อ่านหนังสือ - กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง

นํามาเก็บรักษาในแอลกอฮอลที่มีความเขมขนสูง มักจะเหี่ยวยนเนื่องจากการสูญเสียน้ําภายในตัว
ดังนั้นอาจจะหลีกเลี่ยงไดโดยครั้งแรกแชตัวอยางสัตวไวในแอลกอฮอลที่มีความเขมขน 30% ประ-
มาณ 2–3 ชม. จากนั้นเปลี่ยนเปนแอลกอฮอล 50% ประมาณ 2–3 ชม. เชนเดียวกัน จากนั้นจึงนําไป
เก็บรักษาไวในแอลกอฮอล 70%
สําหรับตัวอยางที่คงสภาพดวยฟอรมาลิน เมื่อนํามาเก็บรักษาดวยแอลกอฮอลควรลางตัวอยางดวยน้ํา
หลาย ๆ ครั้ง เพื่อมิใหเกิดตะกอนขาวของน้ําทะเลที่ใชเจือจางฟอรมาลิน ในประเทศไทยแอลกอฮอลสามารถ
จัดซื้อไดจากโรงงานสุรากรมสรรพสามิต เปนแอลกอฮอลที่มีความเขมขน 95% ดังนั้นเวลาใชควรผสมความ
เขมขนใหถูกตอง การเจือจางแอลกอฮอลมีสัดสวนผสมดังนี้
%ความเขมขนที่ตองการ % ปริมาตรของ Ethyl alcohol ที่ใช %ปริมาตรของน้ํา
70 76.9 23.1
75 81.2 18.8
80 85.4 14.6
85 89.5 10.5
90 93.2 6.8
สัตวตัวอยางที่เก็บรักษาในแอลกอฮอลนั้นมักมีการเติมกลีเซอรีน (Glycerine) ลงไปสักเล็กนอย
เพื่อชวยปองกันการสูญเสียน้ําในตัวสัตวเมื่อแอลกอฮอลระเหยไปและชวยใหแอลกอฮอลระเหยนอยลง ชวย
ปองกันมิใหสัตวที่มีลําตัวออนนุมเกิดแข็งตัวขึ้นเชนที่เกิดในการเก็บรักษาดวยฟอรมาลิน และนอกจากนี้กลี-
เซอรีนยังเปน clearing agent ทําใหตัวอยางสัตวใสขึ้น กลีเซอรีนไมควรใชกับภาชนะจุกคอรค (cork)
เพราะจะนําเอา Tonnic acid และรงควัตถุ (pigment) ออกมา สวนขอเสียของแอลกอฮอล คือจะละลายสี
จากตัวสัตว ดังนั้นกอนการเก็บรักษาตัวอยางในแอลกอฮอลควรจะมีการถายรูปสัตวตัวอยางเอาไว หรือ
บันทึกลักษณะสีสรรไวใหครบถวน สารเก็บรักษาตัวอยางที่ดีอีกอยางหนึ่งคือ Tempere’s solution ซึ่งใช
ในการเก็บรักษาสัตวทะเลไดแทบทุกชนิด มีสูตรดังนี้
น้ํา 46 มิลลิลิตร
95% เอทานอล (Ethanol) 38 มิลลิลิตร
กลีเซอรีน (Glycerine)
6 มิลลิลิตร
ฟอรมาลิน (Formalin)
10 มิลลิลิตร
3. Steedman’s Solution ใชกับตัวอยางพวกแพลงกตอน ตัวอยางแพลงกตอนที่รวบรวมไดจาก
ภาคสนามแลวผานการคงสภาพดวยฟอรมาลินประมาณ 7–8 วัน ควรเปลี่ยนน้ํายาเปน Steedman’s
Solution ซึ่งมีสวนผสมดังนี้
11