06.10.2014 Views

ratom avtonomia?

ratom avtonomia?

ratom avtonomia?

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

eqspertis<br />

azriT<br />

qarTvelebs qcevis wesi da eTika<br />

aravisgan gveswavleba<br />

Tbilisis<br />

universiteti<br />

winasaarCevno kampania Zalas ikrebs... miuxedavad imisa, rom sastumro<br />

`qorTiad mariotSi~ aSS-is erovnul-demokratiuli institutis mier SemuSavebul<br />

qcevis kodeqss yvela politikurma partiam moawera xeli, opozicia<br />

mainc avobs da xelisuflebas gvarianad lanZRavs. opoziciam erTianobis<br />

SenarCuneba ver SeZlo, amitom dapirispirebis radikalur xexrs mimarTa.<br />

yvela cdilobs – ganmasxvavebeli niSa moZebnos, raTa amomrCevlisTvis<br />

gasagebi gaxdes – <strong>ratom</strong> dauWiros mxari konkretulad ama Tu im partias.<br />

rogorc aRmoCnda Crdilovani kabineti srulfasovnad dakompleqtebuli<br />

jer arc erT politikur Zalas ar aqvs. winasaarCevno programebis prezentaciiT<br />

naklebad Tu ixibleba sazogadoeba, romelic opoziciis daqsaqsvam,<br />

cota ar iyos, daabnia da verc did gansxvavebas xedavs partiaTa ideologia-<br />

Si. amomrCevels axla arCevani ramdenime opoziciur Zalasa da xelisuflebas<br />

Soris aqvs gasakeTebeli. amitom rTulia prognozireba, vin moxvdeba<br />

parlamentSi da ra upiratesobiT? am Temebze Tsu-is profesori, eqsperti<br />

gia JorJoliani gvesaubreba:<br />

4<br />

nino kakulia<br />

_ batono gia, sainteresoa Tqveni<br />

mosazreba politikur partiaTa winasaarCevno<br />

strategiasTan dakavSirebiT.<br />

Tqveni azriT, sjobda Tu ara<br />

opozicias erTiani bloki Seeqmna, raTa<br />

amomrCevels ufro gaaadvileboda<br />

arCevanis gakeTeba xelisuflebasa da<br />

opozicias Soris, Tu TvliT, rom yvelam<br />

Tavisi ideologia unda warmoaCinos<br />

da damoukideblad ibrZolos<br />

arCevnebSi gasamarjveblad, rogorc es<br />

respublikelebma da leiboristebma<br />

gaakeTes?<br />

_ politikuri viTareba, rac dRes<br />

Camoyalibda, garkveulwilad konkretuli<br />

realobis adekvaturia. Teoriulad<br />

SeiZleba orive varianti misaRebi iyos.<br />

magaliTad, aSS-Si, inglisSi da sxvagan<br />

orpartiuli sistemebia da amomrCevlisTvis<br />

mxolod ori alternativa arsebobs.<br />

aris iseTi situacia, sadac mravali<br />

partia iRebs arCevnebSi monawileobas<br />

da, am TvalsazrisiT, danawevrebulia<br />

politikuri speqtri. demokratiuli<br />

viTarebisTvis Teoriulad orive<br />

varianti misaRebia, magram Cvens realobaSi,<br />

mgonia, rom amomrCevlisTvis mdgomareobas<br />

ori alternativis warmoCena<br />

ufro gaaadvilebda. anu gamoikveTeboda,<br />

uWers Tu ara mosaxleoba mxars im<br />

reJims, im wesrigs, romelic Cvens qveyanaSi<br />

arsebobs. politikuri speqtris<br />

danawevreba sazogadoebaSi iwvevs<br />

garkveul eWvebs, nihilizms...<br />

maSin, rodesac yvela politikuri<br />

partia, romelic opoziciaSia, acxadebs,<br />

rom misTvis mTavari sakiTxia reJimisa<br />

da arsebuli wesrigis miuRebloba, aseT<br />

SemTxvevaSi mosaxleobisTvis, nawilisTvis<br />

mainc, gaugebari SeiZleba iyos<br />

maTi dayofa. Tu maTi mTavari mizani aris<br />

am sistemis Secvla, maSin ra saWiroa es<br />

dayofa? romeli politika unda avirCioT?<br />

_ es kiTxvebi ukve gaCnda da es<br />

logikuricaa. zogi Tvlis, rom Tu Cven<br />

ar SevarCieT programebi, ar ganvasxvaveT<br />

erTmaneTisgan winasaarCevno dapirebebi,<br />

maSin es dabali politikuri<br />

kulturis maCvenebelia. Cemi azriT, es<br />

arasworia, radgan aseT SemTxvevaSi<br />

politikur partiaTa programebi unda<br />

iyos gamokveTili, reprezentatuli...<br />

dRes bevri politikuri partiis programa<br />

erTmaneTs rom SeadaroT, Tundac<br />

es iyos xelisuflebis Tu sxva opoziciuri<br />

partiebisa, maTSi SeiZleba Zalian<br />

bevri saerTo aRmoaCinoT, Tumca gansxvavebasac<br />

naxavT. arsebiTi da mTavari<br />

ganmasxvavebeli _ es aris stili im<br />

politikisa, romelsac misdevs xelisufleba.<br />

saqarTvelos xelisuflebas arc<br />

erT programaSi ar uweria, rom sasamarTlo<br />

ar unda iyos damoukidebeli,<br />

magram misi ganacxadi, rom sasamarTlo,<br />

diax, damoukidebeli unda iyos _ aris<br />

mxolod deklaracia. sinamdvileSi es ar<br />

sruldeba da amas yoveldRiurad gaiZaxis<br />

opozicia. amdenad, winasaarCevno kampania<br />

mxolod programebisa da sityvebis<br />

Sejibri ar SeiZleba iyos. Tu arsebuli<br />

politika miuRebelia CvenTvis,<br />

maSin Cven yvelani amis mowinaaRmdege<br />

unda viyoT. Cemi azriT, arCevanis gasakeTeblad<br />

sjobda, opozicia gaerTianebuliyo<br />

RerZuli sakiTxebis irgvliv.<br />

_ sasurvelia Tu ara politikuri<br />

speqtris dayofa memarcxene da memarjvene<br />

orientaciis partiebad, raTa<br />

CvenTvisac naTeli gaxdes TiToeuli<br />

partiis ideologia arCevnebis win?<br />

_ memarjvene-memarcxened dayofa,<br />

rogorc es Tqven brZaneT, pirobiTia.<br />

aseTi dayofa arsebobda tradiciuli<br />

demokratiis qveynebSi, ZiriTadad evropis<br />

qveynebSi, magram igi arc SeiZleba<br />

SevadaroT CvenTan arsebul situacias.<br />

es aris TviTon mosaxleobis dayofa<br />

Sexedulebebis mixedviT: yvela muSa<br />

xmas aZlevda leiboristebs, magaliTad,<br />

inglisSi, socialistebs _ safrangeT-<br />

Si, social-demokratebs _ germaniaSi...<br />

inteligenciac memarcxeneebzea orientirebuli,<br />

xolo biznesSi Cabmuli mosaxleoba<br />

da konservatiulad ganwyobili<br />

sazogadoeba ufro metad memarjveneebze<br />

iyo orientirebuli... CvenTan ase<br />

namdvilad ar aris. sazogadoebas ar aqvs<br />

gacnobierebuli _ ginda Tu ara amas<br />

unda mivce xmao. es imitom ki ar xdeba,<br />

rom xalxs kultura ar aqvs, aramed imitom,<br />

rom memarcxeneebad da memarjveneebad<br />

dayofa CvenTan ise ar xdeba,<br />

rogorc es evropul qveynebSia. unda<br />

iTqvas, rom es tradiciuli dayofebi,<br />

garkveuli TvalsazrisiT, evropaSic ki<br />

ganicdis kriziss, Tumca ara imdenad,<br />

ramdenadac saqarTveloSi.<br />

evropaSi me-20 saukuneSi arc erTi<br />

muSa ar uyurebda imas, rogori lideri<br />

hyavda leiboristul partias. igi yvela<br />

SemTxvevaSi leiboristebs aZlevda xmas.<br />

saqarTveloSi ki xalxi partiis<br />

liderebs uyurebs da amis mixedviT<br />

iRebs gadawyvetilebas.<br />

saprezidento arCevnebis dros, miuxedavad<br />

imisa, rom ramdenime kandidati<br />

iyo, yvelasTvis naTeli iyo, rom es kandidatebi,<br />

garda mixeil saakaSvilisa,<br />

upirispirdebodnen, upirveles yovlisa,<br />

arsebul sistemas. saparlamento<br />

arCevnebis SemTxvevaSic mosaxleoba<br />

imas ufro met yuradRebas aqcevs, rom<br />

yvela maTgani am reJimis winaaRmdeg<br />

gamodis da ar ainteresebs ra gansxvavebaa,<br />

magaliTad, leiboristebsa da respublikelebs<br />

Soris.<br />

_ ramdenime xnis win qcevis kodeqss<br />

TiTqmis yvela politikuri partiis<br />

warmomadgenelma moawera xeli. ramdenad<br />

aucilebelia, winasaarCevno kampaniisas<br />

yvela maTganma daicvas es<br />

wesebi? aseT SemTxvevaSi, radikaluri<br />

poziciebis dafiqsireba ramdenad rTuli<br />

iqneba?<br />

_ me Zalian kritikulad var ganwyobili<br />

qcevis kodeqsis da im wesis mimarT,<br />

rasac xeli moewera. Cemi azriT, es<br />

Zalian Seuracxmyofelia qarTuli politikuri<br />

speqtrisTvis, romelsac erTi<br />

amerikuli instituti eubneba, rom ai,<br />

Tqven amas unda moaweroT xeli... e.i.<br />

Tqven xarT velurebi da me gaswavliT,<br />

rogor moiqceT! qarTvelebma SeiZleba<br />

yvelaferi ar vicodeT, magram qcevis<br />

wesi da eTika aravisgan gveswavleba. im<br />

radikalur dapirispirebebs, rac Cvens<br />

politikaSi xdeba, cxadia, arc erT qcevis<br />

kodeqsze xelis mowera ar uSvelis.<br />

noembris movlenebsa da opozicioner-<br />

Ta dadanaSaulebas ruseTis agentobaSi,<br />

ra Tqma unda, mohyveboda opoziciis<br />

radikaluri Sefasebebi da pasuxebi. ase<br />

rom, rogori politikacaa, politikos-<br />

Ta qcevac da brZolis xerxic Sesabamisia.<br />

politika ar aris, vTqvaT, keTilSobil<br />

qalTa pansioni, sadac qcevis wesebs<br />

aswavlian. politika aris brZola da am<br />

brZolaSi mTavaria esa Tu is jgufi ra<br />

principebs eyrdnoba sakuTari interesebis<br />

realizebisTvis.<br />

Cvens politikur speqtrs rom gadavxedoT,<br />

erTi ori wlis win zogi erTmaneTis<br />

mowinaaRmdege iyo, zogi ki dRes<br />

akritikebs imas, visac ramdenime xnis win<br />

mxars uWerda. magaliTad, is, rac ganaTlebis<br />

sferoSi ori wlis win miRwevad<br />

iTvleboda, dRes gakritikebulia<br />

TviT prezidentis mxridan, TiTqos es<br />

sxvam gaakeTa da ara am xelisuflebis<br />

warmomadgenelma.<br />

ase rom, es raRac qcevis wesebi, Cemi<br />

azriT, TamaSobs ritualur rols,<br />

romelic sinamdvileSi kavSirSi ar aris<br />

politikuri brZolis momaval perspeqtivasTan.<br />

_ magram debatebis nacvlad<br />

qarTveli politikosebi xSirad uSveri<br />

sityvebiT ilanZRebian xolme. am SemTxvevaSi<br />

ar unda SevaxsenoT maT, rom<br />

saWiroa eTikis dacva? magaliTad leiboristTa<br />

lideri Setevaze lanZRviT<br />

gadadis...<br />

_ dageTanxmebiT, rom uSveri da araeTikuri<br />

gamonaTqvamebi qarTul politikaSi<br />

blomadaa, magram ver vityvi imas,<br />

rom opoziciis mxridan es ufro xSirad<br />

xdeba. Tumca es imis brali rodia, rom<br />

romelimes am qcevis kodeqsze adre<br />

xeli mowerili ar hqonda. unda gavigoT,<br />

rom es Cveni realobaa, rac ufro populisturia.<br />

programuli da institucionaluri<br />

politikis gatarebis SesaZleblobas<br />

arsebuli sistema zRudavs.<br />

aqedan iwyeba radikaluri dapirispireba,<br />

rogorc erTi, ise meore mxridan,<br />

swored amis gamo iRebs diskusia aseT<br />

mwvave formebs. rasac Tqven meubnebiT,<br />

imas hgavs, bavSvebs rom eubnebian: modiT,<br />

ra, cudi sityvebi ar vTqvaT da kargi<br />

sityvebi vTqvaTo.<br />

CemTvis, rogorc amomrCevlisTvis,<br />

arsebiTia _ Seicvalos arsebuli politika<br />

_ es aris yvelaze mTavari. Tu<br />

CvenTvis es meorexarisxovania da prioritetad<br />

migvaCnia _ avirCioT is adamiani,<br />

romelic zrdilobianad laparakobs<br />

an ganaTlebulia, maSin am politikosebidan<br />

arc erTi politikaSi ar unda<br />

iyos. saqarTveloSi ramdenic gnebavT,<br />

imdenia zrdilobiani da ganaTlebuli<br />

adamiani... saqme sxva rameSia _ politikur<br />

brZolaSi dasaSvebia yvela is me-<br />

Todi, romelic gamarjvebas mogitans da<br />

es politikosebma Zalian kargad ician.<br />

_ inga grigolias gadacemaSi politikuri<br />

partiebis liderebs eZlevaT<br />

xolme Sansi – warmoaCinon TvianTi<br />

Crdilovani kabineti da samoqmedo<br />

programa. xom ar grCebaT STabeWdileba,<br />

rom maTi kadrebi am xelisuflebis<br />

seriozul alternativas ar warmoadgens<br />

da samoqmedo gegmebic didad ar<br />

gansxvavdeba erTmaneTisgan?<br />

_ kidev erTxel aRvniSnav, rom es<br />

aris raRac moCveneba da tyuili, vinc<br />

am programebze laparakobs da ambobs,<br />

rom me ufro lamazi programa maqvs.<br />

amas aranairi kavSiri ar aqvs imasTan _<br />

sinamdvileSi, esa Tu is partia ra politikas<br />

ganaxorcielebs. xom giTxariT,<br />

absoluturad erTi da igive uweriaT<br />

sasamarTlos damoukideblobaze nacionalur<br />

moZraobasac da yvela opoziciur<br />

partias Tavis programaSi... am<br />

SemTxvevaSi amomrCevelma unda gadawyvitos<br />

_ vis ufro metad endoba, vin<br />

ufro metad SeZlebs imis ganxorcielebas,<br />

rasac ambobs. programebis Sejibri<br />

aris xalxis kidev erTi motyueba. magaliTad,<br />

saprezidento arCevnebis<br />

dros xalxis dasaqmeba gaxda xelisuflebis<br />

prioriteti. oTxi wlis ganmavlobaSi<br />

<strong>ratom</strong> ar iyo es dasaqmeba an siRaribis<br />

daZleva prioritetebi? ukve<br />

naTelia, rom Cveni programebi mibmuli<br />

ar aris romeliRac socialur<br />

jgufebTan, anu ar keTdeba is, rac<br />

xalxs realurad unda.<br />

germaniis konstituciaSi weria, rom<br />

partia aris xalxis interesebis gamomxatveli<br />

organizacia, saqarTveloSi partiebi<br />

ki politikuri ZalauflebisTvis<br />

mebrZoli politikuri organizaciebia.<br />

ra Tqma unda, ZalauflebisTvis germaniaSic<br />

ibrZvian, magram Cveni partiebis<br />

xalxTan kavSiri Zalian sustia.<br />

germaniis social-demokratiul partias<br />

lideris SecvliT araferi mouva,<br />

CvenTan lideri rom Seicvalos, partia<br />

daiSleba. unda vaRiaroT, rom Cvens realobaSi<br />

programebs gadamwyveti mniSvneloba<br />

ar aqvT. yvelaferi mxolod piaria.<br />

rac Seexeba opoziciis resurss,<br />

SeiZleba am etapisTvis maT ar hyavdeT<br />

kadrebi, magram maTi mowveva sxvadasxva<br />

wreebidan SesaZlebelia. saxelisuflo<br />

funqciebis ganxorcielebisTvis aseT<br />

adamianebs opozicia Tavisuflad moZebnis.<br />

xelisuflebac xom xSirad iqceva<br />

ase... xelisufleba dRes cdilobs, Tavisi<br />

politikuri figurebi ukana planze<br />

gadaiyvanos da win wamowios axali xalxi,<br />

magram ramdenad Secvlis es xelisuflebis<br />

politikur kurss, amas Cven mere<br />

davinaxavT.<br />

newspaper @ tsu.ge www.tsu.ge

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!