02.04.2014 Views

nato da msoflio usafrTxoeba

nato da msoflio usafrTxoeba

nato da msoflio usafrTxoeba

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

sagareo urTierTobaTa komitetisa <strong>da</strong> <strong>nato</strong>-s mxar<strong>da</strong>mWer studentTa<br />

jgufis mier momzadebuli yovelTviuri <strong>da</strong>ijesti<br />

<strong>nato</strong> <strong>da</strong> <strong>msoflio</strong> <strong>usafrTxoeba</strong><br />

sare<strong>da</strong>qcio sabWo:<br />

konstantine gabaSvili (sare<strong>da</strong>qcio sabWos Tavmjdomare)<br />

nino nakaSiZe<br />

levan duCiZe<br />

vasil WyoiZe (sabWos koordi<strong>nato</strong>ri)<br />

arCil osiZe<br />

sare<strong>da</strong>qcio kolegia:<br />

re<strong>da</strong>qtori: giorgi astamaZe<br />

re<strong>da</strong>qtoris moadgile: irakli CxaiZe<br />

sare<strong>da</strong>qcio kolegiis wevrebi: <strong>da</strong>rejan metreveli, aleqsandre<br />

jiSkariani, dimitri silaqaZe, irakli JorJoliani, vasil papiaSvili.


sarCevi<br />

misalmeba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3<br />

<strong>nato</strong>-s eqspertTa viziti saqarTveloSi . . . . . . . . . 4<br />

<strong>nato</strong>-s elCebis viziti saqarTveloSi . . . . . . . . . . 6<br />

saqarTvelos samTavrobo delegaciis viti aSS-Si . . .7<br />

parlamentis Tavmjdomaris viziti safrangeTSi . . . . 9<br />

saqarTvelos prezidentis viziti xorvatiaSi . . . . . 11<br />

kote gabaSvilis Sexvedra Tsu-s studentebTan . . . . 13<br />

<strong>nato</strong>-s sainformacio centris direqtori . . . . . . . . 15<br />

b-ni Tornike SaraSeniZe <strong>nato</strong>-saqarTvelos<br />

urTierTobebis Sesaxeb<br />

rubrika samxedro Temaze . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19<br />

2


misalmeba<br />

saqarTvelos parlamentis sagareo urTierTobaTa komitets <strong>da</strong><br />

Tsu-s <strong>nato</strong>-s mxar<strong>da</strong>mWer studentTa jgufs pativi aqvT<br />

warmogidginoT sagareo urTierTobaTa komitetis yovelTviuri<br />

<strong>da</strong>ijesti, romlis mizania, sazogadoebas miawodos mokle<br />

informacia im mniSvnelovani politikuri movlenebis Sesaxeb,<br />

romelTac adgili hqon<strong>da</strong> <strong>msoflio</strong>Si <strong>da</strong> romlebic uSualod<br />

ukavSirdebian saqarTvelos upirveles sagareo politikur<br />

mizans_<strong>nato</strong>-Si gawevrianebas. saqarTvelo mizanmimarTulad adgas<br />

<strong>nato</strong>-sken saval gzas <strong>da</strong> pirnaTlad asrulebs individualuri<br />

partniorobis samoqmedo gegmiT (IPAP) gansazRvrul<br />

valdebulebebs, romelTa mizania qveynis momzadeba gawevrianebis<br />

samoqmedo gegmasTan misaerTeblad (MAP), romelic, Tavis mxriv,<br />

aliansSi gawevrianebis saboloo etaps warmoadgens.<br />

3


<strong>nato</strong>-s eqspertTa viziti saqarTveloSi<br />

IPAP-is dokumentis pirveladi ganxilva briuselSi<br />

N<br />

<strong>nato</strong>-s Stabbina briuselSi<br />

3 marts <strong>nato</strong>-s Stab-binaSi, 26+1 formatiT<br />

saqarTvelos IPAP-is implementaciis dokumentis<br />

pirveladi ganxilva gaimarTa. sxdomas<br />

<strong>nato</strong>-s Tav<strong>da</strong>cvis <strong>da</strong>gegmvis xelmZRvaneli<br />

frenk bolandi Tavmjdo- mareob<strong>da</strong>. qarTul<br />

delegacias Tav<strong>da</strong>cvis ministris moadgile<br />

mamuka ku<strong>da</strong>va xelmZRvanelob<strong>da</strong>. sxdomaze<br />

aRiniSna is faqti, rom qveyanam mniSvnelovan<br />

progress miaRwia Tav<strong>da</strong>cvis sferos<br />

reformirebis sakiTxSi. maTi TqmiT warmatebiT<br />

sruldeba IPAP-is dokumentiT gaTvaliswinebuli<br />

valdebulebebi.<br />

IPAP-is implimentaciis Sefasebis dokumentis <strong>da</strong>skvniTi ganxilva <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>mtkiceba Crdilo-atlantikuri sabWos (NAC) sxdomaze 13 aprils moxdeba.<br />

saqarTvelos mxri<strong>da</strong>n sxdomas Tav<strong>da</strong>cvis ministri irakli oqruaSvili,<br />

sagareo saqmeTa ministri gela beJuaSvili <strong>da</strong> saxelmwifo ministri evroatlantikuri<br />

integraciis sakiTxebSi giorgi baramiZe <strong>da</strong>eswrebian.<br />

martis <strong>da</strong>mdegs saqarTvelos <strong>nato</strong>-s<br />

eqspertTa Svid kaciani jgufi ewvia,<br />

romelmac Sefaseba gaukeTa<br />

saqarTvelos mier IPAP-iT nakisri<br />

valdebulebebis Sesrulebas. 6<br />

marts Sexvedra gaimarTa Tav<strong>da</strong>cvis<br />

saministroSi, sa<strong>da</strong>c IPAP-is Sesrulebis<br />

detaluri ganxilva <strong>da</strong>iwyes.<br />

qarTul mxares warmoadgendnen<br />

Tav<strong>da</strong>cvis ministris pirveli<br />

moadgile mamuka ku<strong>da</strong>va, generaluri<br />

Stabis ufrosi, polkovniki levan<br />

nikoleiSvili, aseve departamentebisa<br />

<strong>da</strong> sammarTvelos xelmZRvaneli<br />

pirebi.<br />

qarTulma mxarem <strong>nato</strong>-s eqspertebs<br />

2005 wlis marti<strong>da</strong>n dRemde<br />

ganxorcielebuli reformebi <strong>da</strong><br />

2006 wlis prioritetebi gaacno. maT<br />

aseve waredginaT Tav<strong>da</strong>cvis<br />

ministris oficialuri xedva 2006<br />

wlis gegmebis Sesaxeb.<br />

<strong>nato</strong>-s saerTaSoriso samsaxuris<br />

eqspertTa delegacia Svidi kacisagan<br />

Sedgebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> or jgufad iyo<br />

<strong>da</strong>yofili. Tav<strong>da</strong>cvis saminis-tros<br />

meore jgufi stumrob<strong>da</strong>, romelic<br />

oTxi wevrisagan Sedge-bo<strong>da</strong>: frenk<br />

bolandi – Tav<strong>da</strong>cvis politikisa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>gegmvis sammarTvelo, SeiaraRe<br />

buli Zalebis <strong>da</strong>gegmvis sammarTvelo,<br />

SeiaraRe-buli Zalebis <strong>da</strong>gegmvis<br />

direqtoratis xelmZRvaneli;<br />

brius baxi _ Tav<strong>da</strong>cvis politikisa<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>gegmvis sammarTvelo,<br />

saqarTvelos sakiTxebis koordi<strong>nato</strong>ri;<br />

vice-polkovniki maikl<br />

straikeri _ aliansis transformaciis<br />

sardlobis oficeri <strong>da</strong><br />

maiori elder quzoRlu _ partnio<br />

robis sakoordinacio ganyofileba.<br />

4


aRniSnulma jgufma IPAP-is meore<br />

Tavis SesrulebasTan erTad Seafasa<br />

<strong>da</strong>gegmvisa <strong>da</strong> analizis procesis<br />

mimdinareoba.<br />

rac Seexeba SemfasebelTa pirvel<br />

jgufs, mis SemadgenlobaSi<br />

Sediodnen jeims maiki _ politikur<br />

saqmeTa <strong>da</strong> usafrTxoebis politikis<br />

sammarTvelo, saqarTvelos sakiTxebis<br />

koordi<strong>nato</strong>ri; evert someri<br />

_ operaciebis sammarTvelo,<br />

samoqalaqo sagangebo <strong>da</strong>gegmvis<br />

eqsperti <strong>da</strong> despina afentuli _<br />

saxalxo diplomatiis sammarTvelo,<br />

saqarTvelos sakiTxebis koordi<strong>nato</strong>ri.<br />

aRniSnuli jgufi konsultaciebs<br />

sagareo saqmeTa saministroSi<br />

IPAP-is I, II <strong>da</strong> IV Tavebis<br />

ganxorcielebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />

marTav<strong>da</strong>.<br />

8 marts Sexvedra gaimarTa<br />

Tav<strong>da</strong>cvis ministr irakli<br />

oqruaSvilsa <strong>da</strong> <strong>nato</strong>-s Sefasebis<br />

delegaciis xelmZRvanels _ frenk<br />

bolands Soris.<br />

Sexvedraze IPAP-is farglebSi 2005<br />

wlis ganmavlobaSi saqarTvelos<br />

mier miRweul Sedegebze isaubres.<br />

<strong>nato</strong>-s warmomadgenlebma <strong>da</strong>debiTad<br />

Seafases Tav<strong>da</strong>cvis uwyebaSi 2005<br />

wels gatarebuli reformebi, rac<br />

xels Seuwyobs saqarTvelos<br />

Crdilo-atlantikur aliansSi integraciis<br />

process.<br />

,,საქართველოს თავდაცვის სამინისტროში<br />

კონსტრუქციული განხილვები გვქონდა. ჩვენ<br />

მიღწეული შედეგებით კმაყოფილი ვართ.<br />

მოკავშირეები 13 აპრილს, ბრიუსელში IPAP-<br />

ის შესრულებასთან დაკავშირებით<br />

დაგეგმილ განხილვაზე საბოლოო<br />

გადაწყვეტილებას მიიღებენ" - განაცხადა<br />

ბოლანდმა.<br />

frenk bolandi .<br />

Tav<strong>da</strong>cvis ministris pirvelma<br />

moadgilem mamuka ku<strong>da</strong>vam ganacxa<strong>da</strong>,<br />

rom aliansi swored eqspertTa am<br />

jgufis mier momzadebuli Sefasebis<br />

dokuments <strong>da</strong>eyrdnoba, rodesac<br />

saqarTveloSi IPAP-is Sesrulebis<br />

Sesaxeb saboloo <strong>da</strong>skvnas <strong>da</strong>wers.<br />

‘’min<strong>da</strong> <strong>da</strong>garwmunoT, rom <strong>nato</strong>-s<br />

delegaciis mxri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>debiTi<br />

ganwyobaa <strong>da</strong> Sefasebis dokumentis<br />

fonic <strong>da</strong>debiTi iqneba” _ ganacxa<strong>da</strong><br />

ministris moadgilem.<br />

5


<strong>nato</strong>-s elCebis viziti saqarTveloSi<br />

3 marts germaniis marSalis fondis programis farglebSi saqarTvelos <strong>nato</strong>s<br />

wevri qveynebis (<strong>da</strong>nia, niderlandebi, ungreTi) elCebi, evrokavSiris,<br />

masmediisa <strong>da</strong> gavleniani arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi<br />

ewvivnen.<br />

vizitis mizans warmoadgen<strong>da</strong> saqarTvelos <strong>nato</strong>-Si integraciis perspeqtivebis,<br />

Savi zRvis regionSi TanamSromlobis formatis aqtualobis<br />

gazrdisa <strong>da</strong> gayinuli konfliqtebis mowesrigebis sakiTxebis gacnoba.<br />

saqarTvelos Tav<strong>da</strong>cvis ministrTan Sexvedris Semdeg delegaciis wevrebma<br />

krwanisis erovnuli saswavlo centri moinaxules. qarTulma mxarem stumrebs<br />

Tav<strong>da</strong>cvis saministrosa <strong>da</strong> SeiaraRebul ZalebSi mimdinare reformebisa <strong>da</strong><br />

<strong>nato</strong>-Si integraciis Sesaxeb moxseneba warudgina.<br />

viziti krwanisis erovnul saswavlo centrSi<br />

vizitis farglebSi delegaciis wevrebma aseve Sexvedrebi gamarTes<br />

saqarTvelos prezidentTan _ mixeil saakaSvilTan, premier-ministrTan _<br />

zurab noRaidelTan, xelisuflebisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />

warmomadgenlebTan.<br />

6


saqarTvelos samTavrobo delegaciis viziti aSS-Si<br />

21-23 marts saqarTvelos delegacia<br />

amerikis SeerTebul Statebs stumrob<strong>da</strong>.<br />

stumrebi Seecadnen <strong>da</strong>erwmu<br />

nebinaT vaSingtonis administracia,<br />

rom <strong>da</strong>savleTis energetikuli<br />

usafrTxoebisTvis gansakuTrebuli<br />

mniSvneloba samxreT kavkasiis<br />

regions aqvs. aRniSnul regionSi<br />

stabilurobis ganmtkicebas xels<br />

Seuwyobs saqarTvelos <strong>nato</strong>-Si<br />

swrafi gawevrianeba.<br />

vizitis ganmavlobaSi Sexvedrebi<br />

gaimarTa evropul <strong>da</strong> evraziul<br />

sakiTxebSi saxelmwifo mdivnis<br />

moadgilesTan deniel fridTan,<br />

se<strong>nato</strong>r Cak heigelTan, pentagonis<br />

<strong>da</strong> erovnuli usafrTxoebis sabWos<br />

warmomadgenlebTan. saubari Sedga<br />

<strong>nato</strong>-s wevri qveynebis elCebTan,<br />

kongresis aparatis TanamSromlebTan.<br />

qarTuli delegacia viceprezidentis<br />

ofissac ewvia. Sexvedrebisas<br />

saubari ZiriTa<strong>da</strong>d or<br />

Temas exebo<strong>da</strong>: aSS_saqarTvelos<br />

ormxrivi urTierTobebi <strong>da</strong><br />

saqarTvelos gawevrianebis samoqmedo<br />

gegmasTan mierTebis perspeqtivebi.<br />

strategiuli <strong>da</strong> saerTaSoriso<br />

kvlevebis centrSi delegaciis<br />

wevrebi ,,<strong>nato</strong>-saqarTvelos Soris<br />

TanamSromlobis” Sesaxeb moxsenebiT<br />

warsdgnen. kenedis saxelobis<br />

strategiuli kvlevebis institutSi<br />

gamosvlisas Tav<strong>da</strong>cvis ministris<br />

pirvelma moadgilem mamuka ku<strong>da</strong>vam<br />

ganacxa<strong>da</strong>, rom saqarTvelom warmatebiT<br />

<strong>da</strong>asrula <strong>nato</strong>-Si Sesvlis<br />

pirveli etapi _ <strong>nato</strong>-s stan<strong>da</strong>rtebis<br />

Sesabamisi SeiaraRebuli<br />

Zalebis formireba. Tbilisis<br />

azriT, samxedro reforma aliansSi<br />

integraciis winapirobaa.<br />

mamuka ku<strong>da</strong>va<br />

delegaciis wevrebma aRniSnes, rom<br />

saqarTvelos am welSi aqvs<br />

aliansis wevrobis samoqmedo<br />

gegmasTan mierTebis imedi <strong>da</strong> axla<br />

<strong>da</strong>savleTisagan konkretuli pasuxis<br />

miReba un<strong>da</strong> imaze, aris Tu ara es<br />

SesaZlebeli. ,,saqarTvelo konkretul<br />

gzagasayarzea; aucileblad<br />

un<strong>da</strong> vicodeT ra manZili gvaSorebs<br />

<strong>nato</strong>-s <strong>da</strong> ramdenad swrafad gavxdebiT<br />

aliansis wevrebi” _<br />

ganacxa<strong>da</strong> ku<strong>da</strong>vam. delegaciis erTerTma<br />

wevrma, sagareo saqmeTa<br />

ministris moadgilem, giorgi<br />

manjgalaZem kenedis centrSi myof<br />

eqspertebs <strong>da</strong> Jurnalistebs<br />

Seaxsena saqarTvelos strategiuli<br />

mdebareobisa <strong>da</strong> mis teritoriaze<br />

gamavali navTobsadenebis Sesaxeb.<br />

misi gancxadebiT, Tbilisi, moskovisgan<br />

gansxvavebiT, energomatareblebis<br />

transportirebis <strong>da</strong>rgSi<br />

saimedo partnioria.<br />

Sexvedrisas miniSneba gakeT<strong>da</strong> imaze,<br />

rom <strong>nato</strong> cdilobs aliansSi ar<br />

miiRos iseTi qveyana, romelsac<br />

mouwesrigebeli teritoriuli problemebi<br />

aqvs. <strong>nato</strong>-s wevrebi<br />

erToblivad wyveten xelSekrulebis<br />

nebismieri wevris winaSe warmoqmnil<br />

usafrTxoebis problemebs. aliansSi<br />

saqarTvelos miRebis SemTxvevaSi,<br />

SesaZloa misma konfliqtma TviTaRiarebul<br />

afxazeTTan <strong>da</strong> samxreT<br />

oseTTan, romelTac moskovi uWers<br />

7


mxars, <strong>nato</strong> ruseTTan farTomasStabiani<br />

omis winaSe <strong>da</strong>ayenos.<br />

delegaciis wevrebi Seecadnen<br />

<strong>da</strong>erwmunebinaT amerikeli kolegebi,<br />

rom saqarTvelos ali-ansSi Sesvla<br />

avtomaturad gamoiwvevs regionuli<br />

konfliqtebis ga<strong>da</strong>wyvetas,<br />

radgan moskovi ar<br />

moindomebs <strong>nato</strong>-sTan konfrontacias.<br />

miuxe<strong>da</strong>vad amisa, saqarTvelos<br />

esmis, rom misi teritoriuli<br />

mTlianobis aRdgenaSi <strong>da</strong>savleTis<br />

aqtiur monawileobasTan erTad<br />

Tavad un<strong>da</strong> eZebos ruseTze<br />

zewolis sxva berketebi.<br />

parlamentis Tavmjdomaris viziti safrangeTSi<br />

saqarTvelos parlamentis Tavmjdomare<br />

qalbatoni nino burjanaZe<br />

oficialuri vizitiT imyofebo<strong>da</strong><br />

safrangeTSi, romlis drosac is<br />

Sexv<strong>da</strong> safrangeTis erovnuli<br />

asambleis Tavmjdomares Jan lui<br />

debres, senatis Tavmjdomares<br />

kristian<br />

ponsles <strong>da</strong> sxva<br />

oficialur pirebs. safrangeTis<br />

erovnul asambleaSi<br />

<strong>da</strong> senatSi Sexvedrebis<br />

Semdeg saqarTvelom<br />

pirvelad miiRo sajaro politi<br />

kuri mxar<strong>da</strong>Wera <strong>nato</strong>-Si gawevrianebasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT. oficialuri<br />

parizi acxadebs, rom mxars <strong>da</strong>uWers<br />

saqarTvelos <strong>nato</strong>-Si gawevrianebas<br />

<strong>da</strong> konfliqtebis mSvidobiani gziT<br />

mogvarebas. ,,Cvem miviReT mxar<strong>da</strong>-<br />

Weris piroba mniSvnelovan sakiTxebSi.<br />

safrangeTi mza<strong>da</strong>a aqtiurad<br />

CaerTos konfliqtebis mogvarebis<br />

sakiTxSi. <strong>da</strong>rwmunebuli var, rom es<br />

mxar<strong>da</strong>Wera aucileblad gveqneba” _<br />

ganacxa<strong>da</strong> nino burjanaZem kristian<br />

ponslesTan Sexvedris Semdeg. ,,es<br />

Sexvedra a<strong>da</strong>sturebs, rom<br />

saqarTvelo-safrangeTs Soris megob<br />

ruli urTierTobebi arsebobs <strong>da</strong><br />

Cveni TanamSromloba kidev ufro<br />

gan-mtkicdeba. Cven xels SevuwyobT<br />

saqarTvelos demokratiuli procesebis<br />

ganviTarebaSi <strong>da</strong> viTanamSromlebT<br />

yvela sferoSi, Tumca<br />

gansakuTrebiT prioritetulia saparlamento<br />

urTierTobebis gaaqtiureba”<br />

_ ganacxa<strong>da</strong> kristian<br />

ponslem.<br />

saqarTvelos parlamentis Tavmjdomare<br />

safrangeTis saerTaSoriso<br />

urTierTobaTa centris eqspertebs<br />

Sexv<strong>da</strong>, sa<strong>da</strong>c waikiTxa leqcia<br />

Temaze ,,demokratiuli procesebis<br />

ganviTareba saqarTveloSi”. nino<br />

burjanaZem upasuxa eqspertebis<br />

SekiTxvebs, sa<strong>da</strong>c yuradReba<br />

ZiriTa<strong>da</strong>d qarTul-rusul ur-<br />

TierTobebze, saqarTvelos evropul<br />

struqturebSi integraciaze, kavkasiis<br />

regionis geo-politikur<br />

viTarebaze, postsabWoTa qveynebSi<br />

demokra tiuli procesebis ganviTarebaze<br />

gamaxvil<strong>da</strong>.<br />

qarTul - rusul urTierTobebze sa<br />

ubrisas, SekiTxvaze _ apirebs Tu<br />

ara saqarTvelos xelisufleba gazsadenis<br />

rusuli gazpromisTvis<br />

miyidvas, nino burjanaZem ganacxa<strong>da</strong>,<br />

rom gazsadenis gazpromisTvis<br />

miyidva ar moxdeba. saqarTvelos<br />

xelisufleba ar miscems ruseTs<br />

imis saSualebas, rom energetikuli<br />

berketi politikuri zewolis<br />

saSualebad gamoiyenos. eqspertebi<br />

acxadeben, rom safrangeTi yurad-<br />

8


RebiT adevnebs Tvals saqarTveloSi<br />

demokratiuli procesebis<br />

ganviTarebas <strong>da</strong> maTTvis Zalian<br />

mniSvnelovania saqarTvelo-ruseTis<br />

urTierToba. parlamentis Tavmjdomarem<br />

isaubra ruseTis poziciaze<br />

saqarTveloSi arsebuli konfliqtebis<br />

Sesaxeb _ ,,saqarTvelosTvis<br />

mniSvnelovania evropasTan, aSS-sTan<br />

<strong>da</strong> gansakuTrebiT ruseTTan mWidro<br />

megobruli urTierToba, magram<br />

ruseTis politikuti kursi, misi<br />

roli saqarTveloSi arsebuli<br />

konfliqtebis mogvarebaSi mxolod<br />

negatiurad aisaxeba or qveyanas<br />

Soris urTierTobebze. <strong>nato</strong>-s<br />

eqspertebis SefasebiT, saqarTvelo<br />

warmatebiT gadis IPAP-is programas,<br />

qveyana mzad aris aliansTan ufro<br />

aqtiuri TanamSromlobis fazaSi<br />

ga<strong>da</strong>vides. am etapze evropuli<br />

qveynebisa <strong>da</strong> struqturebis mxri<strong>da</strong>n<br />

mxar<strong>da</strong>Wera arsebiTad mniSvnelovania”<br />

_ ganacxa<strong>da</strong> nino burjanaZem.<br />

saqarTvelos prezidentis viziti xorvatiaSi<br />

saqarTvelos samTavrobo delegacia 29 marts oficialuri vizitiT<br />

xorvatias ewvia. vizitis farglebSi gansakuTrebuli yuradReba <strong>da</strong>eTmo ori<br />

qveynis prezidentis pirispir Sexvedras, romelic 45 wuTs gagrZel<strong>da</strong>.<br />

Sexvedris Semdeg prezidentebma komentarebi gaakeTes. mixeil saakaSvilma<br />

zagrebSi STambeW<strong>da</strong>vi miRebisTvis madlobis ga<strong>da</strong>xdis Semdeg ganacxa<strong>da</strong>: “didi<br />

xania mindo<strong>da</strong> xorvatiaSi Camosvla <strong>da</strong> Tqveni gamocdilebis gaziareba.<br />

xorvatiasa <strong>da</strong> saqarTvelos ara marto politikuri warsuli, aramed<br />

kulturac saerTo aqvT. es ori qveyana mosaxleobis raodenobis mxrivac hgavs<br />

erTmaneTs. xorvatiasa <strong>da</strong> saqarTvelos msgavsi problemebic gaaCniaT,<br />

magaliTad konfliqtebis mogavrebis sakiTxebSi. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom didi<br />

manZili gvaSorebs, rogorc evropulma qveynebma erTmaneTs xeli un<strong>da</strong><br />

gavuwodoT, xorvatiis gamocdileba <strong>nato</strong>sken mimaval gzaze aucileblad<br />

gamogvadgeba. me mzad var gamovgzavno eqspertTa jgufi, romelic samxedro<br />

sakiTxebSi TanamSromlobis gaRrmavebaze imuSavebs. aseve Zalian<br />

9


mniSvnelovania Cveni TanamSromloba ekonomikis sferoSi <strong>da</strong><br />

kapital<strong>da</strong>bandebebis kuTxiT”<br />

xorvatiis prezidentma stepan mesijma ki Semdegi gancxadeba gaakeTa:<br />

,,Cven varT yofili iugoslavia, Tqven ki yofili sabWoTa kavSiri. moxaruli<br />

var, rom Cveni pirveli Sexvedra Sedga, <strong>da</strong>myar<strong>da</strong> ormxrivi urTierToba.<br />

aRmoCn<strong>da</strong>, rom problematur sakiTxebze, romlebic orive qveyanas aRelvebs,<br />

erTnairi Sexedulebebi gvaqvs. Cven vfiqrobT, rom rogorc saqarTveloSi, ise<br />

evropaSi arsebuli yvela teritoriuli konfliqti mxolod molaparakebis<br />

gziT un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>iWras. axla mTavaria Cveni urTierTobebis gaRrmaveba<br />

sxva<strong>da</strong>sxva sferoSi, <strong>nato</strong>-sa <strong>da</strong> evrokavSirSi integraciis, Tav<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong><br />

ekonomikuri kuTxiT. un<strong>da</strong> gavcvaloT informaciebi regionebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT.”<br />

prezidentebma amasTanave xazi gausves turizmisa <strong>da</strong> infrastruqturis<br />

ganviTarebisa <strong>da</strong> biznesisa <strong>da</strong> investiciebisTvis xelis Sewyobis<br />

aucileblobas.<br />

uaxloes momavalSi igegmeba stepan mesijis viziti saqarTveloSi.<br />

agreTve TbilisSi Camovlen xorvati biznesmenebi, romlebic qarTvel<br />

kolegebTan erTad erTobliv proeqtze imuSaveben.<br />

masala moamza<strong>da</strong> vasil papiaSvilma<br />

kote gabaSvilis Sexvedra Tsu-s studentebTan<br />

7 marts Tsu-s <strong>da</strong>viT<br />

sarajiSvilis saxelobis<br />

auditoriaSi gaimar<br />

Ta Sexvedra parlamentis<br />

sagareo urTierTo<br />

baTa komitetis Tavjdo<br />

mares, b-n konstantine<br />

gabaSvilsa <strong>da</strong> Tsu-s<br />

studentebs Soris, romlis mTavari<br />

Tema iyo saqarTvelo-<strong>nato</strong>-s<br />

urTierTobebi. Sexvedra organizebuli<br />

iyo ,,Tsu-s <strong>nato</strong>s mxar<strong>da</strong>m-<br />

Wer studentTa jgufis” mier.<br />

Sexvedris <strong>da</strong>sawyisSi, batonma kotem<br />

gamoxata Tavisi kmayofileba<br />

<strong>nato</strong>sTan <strong>da</strong>kavSirebul sakiTxebisadmi<br />

aseTi didi interesis gamo<br />

<strong>da</strong> mokled Seexo saqarTvelo-<strong>nato</strong>s<br />

zogad urTierTobebs. amasTanave,<br />

man xazi gausva im <strong>da</strong>debiT cvlilebebs,<br />

rac mimdinareobs Tav<strong>da</strong>cvis<br />

sferoSi bolo wlebis ganmavlobaSi.<br />

(isaubra logistikuri<br />

sistemis, samxedro policiis <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>zvervis ganaxlebis, eraySi<br />

dislocirebuli qarTveli jariskacebisa<br />

<strong>da</strong> Sinagani jaris<br />

gauqmebis Sesaxeb).<br />

Tsu-s studentebisaTvis Zalze<br />

saintereso iyo batoni kotes<br />

informacia miunxenis yovelwliur<br />

konferenciasTan <strong>da</strong>kavSirebiT. b-ni<br />

kote uSualo monawile iyo<br />

zemoaRniSnuli konferenciisa <strong>da</strong><br />

10


maqsimalurad <strong>da</strong>akmayofila studentTa<br />

interesi, aRwera ra<br />

TiToeuli detali am konferencii<strong>da</strong>n.<br />

b-nma kotem ganacxa<strong>da</strong>, rom es<br />

aris konferencia, sa<strong>da</strong>c Tavs iyris<br />

yvela is piri, vinc wyvets <strong>msoflio</strong><br />

politikis beds. aqe<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

gansakuTrebiT sagangebo zomebi<br />

miiReba <strong>da</strong> <strong>da</strong>axloebiT 6 000<br />

policieli icavs im Senobas, sa<strong>da</strong>c<br />

politikosebi iyrian Tavs.<br />

amasTanave, b-nma kotem aRniSna, rom<br />

aseTi didi interesi rogoric iyo<br />

saqarTvelos mimarT wels, arasodes<br />

ar yofila. mTeli sami dRis<br />

manZilze saubari midio<strong>da</strong> saqarTveloze,<br />

rac xSir SemTxvevaSi didi<br />

qveynebis mimarTac ar xdeba xolme.<br />

im faqts, rom evropaSi udidesi<br />

interesi arsebobs saqarTvelos<br />

mimarT a<strong>da</strong>sturebs Tun<strong>da</strong>c is<br />

faqti, rom Cvens Tav<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong><br />

sagareo saqmeTa ministrebs gamudmebuli<br />

Sexvedrebi hqon<strong>da</strong>T Tavis<br />

evropel kolegebTan. Kkote gaba-<br />

Svilma gansakuTrebiT xazi gausva<br />

amerikeli se<strong>nato</strong>ris – makkeinis<br />

mier gakeTebul mxar<strong>da</strong>mWeri gancxa<br />

debebis did mniSvnelobas saqarTvelosaTvis.<br />

zogadi moxsenebisa <strong>da</strong> miunhenis<br />

konferenciaze saubris <strong>da</strong>srulebis<br />

Semdeg Tsu-s studentebs saSualeba<br />

miecaT kiTxvebi <strong>da</strong>esvaT mowveuli<br />

stumrisaTvis. batonma kotem<br />

aRniSna, rom saqarTvelos <strong>nato</strong>Si<br />

gawevrianebaze ver imoqmedebs<br />

afxazeTisa <strong>da</strong> cxinvalis regionis<br />

konfliqtebi <strong>da</strong> saerTod ruseTisaTvis<br />

ar un<strong>da</strong> iyos momgebiani<br />

am sakiTxebze apelireba, radgan<br />

masac aqvs analogiuri saxis<br />

konfliqtebi Crdilo kavkasiaSi <strong>da</strong><br />

Tanac ufro meti. batonma kotem<br />

amasTanave <strong>da</strong>sZina, rom ar wydeba<br />

saqarTvelo<strong>da</strong>n rusuli bazebis<br />

gayvanis procesi <strong>da</strong> igi<br />

aucileblad bolomde miva. erTerTi<br />

studenti Tavis kiTxvaSi<br />

Seexo aSS-iranis garTulebul<br />

urTierTobebs <strong>da</strong> <strong>da</strong>interes<strong>da</strong>, Tu<br />

ra pozicias <strong>da</strong>ikavebs saqarTvelo<br />

im SemTxvevaSi Tu am qveynebs Soris<br />

omi <strong>da</strong>iwyeba. pasuxi iyo Semdegi,<br />

rom aSS aranair oms ar apirebs<br />

iranTan <strong>da</strong> mis mTavrobas arc raime<br />

saxis <strong>da</strong>xmareba uTxovia saqarTvelosaTvis.<br />

Bbolos batonma kotem<br />

kidev erTxel gamoxata Tavisi<br />

mowoneba aseTi didi interesisadmi<br />

studentebisa <strong>nato</strong>-s sakiTxebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong> gamoTqva imedi,<br />

rom saqarTvelo uaxloes momaval-<br />

Si miurTdeba MAP-s, ris Semdegac<br />

mokle droSi gavxdebiT Crdilo<br />

atlantikuri aliansis sruluflebiani<br />

wevri.<br />

masala moamza<strong>da</strong> giorgi astamaZem<br />

G<br />

11


<strong>nato</strong>-s sainformacio centris direqtori b-ni Tornike SaraSeniZe<br />

<strong>nato</strong>-saqarTvelos urTierTobebis Sesaxeb<br />

gamomdinare iqi<strong>da</strong>n, rom dRevandel dRes <strong>nato</strong>-sa <strong>da</strong> saqarTvelos<br />

Soris urTierToba aqtualuri gax<strong>da</strong>, ramdenime Tvis win saqarTveloSi,<br />

kerZod TbilisSi, gaixsna <strong>nato</strong>-s sainformacio centri, romlis mizania<br />

sazogadoebis informireba, Tu ra aris <strong>nato</strong>, ra nabijebi idgmeba<br />

saqarTvelos mxri<strong>da</strong>n am mimarTulebiT <strong>da</strong> ras moutans masSi gawevrianeba<br />

Cvens qveyanas. Aamgvari centri gaixsna baTumSi <strong>da</strong> uaxloes momavalSi igi<br />

gaixsneba TelavSi. ra Tqma un<strong>da</strong> TbilisSi arsebulma <strong>nato</strong>-s sainformacio<br />

centrma, romlis direqtori gaxlavT Tornike SaraSeniZe, sakmaod aqtiurad<br />

<strong>da</strong>iwyo aRniSnuli funqciis Sesruleba <strong>da</strong> intensiurad marTavs seminarebs,<br />

rogorc sainformacio centrSi, aseve umaRles saswavleblebSi. amgvari<br />

seminari ukve orjer Catar<strong>da</strong> ,,Tbilisis saxelmwifo universitetSi.”<br />

zemoaRniSnulisa <strong>da</strong> zoga<strong>da</strong>d <strong>nato</strong>-saqarTvelos urTierTobebis Sesaxeb,<br />

,,Tsu-s <strong>nato</strong>s mxar<strong>da</strong>mWer studentTa jgufis” erT-erTi wevri, irakli<br />

JorJoliani, gaesaubra <strong>nato</strong>-s sainformacio centris direqtors baton<br />

Tornike SaraSeniZes.<br />

_ batono Tornike, ra etapze<br />

imyofeba saqarTvelo <strong>nato</strong>-Si<br />

integraciis gzaze <strong>da</strong> ra valdebulebebi<br />

un<strong>da</strong> Seasrulos qveyanam<br />

masSi gasawevrianeblad?<br />

_ mogexsenebaT, rom Cven amJamad<br />

vasrulebT individualuri partniorobis<br />

samoqmedo gegmas (IPAP)<br />

romlis Sesrulebac sakmaod pozitiurad<br />

fasdeba, magram mxolod es<br />

gegma ar warmoadgens <strong>nato</strong>Si integraciis<br />

mTavar pirobas. ubralod<br />

IPAP-is warmatebulad ganxorcieleba<br />

gaadvilebs Cveni MAP-Si<br />

(gawevrianebis samoqmedo gegma)<br />

CarTvis perspeqtivas, magram,<br />

rogorc viciT, IPAP-i moiTxovs<br />

fun<strong>da</strong>menturi reformebis ganxorcielebis<br />

aucileblobas. erTi<br />

sityviT, IPAP-i moicavs yvela im<br />

sferos, romelTac agreTve moicavs<br />

MAP-i, ubralod icvleba valdebulebebi.<br />

ra Tqma un<strong>da</strong> gawevrianebis<br />

samoqmedo gegma ufro mkacri <strong>da</strong><br />

12


stan<strong>da</strong>rtulia, magram vimedovnebT,<br />

rom saqarTvelos Seswevs imis Zala,<br />

rom masac kargad gaarTvas Tavi <strong>da</strong><br />

misi ganxorcieleba ar gaiweleba<br />

ise, rogorc es mox<strong>da</strong> xorvatiis,<br />

makedoniisa <strong>da</strong> albaneTis SemTxvevaSi.<br />

Tumca un<strong>da</strong> iTqvas, rom<br />

ganwyoba aris Zalian optimisturi<br />

<strong>da</strong> rogorc saqarTvelos xelisufleba<br />

imedovnebs 2008 wels saqarTve<br />

lo <strong>da</strong>asrulebs im principebis <strong>da</strong><br />

moTxovnebis ganxorcielebas, rac<br />

saqarTvelos saSualebas miscems<br />

gaxdes <strong>nato</strong>-s sruluflebiani<br />

wevri. rogorc avRniSneT, MAP-is<br />

Sesruleba aris Zalian rTuli<br />

procesi, romelSic mTeli sazogadoeba<br />

<strong>da</strong> yvela uwyeba un<strong>da</strong> iyos<br />

CarTuli. is emsaxureba, rogorc<br />

<strong>nato</strong>-Si integracias, aseve saxelmwi<br />

fo interesebs, es valdebuleba ki<br />

ar aris, aramed iseve Cven<br />

gvWirdeba. rogorc Cans, dRevandel<br />

dRes <strong>nato</strong>-Si integraciis motivacia<br />

aris Zalian didi, magram amisaTvis<br />

qveyana un<strong>da</strong> akmayofilebdes <strong>nato</strong>-s<br />

im stan<strong>da</strong>rtebs, romlebic gulisxmoben:<br />

samxedro stan<strong>da</strong>rtebis<br />

Tavsebadobas <strong>nato</strong>s stan<strong>da</strong>rtebis<br />

Sesabamisad, demokratiis dones,<br />

ekonomikur stabilurobasa <strong>da</strong>, rac<br />

mTavaria, qveyana un<strong>da</strong> gamoricxavdes<br />

yovelgvari diqtatoruli<br />

reJimis arsebobas.<br />

saubari imaze, rom <strong>nato</strong>-s<br />

mxolod saqarTvelo sWirdeba <strong>da</strong><br />

meti araferi, arsworia. marTalia<br />

Cven gagvaCnia saintereso geopolitikuri<br />

mdebareoba, magram marto<br />

amaze ar un<strong>da</strong> gavamaxviloT<br />

yuradReba. uzbekeTis magaliTs Tu<br />

gaviTvaliswinebT, romelic IPAP-is<br />

programas asruleb<strong>da</strong>, andiJanis<br />

cnobili movlenebis Semdgom, aSS-m<br />

saerTod gawyvita masTan kavSiri <strong>da</strong><br />

IPAP-is Sesrulebis va<strong>da</strong>mac ganusazRvreli<br />

vadiT ga<strong>da</strong>iwia. CvenTvis<br />

mTavaria ar gadvuxvioT im<br />

demokratiul gzas, romelze<strong>da</strong>c<br />

amJamad Cveni qveyana imyofeba, rac<br />

Seexeba IPAP-isa <strong>da</strong> MAP-is<br />

warmatebulad ganxorcielebas, amisaTvis<br />

bevri samuSaos Sesrulebaa<br />

saWiro. marTalia aris <strong>da</strong> iqneba<br />

calkeuli xarvezebi <strong>da</strong> naklovanebebi,<br />

magram tendencia aris swori.<br />

naklovanebebi momavalSi aucileblad<br />

gamoswordeba, magram<br />

mTavaria <strong>da</strong>debiTi tendenciis arseboba.<br />

_ ramdenad mniSvnelovania<br />

saqarTvelosaTvis <strong>nato</strong>-Si gawevrianeba?<br />

_ Tu gaviTvaliswinebT imas, rom<br />

<strong>nato</strong> iTvleba yvelaze warmatebul<br />

samxedro aliansad <strong>da</strong> mniSvnelovan<br />

rols TamaSob<strong>da</strong> civi omis<br />

periodSi, mas ar mouwia me-5 muxlis<br />

gamoyeneba, rac mis did avtoritetze<br />

mianiSnebs. organizacias<br />

dResac aqvs didi avtoriteti,<br />

romelmac kargad <strong>da</strong>icva partniori<br />

qveynebis <strong>usafrTxoeba</strong> – vimedovnebT,<br />

rom ase iqneba saqarTvelos<br />

SemTxvevaSic. Tumca, <strong>nato</strong> <strong>da</strong> misi<br />

<strong>da</strong>xmareba es ar aris mTavari.<br />

mniSvnelovania is, rom saqarTvelo<br />

ubrundeba demokratiul samyaros.<br />

mTavaria Cvenma qveyanam am gzi<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong> am miswrafebi<strong>da</strong>n ar ga<strong>da</strong>uxvios.<br />

rac Seexeba 90-ian wlebs, rodesac<br />

qveyanaSi sufev<strong>da</strong> areuloba,<br />

sazogadoebaSi arsebob<strong>da</strong> azri, rom<br />

ai mova <strong>nato</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong>gvexmareba. es<br />

xSir SemTxvevaSi iyo ucodinarobis<br />

brali. <strong>nato</strong>sTan TanamSromloba ar<br />

gulisxmobs masSi avtomatur integracias,<br />

amisaTvis qveyana un<strong>da</strong> iyos<br />

Rirsi <strong>da</strong> akmayofilebdes im<br />

stan<strong>da</strong>rtebs, romlebic qveyanas am<br />

organizaciaSi gawevrianebis saSualebas<br />

micems. Ggar<strong>da</strong> amisa qveyana<br />

un<strong>da</strong> iyos ara marto usafrTxoebis<br />

momxmarebeli, aramed un<strong>da</strong> hqondes<br />

survili Tavisi wvlili Seitanos<br />

saerTaSoriso samSvidobo operaciebSi.<br />

Uun<strong>da</strong> aRiniSnos, rom <strong>nato</strong><br />

saqarTvelos aRiqvams, rogorc<br />

Rirseul partniors <strong>da</strong> endoba<br />

mas.Aamis magaliTia humanitaruli<br />

13


misiiT miwisZvriT <strong>da</strong>zaralebulTa<br />

<strong>da</strong>saxmareblad 2005 wlis Semodgomaze<br />

qarTvelTa samaSvelo<br />

razmis mivlineba pakistanSi. jgufi<br />

<strong>da</strong>kompleqtebuli iyo Sinagan<br />

saqmeTa saministrosa <strong>da</strong> jan<strong>da</strong>cvis<br />

saministros razmiT. Ggar<strong>da</strong> amisa,<br />

samaSvelo razmebi wargzavnili iyo<br />

TurqeTSi miwisZvris dros.<br />

saqarTvelo aqtiurad aris CarTuli<br />

saerTaSoriso samSvidobo opera<br />

ciebSic <strong>da</strong> konfliqtur zonebSi<br />

situaciis stabilizaciisaTvis mniSvnelovani<br />

wvlili Seaqvs. un<strong>da</strong><br />

aRiniSnos, rom qarTveli oficrebi<br />

kargad ergebian <strong>da</strong>savlur stan<strong>da</strong>rtebs.<br />

amgvarad, saqarTvelosaTvis<br />

<strong>nato</strong>-Si gawevrianeba Zalian mniSvnelovania,<br />

radganac <strong>nato</strong> ara<br />

mxolod samxedro, aramed faseulobaTa<br />

aliansicaa. mis wevr qveyanaSi<br />

<strong>da</strong>culi un<strong>da</strong> iyos pirovnebis<br />

Tavisufleba, kanonis uzenaesoba.<br />

saboloo jamSi sazogadoeba <strong>da</strong>fuZnebuli<br />

un<strong>da</strong> iyos Zlier demokratiul<br />

principebze <strong>da</strong> ara marto<br />

Zlier jarze.<br />

_ rogor fiqrobT, Cveni <strong>nato</strong>Si<br />

gawevrianebis Semdgom, rogori<br />

urTierToba <strong>da</strong>myardeba ruseTTan?<br />

_ rogorc viciT, ruseTi<br />

maqsimalurad cdilob<strong>da</strong> Seeferxebina<br />

baltiispireTis qveynebis<br />

<strong>nato</strong>-Si integracia <strong>da</strong> amisaTvis<br />

yovelgvar Rones xmarob<strong>da</strong>, magram<br />

saboloo jamSi Seegua am faqts.<br />

vfiqrob, rom ase iqneba saqarTvelos<br />

SemTxvevaSic. miT umetes, rom<br />

ruseTSic aris Wkviani xalxi,<br />

romelTa interesebSi Sedis kavkasiaSi<br />

stabiluri mdgomareobis arse<br />

bobis aucilebloba. ra Tqma un<strong>da</strong>,<br />

Tu kavkasiaSi aRikveTeba yovelgvari<br />

safrTxe, vgulisxmob terorizmis,<br />

trefikings <strong>da</strong> sxva saSiSro<br />

ebebs, maTTvis misaRebi iqneba samxreTiT<br />

saimedo mezoblis arseboba,<br />

magram maTi mxri<strong>da</strong>n saqarTvelos<br />

mimarT kvlav erTgvari nostalgiuri<br />

<strong>da</strong>mokidebuleba arsebobs.<br />

imedi maqvs, rom ruseTi adre Tu<br />

gvian konstruqciul dialogze<br />

wamova <strong>da</strong> saSualebas mogvcems<br />

kvlav ga<strong>da</strong>vdgaT iseTi mniSvnelovani<br />

nabijebi, rac viTarebas<br />

stabilurs gaxdis <strong>da</strong> urTierToba<br />

ufro pragmatuli gaxdeba. saerTod,<br />

ruseTs axasiaTebs erTi Tviseba _<br />

igi yovelTvis Cagrav<strong>da</strong> patara<br />

saxelmwifoebs <strong>da</strong> eridebo<strong>da</strong> ama Tu<br />

im problemis sajaro ganxilvas.<br />

baltiispireTis SemTxvevaSi, sa<strong>da</strong>c<br />

rusulenovan mosaxleobas (iseve<br />

maTi keTildReobisaTvis) Txovdnen<br />

eswavlad saxelmwifo ena, ruseTis<br />

mxri<strong>da</strong>n uaryofiTi gamoxmaureba<br />

mohyva, magram am SemTxvevaSi mas<br />

saqmis <strong>da</strong>Wera moux<strong>da</strong> iseT<br />

organizaciebTan, rogoric aris<br />

evrokavSiri <strong>da</strong> <strong>nato</strong>.<br />

_ ra mniSvneloba aqvs<br />

saqarTveloSi <strong>nato</strong>s sainformacio<br />

centris gaxsnas?<br />

_ am centris mizania <strong>nato</strong>-s Sesaxeb<br />

mosaxleobis informireba <strong>da</strong>, rac<br />

mTavaria, sazogadoebrivi azris<br />

Camoyalibeba saqarTveloSi. Cveni<br />

mizania sazogadoeba aqtiurad<br />

CavrToT gawevrianebis procesSi.,<br />

rac qveyanas <strong>da</strong>exmareba <strong>nato</strong>-sken<br />

mniSvnelovani nabijebi ga<strong>da</strong>dgas.<br />

_rogor apirebT sainformacio<br />

kampaniis gaSlas?<br />

_pirvel rigSi vgegmavT Jurnalistebs<br />

Soris <strong>da</strong> skolebSi movawyoT<br />

konkursi Temebis saxiT, sa<strong>da</strong>c<br />

<strong>nato</strong>ze <strong>da</strong>muSavdeba calkeuli<br />

Temebi, xolo gamarjvebuli <strong>da</strong>jildovdeba<br />

Sesabamisi prizebiT. Aaseve<br />

vapirebT <strong>nato</strong>s Tematikaze telega<strong>da</strong>cemebis<br />

<strong>da</strong> radioga<strong>da</strong>cemebis<br />

gaSvebas. mogexsenebaT, rom baTumSi<br />

gaixsna sainformacio centris fili<br />

ali. uaxloes momavalSi amgvari filiali<br />

gaixsneba TelavSic. Ggar<strong>da</strong><br />

amisa, amas winaT movawyveT Cveni<br />

pirveli sainformacio biuletinis<br />

prezentacia, vgegmavT videoklipis<br />

ga<strong>da</strong>Rebas, xolo zafxulSi<br />

14


koncertis Catarebas, sa<strong>da</strong>c axalgazrdebs<br />

<strong>da</strong>urigdebaT <strong>nato</strong>s maisurebi,<br />

raTa axalgazrdebSi <strong>nato</strong><br />

asocirdebodes garTobasa <strong>da</strong><br />

mxiarulobasTan.<br />

masala moamza<strong>da</strong> irakli JorJolianma<br />

rubrika samxedro Temaze<br />

rubrikis avtori<br />

dimitri silaqaZe<br />

TbilisSi “partnioroba mSvidobisaTvis”<br />

programis egidiT <strong>da</strong>gegmili RonisZiebebi<br />

Catar<strong>da</strong><br />

,,stabilurobis SenarCunebis operaciebis”<br />

programis (SSOP) farglebSi ori axali<br />

batalioni gaiwrTvna<br />

qarTuli artileriis SesaZleblobebi misi<br />

<strong>da</strong>arsebis me-13-e wlisTavze<br />

qarTuli aviaciis <strong>da</strong>mrtymeli Zala - Ми-24<br />

tipis Sveulmfrenebi<br />

TbilisSi “partnioroba mSvidobisaTvis” programis egidiT <strong>da</strong>gegmili<br />

RonisZiebebi Catar<strong>da</strong><br />

martis TveSi TbilisSi gaimarTa ,,partnioroba mSvidobisaTvis” programis<br />

egidiT <strong>da</strong>gegmili ori RonisZieba: seminari saxelwodebiT ,,sahaero<br />

operaciebi” <strong>da</strong> informaciuli sistemebis mravalerovnuli swavlebis<br />

<strong>da</strong>gegmvis konferencia “Combined Endeavor-2006”.<br />

saqarTvelo 1994 wli<strong>da</strong>n aqtiur monawileobas iRebs <strong>nato</strong>-s partnioroba<br />

mSvidobisaTvis programaSi (PFP).<br />

15


partnioroba mSvidobisaTvis aris ZiriTadi iniciativa, romelic<br />

warmodgenili iyo <strong>nato</strong>-s mier briuselis samitze 1994 wlis ianvarSi.<br />

partnioroba muSaobs politikuri <strong>da</strong> samxedro TanamSromlobis gafarToebagaRrmavebaze<br />

mTel evropaSi. <strong>nato</strong>-s yuradRebis centrSi iqneba partniorobis<br />

nebismieri aqtiuri wevri qveyana, Tu am ukanasknelis politikur<br />

<strong>da</strong>moukideblobas, teritoriul mTlianobas an <strong>usafrTxoeba</strong>s raime safrTxe<br />

emuqreba. saqarTvelom miiRo es mowveva <strong>da</strong> 1995 wels SemuSavebul iqna<br />

saqarTvelo-<strong>nato</strong>-s individualuri partniorobis programa (IPP) . partnioroba<br />

mSvidobisaTvis saqmianobebis ZiriTad sferos warmoadgens praqtikuli,<br />

uSiSroebisa <strong>da</strong> samxedro TanamSromloba.<br />

partniorobis konkretuli amocanebi Seicavs:<br />

• <strong>da</strong>xmarebas erovnuli Tav<strong>da</strong>cvis <strong>da</strong>gegmvasa <strong>da</strong> biujetis Seqmnis<br />

procesSi;<br />

• SeiaraRebul Zalebze demokratiuli kontrolis uzrunvelyofas;<br />

• SeZlebisunarianobasa <strong>da</strong> mzadyofnas gaeros xelmZRvanelobiTa <strong>da</strong><br />

euTo-s pasuxismgeblobiT Catarebul operaciebSi;<br />

• NATO-sTan samxedro TanamSromlobis ganviTarebas, erToblivi<br />

<strong>da</strong>gegmvis, wrTvnisa <strong>da</strong> mowesrigebuli varjiSebis Catarebas im<br />

mizniT rom gaZlierdes partnioroba mSvidobisaTvis<br />

Tanamonawileebis SesaZleblobebi, srulfasovnad Seasrulon<br />

samSvidobo, humanitaruli, samaSvelo, kvleviTi <strong>da</strong> Semdgomi<br />

SeTanxmebebis mixedviT gaTvaliswinebuli sxva operaciebi;<br />

• SeiaraRebuli Zalebis Tan<strong>da</strong>TanobiT ganviTarebas, raTa maT ukeT<br />

imoqmedon Crdilo-atlantikuri aliansis wevrTa jarebTan erTad.<br />

1996 wels pirvelma qarTulma samxedro qve<strong>da</strong>nayofma miiRo monawileoba<br />

partnioroba mSvidobisaTvis programis farglebSi gamarTul savele<br />

wvrTnebSi. am droi<strong>da</strong>n saqarTvelo aqtiurad monawileobs am egidiT<br />

gamarTul samxedro wvrTnebsa <strong>da</strong> swavlebebSi.<br />

rac Seexeba zemo aRniSnul samxedro swavlebebs, maTgan pirveli<br />

mimdinareoba<strong>da</strong> 21 Tebervli<strong>da</strong>n 2 martamde. Catar<strong>da</strong> erToblivi seminarebi<br />

saxelwodebiT ,,sahaero operaciebi” saqarTvelos Tav<strong>da</strong>cvis saministrosa<br />

<strong>da</strong> <strong>nato</strong>-s sahaero Zalebis SveulmfrenTa bazaze. swavlebis mizani <strong>nato</strong>-s<br />

sahaero operaciebis <strong>da</strong>gegmva <strong>da</strong> maTi stan<strong>da</strong>rtuli procedurebis<br />

ganxorcielebis Seswavla iyo. seminarSi ,,partnioroba mSvidobisaTvis”<br />

programis <strong>da</strong> xmelTaSua zRvis dialogis qveynebis warmomadgenlebi<br />

monawileobdnen.<br />

rac Seexeba kavSirgabmulobisa <strong>da</strong> informaciuli <strong>da</strong>gegmvis konferencias<br />

“Combined Endeavor -2006” 21 marts gaixsna <strong>da</strong> 4 dRe grZeldebo<strong>da</strong>. masSi<br />

<strong>nato</strong>sa <strong>da</strong> PFP-is 42 qveynis 237 warmomadgeneli monawileob<strong>da</strong>. swavleba<br />

16


,,partnioroba mSvidobisaTvis” programis farglebSi amerikis evrosardlobis<br />

<strong>da</strong>finansebiT xorcieldeba.<br />

konferencia gasul wlebSi Catarebuli swavlebebi<strong>da</strong>n miRebul<br />

gamocdilebas <strong>da</strong> Seqmnil monacemTa bazas emyareba. Mmravalerovnuli<br />

konferencia miznad isaxavs monawile qveynebs Soris kavSirgabmulobisa <strong>da</strong><br />

informaciuli sistemebis urTierTTavsebadobis miRwevas.<br />

saqarTveloSi <strong>da</strong>mgegmavi konferenciis <strong>da</strong>srulebis Semdeg swavlebebi 12-25<br />

maiss bosniasa <strong>da</strong> germaniaSi paralelur reJimSi Catardeba.<br />

saqarTvelo<strong>da</strong>n iq mekavSire specialistTa ori jgufi gaemgzavreba.<br />

monawileebi kavSirgabmulobisa <strong>da</strong> informaciuli sistemebis gamoyenebas<br />

Seiswavlian <strong>da</strong> saerTaSoriso stan<strong>da</strong>rtebs gaecnobian.<br />

partnioroba mSvidobisaTvis programaSi aqtiuri monawileoba udides<br />

rols iTamaSebs Crdilo-atlantikur sivrceSi gawevrianebis evoluciur<br />

procesSi <strong>da</strong> xels Seuwyobs saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebis<br />

Tavsebadobas <strong>nato</strong>s ZalebTan.<br />

,,stabilurobis SenarCunebis operaciebis” programis (SSOP) farglebSi<br />

ori axali batalioni gaiwrTvna<br />

<strong>da</strong>srul<strong>da</strong> ,,stabilurobis Senar-<br />

Cunebis operaciebis” programis<br />

morigi etapi. qarTul-amerikuli<br />

programiT 600-mde samxedro<br />

mosamsaxure momzad<strong>da</strong>. I <strong>da</strong> 2 qveiTi<br />

brigadebis lojistikuri uzrunvelyofis<br />

batalionebma wrTvnis oTx<br />

kviriani kursi gaiares. piradma<br />

Semadgenlobam amerikeli instruqtorebis<br />

<strong>da</strong>xmarebiT taqtikuri,<br />

sacecxle, topografiuli <strong>da</strong><br />

samxedro unarCvevebi Seiswavla.<br />

igive programis farglebSi 27<br />

marti<strong>da</strong>n amave batalionebis<br />

Stabebis mmarTvelobis wrTvnis<br />

procesi <strong>da</strong>iwyo.<br />

rac Seexeba zoga<strong>da</strong>d qarTulamerikul<br />

samxedro TanamSromlobas.<br />

am TanamSromlobas<br />

safuZveli Caeyara 1997 wels<br />

vaSingtonSi, sa<strong>da</strong>c xeli moewera<br />

CarCo SeTanxmebas ,,saqarTvelosa <strong>da</strong><br />

aSS-s mTavrobas Soris masobrivi<br />

ganadgurebis iaraRis gavrcelebis<br />

Tavi<strong>da</strong>n acilebis sferoSi <strong>da</strong><br />

Tav<strong>da</strong>cviTi <strong>da</strong> samxedro kavSirebis<br />

gaRrmavebis Sesaxeb” <strong>da</strong> romelic<br />

17


amoqmed<strong>da</strong> 1997w 10 noembers. 1998w<br />

SemuSav<strong>da</strong> TanamSromlobis gegma<br />

saqarTvelos Tav<strong>da</strong>cvis saministrosa<br />

<strong>da</strong> aSS-s Tav<strong>da</strong>cvis<br />

departaments Soris. amis Semdeg<br />

urTierToba kidev ufro gaRrmav<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> saqarTvelo miuerT<strong>da</strong><br />

,,gaerTianebuli sakontaqto gundebis<br />

programas” (joint contact team<br />

program) <strong>da</strong> CaerTo ,,usafrTxoebis<br />

sferoSi <strong>da</strong>xmarebis programis”<br />

saqarTvelosTvis aqamde <strong>da</strong>xurul<br />

qveprogramebSi, radgan saqarTvelo<br />

amoRebul iqna aSS-s ,,iaraRiT<br />

saerTaSoriso regulirebis sii<strong>da</strong>n.”<br />

aRniSnuli programebis kargad<br />

warmarTvisaTvis 1999w gaixsna<br />

amerikis evropuli sardlobis<br />

ormxrivi urTierTobis ofisi. amis<br />

Semdeg saqarTvelosa <strong>da</strong> aSS-s<br />

Soris mravali programa ganxorciel<strong>da</strong>,<br />

maT Soris aRsaniSnavia<br />

,,saqarTvelos wrTvnisa <strong>da</strong><br />

aRWurvis” programa (GTEP).<br />

amerikelma instruqtorebma am<br />

programis farglebSi qarTul<br />

armias 2500-ze meti samxedro<br />

gauwrTvnes <strong>da</strong> SeuiaraRes.<br />

swavlebebs uZRvebodnen amerikis<br />

evropuli Zalebis spec<strong>da</strong>ni-<br />

Snulebis Zalebis instruqtorebi.<br />

maT, gar<strong>da</strong> 2500 jariskacisa,<br />

swavlebebi Cautares 70 saStabo<br />

oficers. programa 2 wlis manZilze<br />

2002-<strong>da</strong>n 2004 wlebSi grZeldebo<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> amerikul mxares 64 milioni<br />

dolari <strong>da</strong>uj<strong>da</strong>. programis<br />

warmatebulad ganxorcielebis<br />

Semdeg amerikis SeerTebulma<br />

Statebma 2005 wels <strong>da</strong>iwyo axali<br />

,,SenarCunebisa <strong>da</strong> stabilurobis<br />

uzrunvelyofis operaciebis<br />

programis” (SSOP) ganxorcieleba,<br />

romlis farglebSic amerikuli<br />

mxare qarTul armias 4000<br />

jariskacs gauwrTvnis, rac sakmaod<br />

gaaZlierebs qarTul armias <strong>da</strong> did<br />

<strong>da</strong>xmarebas gauwevs qarTul jars<br />

<strong>nato</strong>-s stan<strong>da</strong>rtebze ga<strong>da</strong>sasvlelad.<br />

qarTuli artileriis SesaZleblobebi misi<br />

<strong>da</strong>arsebis me-13 wlisTavze<br />

15 marts saqarTvelos SeiaraRebulma Zalebma<br />

artileriis me-13-e wlisTavi aRniSna. Aam faqtTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT saartilerio brigadis teritoriaze<br />

sazeimo RonisZieba gaimarTa. ceremonialSi<br />

yvela qveiTi brigadis saartilerio qve<strong>da</strong>nayofebi,<br />

naRmtyorcnTa oceulebi <strong>da</strong> divizionebi monawileobdnen. Ppirad<br />

Semadgenlobas es dRe ministris pirvelma moadgilem mamuka ku<strong>da</strong>vam <strong>da</strong><br />

SeiaraRebuli Zalebis generaluri Stabis ufrosis moadgilem, generalma<br />

joni zariZem miuloca. RonisZiebeze mowveul stumarTa Soris saqarTveloSi<br />

akreditebuli samxedro ataSeebi iyvnen. samsaxureobrivi movaleobis<br />

keTilsindisierad <strong>da</strong> profesionalurad SesrulebisaTvis artileristebi<br />

generaluri Stabis xelmZRvanelobam sapatio sigelebiT <strong>da</strong>ajildova. sazeimo<br />

ceremonialis <strong>da</strong>srulebas saartilerio teqnikis demonstrireba moyva.<br />

18


ac Seexeba zoga<strong>da</strong>d qarTuli artileriis<br />

istoras <strong>da</strong> dRevandel SesaZleblobebs, bolo<br />

wlebis ganmavlobaSi am mxriv bevri progresuli<br />

cvlileba SeimCneva <strong>da</strong> qarTul armiaSi artileria<br />

yvelaze Sorsmsrolel <strong>da</strong>nayofad iTvleba.<br />

qarTveli artleristebis pirveli sabrZolo<br />

gamoc<strong>da</strong> afxazeTis omSi mox<strong>da</strong> <strong>da</strong> eqspertTa<br />

SefasebiT am omSi yvelaze profesionalurad <strong>da</strong><br />

efeqturad saartilerio <strong>da</strong>nayofebi moqmedebdnen,<br />

risi ganmapirobebeli faqtori albaT is gaxl<strong>da</strong>T,<br />

rom TbilisSi aTwleulobis ganmavlobaSi<br />

arsebob<strong>da</strong> saartilerio saswavlebeli, Tumca<br />

arsebob<strong>da</strong> erTi didi nakli, qarTul armias SeiaraRebaSi<br />

TiTqmis ar hqon<strong>da</strong> TviTmavali<br />

saartilerio <strong>da</strong>nadgarebi, rac metoqes<br />

saSualebas aZlev<strong>da</strong> aRmoeCina qarTuli<br />

saartilerio cecxlis gaxsnis adgili <strong>da</strong><br />

oriod wuTSi sapasuxo <strong>da</strong>rtyma<br />

ganexorcielebina. drois mcire monakveTSi<br />

ki buqsirebad saartilerio <strong>da</strong>nadgars<br />

poziciis Secvla ar SeuZlia, rasac ver<br />

vityviT TviTmaval <strong>da</strong>nadgarebze. swored<br />

amitomac <strong>nato</strong>-s wevri qveynebis armiebi<br />

aqcents TviTmali saartilerio <strong>da</strong>nadgarebis brigadebis gaZlierebaze<br />

akaTeben. bolo wlebSi saqarTveloc igive gzas <strong>da</strong>adga. qarTul armiaSi<br />

yvelaZe Sorsmsroleli <strong>da</strong>nadgaria “Пион”-i <strong>da</strong> “2C195”, romelTa srolis<br />

manZili Sesabamisad 47,5km <strong>da</strong> 28,9kmia Tumca qarTuli armiis SeiaraRebaSi<br />

isini TiTo egzemplaris saxiT arseboben <strong>da</strong> amitom mxolod maT imedze<br />

yofna ar SeiZleba. amas emateba maTi met-naklebi teqnikuri gamarTuloba.<br />

Ggamomdinare aqe<strong>da</strong>n, qarTuli armiis saartilerio Zalebis imedi gaxlavT<br />

zalpuri cecxlis reaqtiuli <strong>da</strong>nadgari ВМ-21”gradi” <strong>da</strong> misi Cexuri<br />

modifikacia “RM-70”. am sabrZolo <strong>da</strong>nadgarebis ZiriTadi pliusi is gaxlavT<br />

rom, maT ZaluZT 40 raketa erTdroulad gauSvan 21 kilometris radiusSi<br />

mowinaaRmdegis poziciebisaken <strong>da</strong> umal Seicvalon sabrZolo pozicia.<br />

qarTul armiis rigebSi oficialuri monacemebiT 16 erTeuli ,,gradi”-a. amas<br />

emateba “RM-70”-ebis ricxvi <strong>da</strong> sakmaod soliduri raodenoba gamodis, Tumca,<br />

kavkasiaSi, es yvelaze mcire ricxvia, radganac azerbabaijans analogiuri 60<br />

sistema gaaCnia, xolo somxeTs 50-mde.<br />

qarTul SeiaraRebaSi bolo wlebSi gamoCn<strong>da</strong> sxva TviTmavali saartilerio<br />

<strong>da</strong>nadgarebic. 2005 wels Tav<strong>da</strong>cvis saministrom SeiZina <strong>da</strong>axloebiT erTi<br />

aTeuli 2C3 ,,akacia”, romlis sabrZolo SesaZleblobebi sakmaod<br />

STambeW<strong>da</strong>vad gamoiyureba. ,,akacias” SeuZlia 43,5 kg wonis msxvrevad-fugasuri<br />

Wurvi 17 kilometris siSoreze isrolos, xolo 27 kg-iani kumulatiuri Wurvi<br />

_ 4 km-ze. aparatSi ganTavsebulia 42 msxvrevad-fugasuri <strong>da</strong> 4 kumulatiuri<br />

Wurvi.<br />

19


qarTulma armiam CexeTSi SeiZina ramodenime saartilerio <strong>da</strong>nadgari “DANA”.<br />

mas aqvs 152 mm kalibris haubica, romelic avtomatur reJimSi iteneba <strong>da</strong><br />

wuTSi xuT gasrolas aswrebs. misi msxvrevad-fugasuri Wurvis moqmedebis<br />

radiusi 18,7 km-a, xolo aqtiur-reaqtiulis 30 km-s aRwevs. am <strong>da</strong>nadgaris kidev<br />

erTi pliusi is gaxlavT, rom igi sakmaod maRal siCqares anviTarebs <strong>da</strong><br />

SeuZlia monawileoba miiRos ara mxolod saxmeleTo brZolebis dros,<br />

aramed sazRvao sanapiros <strong>da</strong>cvisas. Tumca mTavari ara mxolod didZali<br />

sabrZolo teqnikis yolaa, aramed maTi kargi eqspluatacia, rac moiTxovs<br />

intensiur wrTvnebs <strong>da</strong> swavlebebs, romlis drosac artileristebic Tavis<br />

ostatobas <strong>da</strong>xvewen <strong>da</strong> teqnikac ar <strong>da</strong>iJangeba farexSi dgomiT. Aam mxriv,<br />

bolo periodSi, sasikeTo nabijebi ga<strong>da</strong>idga <strong>da</strong> mravali wrTvna <strong>da</strong> swavleba<br />

Catar<strong>da</strong>. maT Soris yvelaze grandiozuli iyo 2005 wlis aprilSi Catarebuli<br />

erTTviani wrTvnebi koduri saxelwodebiT ,,cecxlovani muSti 2005”.<br />

wrTvnebSi monawileoba miiRo 1300-mde artileristma, romlebic ZiriTa<strong>da</strong>d<br />

kontraqtiT ayvanili samxedroebi arian, rac albaT kidev erTi stimulia<br />

ismisa, rom isini Tavis saqmes profesiul doneze Seasruleben.<br />

qarTuli aviaciis <strong>da</strong>mrtymeli Zala - Ми-24 tipis<br />

Sveulmfrenebi<br />

20


adre Tu artilerias omis RmerTi<br />

ewodebo<strong>da</strong>, dRes es termini Tamamad<br />

SegviZlia vixmaroT aviaciis misamar<br />

TiT. misi saSualebiT brZola<br />

SegviZlia mowinaaRmdegis de<strong>da</strong>qalaq<br />

Si ga<strong>da</strong>vitanoT, <strong>da</strong>vbomboT mtris<br />

poziciebi, javSanteqnika, strategiuli<br />

obieqtebi, cocxali Zala <strong>da</strong><br />

ase Semdeg, magram yovelive es<br />

SesaZlebelia mxolod <strong>da</strong> mxolod<br />

Zlieri aviaciis pirobebSi. amitomac<br />

wamyvani <strong>da</strong> ara mxolod wamyvani<br />

saxelmwifoebis samxedro xelisufalni<br />

prioritetad aviaciis gaZlierebas<br />

irCeven. saqarTvelos samxedro-sahaero<br />

Zalebis <strong>da</strong>arsebis Tari-<br />

Ria 1992 wlis 19 seqtemberi. qarTuli<br />

samxedro-sahaero Zalebis Ziri-<br />

Tadi <strong>da</strong>niSnulebaa: saqarTvelos<br />

sahaero sivrcis <strong>da</strong>cva <strong>da</strong> kontroli;<br />

sahaero <strong>da</strong>zverva <strong>da</strong> informaciis<br />

mopoveba, SeiaraRebuli Zalebis<br />

sxva saxeobebis mxar<strong>da</strong>Weris<br />

uzrunvelyofa, sahaero evakuacia:<br />

samZebro <strong>da</strong> samaSvelo operaciebis<br />

Catareba; jarebis <strong>da</strong> samxedro<br />

tvirTebis sahaero ga<strong>da</strong>zidva. yvela<br />

am funqciis Sesruleba moiTxovs<br />

did teqnikur Zalisxmevas, rac<br />

iTvaliswinebs Zlier saaviacio<br />

parkis yolas, risganac qarTuli<br />

aviacia jerjerobiT Sorsaa. Tumca<br />

saqarTvelos xelisuflebis mier<br />

aRebuli kursi, <strong>nato</strong>Si integraciisaken<br />

swrafva <strong>da</strong> Zlieri<br />

samxedro Zalebis Camoyalibeba<br />

iZleva optimizmis saSualebas imisa,<br />

rom qarTuli aviacia uaxloes<br />

momavalSi saTanado doneze<br />

<strong>da</strong>dgeba. am gzaze warmatebul<br />

nabijad Sefas<strong>da</strong> Ми-24 tipis <strong>da</strong>mrty<br />

meli Sveulmfrenebis Sesyidva <strong>da</strong><br />

maTgan calkeuli saaviacio eskadriliis<br />

Camoyalibeba. Uupriani<br />

iqneba Tu mkiTxvels gavacnobT am<br />

marTlac <strong>msoflio</strong>Si erT-erTi<br />

uZlieresi Sveulmfrenis istorias<br />

<strong>da</strong> sabrZolo SesaZleblobas, ris<br />

Semdegac albaT TvalnaTliv gamoCndeba<br />

Tu ra pliusia qarTuli<br />

armiisTvis am sabrZolo aparatis<br />

sakuTar SeiaraRebaSi yola.Ggasuli<br />

saukunis 60-iani wlebis SuaxanebSi<br />

vietnamis omSi pentagonma pirvelad<br />

gamoiyena sabrZolo Sveulmfreni<br />

AM-1 ,,hiu kobra”, amas moyva sabWoTa<br />

kavSiris sapasuxo nabiji <strong>da</strong> 1967<br />

wli<strong>da</strong>n <strong>da</strong>iwyo sabrZolo Sveulmfrenis<br />

Ми-24 ,,krokodilis” proeqtireba.<br />

pirveli gafrena Sveulmfrenma<br />

1969 wels Seasrula. misi<br />

seriuli warmoeba ki 1971 wli<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong>iwyo <strong>da</strong> 1992 wlamde gagrZel<strong>da</strong>.<br />

am drois ganmavlobaSi sxva<strong>da</strong>sxva<br />

modifikaciis 2300-mde Ми-24 iqna<br />

awyobili. Sveulmfreni misi Seqmnis<br />

dRi<strong>da</strong>n monawileob<strong>da</strong> <strong>msoflio</strong>Si<br />

mimdinare sxva<strong>da</strong>sxva intensivobis<br />

TiTqmis yvela konfliqtSi <strong>da</strong><br />

iTvleba am klasSi <strong>msoflio</strong>Si erTerT<br />

saukeTeso safren aparatad,<br />

razec albaT ukeTesad metyvelebs<br />

misi sabrZolo SesaZleblobebi.<br />

sabrZolo-satransporto Sveulmfrenis Ми-24-is maqsimaluri asafreni masa 12 tonas<br />

aRwevs, Sveulmfrens uyenia ori, TiToeuli 2200 cx.Z-is simZlavris turboxraxniani<br />

Zrava. frenis maqsimaluri siCqare 335 km/sT-s aRwevs, kreiseruli ki - 270km/sT.<br />

frenis maqsimaluri siSore 1000km-ia, xolo sabrZolo moqmedebis radiusi 290<br />

kilometramde. frenis maqsimaluri simaRle 6000 metrs aRwevs. sabrZolo aparatis<br />

ekipaJi 3 kacisgan Sedgeba, Sveulmfrenis SeiaraRebas warmoadgens erTi 12,7 mm.<br />

tyviamfrqvevi an 30 mm qvemexi, 80 cali C-8 tipis reaqtiuli Wurvi an 57 mm.<br />

kalibriani 127 cali C-8 tipis raketa, frTebis boloSi ki oTxi marTvadi<br />

tanksawinaaRmdego raketa ekideba, xolo Sveulmfrenis bolo modifikaciebi<br />

aRWurvilia 2 C-60 tipis ,,haeri-haeri” klasis raketebiT, Sveulmfrens aseve SeuZlia<br />

ga<strong>da</strong>iyvanos 24 medesante an 12 <strong>da</strong>Wrili.<br />

21


qarTul armiaSi pirveli Ми-24 -is<br />

Sveulmfrenebi afxazeTis omis win<br />

gamoCn<strong>da</strong>, rodesac saqarTvelos<br />

maSindelma xelisuflebam eqvsi am<br />

tipis Sveulmfreni SeiZina rusi<br />

samxedroebisgan Telavis aerodromze,<br />

sa<strong>da</strong>c im droisaTvis rusuli<br />

baza iyo ganTavsebuli. es Sveulmfrenebi<br />

omis <strong>da</strong>wyebisTanave<br />

CaerTnen sabrZolo moqmedebebSi,<br />

isini aqtiur monawileobas iRebdnen<br />

gagris, oCamCirisa <strong>da</strong> soxumis<br />

<strong>da</strong>cvaSi. qarTvelma pilotebma<br />

araerTi warmatebuli sabrZolo<br />

gafrena ganaxorcieles, magram 3<br />

Ми-24 Camogdebul iqna, rasac mohyva<br />

iseTi saxelovani <strong>da</strong> gamocdili<br />

mfrinavebis <strong>da</strong>Rupva rogorebic<br />

iyvnen: jimi maisuraZe, mamuka<br />

gelaSvili, abaqar magomedovi <strong>da</strong><br />

sxvebi. afxazeTis omis Semdeg<br />

<strong>da</strong>rCenili sami qarTuli Ми-24<br />

ukrainaSi gagzavnes kapitaluri<br />

remontisaTvis., sa<strong>da</strong>c rogor<br />

samxedro eqsperti irakli ala<strong>da</strong>-<br />

Svili aRniSnavs Sveulmfrenebi<br />

iZulebul ,,finansur tyveobaSi” 5<br />

weli imyofebodnen <strong>da</strong> sanam<br />

saqarTveloSi axali xelisufleba<br />

ar movi<strong>da</strong>, am sabrZolo aparatebis<br />

remontis Tanxis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong> aravin<br />

indoma. Sveulmfrenebi saqar-<br />

TveloSi 2004 wlis gazafxulze<br />

<strong>da</strong>brundnen. swored am ,,mfrinavi<br />

niangebis” gamoCenam didi roli<br />

Seasrula aslan abaSiZis reJimis<br />

fsiqologiur gatexvaSi. aWaraSi<br />

mimdinare procesebis <strong>da</strong>srulebi<strong>da</strong>n<br />

mcire xanSi erTma Ми-24-ma aWaris<br />

mTebSi avaria ganica<strong>da</strong>, magram es<br />

avaria sabednierod umsxverplod<br />

<strong>da</strong>srul- <strong>da</strong>, es Sveulmfreni mas<br />

Semdeg ,,TbilaviamSenis” saamqroSi<br />

imyo- feba, magram misi aRdgena<br />

mizanSe- wonilad ar CaTvales<br />

<strong>da</strong>zianebis xarisxi<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />

Tumca misi saTa<strong>da</strong>rigo nawilebad<br />

gamoyeneba SeiZleba. avariagancdili<br />

Ми-24 maleve uzbekeTSi nayidma<br />

igive tipis Sveulmfrenma Caanacvla.<br />

Amas <strong>da</strong>emata 3 erTeuli Ми-24,<br />

romlebic ukrainaSi iqna SeZenili<br />

2005wlis gazafxulze <strong>da</strong> qarTul<br />

armiaSi ,,mfrinavi niangebis” ricxvi<br />

eqvsamde gaizar<strong>da</strong>. amas <strong>da</strong>emata<br />

samxedro personalis socialuri<br />

pirobebis gaumjobeseba. mfrinavebs<br />

gaezar<strong>da</strong>T xelfasebi, samxedro<br />

aviaciisaTvis gamoyofili iqna didi<br />

raodenobiT saaviacio sawvavi,<br />

ramac qarTvel mfrinavebs<br />

saSualeba misca efrinaT bevrad<br />

meti <strong>da</strong> Sesabamisad <strong>da</strong>exve- waT<br />

safrenosno ostatobis done,<br />

mieRoT monawileoba sxva<strong>da</strong>sxva<br />

formatiT mimdinare samxedro<br />

wrTvnebsa <strong>da</strong> swavlebebSi, garemontebuli<br />

iqna sahaero Zalebis<br />

marneulis baza <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwyo sxva<br />

sahaero bazebis SekeTebis procesi.<br />

am yvelafris Semdeg ki Tamamad<br />

SegviZlia vTqvaT, rom qarTul<br />

samxedro-sahaero ZalebSi Ми-24<br />

tipis Sveulmfrenebis calkeuli<br />

saaviacio eskadrilia, erT-erTi<br />

yvelaze brZolisunariani <strong>da</strong><br />

mobiluri <strong>da</strong>nayofia <strong>da</strong> yovelTvis<br />

mzad aris uzrunvelyos qveynis<br />

<strong>usafrTxoeba</strong>.<br />

saqarTvelos parlamentis sagareo urTieTobaTa komiteti,<br />

0118.rusTavelis gamziri #8, Tbilisi, saqarTvelo<br />

tel: (995 32) 93 56 53, faqsi: (995 32) 92 02 76<br />

el-fosta: vasili@parliament.ge, irakli27@gmail.com<br />

22

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!