Elŝuti la gazetan numeron ĉe gazetejo.org (pezo: 1.1 Mb)
Elŝuti la gazetan numeron ĉe gazetejo.org (pezo: 1.1 Mb)
Elŝuti la gazetan numeron ĉe gazetejo.org (pezo: 1.1 Mb)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ripozigu ilin dum unu nokto kaj manĝu.<br />
Olivpasto estas metiista produkto el pasto de olivoj kaj spicoj,<br />
nomata ankaŭ kaviaro aŭ pasteĉo de olivoj, uzata ankaŭ por prepari<br />
saŭcojn, sukojn kaj rostitajn pantranĉojn. (fino)<br />
Genetike Modifitaj Organismoj<br />
de Manfred WESTERMAYER (<strong>la</strong> origina<strong>la</strong>, kompleta artikolo estis verkita<br />
por Sennaciulo, majo–junio 2010, numero 5-6 [1259–1260])<br />
Kio estas genetiko?<br />
Ĉiuj <strong>org</strong>anismoj, p<strong>la</strong>ntoj kaj bestoj – muskoj, musoj kaj muŝoj,<br />
ŝarkoj, paseroj, helikoj kaj <strong>la</strong> homo – sur nia p<strong>la</strong>nedo Tero biologie<br />
funkcias <strong>la</strong>ŭ <strong>la</strong> sama baza principo. Vivi kaj heredi <strong>la</strong> genojn. La<br />
monaĥo Gregor MENDEL trovis en 1866 <strong>la</strong> heredajn regulojn kaj en<br />
1953 James WATSON kaj Francis CRICK malkovris <strong>la</strong> duoble-helican<br />
strukturon de <strong>la</strong> DNA: du fadenoj formitaj de nukleotidoj<br />
konsistantaj el fosfata acido, el desoksiribozo (suker-simi<strong>la</strong><br />
molekulo) kaj el unu el kvar nukleaj bazoj (A, G, C, T).<br />
La hereda mekanismo funkcias je ĉiuj genroj kaj specioj de nia<br />
p<strong>la</strong>nedo surbaze de DNA (desoksi-ribonukleataj acidoj), kies bazaj<br />
molekuloj troviĝas en 4 diversaj formoj: 2 purinaj acidoj A kaj G<br />
(adenino kaj guanino) kaj 2 pirimidinaj C kaj T (citozino kaj timino).<br />
La du fadenoj tenas sin kvazaŭ zipe, tiel ke ĉiu bazo de unu faden-ero<br />
pariĝas kun <strong>la</strong> komplementa – A+T kaj G+C – de <strong>la</strong> dua fadeno, kaj<br />
estiĝas helico-forma duob<strong>la</strong> fadeno – <strong>la</strong> kromosomo. Tiel estiĝas<br />
kvazaŭ eskalo kun f<strong>la</strong>nkoj el fosfato kaj sukero, kiuj estas transe<br />
ligitaj per <strong>la</strong> bazoparoj AT aŭ GC; krome ĝi estas tordita. Tiu<br />
longega, sed molekulska<strong>la</strong> tordita eskalo konsistas el milionoj da<br />
eskaleroj kaj nomiĝas kromosomo (ĥromosomo).<br />
18 ESPERANTISTA VEGETARANO 2010/2