อ่านหนังสือ - กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง

วาฟอรมาลดีไฮดและฟอรมาลิน ขอที่ควรจดจํางาย ๆ คือ 40% ฟอรมาลดีไฮด เทากับ 100% ฟอรมา-
ลิน
ถาตองการเจือจางฟอรมาลิน ควรคํานึงถึงสัดสวนดังตัวอยางตอไปนี้ คือ
10% ฟอรมาลดีไฮด 10 สวนโดยปริมาตรของฟอรมาลินที่ยังไมไดเจือจางผสมกับน้ํา 30 สวน
โดยปริมาตร (หรือ 1 : 3)
4% ฟอรมาลดีไฮด 4 สวนโดยปริมาตรของฟอรมาลินที่ยังไมไดเจือจางผสมกับน้ํา 36 สวน
โดยปริมาตร (หรือ 1 : 9)
10% ฟอรมาลิน 10 สวนโดยปริมาตรของฟอรมาลินที่ยังไมไดเจือจางผสมกับน้ํา 90 สวน
โดยปริมาตร (หรือ 1 : 9)
5% ฟอรมาลิน 5 สวนโดยปริมาตรของฟอรมาลินที่ยังไมไดเจือจางผสมกับน้ํา 95 สวน
โดยปริมาตร (หรือ 1 : 19)
ดังนั้นอาจกลาวไดวา 10% ฟอรมาลินหรือ 4% ฟอรมาลดีไฮดเปนสารละลายที่มีความเขมขน
เดียวกัน
สําหรับฟอรมาลินที่ใชสวนมากจะมีปฏิกิริยาสลายตัวทําใหเกิดกรดขึ้น กรดนี้ คือ กรดฟอรมิก
(Formic acid) ดังสมการ
2CH 2 O (aq) + H 2 O —–————> CH 3 OH + CHOOH
(Formaldehyde)
(Methanol) (Formic acid)
ซึ่งสภาวะที่เปนกรดนี้จะทําลายตัวอยางที่มีสวนประกอบโครงสรางเปนพวกหินปูน (calcareous
structure) เชน แคลเซียมคารบอเนต (Calcium carbonate) สัตวทะเลที่มีโครงสรางเปนพวกหินปูน ไดแก
ปลิงทะเล ปะการังออน และฟองน้ําบางชนิด การคงสภาพหรือการเก็บรักษาตัวอยางสัตวทะเลเหลานี้จะใช
ฟอรมาลินไมได หากจําเปนตองใชก็ควรทําใหเปนกลาง (neutralize) เสียกอน การทําใหฟอรมาลินเปน
กลางมีหลายวิธีดวยกัน คือ
ก. ใสผงชอลก (Powder chalk) ใช 5 กรัม ตอฟอรมาลินที่ยังไมไดเจือจาง 1 ลิตร เขยาใหเขากัน
แลวนําไปกรอง
ข. ใสบอแรกซ (Borax, Sodium tetraborate) Na 2 B 4 O 7 7H 2 O ลงในฟอรมาลินเขมขน (ยังไมเจือ
จาง) 20 กรัม/ลิตร
สําหรับทั้งสองวิธีนี้เมื่อทําเสร็จ จะตองมีการทดสอบความเปนกรด-ดาง โดยใช indicator เชน
กระดาษลิตมัสหรือฟนอฟทาลีน (Phenolphthalein) เพราะวาสารละลายที่ไดจะเปนกลางเพียงชั่วคราว
เทานั้น เมื่อเก็บไวเปนระยะเวลานานจึงตองมีการทดสอบอยูเสมอ
ค. ใสเฮกซามีน (Hexamine, Hexamethylene tetramine) C 6 H 12 N 4 ลงในฟอรมาลินเขมขนใน
สัดสวน 200 กรัม/ลิตร วิธีการนี้จะให pH ที่คงที่โดยถาวร ซึ่ง pH จะมีคาประมาณ 7.8
7