You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1. QESEY (VACE) NEWE<br />
cıgare (n) kera/kem<br />
era (si)<br />
(m)<br />
ke, ko, ka,<br />
kı<br />
tekehene hers miradane<br />
(heredane<br />
)<br />
mırad<br />
(mıroz)<br />
mıroz<br />
(neweş)<br />
baş gıra=<br />
servuş,<br />
Insa<br />
(wasna/riz<br />
a)<br />
şımene, ancane<br />
(uncane)<br />
tekehene xişm<br />
(aeşm)<br />
bom<br />
(paoş)<br />
gırane vir<br />
(heşe/us)<br />
pawene avıhene<br />
(vındane)<br />
rişti nire hengac<br />
(halet)<br />
xint<br />
tbiş dewsene<br />
dewene/di<br />
wzene<br />
haşa<br />
(hasa)<br />
Poşene<br />
çarix<br />
hu-mayin hu dang Qemene<br />
(qedane)<br />
ayasene<br />
(cene/gen<br />
e)<br />
gene<br />
(cene)=ra<br />
cane<br />
wariyet/es<br />
teiş
2. GRAMER<br />
Ke → eke = e + ke = yese/yesti/yeidi/ege<br />
ke (kı)= 1 vernamo ne-arez 2 dı rızi beseno<br />
cı)= 1 vernamo ne arez tı cı ra vace 2 pi cı mae cı yene<br />
PE EKE (EGE/yese/yeidi)<br />
eke to bı (vı)-tepişte, ma ey ra<br />
gıroteme/ayasteme/gırote (gurete/gırote); eke o gırve<br />
bı(vı) (ahiyo) (bı/vı-viyo) ma ki (yi) to pawite. Eke tı ne<br />
bı(vı)musay, ma to re newe musname(musnae).<br />
To eke (yese) o tepişte, o ne gınate waro<br />
to yese (eke) o vato, o şıye diyare ma<br />
ey yese (eke) o vato, o şiye diyare ma<br />
KE (EKE/EGE/yese/yesti/yeidi)<br />
tı eke ne bı(vı)- vira, ma de (yai) to re kerdeme (kerde).<br />
tı eke eni (ni) koli (izmi/daura) ne bışıkna, ma to re<br />
şıkıteme/shıkite.<br />
Variş (varun/axer)/şilli eke ne bı(vı)-vara, hegaye to<br />
wışk (husk) ne ahiye (viye/iye).
ma eke ne bıceyrame (ceyrae), ma ne dıyeme<br />
(vinayıme/diye/vineye).<br />
KE: KI gegana wayire vuraişo, nero , ko, maki ka, viseri<br />
(zaferi) ke<br />
mı wend (wunet) ke usta ahe (ve/ (be))<br />
o omo (umo/ama) ke mı ra vacero (vaco)<br />
mı wend (wunet) ke malum ahı (vı (bı))<br />
mı vat ke bere! → mı vat şere! mı vat ke bışere! mı va ke<br />
(kı) şere!<br />
mı vat ke pıt usta aho (bo/vo/veo)<br />
mı vat ke pıt usta ahero (bero/vero)<br />
mı vat ke keyna destarıc aho (bo/vo)<br />
mı vat ke keyna areyici ahero (behere/bere/ahe/be/ve)<br />
mı vat ke keyna destarıc ahenuna (benuna/venuna)<br />
ke ne-arez<br />
ka: maki, munga ka (ke) yena<br />
ko: nero, merdemeyo ko (ke) yeno, verenya<br />
(ombaze/onbaz)<br />
kı: azda, gınaiş herun ke gureno, azday ginaish pa esto
ke/ki=zaferi<br />
BE KE/KI:<br />
mı wend mendiz ahe (ve (be)); o omo (amo) mı ra<br />
vacero (vaco)<br />
mı va bere (vere); mı va şere! mı va bışere!<br />
mı vat bere.<br />
Pi vaceno ke pite ey yero<br />
maeya (muaya) mı vuna ke piye to sera şuno<br />
piye mı vune (vano) ke o pıte hui rusenuno a<br />
wendexane<br />
piye mı weseyneno ke keyna (çeyna) benuno a<br />
newesxane<br />
Zazayi wazene ke zune Zazaki raresyero<br />
pi vuno (vano) ke guri (kari) raş (rast) vırazere<br />
piye mı vuno (vano) ke pite to re oxir ho (aho)<br />
K-: ka maki (nairika/morder), ko ner (nairo) gegane<br />
hem maki hem neri re 'ke' vacino (vacyeno).<br />
mordeme (merdem) ko/kı cer ra yeno veyşuno/veso.
Çene (keyne) ka sindori de esta rında=keyna ka karaya<br />
(sindoriya) esta rina (rinda)<br />
laceki ke (ki) ver de çe(ke) este kay kene.<br />
Pit ko yeno, ombaze (enbaze) miyo (mino).<br />
Yo, ya, ye (yei), gegan pe h herun y vacyeno (vacino).<br />
mordem (merdem) yo cer ra yeno veyşuno/veso.<br />
çene (keyna) ya sindori de esta rında=keyna (cheyna)<br />
ya karaya (sindoriya) esta rina (rinda)<br />
laceki ye (yei) ver de çe (ke) este kay kene.<br />
Manaye ew/ve/u ca ca ju esta. Manaye ke ew eke ki ju<br />
esta teni eke ver de rıze gırvino ew tayn vacıno (no 'ke'<br />
zof/zaf vacino).<br />
A - taw vaci<br />
ma şıma ne bivinderame (vi-vindarare/avıhenere), ez<br />
veradon. Mı eke de (tey) perey bivinaye, ez şiye. Gırve<br />
mı eke ne ahiyaye (biyaye/viyaye), mı şıma musnaye.<br />
Şıma eke mı ra bımiradaye, ez yen. Şıma eke teyşa<br />
ahiye (bıviye/bıbiye), mı awki arde. Şıma eke ne
ızunay, mı (de) (mı) şıma ra persa. Şıma eke rut<br />
bı(vı)ahiyaye (bı(vı)viviyaye), ma ca şıma dayıme (daye).<br />
Gırve (gure) eke zaf estatae ahiyaye (est biyaye/vıyaye),<br />
mı de (tey) şıma verdaye. Xetı ke/ka pır (pour) est )<br />
bı(vı)ahiya (viviyabıvıya/bıbiya), mı a akerde. Toyai (de)<br />
eke nun est ahiya (viya), to o daye mı. Mıyai (mi de) eke<br />
nun est vı(bi)ahiya (bı (vı) viya (viviya), mı to re ne<br />
waşte.<br />
Rıze I Rıze II<br />
BI + waxt (taw)o veri waxt (taw)o verdo<br />
(vereto)<br />
Pe A-taw vaciy pe + e (1v, me)<br />
Pe T-taw vaciy pe + e (1v, yıme, veng)<br />
1) b tawo vereto 2<br />
Pe d- T-taw vacı<br />
Hıre reye (reçe/koke/este) tawe veri este: 1) bı(vı)+<br />
tawo vereto; 2) bı(vı) + tawo (waxt (tawo) vereto azdai<br />
3) bı(vı) + waxto (tawo) vereto (-e).
Hire reye/reçe yoroye (şarti/akerti) cı este: vernam +<br />
eke + reye/reçe veri.<br />
Zuri kerdene gırve de gırun ahano (beno), zur kerdene<br />
gureyo gırouno. Vataye de rınd (vaetoyo rin) esto. T-<br />
taw vacı, Riza (isna): bı(vı). A-taw vacı isna (riza/wasna)<br />
pe tawo a-tawo vereto<br />
bıpawıt (bı-vınıt)/o/e/i bıceyra/ay/aye<br />
bıkerd/o/e/i bıvina/ay/aye<br />
bıroşıt (vı-rot)/o/e/i bırema (vırama)/ay/aye<br />
bı(vı)<br />
A-tawo vereto isna (wasna)<br />
bı=vı wurniya vacyene (vacine).<br />
ez bıome (ame)<br />
tı bıome(bıame), tı bıuma<br />
o bıomo (bıamo) a bıoma (bıoma)<br />
ma bıomeyme (bıome)<br />
shıma bıome (ame)<br />
i bıome (bıame)
t-tawo vereto isna (wasna)<br />
bı=vı wurniya vacyene (vacine).<br />
ez bıomete (vıamete)<br />
tı bıomete (bıamete), tı bıumata<br />
o bıometo (bıameto) a bıomata (bıometa)<br />
ma bıometeme (bıomete)<br />
shıma bıomete (amete)<br />
i bıomete (bıamete)<br />
tawo vereto pe isna pe -e,<br />
a-tawo vereto isna (wasna)<br />
bı=vı wurniya vacyene (vacine).<br />
ez bıome (ame)<br />
tı bıome(bıame), tı bıume<br />
o bıomo (bıama) a bıoma (bıome)<br />
ma bıomeyme (bıome)<br />
shıma bıome (ame)<br />
i bıome (bıame)
a-tawo vereto isna (wasna)<br />
bı=vı wurniya vacyene (vacine).<br />
ez bıomene (amene)<br />
tı bıomene (bıamene), tı bıumene<br />
o bıomeno (bıamene) a bıoma (bıomene)<br />
ma bıomeyme (bıomene)<br />
shıma bıomene (amene)<br />
i bıomene (bıamene)<br />
t-tawo vereto isna (wasna)<br />
bı=vı wurniya vacyene (vacine).<br />
ez bıometene (vıametene)<br />
tı bıometene (bıamete), tı bıumatena<br />
o bıometeno (bıameteno) a bıomatane (bıometene)<br />
ma bıometeme (bıometene)<br />
shıma bıometene (ametene)<br />
i bıometene (bıametene)
Yoro (akerti/şarti) pe eke pe de (yai):<br />
Mı de( miyai) non est bıahiya (vı -vıya/bıya), mı daye a to<br />
(mı to ra ne waşte). Mı de (Mıyai) eke non est bıahıya<br />
(vıya (bıyaya)), mı vendaye to. A sayı eke bıkewte, mı<br />
daye a to.<br />
Mı de(Mıyai) eke non est v(b)ıahıya (vı-ahiya/bıvıya), mı<br />
to ra ne waşte<br />
Mı vaeteişe to b(v)ıeşnate, mı to ra ne vate<br />
ay havadis b(v)ı-ruste, mı cı ra guşete (goşdate)<br />
ez eke b(v)ışıye , Mı to ra vate/vatene<br />
pi eke v(b)ı ume, (ey) mı ra persete<br />
Riza (isna): bı(vı) pe tawo vereto.<br />
Bıwerdo bıwerd (ç) bıwerde (vı-weneto)<br />
bıvınıto bıvinit bıvinite<br />
bıkerdo bıkerdi bıvinite
Sima adaira (cera) vinene, guraişe (marsaişe) bı (vı) pe<br />
tawuni (zemuni) ro.<br />
Isna (wasna/riza) pe taw vac 'vane (vune) seniya?<br />
1 tawo nikayin (nunayin/inkayin)= simdiki zaman<br />
aya (aha) ma ra vıvuero (bıvaero) = odur bize<br />
diyeyor<br />
aya (aha) ma ra vuero<br />
(vaero/vahero/vuhero)=diyor/diyo<br />
eke<br />
aya (aha) eke (ege/yezi/yese) ma ra vıvuero<br />
(bıvaero)<br />
oyo (uho) ma ra vıvuero (bıvaero)<br />
iye/ihe ma ra vıvuere (bıvaere) (r-taw vac)<br />
oyo (uho) ma ra vıvueho (bıvaho) (taw vac)<br />
iye/ihe ma ra vıvueho (bıvaehe)<br />
2 tawo hira= genis zaman<br />
a (ha) ma ra vıvuero (bıvaero) = odur bize diyeye
a (ha) ma ra vuero (vaero/vahero/vuhero)=diyor/diyo<br />
eke<br />
a (a) eke (ege/yezi/yese) ma ra vıvuiro (bıvairo)<br />
o(u) ma ra vıvuero (bıvaero)<br />
i/i ma ra vıvuere (bıvaere) (r-taw vac)<br />
o(u) ma ra vıvueho (bıvaho) (h taw vac)<br />
i/iema ra vıvuhe (bıvaehe)<br />
i eke (yeidi/yese/yezi/yeidi) ma ra vune/vane<br />
3 tawo aver (rawer)= gelecek/ileri zaman<br />
a eke (yeidi) ma ra vunuro (vanuro) = o bize<br />
diyeye<br />
o(u) ma ra vunuro/vanuro<br />
i eke (yeidi) ma ra vunure/vanure<br />
a(ha) ma ra vuenuro<br />
(vaenero/vanuro/vunuro)=diyeyor/diyeyo<br />
eke<br />
a (a) eke (ege/yezi/yese) ma ra vıvuiro (bıvairo)<br />
o(u) ma ra vıvuenuro (bıvaenuro) diyeyecek
i/e ma ra vıvunure (bıvanure) (r-taw vac)<br />
o(u) ma ra vıvunuho (bıvanuho) (h taw vac)<br />
i/e ma ra vıvunuho (bıvanuhe)<br />
a eke (yeidi) ma ra (a/at) bıvunuro (bıvanuro) = o<br />
bize diyeyecek-se<br />
r vengino herun r- =h- yena. Sıma chım kere,<br />
hishare kere.<br />
4 tawo vereto =gecmis zaman<br />
a -tawo vereto<br />
ay eke (yese/yeidi) ma ra bıvao o sayet bize<br />
diyemisse<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) ma ra a bıva/bıvaha/bıvaya<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) i bıvae/bıvahe/bıvaye<br />
t-tawo vereto<br />
ay eke (yese/eidi/yezi) ma ra bıvato (o bize<br />
diyemisse)
5 tawo vereto azda (belli gecmis zaman)<br />
a taw vac vereto azda<br />
ay eke (yeidi/yezi) o bıva (bıvu )= o onu diyeydise<br />
( eril, duser bazi yorelerde)<br />
ay eke (yeidi/yese) i bıvai = onu diyeydiler<br />
(disil)<br />
t-taw vac vereto azda belli gecmis zaman<br />
t-tawo azda/arez vereto<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) o bıvat, o onu diyediyse<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) a bıvat<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) i bıvati (diyerdilerse)<br />
6 tawo vereto şionaiş (hareket gecmis zaman)<br />
a-taw vaco vereto şionaiş<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) ma ra a bıvayana<br />
(vauiyene), ma bı i yene (bı i yeme) o bize<br />
diyeyorduyaydi biz koye gidiyorduksa<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) ma ra o bıvayano<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) ma ra i bıvayane
t-taw vac vereto i onai<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) ma ra a bıvatana<br />
(bıvatena), ma bı i yeni (bı i yemi) dew<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) ma ra o bıvatano<br />
ay yese (yezi/yeidi/eke) ma ra i vayatene/vatene<br />
Tawi (zemuni) zaf zazakiya vacine (vacyene).<br />
S ma hususe taw vaci vinene, isna (wasna/riza),<br />
ferman ne nusiye.<br />
7 isna (wasna/riza)<br />
s ma yese (yezi/yeidi/eke) bıvuire/bıvaire- sayet<br />
diyesiniz/deyiniz<br />
t yese (yezi/yeidi/eke) bıvuire/bıvaire= sayet<br />
diyesin; t ay ra bıvuire/bıvaere<br />
a yese (yezi/yeidi/eke) ey ma ra<br />
bıvaho/bıvao/bıvayo?= .. sayet diyeye<br />
pe vı/bı<br />
v - vuire/b - vaire/vahere/ bıvuhere-<br />
diyesiniz/dersiniz
8 tawo vereteyo verete Misli gecmi<br />
a-tawo vereteyo vereto<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvao ho(ahyo) ( bıvao<br />
bio/vio)<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvaa ha (ahya) ,,<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvae he (ahye) ,,<br />
t-tawo vereto<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvatao (bıvaetayo) misli<br />
gemis sayet isteyemi siniz yer bu bıvataho<br />
(bıvaetaho)<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvataha (bıvataya) makiya<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvataye/vataye<br />
di fin t-tawo vereto<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvatao ahyato (vatao biyato)<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvata ahyata ''<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvate ahyate ''
9 tawo vereteo vereto dili gecmis:a- tawo vereto<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvae h (ahy ) (b(v)<br />
ahyi)<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvai hi (ahyi) ''<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvai hi (ahyi) ''<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvat h (ahy ) (dili<br />
gesmis) ( yer yere b/v girmi ), esasi bu b/v siz<br />
bunlardan birlesik gecmis zamanlar gelir bunun tgecmis<br />
zamanida vardir, bıvati h (b /v b/v yeno<br />
ci) nero<br />
vati hi (maki)<br />
t-tawo vereto sayet ( tirki gitmistim idim)<br />
bıvat ahyat ( vat ahyat vat biyat/viyat)<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvatı ahyatı (vat b y at )<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvatai ahyati (vatai b y ati)<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvati ahyati (vati<br />
b(v) y ati)<br />
t-tawo vereteyo vereto<br />
yese (yezi/yeidi/eke) bıvati hat/vatat (vati<br />
b(v)iyatat) ..
10 tawo aver vereto (/gideye idiydim)<br />
ez bı e ahi (bi/vi)<br />
t bı e ahi (vi/bi)<br />
o bı e ah (b /v ) a e ahi (vi/bi)<br />
ma bı e ahi (bi/vi)<br />
m a bı e ahi (hi) (bi/vi)<br />
i (e) bı e ahi (bi/vi)<br />
11 tawo aver isna vereto (gideye idim)<br />
idim<br />
ez bı e re (bı r e/ bı u re) ahi (bi/vi)<br />
t bı e re (bı r e/ bı u re) ahi (vi/bi)<br />
o bı e ro (bı r e/ bı u re) ah (b /v ) a e re<br />
(bı r o/ bı u ro) ahi (vi/bi)<br />
ma bı e re (bı r e/ bı u re) ahi (bi/vi<br />
m a bı e re (bı r e/ bı u re) ahi (hi) (bi/vi)<br />
i (e) bı<br />
(bi/vi)<br />
e re (bı r e/ bı u re) ahi (bi/vi) ahi
12 tawo aver vereto (gidecektim) ne<br />
ne zun bı yeno ciye diyeyecek ez tivar kene eno/no/ino<br />
esto. Bı (Vi)-shenune ahi? ..<br />
ez e nune ( nune/ unene) ahi (bi/vi)<br />
t e nune ( nune/ unene) ahi<br />
o e nune ( nune/ unene)ah (b /v ) a e nune<br />
( nune/ unene) ahi (vi/bi)<br />
ma e nune ( nune/ unene) ahi (bi/vi<br />
m a e nune ( nune/ unene) ahi (hi) (bi/vi)<br />
i (e) e nune ( nune/ unene) ahi (bi/vi) ahi<br />
(bi/vi)<br />
t e nune ( nune/ unene) ahi<br />
o e nune ( nune/ unene) ah (b /v ) a e nune<br />
( nune/ unene) ahi (vi/bi)<br />
ma e nune ( nune/ unene) ahi (bi/vi<br />
m a e nune ( nune/ unene) ahi (hi) (bi/vi)<br />
i (e) e nune ( nune/ unene) ahi (bi/vi)<br />
XU/HU/HO=-vernamo huvae, vernamo hue heto<br />
lace toyo → lace xuyo (n) → lace to → lace xu (ho)<br />
soya toya → soya xuya (m) → soya to → soya xu<br />
lace toye → lace xuye (v) → lace to → lace xu (hu/ho)<br />
saya toye → soye (saye huye (v) → soye (saye) to →<br />
soye (saye) xu
saye ma ye (ma we)→ saya ma ya (ma wa)<br />
gayune xuye (hoye) → gayune xu/hu<br />
heyvune keyi > heyvune huvehu/heye<br />
huve (xuve), huepa, huvaet<br />
pıte ey> pıte hu<br />
pıta ay > pıta huya<br />
piye inu> piye hu<br />
maeya ay > maeya hui<br />
mungaye eyi yene> mungaye huy yene<br />
gaye inu yene >gaye huenu/hu yene<br />
zaferi (viseri/viser) ne-ereş XU/HU/HO> (ne ereş zaferi)<br />
heyvune mayuni > heyvune huene (huveune)<br />
heyvune merdemuni> merdemi heyvune hueni bene<br />
hega<br />
pıt hunt (zey) mı berzo<br />
pıt hunt (zey) pıtiyo= p t zey (hunt) huiyo<br />
pıt hunt (zey) pıti (hu) vaceno<br />
pıt zey (hunt) pıti yeno
15.6 Vernume merdemi<br />
┌────────────────────┬───────────────┬─────────────────┐<br />
│ vernum merdemi │vernum motishe │vernum wayıreni │<br />
├─────────┬──────────┼───────────────┼──────────┬──────┤<br />
│wezn vv │vername çi│ │ gur │ gur │<br />
│ │ │ │ vecıtisi │ num │<br />
╶────┬────────┼─────────┼──────────┼───────┬───────┼──────────┼──────┤<br />
│ │ │ │ │ │ │ │<br />
1 │ j │ ez │ mı │ez xu │ mı xu │ mı │mını │<br />
├────────┼─────────┼──────────┼───────┼───────┼──────────┼──────┤<br />
│ z │ ma │ ma │ma xu │ma xu │ ma │mayi │<br />
╶────┼────────┼─────────┼──────────┼───────┼───────┼──────────┼──────┤<br />
│ │ │ │ │ │ │ │<br />
│ j │ tı │ to │ tı xu │ to xu │ to │ toyı │<br />
2 ├────────┼─────────┼──────────┼───────┼───────┼──────────┼──────┤<br />
│ z │şıma │ şıma │şıma xu│şıma xu│ şıma │şıma │<br />
╶────┼────┬───┼─────────┼──────────┼───────┼───────┼──────────┼──────┤<br />
│ j │ n │ o (yo) │ ey (yey) │o/yo xu│ey xu │ey │ey │<br />
3 │ ┼───┼─────────┼──────────┼───────┼───────┼──────────┼──────┤<br />
│ │ m │ a (ya) │ ay (yay) │a/ya xu│ ay xu │ ay (yay) │ ay │<br />
│ │ │ │ │ │ │ │ │<br />
├────┴───┼─────────┼──────────┼───────┼───────┼──────────┼──────┤<br />
│ │ │ yine/yinu│ i xu │inu xu │ inu │ inu │<br />
│ z │ i/yi/ye │ inu/ine │ ye xu │in xu │ in │ in │<br />
│ │ │ in/yin │ yi xu │yin xu │ yin │ yin │<br />
╶────┴────────┴─────────┴──────────┴───────┴───────┴──────────┴──────┘<br />
a vacakane (qeseye) huene ma ra ne vuna (vana).<br />
vizer → çena vizerın → dı çeneke/keyney vızerıni<br />
par → hega parın → dı hegaye parıni<br />
ewro → hega ewroyın fılonu, biro ramino → dı hegaye<br />
ewroyıni fılone, biro (viro, bi ayaro) ramine (venguno).
O ronıştao (ronishtawo) → a ronıştaa (ronıştaya<br />
(ronistawa)<br />
lacek pa ahiyayo (biyayo (viyayo/biyao)) → çena (keyna)<br />
pay (padaya/payai) ahiyaya (viyaya (biyaa))<br />
i ronıştaiye → i pay(padaha) ahiyayi (biyayiye) → hegay<br />
ramıtaiye<br />
ni (ini) çenaki (keyneki) azebi (azevi) ahiyaye (biyayiye)<br />
i pait (patiy/vera) histate/hişte; i paya (pada) işti (hişti)<br />
(werzeti)<br />
t- taw vaco verete ahane (bene/vene)<br />
ahat (biyat), o usta (wista) ahat (biyat/viyat)<br />
tawo aver vereta:<br />
ez bışe ahiya (biya/viya), mı kerde. Ez bıwaze ahiya<br />
(biya/viya), mı vate.<br />
tı bıwaze ahiya (biya/viya), mı kerde. Tı bıwaze ahiya<br />
(biya/viya), to vate.<br />
o bışe ahiya (biya/viya), ey kerde. O bıwaze ahiya<br />
(biya/viya), ey vate.<br />
a bışe ahiya (biya/viya), aye kerde. A bıwaze ahiya<br />
(biya/viya), aye vate.<br />
ma bışe ahiya (biya/viya), ma kerde. Ma bıwaze ahiya
(biya/viya), ma vate.<br />
şıma bışe ahiya (biya/viya), sıma kerde. Şıma bıwaze<br />
ahiya (biya/viya), şıma vate.<br />
i bışe ahiya (biya/viya), ine kerde. İ bıwaze ahiya<br />
(biya/viya), ine vate.<br />
Yoro (sark/akerti):<br />
Ez eke bışe ahiya (biya/viya), mı kerde. Ez eke<br />
bıwaze ahiya (biya/viya), mı vate.<br />
Tı eke bışe ahiya (biya/viya), to kerde. Tı eke bıwaze<br />
ahiya (biya/viya), to vate.<br />
O eke bışe ahiya (biya/viya), ey kerde. O eke bıwaze<br />
ahiya (biya/viya), ey vate.<br />
A eke bışe ahiya (biya/viya), aye kerde. A eke<br />
bıwaze ahiya (biya/viya), aye vate.<br />
Ma eke bışe ahiya (biya/viya), ma kerde. Ma eke<br />
bıwaze ahiya (biya/viya), ma vate.<br />
Şıma eke bışe ahiya (biya/viya), şıma kerde. Şıma<br />
eke bıwaze ahiya (biya/viya), ma vate.
pe bı/vi?<br />
Ez bene (vene) ahiya (biya/viya), mı kerde. Ez eke<br />
(bene) ahiya (biya/viya), mı kerde.<br />
Tı bene (vene) ahiya (biya/viya), to kerde. Tı eke be<br />
ahiya (biya/viya)<br />
O bene (vene) ahiya (biya/viya), ey kerde.<br />
A bene (vene) ahiya (biya/viya), aye kerde.<br />
Ma bene (vene) ahi (bi/vi)me, ma kerde.<br />
Şıma bene (vene) ahi (bi/vi), şima kerde.<br />
i bene (vene) ahi (bi/vi), ine kerde.<br />
Tawo kayil/isna/wasne vereta:<br />
Ez bışere ahiya (biya/viya), mı kerde. Ez eke bışere<br />
ahiya (biya/viya), mı kerde.<br />
Tı bışere ahiya (biya/viya), to kerde. Tı eke bışere<br />
ahiya (biya/viya), to kerde.<br />
O bışero ahiya (biya/viya), ey kerde. O eke bışere<br />
ahiya (biya/viya), ey kerde.<br />
A bışero ahiya (biya/viya), aye kerde. A eke bışere<br />
ahiya (biya/viya), aye kerde.<br />
Ma bışere ahiya (biya/viya), ma kerde. Ma eke bışere<br />
ahiya (biya/viya), ma kerde.
Şıma bışere ahiya (biya/viya), şıma kerde. Şıma eke<br />
bışere ..., kerde.<br />
i bışere ahiya (biya/viya), ine kerde. i eke bışere ahiya<br />
(biya/viya),.. kerde.<br />
Be (ve/hanar) kotaye vuraish):<br />
Ez bıkere ahi (bi/vi), ez ne omune. ez eke bıkere ahi<br />
(bi/vi), ez ne omune.<br />
Tı bıkere ahi (bi/vi), tı ne ome. tı eke bıkere ahi (bi/vi),<br />
tı ne ome.<br />
O bıkero ahı(bı/vı), o ne ome. O eke bıkero ahı(bı/vı)<br />
o ne ome.<br />
A bıkero ahi (bi/vi), a ne ome. A eke bıkero ahi (bi/vi),<br />
a ne ome.<br />
Ma bıkere ahi (bi/vi), ma ne ome. Ma bıkere ahi (bi/vi),<br />
ma ne ome.<br />
Şıma bıkere ahi (bi/vi), şıma ne ome. Şıma eke bıkere<br />
ahi (bi/vi), şima ne ome.<br />
i bıkere ahi (bi/vi), i ne ome. i eke bıkere ahi (bi/vi), i<br />
ne ome.<br />
Ma vacıme: ez bızune ahi (bi/vi), mı vate. Ez bımuse ahi<br />
(bi/vi), mı vate. Ez bıvune ahi (bi/vi), ez ome. Ez bıwane
ahi (bi/vi), ez mendiz bı ahi (bi/vi)ye. Ez eke bı şe ahi<br />
(bi/vi), mı diye. Ez eke bışere ahi (bi/vi), mı kerde. Ez<br />
bene ahi (bi/vi) ez ome.<br />
T-tawi gere enoy virazyero: zafiy (visiy) pe a-tawiya<br />
virazyeno (virazino).<br />
Isna +t-tawo verete<br />
o waze ahyat (ahat) (biyat/viyat) ..<br />
..<br />
çi (chik/chiit) ke tewş (termose) este re ki (yi/zi) vacino (vacyeno).<br />
Shionaisho gostermi, howl ne şene, ne bene (berene) re ki este.<br />
'tirki, iste idi/isyecekti'<br />
merdem waze ahi (bi/vi) ten owk bero<br />
şıma waze ahi (bi/vi) ma pi vere (bere/be) a hega<br />
o waze ahiı (bı/vı) zeweceno/zewecero<br />
a pawe ahi (bi/vi) ma shere (shereme) a hega<br />
a ma howl (howu) viyero/ ahi (bi/vi) pashti kere<br />
a ma waze ahi (bi/vi) şero ey het?<br />
o waze ah (bı/vı) zune ma, Zazaki aver bero (vo/bo)?<br />
o waze ahi (bı/vı) gur weş aver benuno?<br />
Persiyai çi poşene/wazene re, rındeni de vacine (vacyene) re vunino<br />
(vunyeno/vanyeno).
No waştish çi ki bari, nerm vacine (vacyene) ey re yi (zi) esto.<br />
şıma waze ahi (bi/vi), dew de (dewayai) nışene ya ki (yi/zi) şeheru de<br />
şıma poşe ahi (bi/vi), rew herey ma reynene<br />
o poşe/waze ahı (bı/vı), ey toa ne kerd<br />
a ne ponece (pecmire/mane) ahi (bi/vi), o gur ho (xu) ahi (bi/vi)<br />
o venero ahı (bı/vı), teber de (teveryai) aho (vo/bo)<br />
o waze ahı (bı/vı) teber de ku (kuro)<br />
Hunıkeni (hunıkiye/huniye/hunık =hın/hun), zer weşiye eni/ni rızu de<br />
esta. No taw ki (yi/zi) visiy (zaf) gurino. No pawitish merdemu de<br />
(merdemuyai) vacino (vacyeno).<br />
ez merdem pil ahe (be/ve) ahi (bi/vi) zewecene,<br />
ez sere (n) ko este ahi (bi/vi), va hunik zer oncene<br />
ez şeheru şe ahi (bi/vi), ez gıncu (veshtri) herinene<br />
o pil rese ahi (bi/vi), o uca ne muneno<br />
No waştish, pawıtish usyin merdemu veyn (sewm/guman) keno hem<br />
gumeno.<br />
No zey (hama) verdıtish yi (zi) ki bereno (beno (veno).<br />
o hega pero rume ahi (bi/vi), o gure hun ne ahi (bi/vi)<br />
o hun gırun ne gurene ahi (bi/vi)<br />
awi şews howl (houw) berene (vene/bene) ahi (bi/vi)<br />
No çi (taway) ze hunari merdemu ki (zi/ci) esto.<br />
o waze ahi (bi/vi) o gure veno (beno/bereno)<br />
a eşe (eske) ahi (bi/vi), a yena<br />
o muse ahi (bi/vi) wuneno
o wendish muse ahi (bi/vi)<br />
çi niayini de (niyayainiya) gureno.<br />
No pe eke yi (zi) gureno<br />
o eke kene ahi (bi/vi) , o peye guri uno (unano/ano)<br />
o kene ahi (bi/vi), o eke sera(n)/usyin vındano<br />
o eke waze ahi (bi/vi), o ara pozeno<br />
a eke poşe ahi (bi/vi) a ma re şumi una (unana)<br />
a vace ahi (bi/vi), eke o gur day (ay) vero<br />
a eke vace ahi (bi/vi), i umene<br />
a şe ahi (bi/vi), eke o har ne ahi (bi/vi)<br />
No tawi merdem zaf (visiy)gurneno. No viraşteish, sionatish (lewıtish)<br />
wezne/tashe çi onceno taw veri ro ney taw averi. Tawe ainyai (bini<br />
(vini)) yi (zi/ki) este ze ney tawi veriyai ( de) gurene:<br />
i) taw vereto ii) taw vereto hurdimini (wırni) pe ahi (bi/vi) hem be<br />
(ve/ha-nar/ne) ahi vi (bi)<br />
i) Pe taw vereto<br />
a şiyena ey kero, to a ne verda<br />
to o gur kerd, a şiyena ey kena (kero)<br />
to o vateno va ay ki (yi) o waşteno vaco (vacero)<br />
a şiyena vere dey (ey) ceyro (geyro)<br />
ay o berdeno gure qenene (khemene/qedaney) re<br />
ay eke o berdeno o gure ahı (vı (bı) )<br />
Ni pero vune, wasna/isna, postısh, kerdıs tawo veretoya este. No pe eke<br />
ki vacino.
ii) Pe taw vereto shionaish<br />
mı gur kerdeno, merdemu ez ne verdi<br />
o umeno ahi (vi/bi), ey vac herund herun) ne urdeno<br />
(ardano/anateno/ardatene)<br />
ay eke ara vıraştena, mı a werdena (wenetene)<br />
mı gur kerdeno, i eke umi (ami/amati)<br />
mı o rew herey kerdeno<br />
5.26 Tawo averi pe ahi (vi/bi)<br />
No way ki pe tv averi u ahi (vi/vı/bı) ra vırazino (vırazyeno), no ki ney<br />
verini muneno. No taw zaf (visiy) ne gurino. No nia vırazino: u-tv averi<br />
+ ahi (bi/vi) ya yi ahiya (biya/viya).<br />
Wakto (tawo) aver vereto (yapacak imis):<br />
Ez şınune (şunune) ahiya (biya/viya), mı kerde.<br />
Ez eke şınune (şunune) ahiya (biya/viya) mı kerde.<br />
Tı şınune (şunune) ahiya (biya/viya), to kerde.<br />
Tı eke şınune (şunune) ahiya (biya/viya), to kerde.<br />
O şınune (şunune) ahiya (biya/viya), ey kerde.<br />
O eke şınune (şunune) ahiya (biya/viya), ey kerde.<br />
A şınune (şunune) ahiya (biya/viya), aye kerde.<br />
A eke şınune (şunune) ahiya (biya/viya), aye kerde.<br />
Ma şınune (şunune) ahiya (biya/viya), ma kerde.<br />
Ma eke şınune (şunune) ahiya (biya/viya), ma kerde.
Şıma şınune (şunune) ahiya (biya/viya), şıma kerde.<br />
Şıma eke şınune (şunune) ahiya (biya/viya) kerde.<br />
i şınune (şunune) ahiya (biya/viya), ine kerde.<br />
i eke şınune (şunune) ahiya (biya/viya) kerde.<br />
Qa/khay: O qay mı het yeno; o qay shıma het shuno.<br />
Qa ve: O qa be şima yeno; o qa be ay yeno. O qa be ine<br />
omo (amo).<br />
Re: O mı re ceno. O ine re yeno; o reye (be reye) to<br />
yeno.<br />
Serve: O serva to yeno. Ma serva kıtavı (naski) vacime<br />
(vacene). Semed, servate/sevba<br />
Coke/Coka: o yeno ma het, ma coke ey ra keme (kene)<br />
hima/hona= a hima (hona) yena<br />
uiti (huiti): a eke huiti vacero, ti me vace (vac)<br />
huntet: a eke huntet vacena, embriyun me vacero<br />
hunt: pit hunt (zey) piyi vaceno, hewunt (hond)<br />
yewunt: o yese (eke) yewunt gure (kar) ne keno,<br />
aşmiye me ayasero (cero/gero)<br />
hewuni (wuni/hon/hew): a hewuni (hen/hew) nengi me<br />
çinero, nengaiti me kero<br />
upairi=usyas, çor
niyas=nezm, cer; adair= cer<br />
ainyata: taşo ainya; ham-tasha=ayni sekilde (model)<br />
ainya: awayna (bi-na, bi-na: bi (vi) ainya)<br />
awayna: ainya, pıto ainyo, keyna (çeyna) ainya<br />
zare: zaif, şatayae<br />
cızdıng: virin, hishar (xshnin), o nefe hui re cizdingo,<br />
wayire cizdingiyo<br />
vertete: veryina, vere veryina (oncelikle)<br />
peirviya: peyriya (veirya)<br />
veiryiya: veryiya<br />
pesne: badana, peyi (peyni/peim) ra, tepsiya, pesna<br />
pesneva: badana,pes/te-pes/te-piya<br />
peytara: a peytara yena<br />
veretara: a veretara yena<br />
veiri: o peiri ra yata (heta) veiri sere ma weno<br />
peiri: a peiri ra yata veiri ma çim kena<br />
aver: rawer/raver<br />
bere: bari, qene<br />
qene: bere<br />
aiti: 1 haiti eskera, aiti vac 2 aiti, haitya rassiya/rastiya,<br />
ey aiti vıraşt
1 dızd (tiritar) dızdiye (tiriyiye) 2 zon (zun ne-zuniye/nezuniye<br />
3 bext be-bextiye<br />
i) taw vac şune (şine)<br />
1 şi şiyayine /şiyine<br />
ii) vacene, vaciyine vaciyayene<br />
iii) wesni (pil) kiskek/kic<br />
kiciye kiceni (kizkeni/kiciye/kasiye/kişkekiye<br />
wesni wesniye pil piliye (pileni)<br />
rin (rind) riniye (rindiye)/rindeni<br />
met metiye<br />
iv) sere zurkeri/merdem gurekari/roce tesani<br />
v) yauno (huno/cenco/xorto) yauniye/xortine<br />
lac lacine/lacekine lac xort (yaun) lacekina/lacina<br />
çar beno (bereno), laco houw (nebi/ lacina houwo<br />
(houwlo); her herina hu zuna; bıza xorti bızekeni<br />
aiti (eskera) bena<br />
pıt pıtina huya kay keno pıt pıtiyeya kay keno; pıt<br />
pıtiye kay keno; pıt pıtine kay keno; pıt pıtibya<br />
kay keno; Bıza kermicine rast ne şuna; saya<br />
(soya) xerepine ne wenina (werina) awka awkina<br />
(awya awyina)/awka tacina şımina (sımyena)
3. PERSi<br />
1. Dewıc dıyıne seye ra (qay/çay) rew hers (mıroz)<br />
ahano (beno)?<br />
2. Dewıc dıyıne şiyo Xarpet?<br />
3. Se dewıc dıyıne (dıyıme) ra beno?<br />
4. Çıra (seye ra) ters persi dewıc dıyıne keno?<br />
5. Dewıcı koli (daurey/izmi) çı ra (seye ra) ne dıye?<br />
6. Dewıcı çı ra (seye ra) ne arde koli?<br />
7. Dewıc wazeno cıgarı bışımo?<br />
8. Dewıc keru (kemeru/siyu) ceyreno?<br />
9. Seni dewıc keru (kemeru/siyu) werdi keno?<br />
10. Dewıci jewmini (jeymini/jumin) wazene?
4. SHIMA VER BIMUSERE PE ISNA (WASNA/RIZA) Tawo<br />
VERI (VERETE) PE KE/EKE<br />
1. To eke mı (ez) bıdiye (vıdiye/bivinite) , to mı re vate.<br />
2. To eke mı ra o bıwaşte, to o mı ra gırote.<br />
3. To eke o bızonate, to o a mi musnete<br />
(musete/musneye).<br />
4. To de (toyai) eke cıgarı est vı-ahiya (bıviya (vıya), ti/to<br />
mı ra ne persate/persaye.<br />
5. To eke mı (ez) bıvina (vıvina), to mı mocnaye<br />
(newete).<br />
6. Koli (izme) eke de (tey) ko (est) bıviye (vıviye/vıahiye),<br />
mı kı (yi) i dıye.<br />
7. To re eke gırve bıvecıyo (vıveciyo), to xu re çef (kef)<br />
kerde.<br />
8. Tı eke bıceyreye (biceyrete), to kı (yi) i vınete.<br />
9. Name to eke gırs/wesni/pil/gırd bıvecıyo, vispi (pero)<br />
yi (zi/ki) (o) aşnawıte (hesne/ashnate/ashnawete).<br />
10. To eke rast bıkerdo (vıkerdo), to kı (zı/cı/yi) zafi<br />
(visiy) vinate (vinaye/diye).
5. RABIDARE (PAIT VAC/CAVAV) CI PE TAWO VERDE<br />
(vereteyo VEReti (PEIRETI)<br />
1. To bıwaşte (vıwaşte) kotı (kata/sera) bene (bere)?<br />
2. To bıwaşte se kene (se kene bıwaşte)?<br />
3. To bıwaşte se bızune?<br />
4. Tı se wazene to bıdıne (vivinete)?<br />
5. To zaf kata (seye, kot) de se bıpawıte (bıvınite)?<br />
6. To çı ra (seye ra) cıgarı ne bıwaşte bışıme (vi-ance)?<br />
7. To diyare (walate) kamı(kumi) ra bıwaşte shere<br />
(shine)?<br />
8. Şıma tey de (teya) se bıwaşte wayırene?<br />
9. To se bıwaşte de (tey) dare bıahiyo (bıvo (vıvo)) ?<br />
10. To hegaye kamı (komı) bıwaşte?<br />
6. REYNA PE ISNA (WASNA/RIZA) VERETO EW waxt<br />
(taw)E VERDE (VERETO)<br />
1. To eke cıgarı Xarpet ra bıarde, mı kı (zi/yi) to re ne<br />
arde.<br />
2. Mı eke cıgarı bışımıte (vı-şımıte/bi-ancate), mı to re
pers kerde.<br />
3. Ey eke mı re bıvato (vıvato), mı ki (ci/zi) cı ra ne vate.<br />
4. Ey eke zeriya mı bışıkıta, mı cı ra pers ne kerd.<br />
5. O eke mı re bışiyo Xarpet, mı o çe de (keya/chaya)<br />
pawıte.<br />
6. Ma de (Mayai) eke kış est ne vı-ahiye (bıviye/bibiye)<br />
mı qese (vac) ne date/daye cı.<br />
7. Ey eke qese mı bıtepışto, mı qese ne vate.<br />
8. Ey eke mı re bıgıroto, mı qese eşte de ey.<br />
9. A eke mı (mi a eke) bıwaşta, a mı ra ne rema<br />
(remate/remaye).<br />
10. Ey eke ga ne bıverada, geneme (xele) mı hena de<br />
(tey) mende (maete).<br />
7. ISNA TAWO VERETOYA<br />
1. Mı de (mıyai) eke koli (izmi) est vı-hi (bı-hı/bı-vi), mı to<br />
ra ne waşte.<br />
2. Ez key eke/ke bışıne (ye) Xarpet, mı çi newe<br />
herinate.<br />
3. Ez key eke de koyu ra bıceyra (vıgeyra/ceyrete), mı
kı/yi merdemi (zanay/isoi) dıye (vinete).<br />
4. Say (soye) key (çey) eke bıkewte daru ra, mı yi (zi)<br />
arekerde.<br />
5. Mordemi (merdemi/isoi) key eke merdemune ma<br />
bıame (vıume), ma cı re şa ahiye (hiyeme)<br />
(ahiyeme)/biye/viye/vıme (bıme).<br />
6. Ma eke gırve bes bıkerde(vıkerde), ma o gırve<br />
roce/ayono ainye (bini/vini) verdaye (verdaye/verdate).<br />
7. Embriyun (cıron/cıran) key a çeye (keye) mı bıame,<br />
mı rew çay dine (ine/yine) re daye (date)/virashte.<br />
8. Ma xu re gırve bıvıraşteme (vı-vıraşte), ma be gırve<br />
ne mendeme (maete/mande).<br />
9. Ma eke bışiyeme (vı-şıye) de gırve (gure/kare), ma xu<br />
re gırun kerdeme (kerde).<br />
10. Ma de (mayai) nun zaf bıestete (vı-estete), ma zaf<br />
nun embriyune (cıron/cıran) neçaru dayıme (daye/date).<br />
11.
8. SHIMA CAYO VENKU (VIENGU) POURU BIKERE<br />
(PEWREHERE/POURUHERE)<br />
Ez xu/hu (tepişene) ...., mı de (yi) no gırve huna ne<br />
(kene) ...... Riye mı siya ahiyo (vıyo/biyo), mı kış ne<br />
(vacene) .... ; mı de eke çiy zaf (ahane/bene) ....., mı de<br />
(ki/yi) ey/o (dane) .... Ez (şene) .... Xarpet. Mı (de/yi) ...<br />
çiy zaf. mı eke soli (charixi) (vinene) ...., mı de ine/yine<br />
re (herina) .... mı eke soli (sowli/charixi) (vinene) .... mı<br />
yi ay/i (cene/gene) .... Cayı eke (ceyrene) ..., mı eke ay<br />
(vinene) .... tı eke vera mı (yene) ..., mı ki (yi) ey/ti<br />
(vinene) .....<br />
pait vaci (cavavi):<br />
bitepiste ne kerde<br />
vacete/vate<br />
biestete (est bi-ahiye (bibiye/bi-viye)/ date/daye<br />
bi(vi)-shiye vinete, herinete<br />
vinete girote (cete)<br />
bi(vi)ceyrete/isasete vinete<br />
bi(vi)ame vinete