ratom avtonomia?
ratom avtonomia?
ratom avtonomia?
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
eqspertis<br />
azriT<br />
qarTvelebs qcevis wesi da eTika<br />
aravisgan gveswavleba<br />
Tbilisis<br />
universiteti<br />
winasaarCevno kampania Zalas ikrebs... miuxedavad imisa, rom sastumro<br />
`qorTiad mariotSi~ aSS-is erovnul-demokratiuli institutis mier SemuSavebul<br />
qcevis kodeqss yvela politikurma partiam moawera xeli, opozicia<br />
mainc avobs da xelisuflebas gvarianad lanZRavs. opoziciam erTianobis<br />
SenarCuneba ver SeZlo, amitom dapirispirebis radikalur xexrs mimarTa.<br />
yvela cdilobs – ganmasxvavebeli niSa moZebnos, raTa amomrCevlisTvis<br />
gasagebi gaxdes – <strong>ratom</strong> dauWiros mxari konkretulad ama Tu im partias.<br />
rogorc aRmoCnda Crdilovani kabineti srulfasovnad dakompleqtebuli<br />
jer arc erT politikur Zalas ar aqvs. winasaarCevno programebis prezentaciiT<br />
naklebad Tu ixibleba sazogadoeba, romelic opoziciis daqsaqsvam,<br />
cota ar iyos, daabnia da verc did gansxvavebas xedavs partiaTa ideologia-<br />
Si. amomrCevels axla arCevani ramdenime opoziciur Zalasa da xelisuflebas<br />
Soris aqvs gasakeTebeli. amitom rTulia prognozireba, vin moxvdeba<br />
parlamentSi da ra upiratesobiT? am Temebze Tsu-is profesori, eqsperti<br />
gia JorJoliani gvesaubreba:<br />
4<br />
nino kakulia<br />
_ batono gia, sainteresoa Tqveni<br />
mosazreba politikur partiaTa winasaarCevno<br />
strategiasTan dakavSirebiT.<br />
Tqveni azriT, sjobda Tu ara<br />
opozicias erTiani bloki Seeqmna, raTa<br />
amomrCevels ufro gaaadvileboda<br />
arCevanis gakeTeba xelisuflebasa da<br />
opozicias Soris, Tu TvliT, rom yvelam<br />
Tavisi ideologia unda warmoaCinos<br />
da damoukideblad ibrZolos<br />
arCevnebSi gasamarjveblad, rogorc es<br />
respublikelebma da leiboristebma<br />
gaakeTes?<br />
_ politikuri viTareba, rac dRes<br />
Camoyalibda, garkveulwilad konkretuli<br />
realobis adekvaturia. Teoriulad<br />
SeiZleba orive varianti misaRebi iyos.<br />
magaliTad, aSS-Si, inglisSi da sxvagan<br />
orpartiuli sistemebia da amomrCevlisTvis<br />
mxolod ori alternativa arsebobs.<br />
aris iseTi situacia, sadac mravali<br />
partia iRebs arCevnebSi monawileobas<br />
da, am TvalsazrisiT, danawevrebulia<br />
politikuri speqtri. demokratiuli<br />
viTarebisTvis Teoriulad orive<br />
varianti misaRebia, magram Cvens realobaSi,<br />
mgonia, rom amomrCevlisTvis mdgomareobas<br />
ori alternativis warmoCena<br />
ufro gaaadvilebda. anu gamoikveTeboda,<br />
uWers Tu ara mosaxleoba mxars im<br />
reJims, im wesrigs, romelic Cvens qveyanaSi<br />
arsebobs. politikuri speqtris<br />
danawevreba sazogadoebaSi iwvevs<br />
garkveul eWvebs, nihilizms...<br />
maSin, rodesac yvela politikuri<br />
partia, romelic opoziciaSia, acxadebs,<br />
rom misTvis mTavari sakiTxia reJimisa<br />
da arsebuli wesrigis miuRebloba, aseT<br />
SemTxvevaSi mosaxleobisTvis, nawilisTvis<br />
mainc, gaugebari SeiZleba iyos<br />
maTi dayofa. Tu maTi mTavari mizani aris<br />
am sistemis Secvla, maSin ra saWiroa es<br />
dayofa? romeli politika unda avirCioT?<br />
_ es kiTxvebi ukve gaCnda da es<br />
logikuricaa. zogi Tvlis, rom Tu Cven<br />
ar SevarCieT programebi, ar ganvasxvaveT<br />
erTmaneTisgan winasaarCevno dapirebebi,<br />
maSin es dabali politikuri<br />
kulturis maCvenebelia. Cemi azriT, es<br />
arasworia, radgan aseT SemTxvevaSi<br />
politikur partiaTa programebi unda<br />
iyos gamokveTili, reprezentatuli...<br />
dRes bevri politikuri partiis programa<br />
erTmaneTs rom SeadaroT, Tundac<br />
es iyos xelisuflebis Tu sxva opoziciuri<br />
partiebisa, maTSi SeiZleba Zalian<br />
bevri saerTo aRmoaCinoT, Tumca gansxvavebasac<br />
naxavT. arsebiTi da mTavari<br />
ganmasxvavebeli _ es aris stili im<br />
politikisa, romelsac misdevs xelisufleba.<br />
saqarTvelos xelisuflebas arc<br />
erT programaSi ar uweria, rom sasamarTlo<br />
ar unda iyos damoukidebeli,<br />
magram misi ganacxadi, rom sasamarTlo,<br />
diax, damoukidebeli unda iyos _ aris<br />
mxolod deklaracia. sinamdvileSi es ar<br />
sruldeba da amas yoveldRiurad gaiZaxis<br />
opozicia. amdenad, winasaarCevno kampania<br />
mxolod programebisa da sityvebis<br />
Sejibri ar SeiZleba iyos. Tu arsebuli<br />
politika miuRebelia CvenTvis,<br />
maSin Cven yvelani amis mowinaaRmdege<br />
unda viyoT. Cemi azriT, arCevanis gasakeTeblad<br />
sjobda, opozicia gaerTianebuliyo<br />
RerZuli sakiTxebis irgvliv.<br />
_ sasurvelia Tu ara politikuri<br />
speqtris dayofa memarcxene da memarjvene<br />
orientaciis partiebad, raTa<br />
CvenTvisac naTeli gaxdes TiToeuli<br />
partiis ideologia arCevnebis win?<br />
_ memarjvene-memarcxened dayofa,<br />
rogorc es Tqven brZaneT, pirobiTia.<br />
aseTi dayofa arsebobda tradiciuli<br />
demokratiis qveynebSi, ZiriTadad evropis<br />
qveynebSi, magram igi arc SeiZleba<br />
SevadaroT CvenTan arsebul situacias.<br />
es aris TviTon mosaxleobis dayofa<br />
Sexedulebebis mixedviT: yvela muSa<br />
xmas aZlevda leiboristebs, magaliTad,<br />
inglisSi, socialistebs _ safrangeT-<br />
Si, social-demokratebs _ germaniaSi...<br />
inteligenciac memarcxeneebzea orientirebuli,<br />
xolo biznesSi Cabmuli mosaxleoba<br />
da konservatiulad ganwyobili<br />
sazogadoeba ufro metad memarjveneebze<br />
iyo orientirebuli... CvenTan ase<br />
namdvilad ar aris. sazogadoebas ar aqvs<br />
gacnobierebuli _ ginda Tu ara amas<br />
unda mivce xmao. es imitom ki ar xdeba,<br />
rom xalxs kultura ar aqvs, aramed imitom,<br />
rom memarcxeneebad da memarjveneebad<br />
dayofa CvenTan ise ar xdeba,<br />
rogorc es evropul qveynebSia. unda<br />
iTqvas, rom es tradiciuli dayofebi,<br />
garkveuli TvalsazrisiT, evropaSic ki<br />
ganicdis kriziss, Tumca ara imdenad,<br />
ramdenadac saqarTveloSi.<br />
evropaSi me-20 saukuneSi arc erTi<br />
muSa ar uyurebda imas, rogori lideri<br />
hyavda leiboristul partias. igi yvela<br />
SemTxvevaSi leiboristebs aZlevda xmas.<br />
saqarTveloSi ki xalxi partiis<br />
liderebs uyurebs da amis mixedviT<br />
iRebs gadawyvetilebas.<br />
saprezidento arCevnebis dros, miuxedavad<br />
imisa, rom ramdenime kandidati<br />
iyo, yvelasTvis naTeli iyo, rom es kandidatebi,<br />
garda mixeil saakaSvilisa,<br />
upirispirdebodnen, upirveles yovlisa,<br />
arsebul sistemas. saparlamento<br />
arCevnebis SemTxvevaSic mosaxleoba<br />
imas ufro met yuradRebas aqcevs, rom<br />
yvela maTgani am reJimis winaaRmdeg<br />
gamodis da ar ainteresebs ra gansxvavebaa,<br />
magaliTad, leiboristebsa da respublikelebs<br />
Soris.<br />
_ ramdenime xnis win qcevis kodeqss<br />
TiTqmis yvela politikuri partiis<br />
warmomadgenelma moawera xeli. ramdenad<br />
aucilebelia, winasaarCevno kampaniisas<br />
yvela maTganma daicvas es<br />
wesebi? aseT SemTxvevaSi, radikaluri<br />
poziciebis dafiqsireba ramdenad rTuli<br />
iqneba?<br />
_ me Zalian kritikulad var ganwyobili<br />
qcevis kodeqsis da im wesis mimarT,<br />
rasac xeli moewera. Cemi azriT, es<br />
Zalian Seuracxmyofelia qarTuli politikuri<br />
speqtrisTvis, romelsac erTi<br />
amerikuli instituti eubneba, rom ai,<br />
Tqven amas unda moaweroT xeli... e.i.<br />
Tqven xarT velurebi da me gaswavliT,<br />
rogor moiqceT! qarTvelebma SeiZleba<br />
yvelaferi ar vicodeT, magram qcevis<br />
wesi da eTika aravisgan gveswavleba. im<br />
radikalur dapirispirebebs, rac Cvens<br />
politikaSi xdeba, cxadia, arc erT qcevis<br />
kodeqsze xelis mowera ar uSvelis.<br />
noembris movlenebsa da opozicioner-<br />
Ta dadanaSaulebas ruseTis agentobaSi,<br />
ra Tqma unda, mohyveboda opoziciis<br />
radikaluri Sefasebebi da pasuxebi. ase<br />
rom, rogori politikacaa, politikos-<br />
Ta qcevac da brZolis xerxic Sesabamisia.<br />
politika ar aris, vTqvaT, keTilSobil<br />
qalTa pansioni, sadac qcevis wesebs<br />
aswavlian. politika aris brZola da am<br />
brZolaSi mTavaria esa Tu is jgufi ra<br />
principebs eyrdnoba sakuTari interesebis<br />
realizebisTvis.<br />
Cvens politikur speqtrs rom gadavxedoT,<br />
erTi ori wlis win zogi erTmaneTis<br />
mowinaaRmdege iyo, zogi ki dRes<br />
akritikebs imas, visac ramdenime xnis win<br />
mxars uWerda. magaliTad, is, rac ganaTlebis<br />
sferoSi ori wlis win miRwevad<br />
iTvleboda, dRes gakritikebulia<br />
TviT prezidentis mxridan, TiTqos es<br />
sxvam gaakeTa da ara am xelisuflebis<br />
warmomadgenelma.<br />
ase rom, es raRac qcevis wesebi, Cemi<br />
azriT, TamaSobs ritualur rols,<br />
romelic sinamdvileSi kavSirSi ar aris<br />
politikuri brZolis momaval perspeqtivasTan.<br />
_ magram debatebis nacvlad<br />
qarTveli politikosebi xSirad uSveri<br />
sityvebiT ilanZRebian xolme. am SemTxvevaSi<br />
ar unda SevaxsenoT maT, rom<br />
saWiroa eTikis dacva? magaliTad leiboristTa<br />
lideri Setevaze lanZRviT<br />
gadadis...<br />
_ dageTanxmebiT, rom uSveri da araeTikuri<br />
gamonaTqvamebi qarTul politikaSi<br />
blomadaa, magram ver vityvi imas,<br />
rom opoziciis mxridan es ufro xSirad<br />
xdeba. Tumca es imis brali rodia, rom<br />
romelimes am qcevis kodeqsze adre<br />
xeli mowerili ar hqonda. unda gavigoT,<br />
rom es Cveni realobaa, rac ufro populisturia.<br />
programuli da institucionaluri<br />
politikis gatarebis SesaZleblobas<br />
arsebuli sistema zRudavs.<br />
aqedan iwyeba radikaluri dapirispireba,<br />
rogorc erTi, ise meore mxridan,<br />
swored amis gamo iRebs diskusia aseT<br />
mwvave formebs. rasac Tqven meubnebiT,<br />
imas hgavs, bavSvebs rom eubnebian: modiT,<br />
ra, cudi sityvebi ar vTqvaT da kargi<br />
sityvebi vTqvaTo.<br />
CemTvis, rogorc amomrCevlisTvis,<br />
arsebiTia _ Seicvalos arsebuli politika<br />
_ es aris yvelaze mTavari. Tu<br />
CvenTvis es meorexarisxovania da prioritetad<br />
migvaCnia _ avirCioT is adamiani,<br />
romelic zrdilobianad laparakobs<br />
an ganaTlebulia, maSin am politikosebidan<br />
arc erTi politikaSi ar unda<br />
iyos. saqarTveloSi ramdenic gnebavT,<br />
imdenia zrdilobiani da ganaTlebuli<br />
adamiani... saqme sxva rameSia _ politikur<br />
brZolaSi dasaSvebia yvela is me-<br />
Todi, romelic gamarjvebas mogitans da<br />
es politikosebma Zalian kargad ician.<br />
_ inga grigolias gadacemaSi politikuri<br />
partiebis liderebs eZlevaT<br />
xolme Sansi – warmoaCinon TvianTi<br />
Crdilovani kabineti da samoqmedo<br />
programa. xom ar grCebaT STabeWdileba,<br />
rom maTi kadrebi am xelisuflebis<br />
seriozul alternativas ar warmoadgens<br />
da samoqmedo gegmebic didad ar<br />
gansxvavdeba erTmaneTisgan?<br />
_ kidev erTxel aRvniSnav, rom es<br />
aris raRac moCveneba da tyuili, vinc<br />
am programebze laparakobs da ambobs,<br />
rom me ufro lamazi programa maqvs.<br />
amas aranairi kavSiri ar aqvs imasTan _<br />
sinamdvileSi, esa Tu is partia ra politikas<br />
ganaxorcielebs. xom giTxariT,<br />
absoluturad erTi da igive uweriaT<br />
sasamarTlos damoukideblobaze nacionalur<br />
moZraobasac da yvela opoziciur<br />
partias Tavis programaSi... am<br />
SemTxvevaSi amomrCevelma unda gadawyvitos<br />
_ vis ufro metad endoba, vin<br />
ufro metad SeZlebs imis ganxorcielebas,<br />
rasac ambobs. programebis Sejibri<br />
aris xalxis kidev erTi motyueba. magaliTad,<br />
saprezidento arCevnebis<br />
dros xalxis dasaqmeba gaxda xelisuflebis<br />
prioriteti. oTxi wlis ganmavlobaSi<br />
<strong>ratom</strong> ar iyo es dasaqmeba an siRaribis<br />
daZleva prioritetebi? ukve<br />
naTelia, rom Cveni programebi mibmuli<br />
ar aris romeliRac socialur<br />
jgufebTan, anu ar keTdeba is, rac<br />
xalxs realurad unda.<br />
germaniis konstituciaSi weria, rom<br />
partia aris xalxis interesebis gamomxatveli<br />
organizacia, saqarTveloSi partiebi<br />
ki politikuri ZalauflebisTvis<br />
mebrZoli politikuri organizaciebia.<br />
ra Tqma unda, ZalauflebisTvis germaniaSic<br />
ibrZvian, magram Cveni partiebis<br />
xalxTan kavSiri Zalian sustia.<br />
germaniis social-demokratiul partias<br />
lideris SecvliT araferi mouva,<br />
CvenTan lideri rom Seicvalos, partia<br />
daiSleba. unda vaRiaroT, rom Cvens realobaSi<br />
programebs gadamwyveti mniSvneloba<br />
ar aqvT. yvelaferi mxolod piaria.<br />
rac Seexeba opoziciis resurss,<br />
SeiZleba am etapisTvis maT ar hyavdeT<br />
kadrebi, magram maTi mowveva sxvadasxva<br />
wreebidan SesaZlebelia. saxelisuflo<br />
funqciebis ganxorcielebisTvis aseT<br />
adamianebs opozicia Tavisuflad moZebnis.<br />
xelisuflebac xom xSirad iqceva<br />
ase... xelisufleba dRes cdilobs, Tavisi<br />
politikuri figurebi ukana planze<br />
gadaiyvanos da win wamowios axali xalxi,<br />
magram ramdenad Secvlis es xelisuflebis<br />
politikur kurss, amas Cven mere<br />
davinaxavT.<br />
newspaper @ tsu.ge www.tsu.ge