)
e)
(hadre
kene/he
de
kene)
cı
verdaen
e
(verdan
e)
tey
gene
(cene)=
a
gınane(
agınaene
)
pa kene wekene ta kune
(kone)
xim
kene)
pa
maenan
e
nınga
kuna pa
pa şıne
(şune)
ra
dardane
(darane)
rehane/t
evdaene
/raerane
)
aredane
(arehan
e)

nun cıa awka cıa, nun awka cıa= nun awka =nun hem
awka
nun u awa = nun utey awka= nun eu/ew awka
be nun ew be awkı
, ve nun ew ve awkı
be nun u be awkı
be nun utey/ute be awkı
hanar (neyer) nun ew hanar (neyer) awkı
..be nun be awkı
aşmiya şıma çunta ? Aşmiya mı hires ponota/kaxıda
o aşmiya 30 ponot kaxid) hanano
o mı radiy weno=o mı ra weno; o radiy
(reye/qave/seve/semed) ey yeno
o radiy ey yeno=o reye ey/qave ey yeno
o nipadiy hega şuno
çunt vercay:
pe het (ma pe het yeme/yene); pa mandano (maenane)
de mand (Remo pe wendexaneya de (tey) mand (maet))
pey payi (e) (o şıno (şuno) pe payi (padhayi))
pa, pe, pi (ışlıga/paça surı pa kena hu ra)
p- d-, p- d-, (i pıti pe de bene hega)

Pe- bi, pey b- (pey bi), pey bı (vı) rastiya vuno (vano),
rastiyaibya vi/bi vuno/vano; pey vi paya (pada), o
payaibya/padaibya vi/bi (bı (vı)) şuno, pa şune, pa
maenane, pa nişene, pa sunene desti/zedesti pero
dane (daene); ver carene, vera ceyrene (geyrene);
kardi pede kene; finene ra (visene ra), dur visene
(finene), mari (mori ) pede dano/dano pıro; qor be qor
Bera/hona (bera/o hona/hıma) ne yeno)
o boka yeno
o pede yeno
o havıre (teyeuiti/tım/vıravırt) yeno
aver, anver (o aver şeno)
apey anvero
anci andı/undi/unci
oncı
anaw
oncıya (anciya)
tew , bine te ard (aret/ant), o tey de (te de) vuno
envay/tevir/saredaiş
pey vı (bı), firne uncane/ancane
ebe/eve/biya/viya/vya/bya/

vıver, vıser (user/usyin), vıwar
bover/vover, o bover (vover) yeno, no ver, eno ver, ino
ver, o ver
vı (bı), o vı (bı) ( yaona moceno (neweno) yeno
te de, te dıma, o penir pa vişeno (viseno/fineno)
o penir te (de) viseno de (tey); pe finene , perey viseno
pe; para ancane, pa ancane (uncane) piye re ancane
te are = tey a re = piya, tey piya
te het tey het pe het
te beştış tey bestiş
te de= te de= te tey peide, paiti
te tre de/te re de; o tey tı ra re beno hega
te ra, te miyon, tı/cı ra, tey tı ra tey ro tey ra
pe dıma pey vı (vı) pa bı (vı)
pey piye pe piya pa piya upa pa, pe po pa po, upa po
niyas nizh/ni, awar/ava vıwar (vıava), vever, verva/vervat
(vera), vervı, peitı vı/bı,teibya, paibya,
anover= a no ver, envero/invero aover a bover (vover)
ayi ver a ey ver a ey ver r-

2. GRAMER
Te/tey De/tey
ra
ro
het
ri
a
(te) usyin (viser/user)
vero
vere
vera
ve/vi/biVı (bı)/vi/bi
pey ra
re de
usyin (viser/user) de (
usyin (viser/user) ver de
vero
ver de yai)
yai (de)
ya

ta
dane, arene (anane), khune, nune
(nane) ..
Pey (pe) Vı (bı)/vi/bi
ve (be)
vi (bi)
de
re
ro
ra
Pa Ra
ro
de
pada
pı ra
pı ro
pe ro
po ro

Ni Pay
padiy
ya
ya ra
yas
ş/zh
ver a
yai (de)
ro
ra
re
vı (bı)
ve (be)
het
radiy
di
dey
tey
vat
vever

Vıver (vever/ver)
vıser (user)
vıwar (awar)
bover (vover)
be/ve ver
..
ro
ra
re
r-
te Piy/pey
Us/uz
ust
usyin
usyas
upa
Pes
pa
pi
teme/tene

Pesne
dıma
bajı/bad/pes/pey ra
verni
peyni
hefte pey, aşmi pey
ver aşmi yeno miyon asmi yeno
Pey (pe)
Teni
Tenu
Te miyon de=te miyonyai
Zazaki de este dayre (zof/zaf) vercay ew/ve/u pey cay:,
pe, be, te, pi ,pa, peyi, ver...
Pey de vercay: pe da, pe vero, pi ro
pe hetı
pa Te ra tay
pe → p- te vero/pe vero
pi te dıma/pe dims
te re/tey re
te a re
te ra pe/tey ro tey ro piya

te de/teyai
te ro
teni
tı ke kami
kay = qay = for = re; qey bin
reye ey ra yeno bereye ey ra yeno
radiy (reye/be-reye/kave/seve) ey ra yeno
o radiy to ra yeno o radiy sima ra virazeno
o riye şima ra o yeno; mune (mane)/sevevdey
usyin (vıser/user) hewtay ser de (seryai) pay (pada)
nuno pı ro
te usyin (viser/user) de, de usyin (viser/user) de
la (hya) des la çe/ke ma des hyayo/layo; la (ro)
dıla (hiya) çarla > çar hiya (hya)
da vist merdemi este
se de (seryai) pe ro
pe re pe ra
pe pa
Pı ro
be/ve/hanar (neyer)

vc (ver mane (mena)
herun,
verca)
a 1 hanar (neyer), vir-a kene e-vidve, a-para
(pera), 2 abi (vera), 3 hada (ham, ha) o
mi a yeno, 4 şeher-a, ko-ya, dew-a 5 o
şuno a koy 6 a vernam a yena
abi, vera, a at, yâtâ, athiy
Abi, avi Avi, abiy, verva (vera), pati, a, apiy
Aviş, abi, taşo i abi
abiş
apiyapar Apiya para, apa-para
a
anu 1 Anav anu, ana, ana, para anu hegay o
şuno 2 anu nika (inka)
antare antare, atar, maide (moide), intere (in-tare,
ne-tare (teher))
anuv Gove (gore) gave 2 ana, para3 anu, nuna
(nika/inka)
apa a+pa, abi, apiya, me pa, apan, ape, i apatara
2 apeytara

api apiy, piya apa, aipi, o api (a piya) yeno
Atare/tar
e/teyro
A
tey/athiy
Antare maven 2 miid (miyon/min) 3 a tey
ra, tey ro atara, idara/itya ra
taşo yi a, hathiy, apiya, abiy, a hetre hetey
ra atey ro
A ti/a tey apei, ape, me vera (fra), tı ra, ci ra
ava 1 a+va, avar 2 ave aver, vera avard 3
hewa/ava
Avahar/a
war
1 ward, hard, awar/avar 2 averd, ave ava,
aveher
ayas Seve, yeseve, Kave/qan de, taşo yes, zi,
yahya, ka (kave)/reye/ radiy
Bum/bın bun, bın, bıng m usyin n şuno 2
bumiye=dina
Duu/dur duva, dur, viy, apa, apara, ne pa
Tever/ter
a/t-eher
devar, tare (teher), tver, teber
vera vera, (vra), fr+a 2 verva/vervat/patiy
ha 1 a, 2 aipa hada, hede 3 hem 4 ha .. ha
Ha ca/a
ca
ha ca (a ca), a ca, o ha ca koy ra yeno

Hada/he
de
Ham/he
m
1 hede ha, a, ham (hada, abi) 2 hada
(hede) pe het amaiş
Hem-taş, ha, a, ha (hada, abi (api)), ham
taş (dış)
niz Niş, avar, ava, vera, avara
Niş/nizh ni, teher (tare), nij, nis/niyas niş-tare
nizh nij, niş, tare (niştare), ni-ja (nica)
pa pa, pa kene, pa visene, pa wazene
pai paiş (vaiş), taşo paişiya 2 vei 3 padai
Paiş/peiş 1paiş peis peyesih veiş
paişiya vine paiş
Para 1 para, pera 2 ptespes/tepy, ese, pesne
Pare/pae
iri
Peire/pare koy ra yeno 2 upari, vervair
(patiş)/patiy, vera
pariy Pariy hegay yeno, pairi upairi
Pesne/te
pes
apera, badora (bad), pes cıa, pesne ,
peske, tepes, te-pey
Peit/pat Patiy, peit/pati, patiş, verat/verva, vervat
Patiş/ver
vat
vervaiş, patiş patyaiş, vi/vı (vera)-dev,
verva/vera patiy/petiy
radiy avahya-radiy, reye (be-reye), a sevev

(mana, ahu/serevde) cı 2 o ey radiy (ra)
yeno, riye ey ra yeno; ey radiy
Taro/tero Te ro, cı ro/tı ro
Tara/tıra/ 1 Tı ra, cı ra 2 teher/tara teyer/tever/teber
teyer
Us/ust us, ust, usyın/usyas
Ubi/wurn Ubi wurdi/udi/wurni,vıbi
i/vıbi
Udi/wurn vıbi, Wurdi/wurni/hurni
i/vıdi
Uvera/uv uvera, aver, over, afra
er/vıver
Avi/abi 1 Abi/avi 2 verva (vera) 3 o avi (abi) yeno
upa Pa, Vıpa, abi (api), uba 2 upa, çor/upair
upa vine upa
upaai Paayai, pepo ,piya poyai, taşo up, vı-pai
upara upairi, peiri, vıpara, peir ko ra yeno, taşo
up
upari upara, , upairi, çor 2 anu, gave
(gohe/gore), para
Ha ca O mı ha ca yeno to; o ha ca (a ca) koy ra

yeno
upairi Upair, vıpairi, çor taşo upa, 1 vıseiri (user)
2 hetvac (zarf) 3 vine upari
us- Usyin, usyin, ust, ustine/usteme, uz (uzyerina),
o bari us-keno/ vıs-keno
ust Ustıne/usteme vine us
uz us, uş, uşt, uz-yerina (uzerina)
war/awar avar, ava
vi Avi/ ve/be, apa, hanar (neyer), ve(be) pi
ve(be) may yeno; o vı (vera/verva/patiy)
embriyuno 2 o to vi yeno, yaon moceno
(neweno)
vi¹ 1 vi, vırdi, apara werdi 2 virdi 3 vera, patiy
4 yaon, o vi yeno
vin vi, paaiiş 2 o vin keno (vineşeno
yat yes, ya, seve (yese/sebe/reye) mı yeno 2
het
yata 1 Yeuwt (hut/hunt) 2 Hata 3 yata (yada), 4
yes, yahya/ yese/seve/reye
yata a Yata a, hat a (heta a)
Aba/ave A be (aba) name, abe (eve) xeyr, ebe nome

ey ra, apa, api 2 ave, aver
abiş Abi, avi, abiş (abi/avi) hega yeno, taşo abi
apya A piya, abiya, vine apiya-para
Tey ro/tı De (te) ro, th ro, cı ro
ro
ver ver, vıver
vıver Uver, ver
Abiş/aviş taşo abi
kave Ka, kave, kan (qan) de/qan cı, kave,
yeseve/seve reye
yahya yehya, yahya, yese (yese/seve/yeseve),
kave mı yeno
verti Miyon, mid/min/miyon, antare, ver-tey
şenık ver-cay: De (tey/te), pe, re, khave (reye/qan),
mıyon (min/miid) zey, ver, vera, ra, ro, rı, veri, usyin
(vıser/user), tey be, bın, usyin (vıser/user), tey we
(be)/te be/tey be, tey ve/tey ve/te ve.
Vercaye gıruni: verca + verca = verbestiyu.
Caye mı, heruna mı:
a) nam + verca:
hega ra bon ra

çe re (key re) bon de
b) hetqese + verca (verbestiyu):
- usyin (viser/user) ra/de ra
- çor ra; - bın ra
- kışte ra; - miyon ra (maven ra)
- xori ra; - hıme ra
- de (tey) ra; - cer ra piyay ra
c) ver (hetnam) bestiye + verca:
- serva (seva, se re va)
- sevate (se vate/sevete)
- usyin (viser/user) bı/vı (usyin (viser/user)
- usyino (visero/usero) (usero)
- usyin (viser/user)eva (se re va)
- sewke (se ew ke/se we ke)
- te usyin (viser/user), tey usyin yeno
– se ve ve
– verniye ra, peyniye ra
avahya radiy; ey radiy; reye ey ra; kave (seve) ey ra
verteme/ustine/usteme tanuyra

d)
- beno (bereno) ke; tıvar keno ke (tivareno/nisreno ke);
weriyeno((b)ewreno) ke; Vernam + peyca ra
Co
Coka
Cı/t-/dey
ay
ine/inu/ino
niye/ni/niy/niyu
no/noyo/noye/ney
na/naya/nay/anay
enoy/in
eney/anay
iney/iniy
yine
dey
dine/di
day
ey radiy/ra
avahya
ra

f) Verca + nam + verca:
tey hegay ro; usyin koy ro; para deway ro; bın maxay ra
- te/tey ca bın; usyin ko ro; usyin (us/ust) kaş ro
- tey ey de beno ko (koy)
- te ca de (yai)
- de (tey) xori de; tey hegayai (tey hegay de)
us (ustine/usyas) tanuya miy ro;
g) verca + verca + nam:
- te ra pa cı pıt/put beno hega; tey ro hegay ro; piya pa
piti; ver tey ro kaş ro
- te de (tey de/te yai) darı şeno
- te ra a qulıkı/makhay ra veciyeno
Hetqesi (zarf): ver-bestiy, ne-bestiy, pe-bestiy.
Ca ver-bestiy:
- tever/teyer/teher/teber
- zer/miyon
- de(tey)/usyin (viser/user), pa, eve/ebe/pey vı/bı
- bin
- cer/ niyas, adair
- tiya/itya atiya/ aita/ta ra
- ewı ca/wı ca/ha ca/u ca; in ca, o ha ca mi yeno a to

vercay: seing, heta/yata ke, heta/yata, hetanu/yatanu.
verbestiyu: a at (aiti/huiti), peyenu, heweyu, henayu,
hena (hewa)/hewuni (wuni/huniyu), co ra, ka, avahya ra,
avahya radiy, radiy, veryenu..
pe bestiyu: co ra, coka ra, avahya/ey.. radiy, radiy.
Nebestiyu: boka, werigna (kuyokı), bıra (bina), bera,
hona (hıma), khene (bera), hema (a at), tim, hamatat,
teyuiti
çor,
pul
tıtık
usyın (vıser/user)
po (pa), de
|
Pey/peir╶──mıyon/war/awar/ava───|─ ver/veir
|
cer
bın/bıng
xori/gufni
hıme
adair niyas/nızh/niş/ni

wırna (hurna)/hurdine/udi/wurdi/ubi/vibi
wırini/hurıni/hurdine/hurdimini/wurnimi/vibini/vibi/vivini
wirdıne = este cı
wırnu ra, vibini ra vimini/vibini ra, ..
wırnu ra je (yı)/yewı/juı/juyı
wırnu ra ju (yı)
ju ve ju/ju ba ju
je ve je/je ew je/je ve je/ju ve ju yew ve yew/jew ve/be
yew/yow be/ve yow, je a je/jew a yew , ..
qeseye cı este/qesune cı zı este
wirni de este cı de/wirniyai esteye cıiyai
vispi/pero/hemi
te dıma te vero
te re tay/tey
te ver de
te ra tever
te re = boka
te ve tey, tey de tey tey tey
Tayn/tay/tuntek
vispini (peruni) bı(vi)herinı
Sevate = se vate/se veta/reye/semed (qave/kave)/qan

(ka), qay = qey = re/ radiy/reye (bereye); riye
qan da = khon de (kay da)/qanayai
qan da cı/qanya ci radiy/reye (bereye) ci
usyın (vıser/user) de
Te usyin (viser/user) te de
ge ge (gegane) = ray ray/re re/haket/ha-kere yew yew
/havıre (vıravırt/teyeuiti/tım)
veren veriney
verıney usyin (viser/user)o verıner
vıren de/verenyai peyen de=peyenyai
eve/ebe (gore/angor/gohe), eyeibya, ayaibya vi (bi),
toibya; şimaibya, mayeibya, toiebya (toe bi/vi/to ve vi)
weray yena/ vera yena; pe vera pe ver pe peir/pey, vera
pe, peir ra piya, veir/ver ra piya/pe
vera ceyra vera pe
Te dest de/ tey desta yai (de); zedesti/desti pe re kene
Te raye=tey raye (raiti) pe destiyai; pe deste de
Te dane
Te usyin (viser/user) de/te de/te de ra
Te ra pey (peir); te ra ver te ra miyon; tey ra war
Te ra pe/piya te/tey ra teher (tever/teber)

Toa (çik/çiit/tava/çiy) ke, kiş (toa), qe (ke)
caye coru cı, bına (bıra), hamatat, yauua (khe/qe)
teyeuiti (viravirt), tim, xeyle, firi, bol (firi), zaf (visiy),
taye (heve) kem, tayn (tuntek), bıney, visiy (zaf), deyra
(bol), pouru este
senik, geuseg, kesegi yew yew este say tay tayn
este, ..
Çunt vercay pe taw vaciya pe t-:
Te de nane
Te de done
Te yene
Ta dane Ta dane/te done
te ve (tevi/teyi) vane (vune)
Se re dane/se re done
Te kune
tey kene
tey bene (berene)
tekene
te ra kene
tev-dane
tı/ci ra kene

Mı de (mıyai) qe (khe) comerden-/comerdiye ne mande
(maete).
Wirdı (wırdıni/hurdini)/vıbini/vıvıni/wurnini/ubini
Ne .... ne, ne .. ne ..yi, ne .. neidi ..
pouru tey- hema tey, vispi (pero) tey-
Hem tew- hem wi/voyoi
Te bın
envay/tevir
a a bini (vini) (a ainya/awayna)
a new a naw
1) yan yan/ ya .. ya/ ha .. ha
2) ne ne/ne ne ke, ne neidi ke
3) boka
4) beri (hona/hima)
5) bere (hona/hima)
6) qay/çı ra/çay/seye ra
7) qanda cı/cı re/qay cı/qey cı
8) qay
9) qey
10) çıka, çoka, seke/seka/sekı
11) ze, zey, yeut (yeuwt/hunt)

12) howna (heweyna)/dayina/tayina, anewe, newe ra,
ray ra/rayna ra yeno, rewna ra yeno, newna yeno
13) key/çey/yada/keide
14) se, sa
15) eke (e + ke)/ke, yeidi/ege, yese
16) hen (hun), hewa (hena), hewuni (heni), uiti/huiti,
hewete, ...
17) yi/zi
18) hena (hewa)
19) oxro/omo ke/ de me vacıme (vaci)
20) seveta/seveta/semed/seve/yese/reye/radiy aya
radiy/avahya radiy
21) coka ra/co ra
22) hunt (hewunt)/honde/huntet/hewuntet
23) pe/eve/ebe gove (gohe)
24) re/qa be/ve/kave/reye (bereye)/seve/yeseve
25) beno/bereno/beneme/bereme) ke
26) beno (bereno/veno) ke
27) ke
28) oxro ke/omo ke/de, ma vacıme (vaci) ke
29 heunt/hewunt ... yeunt/yewunt

30 seing
31 hem .. hem
32 atha/hewete yatha/yewete
33 atha/uiti .. yatha/yeuta/huiti/hunt
se re = qay = qey = çay/ça/çı
ley = het (leye mı = leye mı)/kışta mı, hete/kışta
Be (ve/neyer)+ vername ( vernome)
ez ame ze ma qese (vac) kerdeme (kerde)
be (ve/neyer) gırve (gur/kar) anda (undi/unci) ez pere
cen (gen), ayasene, hanane
usyıne (visere/usere) piye, ti, tiya/itya ame
perey ze peye (hamaye) este → tı dest de/desteyai gene
(cene), ayasene
meke riye mı siya → bıke (vıke) gırve (gure/kare) xu/hu
rınd/rin
ma şeme (şıme/şıne/şune) keru (siyu) pey de koyu ra pe
traktori uneme (aneme/ane)
ma şeme (şıme/şıne/şune)kerun (kemeru) pey de ko ra
vecene (veceme) pe zengen veceme (vecene)
ma şeme (şıme/şıne/şune) xetu pey de ko ra akeme
(akene) pe meri

ezo çuwa towr a de (tey) traktori erzen; ezo
çuwalu/tayu a de (tey) herı erzen
ezo keru (kemeru/siyu) a de (tey) kamyoni
(otobarı/vasangay) erzen
8.3 Pey vındıtiş ver heruni (cay)
Gewer ver heruni pey de (peyai) pede este, peroyini
herun verin yena .
çks-persi: o kumcın (kamcin/kumvın) çe/ke ra şı?
rız maveni: se ez ayene ke merdem cıhun de
(anguşayai/dinayai) esto
ven vatiş: se gur (kar) rıtıkın (rıtıkvın) o kot cı ro
vındatış: a ceyriyi (geyriyi) ahi (vi/bi), tepi (pesne) key
(çye/yadiy) huar (hvengtirki guneş) akerd ra.
rız taw vac: o pe gur kene re zaf (visiy) wesni(pil) ahano
(beno/veno)
Şıma vinene ver herun ca ve ca pey de (peyniya) pede
esto; pey de (peyai/peyniyai) yeno.
o je wezneyai (wezn de) ahı ( vı) cı ra
(kamcin/kumcın/kumvın ra) reynıyış qay ne ahı (vı)
zaf kum/kam-cın vacyeno.

18.4 Ver heruni şeni (şenıki) u gıri (gıruni)
Zaf (visy) ver herun/ver cay Zazaki de (Zazakiyai)
şenıke: no vuno eni (niy) je vac/qese ra vırazine
(virazyeno). Niye (iniy) ke je vac ra zaf (visiy) este,
giroun ver-herun vunine (vanyene), nameyene (namine).
Ten ver herun şenıki:
zer, te, overa, aver, ve, avero, avere, mı/yun, maven,
mayven, pey (peir), ver, tepi (tepe/tepes), cer, çor,
us/usyin/, niyas/adair, be/ve, eve/ebe, pe, mayven
(mayben/maven), hama (hemu), het, ro/ru, ra, re, usyin
(viser/user), verva (vera), teber/teyer/tever, sevate
(seve/serva/semed), bı/vı//vi/bi, a, piya, po (pa), veri,
uçbn (uçvn).
Tene/taye/heve ver heruni este ze ver herun este, hama
(hemu) pe t awvac hetnum ra gurine (guryene), çunt
(çen/çon/çunt) teney ini (eni/niy) este:
tun (tayn), ze (hunt), nazdi/naşni, verdune, yene, hun, ze
pe, vinene, ver are ra, zer kene ra, tun, yeuwt (zey),
uçbn (uçvn)

18.5 Ver herun gıran (gırun)
hetvac (zarf)+ ver herun:
i)
vera, tepe (te-pi/te-pes), vera pe, avere ra, zer ro, usyin
(viser/user) ra, teber (tever/teyer/teher) ra, baji
(baji/pes/pesne//badi/dima) ra, piya, piya pe, pe piya,
pey vi/bi, pe ra, pi ro, pı ra po (pa) ro, usyin
(viser/user/usni) re usyin ro, upair (para) ro, para ro,
para ra, apera ra, dur ra, dur ro, ver re, zer re, veri ra,
zer de/zeryai, usyin (viser/user/usni/usyin) de
(usyinyai/usniyai), pe de, pey ra/peir ra, miyon ro het ra,
het ro, teyet ra, uçbn (uçvn).
ii)taw vac/hetnum (sifat)/maven bestiş/uçbn (uçvn) + ver
herun:
vispi (pero) ra, heuruva ra, haruva de (heruavayai),
pouru ra, hema ra, sevate (sevev/serevdey/mune/mane)
re, sevata ro, a o vate ra, a o vac ra, eve pe, gore
(eve/gove), goveibya (goreibya, manaibya,raştibya
(raşnuibya), gur (kar) kene ra, gure virazene ra, vac
(qese) vacene ra .

iii) ver herun [1] + num + ver herun [2]
het avır (mun) ra, ver adir ra, pe roşun a (de/ya), ver
ronıtiş/ronite ra, pe şiyiş ra, pe vatiş ra, pe heruni yı,
piya mezg ra, pe wezn (durum) ra, het manaibya, het
vacibya ra, ha ca koy ra, het diyar ra, het dingay ra, ver
koy ra, pe koyibya, pe koy ra, upa/para koy ra, pe vac
(qese) yai/de, pe mezgey ra, het mezgeyibya (ra), het
sevay ra, uçbn (uçvn).
Ni xu de (xu ve xu) yi bar (pay/par) yene meydun:
i) te wezn/durum ra, pe hemuye de, te, a maven ra, te
maven ro, tey miyon ro ver pırnosi ro, vera pe ro, uçbn
(çvn).
ii) Pe num ra: het no (eno/ino) ver ra, het herun (ca) de
( het cayai/herunayai), het o ver ra, ha ca mana ra, ha
ca vac (qesey) ra, pe ver hegay ra, ha ca koy ver ra,
..uçbn (uçvn).
iii) Pe cı/tı : pe cı ra, het cı ro, usyvn
(vıser/user/usn/usyın) cı ra, pey cı ro, peir (pey) cı ro,
ver cı ro, adair cı ro, ver-tey ra vertı ra teyet ra cı ra,
hetra mıon/mıyon cı ra, tey cı ro, mı yon cı ro, pey tı ro
pe tey ro , pey vı/bı (cı ) ro het piya ra, het cı ra, uçvn.

iv) Pe num (nam): pe (be/eve/ebe) num (nam/name) mı
ra/nome miyibya ra, usyin (viser/user/usni) pi ra, usyin
(viser/user) ma ra, usyin(usni)bya ra u çvn (çbn).
v) Pe num (çi, num taw vac) : eve (ebe) çi/çik/çiit/tewa
ra, eve dest ro/destibye ro, pe no vinayene ra, pe vinene
ra, pe sevev (mune/serevdey) ra, pe gur (kar) ra, pe
paytari (serveri) ra, pe nmanyay ra, pe raştiyey ra, uçbn
(uçvn).
vi) Pe vernum (pe moteiş) : eve no ra, pe
niayini/hewuniyi/heneyuini ro, eve ney ra/neibya ra, eve
ninu ra/eninueibya ra, pe ey vinene ra, inunibya ra,
eibya ra, eyibyo ro, padaibya (payaibya) ra uçbn (uçvn).
vii) Pe vernum: pe mı ra/mibya ra, eve mı ro/mibye ro,
het mı ra, zer mı ro/miyon mi ro, mıyibya ra , toiebya ra
mayaeibye , şımaeibye ra, ha ca mi ra, tey to ra, ha ca
ey radiy (ra) uçvn (uçbn).
Desti nine re çine. Ni eve vac tey rız de vurine
(vuryene). Gurayış ro mun (avır) ninu yi ju (je) vineşeno
(vin keno). Ni pe tawvac, pe num (nam)ra, hetnam
(sifat) hetvac (zarf) ra yi gurine (guryene).

a) Verhuren peyni vurine: No pey herun (pe ca) ya yi ver
herun gere wayır mun (avır) ju ainya (vin (bin) yero.
usyin (vıser/user/usn) ber ro usyin (usn/viser/user) ber re
(naye mun (avır) vin/bin (ainyao) yeno, mana ainyao,
wayıre ju ainya manaya)
b) Zeferi hem/u juyeri/yeweri herun/ca xu pışene.
usyin (viser/user) ber ro (j) pa (po) ber ro (j)
usyin (viser/user) beru ro (z) usyin (vıser/user) beruni ro
(z), usyin (usni) vaşuni ro, miyon vaşun (vaşan) ro/miyon
vaş ro, usyin/usni vaş ro, ..
c) Num yi vurino.
usyin (viser/user/usni) ber het heyguni
d) Ver herun yi vurina (vuryena).
bın ber het heyguni
e) Pey (peir) herun + peroyini
bınge (bın) xorı text
pe text ra, pe textibya ra, pey vı (bı) dızıkı ra, pey vı (bı)
paytariye (serveriye) ra
f) Peroyini dunine ve (wedanyene)
usyin (viser/user/usni) ber

g) Pe motış
usyin (vıser/user/usni) o ber (usyın (vıser/user) o beri)
usyin (usni) eno (ıno/no) sere mı, usyın (usni/vıser) o ko,
miyon o hegay, het a keyna (çeyna), het o embriyuni
h) Num heru num (nom/nam) vin (binay/ainyo) yeno,
geno/ceno. ver eşıg het heyguni, ver desi het odi (wedi),
ver hega het koyi
i) Num pe hetnum (sifat) ra ver vurino
usyin (viser/user/usni) cer beri het heyguni
het adair (cer) key (çey) het hega
usyin (usni) cer ainika (çari) het çimi
18.6 Sindore (karaya) maven ver herun şenık (şen) u
gırun
No zaf (visiy) arez niyo. Tene/taye/heve ver herun ver
herun ainya (v-in/b-ina) ra vırazine (virazyeno). het ra
usyin (viser/user) ro pe jumin/yewmini ra
piya ra po (pa) ro pe ra; zer de (tey) het zer pa ra
Ver herun gıroni: pe maven ra ver po ro pa (po) ra
ver ro pe juvin/jumin ro po (pa) de (yai) ra; zer miyun de
pe wezn (durim) ra vera pe; pe xor ra pe vir ra a (ya/ve)
vir ra; pe mun (avir) ra pe jumin (juvin/jubin) ro pe

jumi/juvi/jubi ra; pe mana ra, pe yewmini ra pe jemini ra
18.7 Gur gewer ver herun
a) Serbestiş
merdemi derı vune çe/ke de; merdemi deyri vane keyai
(çeyai);
b) Pey vuriter (vurıtıc)
merdemi çe de(keyai/ke de) derı vune
c) Taw vac + peroyini
ma vinayene (vinıtene) dey (ey) eynene (nadune) ra
No pey (pen) de ro + a = ra; eno peynide ro/peyniyaiyo
d) Peroyine hetnum
ez perune(nefe) ey (dey/yey) re eneye (pışmune)
e) Ne-bestiş
ey (o) kerd, pe raştıne (raştiye) ra, merdem re sinene
tel ke
f) Maven bestiş
pe dest ainya (vin/bin) ra, ey toa (tewa) ne kerd neçar
(fekir) ya yi zurkeri tepışero
Ni maven bestişi zaf (visiy) gewer ver herunde tayn
gurine/guryene): qay (dırai), te je vac de (vacyai), pe
ney (eney/niy/iney, uçbn (uçvn) de vunine (vanyene).

18.8 Ver herun u gewer hetvac
herı umi (amatı) ber ver (ver herun)
her umı (amat/umet) ver (ver umi) (hetvac)
Cer de je hetvac serbesteiş ze pey (pen) vuriter.
pe hewa niayini ra, merdemi pero roc (eyon) zer (zer de)
munıti (mandi/maeti) pe taş (diş) hewuni/huni/huiti
roc (eyon/ayar) verino/vereteyo/vizer, mı ey ra hega de
(hegayai) vac vat
18.31 Ne-ahiye (viyiye/bi-yiye))
Hema (Hemu) re, qa (qay), qa ve (qa be), de (at).
mı o gur (ahiyo/viyo) hema (de/at) Naso re ne ahiyo/viyo
ten (taye/heve) merdemi teberi re (ni şare) Zazay çine, i
hema (de/at/ema) mı re este
hema, Nasoy re inu (ine) kay (ka) vin
kerdero/kerdeho/vineştero
o gur wazeno keno, de (hema/at), o ne keno
mı o gur qa ve (qay) Naso kerd, hema (hemu) ey o ne
zuna; o qa to yeno
18.10 Mun (Avır) ver herun
Ni ca, herun ver herun zaf (visiy) zunine. Ni ze dezg,
sevev/mune/sewrevde gurine (guryene).merdem pe gızık

geur (gowr) merdem pe munga yeno
↑
çor ╷
pul │
(user) tıtık (gıl)│
viser │
po (pa) │ usni (usyin/us/ust/usyas)
│
│
apey (peir) pey de pey war │ ver (ver de/aver) aver
de
╶──────────────────┼────────────────────
───→╴
│
bıng (bın) │ ni/nizh/niş/niyas/adair
xori │ gufn
hım │
cer │
╵
Ver herun ainyai (vin/bin) : be (ve), nazdi/nasni (re),
maven, mayven (mayben), miyun (min/miid), zer uçbn

(uçvn). 18.26 Mun (Avir) vini
Ni zaf (visiy) ze serbestiş, pey vuritiş nebestiş, peroyini
pe tawvac u hetnum ro este
Ni kılm (kıtık) sevev- rost u avır piyade bar (par/pay)
yene, este
sey re (çı re) pe seni? qey (se/çın/çı) re? Qa ve
(seve/yeseve) se?
sevatene-sevev- rost dezg-piyade-wezn (durum)
Pe çks-vaci
i) Sevatene (sevev)/mune/mane/serevde-rost
tenı (xılt/denı) esmer (hemser)sevatene (sevev) heway
ra zaf (visiy) ne umı sevate/riye zuwaya ra vaş ne umı ra
o ters ra ne şı tersi
ey emun (berxudar) kene ra va tersene re
o gur (kar) ene (yene) kene re ne ahı (vı) teber
(teyer/teher/tever) bar re
weş reweşene re weş cuwene (weşiyene) re
weş şınıyış re
ii) Rost, pe nugd re: re
o peri re pero (vispi) çi (tawa) keno
pero (vıspi) şi owk (awya/awkay) re

o diyar xu (hu) re merd (mıret)
o zun xu (hu) re gura (gurat/karat/guraı)
v) Ze piyade
Pe wezn (durum)/taş (dış): pe, eve, ze, tay, pe ray ey
(vernum) ra.
inu o pe wezn bari (nerm) ra viyarnı (viyarnat) o
merdem ra keno
rost herun ze je (ju) ra howl (houw) ra
omio(amato/umeto pe eno (no) ray(rait) ra şıno
(şuno/şeno)
ze (hunt/yeut) je (jew/yew) neweş, o şı dew ro, toa pey
ra ne verdat (ze neweş..) o ray ey ra şeno (şıno)
weşine (weşi/cuwaiş/wesaiş) ze hono (howno) o eve
(gor/gove/gohe) mı ra keno
o ze bıra xu muneno (moneno) o ta (tay) mıno/mıyo; o
umvero/onvero, verenyeo
o ze kalık (kal) xu vac (qese) vuno (vano)
ey seni va? ey pero (pe vac howl/houw/neib ra) va
vi) Dezg, kemer, çi: be/ve, het, pe, be/ve pe.
o pe rait (rayı) ra vereno ey seni kerd? pe wiy
o pe estor şeno (şıno) dewo pe rayo new (ray new) ra

vozeno; o het ainya (bina/vin) ra o ne yeno o be (ve) pe
çi şeno (şıno)
pe, toa (çu/çi)) ainya (vin/bin) ra o vac (qese) xu ve xu
vuno (vano)
ey zerec pe herm (erm) ra pışt
ey het kera (kemer/si) ra va
vii) Piyade, kemer (derg): pe (eve), ve (pe a/pe), het.
ker (kemer) pe dest çep ra pışina lovı (lobi/lovıki) serd
ra xerepiyai/xerepiyati
teqa (het) kera (si/kemer) ra şıkina/şikyena bun (ban)
puk ra rıciyı (riciyat)
o (het) wiy ra mıriyi (merdiyi) ahı(vıo) ve a ay keno
o pe mer ra kuwiyi ahı (vı) o ve wiy kend veceno
viii) Goynış: de (tey), ra, het.
o (het) vıraştene ey (dey) ra ne vuriyi ahı/vı o tir ra (het
tir ra) şıkiyı/şıkiyat
o (het) vıraştene ey (dey) de (tey) ne vuriyı ahı (vı)
ix)Te şiyiş: Pa, Pe (gegun ze pa), eve (ebe), te (tey),
piya/a (ya).
ez pe to şa (bexteyar) ahiye/vio, pe ma yeno (o ma a
(ya) yeno)

3. PERSi
1. Dewıc seye ra laceki ra perseno (pers keno)?
2. Moya (maeya/marda) laceki se kena?
3. Dewıc rew yeno?
4. Gırve (kare) dey seyo?
5. Gırve dey gıruno (gırono/gırano)?
6. Aşmiya (nirge) dey zafa (zofa)? Pi serna se vırazeno?
7. Yi qesu (vacu/vaceku) ça (kata, kotı/sera) piya kene?
8. Pi se ceneka xu ra vano (ceneka huyo ra sa vuno)?
9. Pi se de (tey) traktori erzeno?
10. Ceni se hadre kena?
4. PE VERCAYi Pe HETQESi cayo venki pourehere
1. Ene/Eni/iNi rouwtu bere ey (het) ....
2. Sima vi-kere/bikere ene/ni/ini rouwtu (te vero) ....
3. To towre/pıllik (te de) .... na/nat usyin (viser/user).
4. Yi (de/tey) .... howtay seri de/ayuyai yene.
5. Yi (pe de/tey) .... ewca (uca/in ca) ra yene.
6. İ (pey de/peyai/peirai) .... tıya/itya/ida yene.
7. O (ver de/veryai) .... ronışto.

8. Yi (hede/eve/ebe/pey vi) .... ma de yene.
9. Ene/ine/ni rowtu biyare (pe het) .....
10. Yi (pe rez pe rez/reziya rezibya) ..... bıkere
11. O (pey de/pe tet/pe tey) ..... mand/maet
12. O (ano ver/ a o ver/vover/bover) .... şiyo.
13. O (pey ra/peya/peirya ra) ... amı (umı/amat).
14. Rowtu berze (pe de/tey de/usyin/usni) .....
15. Soy/say (a war/vı war ) ..... kewte/kote.
16. Soyı/sayı (sayer ra a war/ava) .... kewtı/kotı .
17. Ni keru (kemeru/siyu) (tey/de) ..... sinori/sindori
bıbe/vıbe.
18. No bar (pı/pe ra) ..... şeno/şuno/şıno.
19. Na işlıgı/paçı (pı re) ..... guretena.
20. Çek/tıfıng (pi/pa ra/pa) .... nayine.
21. Genem /xele (pı ra) .... şanayeno.
22. Ma pey rowtu (pe vero) ..... ni a yeme (yene).
23 Ma (pe vero) inu ..... beme. (bene)

5. SIMA CAYO VENKI PEWREHERE (POUREHERE)
/BIKERE POUR
1. (Ne) ... ceneka çe/ke (ne) ... merdıme çe/ke de ahi
(vi).
2. O pi ew gırve (re) ... yeno.
3. (Wırdıni/hurdini/vidi) ..... de (tey) gırve şene (şıne).
4. O (gırvı re) .... amı , o (ey re) ..... perey amı; o tey ra
(ey) gırveno.
5. Mı de (Mıyai) traktor esto , mı de nun yi esto = (wırini
(hurni/wuri/vibi)) ... to .. este.
6. Ma (te ra/cı ra) ... koy ra keru (kemeru/siyu) veceme
(vecene).
7. Ma to (ver de/ve re ) .... naneme (nune).
8. Tı (Te ra/de ra) .... tay ne vecene.
9. Cenek (te/tı ra/cı ra) ... tever bena.
10. A (tey ra/pa ra) .... pey nun una (ana/arena).
6. SIMA VERBESTIYi NEBESTİYi PEBESTİYi
PEWREHERE/POUREHERE
1. O (te/tey re) .... yeno, o (boka) ... ne yeno.
2. Ezo (usyin/usni/upa/pa) ... dar este/re ye ew rowtu cı
ra ken.

3. Lac/pıt cı ra (pey vı/bı ) .... beno (bereno).
4. Tı (cı re ) .... (cıya/pera/apera) bene (berene).
5. Ez lac/pıti (tey het) ..... ben.
6. Ez (tew/rew) ... zur ne kene.
7. O yo weş (pe/te ver) ... tıya (itya/ida) yeno.
8. Ey (te de/tey miyon ro) ..... raye (raite) xu (hu) dıyo.
9. O (te miyon ra//de (tey) ..... vecıno.
10. Mı (tevera/teyer) .... o gırve baş kerde/tekehete.
7. SIMA VERBESTIYi NEBESTİYi PEBESTİYi
PEWREHERE/POUREHERE
1. Mı dezı te (tey usyin (usni/)/de/tey) .... kerde.
2. Mı riye ine/dine (te re) ..... taşte/terete.
3. Mı (te ra/tey miyon ra) ...... (we)çarna.
4. Mor/mar (te miyon/de miyon) .... kewto/koto.
5. O tım (te pey (peir) ra) .... qese (vac) tey ver/de (tey)
nuno (nano). 6. Ma qesune(vacekune/vace) xu (te
vera) .... keme (kene). 7. Ma pe estoru (te vero/tey
vero) .... şeme (şıne/şune).
8. O (te ra/tey miyon ra) .... teber/tever beno.
9. O te ro (te miyon ro /miyon de) .... awkı seno.
10. O route (te usyin (usni)/de re) ..... laceke de kewte.