อ่านหนังสือ - กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง

ดินสอเขียนลงบนปายพลาสติกไดเชนเดียวกัน ปายควรมีขนาดที่พอเหมาะกับขวดหรือภาชนะที่บรรจุ
ตัวอยาง รายละเอียดที่เขียนในปายควรมีดังนี้ คือ วันที่เก็บตัวอยาง (date of collection) สถานที่ (locality)
ความลึก (depth) เครื่องมือ (gear) ผูเก็บรวบรวม (collector) สวนรายละเอียดขอมูลอื่น ๆ ควรจดบันทึกลง
ในสมุดบันทึกแยกตางหาก โดยพยายามจดขอมูลใหมากที่สุด เชน ลักษณะพื้นทะเล ละติจูด ลองติจูด
การแยกกลุมสัตวอยางคราว ๆ (Sorting)
เมื่อทําการรวบรวมตัวอยางในสนามไดแลว ควรจะทําการแยกกลุมสัตวออกอยางคราว ๆ (sorting)
เสียกอนจากนั้นจึงนําไปทําการคงสภาพใหเร็วที่สุด เพราะตัวอยางจะเนาสลาย (autolysis) ไดอยางรวดเร็ว
โดยเฉพาะในทะเลแถบรอนอยางประเทศไทย ตัวออนแพลงกตอนโดยปกติสามารถคงสภาพไดทันที
หลังจากเก็บรวบรวมได แตตัวอยางสัตวทะเลหนาดินตองทําการลางตะกอนดินหรือสิ่งสกปรกอื่น ๆ ออก
เสียกอน และสัตวบางกลุมตองทําใหชาหรือสลบกอนที่จะทําการคงสภาพซึ่งจะไดกลาวตอไป
การแยกกลุมสัตวคราว ๆ นี้โดยปกติจะแยกออกเปนกลุมตามไฟลัม (Phylum) หรือต่ํากวา เชน แยก
ออกเปนกลุม Porifera, Coelenterata (แยกยอยเปนชั้น (Class) Anthozoa และกลุมอื่น ๆ),
Brachiopoda, Mollusca (แยกยอยเปนชั้น Cephalopoda, Bivalvia, Gastropoda, Monoplacophora,
Polyplacophora, และ Scaphopoda), Polychaeta, Crustacea (แยกยอยเปนชั้น Decapoda,
Stomatopoda และกลุมอื่น ๆ), Echinodermata (แยกออกเปนชั้น Asteroidea, Crinoidea,
Echinoidea, Holothuroidea และ Ophiuoirdea) และ Fishes เปนตน
เมื่อนําตัวอยางที่เก็บรวบรวมไดจากภาคสนามเขายังหองปฏิบัติการ ตัวอยางบางกลุมก็ตองทําการ
แยกคัดออกเปนกลุมยอย ๆ ลงไปอีกเทาที่จะทําได ซึ่งตัวอยางที่มีขนาดเล็กตองทําการจําแนกภายใตกลอง
จุลทรรศน เชน กลุม Crustacea แยกยอยกลุมอื่น ๆ เปนชั้น Branchipoda, Copepoda, Cirripedia,
Ostracoda และอันดับ Amphipoda, Cumacea, Isopoda, Mysidacea, Tanaidacea และกลุม
crustaceans อื่น ๆ เปนตน
การเตรียมตัวอยางและเก็บรักษาสัตวทะเล
เมื่อทําการแยกกลุมออกคราว ๆ แลว จากนั้นนํามาเก็บรักษาสภาพ แตเนื่องจากการศึกษาทางดาน
อนุกรมวิธาน สัตวแตละกลุมจะมีลักษณะโครงสรางแตกตางกันออกไป การเก็บรักษาตัวอยางเพื่อใหได
ตัวอยางที่ดี จึงตองใชวิธีการแตกตางกันโดยขึ้นอยูชนิดของกลุมสัตว ขั้นตอนในการเตรียมตัวอยางและเก็บ
รักษาสัตวทะเลที่จะกลาวตอไปนี้มีขั้นตอนใหญ ๆ อยู 3 ขั้นตอนดวยกัน คือ
1. การทําใหสัตวสลบหรือชา (Narcotization, Relaxation, Anaesthetization)
2. การคงสภาพ (Fixation)
3. การเก็บรักษาถาวร (Preservation)
3