06.10.2014 Views

ratom avtonomia?

ratom avtonomia?

ratom avtonomia?

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Tbilisis<br />

universiteti<br />

Tvalsazrisi<br />

Tavisufali savaWro-ekonomikuri zonis foTSi<br />

gaxsna msoflio biznesTan integrirebis saukeTeso<br />

winapirobaa<br />

ekonomikuri zonaa. maT Soris mxolod 3<br />

procentia warmatebuli da am warmatebis<br />

garanti is cnobili brendebi arian, romlebic<br />

am zonebSi moRvaweoben. iseTi qveynisTvis,<br />

rogoric saqarTveloa, ekonomikis<br />

amgvari mowyoba jer ucxo xilia,<br />

Tumca cnobilia sxva qveynebis gamocdileba,<br />

romlis mixedviTac unda vimoqmedoT.<br />

magaliTad, poloneTi, sadac 14 ase-<br />

Ti zona moqmedebs, ekonomikis ayvavebis<br />

xanaSia da es swored Tavisufali ekonomikuri<br />

zonebis `damsaxurebaa~.<br />

miuxedavad amisa, saqarTveloSi Tavisufali<br />

zonebis gaxsnis mowinaaRmdegeebic<br />

arian. maTi mtkicebiT, am zonebis arseboba<br />

xels uSlis evropis samezoblo politikas<br />

da qveynis evrokavSirSi gawevrianebas.<br />

saqarTvelo iswrafvis evrokavSiris<br />

wevrobisken, romelic, upirvelesad,<br />

ekonomikuri gaerTianebaa da moiTxovs<br />

saTanado sakanonmdeblo bazis Seqmnasa da<br />

ekonomikur Zlierebas. eqspertTa azriT,<br />

Tuki poloneTma SeZlo Tavisufali<br />

ekonomikuri zonebis amoqmedebiT cxovrebis<br />

donis amaRleba da evrokavSiris<br />

wevric gaxda, SesaZlebelia saqarTvelomac<br />

igive gaimeoros, oRond, garkveuli<br />

pirobebiT.<br />

`evropis samezoblo politikisTvis<br />

Tavisufali ekonomikuri zonis Seqmna<br />

bevrs arafers niSnavs. is pirvel rigSi<br />

dokumentebis standartizaciis, sursa-<br />

Tis uvneblobis, vaWrobis, Sromis dacvis,<br />

Sromis kodeqsis da sxva kanonebis evropis<br />

kanonmdeblobasTan daaxloebas<br />

moiTxovs. evropis kanonmdebloba rTulia<br />

da iseTi qveynisTvis, rogoric<br />

saqarTveloa, Zalian Znelia mas bolomde<br />

Seeguos. gvaqvs samoqmedo gegma,<br />

romelic gawerilia wlebze da saqarTvelo<br />

bevr rames akeTebs evropasTan dasaaxloeblad,<br />

magram, Cemi azriT, saqarTvelo<br />

yvela politikur gaerTianebaSi, maT<br />

Soris, natoSic male Seva, magram evrogaerTianebaSi<br />

SesvlisTvis, ekonomikuri<br />

TvalsazrisiT, seriozuli moTxovnebi da<br />

kriteriumebia dasakmayofilebeli da<br />

yvelaze optimisturi prognozebiTac ki,<br />

es 10-15 wlis Semdeg SeiZleba moxdes.<br />

mTavari aq sxva ramea _ evrokavSirSi gawevrianebis<br />

procesi aranair winaaRmdegobaSi<br />

ar aris Tavisufali ekonomikuri<br />

zonis arsebobasTan. poloneTi evrogaer-<br />

Tianebis wevria da sakmaod seriozuli<br />

Tavisufali zonebi aqvs. maT Soris erTerTi<br />

SarSan gaixsna gdanskSi. bevri miTqma-moTqma<br />

aris amasTan dakavSirebiT<br />

_kargia, cudia da a.S magram Tu polonefoTSi<br />

Tavisufali ekonomikuri zona gaixsna. es saqarTvelos msoflio<br />

bazarze integrirebisken gadadgmuli pirveli seriozuli nabijia, romelsac,<br />

ekonomistebis mtkicebiT, qveynis ekonomikis swrafi da Seuqcevadi ganviTareba<br />

unda mohyves.<br />

ra aris Tavisufali ekonomikuri zona? ekonomikuri eqspertis, profesor<br />

emzar jgerenaias saxelmZRvaneloSi _ `sabaJo saqmis teqnologiis<br />

safuZvlebi~ miTiTebulia, rom `es aris mewarmeobisa da gadasaxadebis SeRavaTiani<br />

reJimis adgili~, romelic sam mTavar princips eyrdnoba: 1. Tavisufali<br />

sabaJo sawarmoo zona, saidanac saqoneli Tavisuflad gadis rogorc<br />

eqsportze, ise Sida bazarze (Senaxvis, warmoebis da realizaciis Tavisuflebis<br />

principi); 2. repatriacia, romelic Seiqmneba sabaJo zonaSi. am principis<br />

mixedviT, ekonomikuri saqmianobis mizania am zonaSi mogebis miReba. mimReb<br />

investors unda hqondes mogebis qveynidan Tavisuflad gatanis SesaZlebloba.<br />

Tavis mxriv, es principi valutis Tavisufal konventirebadobas da<br />

SeuzRudav mimoqcevas moiTxovs; 3. sagadasaxado preferenciebi da SeRavaTebi,<br />

anu e.w. `sagadasaxado oazisi~, romelic dRg-sgan gaTavisuflebas da sxva<br />

SeRavaTebis miniWebas gulisxmobs.<br />

arsebobs sami tipis specialuri zona: safinanso zona (igive `ofSoruli~),<br />

savaWro zona da e.w. teqno-parkebi. yvela maTgani msoflioSi gavrcelebuli<br />

saxeobebia da did ekonomikur mogebas iZlevian.<br />

maia toraZe<br />

saqarTvelom arCevani gaakeTa meore<br />

tipis specialur zonaze _ foTSi Seiqmna<br />

Tavisufali savaWro-ekonomikuri zona.<br />

misi mizania investiciebis da teqnologiebis<br />

mozidva, saeqsporto potencialis<br />

gazrda, sagadamxdelo balansis gaumjobeseba,<br />

qveynis savaluto da sxva saxis<br />

Semosavlis zrda, sagareo-ekonomikuri<br />

urTierTobebis gaaqtiureba, SromiTi<br />

resursebis dasaqmebis uzrunvelyofa da<br />

xelSemwyobi pirobebis Seqmna qveynis<br />

ekonomikuri ganviTarebisTvis.<br />

foTis Tavisufali industriuli zonis<br />

SeqmniT saqarTvelos xelisuflebam<br />

moqmedebis sruli Tavisufleba mianiWa<br />

foTis portis investors RAK Investmens<br />

Authority -s, romelsac SeuZlia qveynis<br />

ekonomikur ganviTarebaSi didi wvlili<br />

Seitanos. foTi istoriulad strategiuli<br />

obieqtia. is mdebareobs Savi zRvis auz-<br />

Si da tvirTbrunvis raodenobiT mniSvnelovani<br />

adgili uWiravs. amasTan er-<br />

Tad, foTi erTerTi mTavari portia Traceka<br />

-s koridorSi, aris kavkasiis satransporto-tranzituli<br />

qselis nawili da emsaxureba<br />

yvela saxis tvirTbrunvas.<br />

profesor emzar jgerenaias azriT,<br />

Tavisufali savaWro-ekonomikuri zonis<br />

foTSi gaxsna msoflio biznesTan integrirebis<br />

saukeTeso winapirobaa da mas didi<br />

warmatebebi elis, Tu xelisufleba da<br />

investori amisTvis erToblivad izruneben.<br />

`foTis investorma, RAK Investmens Authority<br />

-ma xelisuflebasTan unda dados<br />

seriozuli xelSekruleba, romelic mas<br />

garantias miscems, rom iq biznesi biurokratiisgan<br />

sruliad Tavisufali iqneba.<br />

foTis Tavisufali zonis ganviTarebas<br />

ramdenime winapiroba unda uwyobdes<br />

xels. pirveli _ aq biznesi ICC-s (saerTa-<br />

Soriso savaWro palatis) kanonmdeblobis<br />

mixedviT unda imarTebodes, rac iTvaliswinebs<br />

infrastruqturis mowyobasac.<br />

<strong>ratom</strong> vusvamT xazs infrastruqturas da<br />

investorsa da saxelmwifos Soris marTvis<br />

xelSekrulebas? imitom, rom, Tu ar iqneba<br />

sruli infrastruqturuli xelSewyoba,<br />

frenis, wylis, gzis, rkinigzis,<br />

samoZrao liandagebis da sabocmano da<br />

sxva samsaxurebis saxiT, Zalian gaWirdeba<br />

foTis portis ganviTareba da am teritoriaze<br />

Tavisufali zonis mowyoba.<br />

meore _ foTi Zalian rTuli infrastruqturuli<br />

erTeulia. amitom gamanawilebel<br />

da maregulirebel saxelmwifo<br />

organoebTan, sazRvao, kavSirgabmulobis,<br />

erovnuli bankis Tu finansur-makontrolebel<br />

organizaciebTan urTierToba<br />

gaadvilebuli unda iyos. saqmis kargi<br />

dasawyisi aqedan iTvleba. lentis gaWra<br />

bevrs arafers niSnavs, Tu seriozul sainvesticio<br />

samuSaos ar CavatarebT. Cven<br />

unda davajeroT msoflios cnobili brendebi,<br />

romlebic dubaiSi, hongkongSi Tu<br />

singapurSi muSaoben, rom saqarTvelo<br />

aris usafrTxo, namdvilad Tavisufali,<br />

arabiurokratiuli, arakorumpirebuli<br />

da Tavisufali biznesis qveyana, romelic<br />

xels uwyobs biznesis ganviTarebas. es<br />

aris mniSvnelovani winapiroba, romelic<br />

gaTvlili unda iyos xangrZliv periodze<br />

da ara 2-3 welze an piaris efeqtebze.<br />

amasTanave, RAK Investmens Authority-ma<br />

unda moaxdinos seriozuli modernizacia.<br />

man samuSao situacia unda moumzados im<br />

brendebs, romelzec zemoT gvqonda<br />

saubari, unda awarmoos piar kampania da<br />

moizidos ucxouri msxvili brendebi,<br />

romlebic msoflio bazris sxvadasxva<br />

moTxovnilebis dakmayofilebaze mu-<br />

Saoben. rogorRac unda gavcdeT lokalur<br />

azrovnebas, rom Tavisufal zona-<br />

Si CamovasxamT limonaTs da CxorowyuSi<br />

gavasaRebT. foTis Tavisufali zonis SeqmniT<br />

Cven pretenzia ganvacxadeT msoflio<br />

bazarTan integrirebaze, risTvisac<br />

saeqsporto potencialis gazrda da sainvesticio<br />

da safinanso jgufebisTvis xelSewyoba<br />

erTerTi aucilebeli moTxovnaa.<br />

RAK Investmens Authority-ma seriozuli<br />

baza unda Seqmnas imisaTvis, rom Semosul<br />

investorebs da biznesmenebs Tavi<br />

moawonos. saWiroa muSaoba safinansosavaWro-samrewvelo<br />

mimarTulebiT imisTvis,<br />

rom gaizardos tvirTbrunva, iyos<br />

moTxovna sawyobebze, qarxnebze, gadamuSavebiT-SemfuTvel<br />

sawarmoebze da a.S.<br />

amis Semdeg ki aucilebeli nabijia axali<br />

portis aSeneba. me ase vxedav am zonis ganviTarebis<br />

perspeqtivas. Tu mas romelime<br />

punqti moakldeba, foTSi iqneba Cveulebrivi<br />

porti SeRavaTiani pirobebiT~,<br />

_ ganacxada emzar jgerenaiam CvenTan<br />

saubarSi.<br />

Tavisufali ekonomikuri zonis foT-<br />

Si gaxsna strategiulad da geografiulad<br />

swori nabijia, radgan foTs aqvs resursi<br />

_ ganaviTaros infrastruqtura. gansxvavebiT<br />

baTumisgan, romelic tvirTnakadebs<br />

ZiriTadad Txevadi navTobis saxiT<br />

agrovebs, is TiTqmis yvela saxis<br />

tvirTbrunvas axorcielebs. amasTan,<br />

foTi mdebareobs trasekas koridorSi da<br />

Sua azia-foTi-baqos xazs dasavleTic mxars<br />

uWers, rac Zalian mniSvnelovania.<br />

profesori emzar jgerenaia foTis portis<br />

aqtivSi Tvlis imasac, rom rumineTis<br />

navsadguri konstanca xdeba samxreT<br />

evropis mZlavri porti, romelsac Sua<br />

aziis mxridan partniori sWrideba. es<br />

dadebiTi faqtoria da saerTaSoriso<br />

TvalsazrisiT did rols TamaSobs.<br />

`mTavaria, foTSi rkinigzis xazi gakeTdes<br />

xarisxianad da swrafad, rom man moaxerxos<br />

produqtiuli muSaoba. dRes fo-<br />

Tis ports 8 milioni tvirTbrunva aqvs<br />

da es sakmaod Zlieri maCvenebelia, magram<br />

mas SeuZlia wliuri brunva gazardos 10-<br />

18 procentamde, xolo axali portis<br />

aSenebis Semdeg maCvenebeli gaasammagos~,<br />

_ ganacxada emzar jgerenaiam.<br />

msoflioSi sami aTasamde Tavisufali<br />

Ti dRes evrokavSiris moTxovnebs akmayofilebs<br />

biujetis deficitis, inflaciis,<br />

saeqsporto warmoebis zrdis, savaluto<br />

kursis mxriv, imis damsaxurebaa, rom<br />

swored am 14-ma Tavisufalma zonam wamoswia<br />

misi ekonomika. poloneTma am gziT<br />

saeqsporto warmoeba gaaZliera da<br />

dasaqmebis problema gadawyvita. Tqven<br />

SegiZliaT SeiswavloT poloneTis magaliTi<br />

da Tavisufali zonis gaxsnis mowinaaRmdegeebs<br />

daanaxoT, ra xdeba am qveyanaSi.<br />

evrokavSiri Tavisufal zonas sakmaod<br />

saqmianad uyurebs da ase iqneba<br />

saqarTvelos SemTxvevaSic~, _ acxadebs<br />

emzar jgerenaia.<br />

cxadia, aseTi magaliTis arsebobis<br />

pirobebSi metia Sansi, daijero da sxvac<br />

daajero, rom foTis Tavisufali zona<br />

saqarTvelos ekonomikuri ayvavebis er-<br />

TerTi winapiroba gaxdeba, magram arsebobs<br />

winaaRmdegobebi, romelic Cveni<br />

qveynis saxelmwifoebrivi mSeneblobis<br />

TiTqmis ori aTeuli wlis ganmavlobaSi<br />

yvela etapze iCenda Tavs _ korufcia,<br />

biurokratizmi da Zlieri adminisitrireba<br />

xelisuflebis mxridan.<br />

profesori emzar jgerenaia am<br />

winaaRmdegobebs xedavs da miaCnia, rom Tu<br />

RAK Investmens Authority ar aRmoCndeba ma-<br />

Rali donis operatori firma, iseTi,<br />

rogoric aris `jafsa~ dubaiSi, Tu igi ver<br />

SeZlebs, moizidos msxvili investorebi<br />

da firmebi an saxelmwifo zedmetad Caereva<br />

biznesSi, foTSi Tavisufali savaWroekonomikuri<br />

zona ar ganviTardeba.<br />

`vnaxoT, ramdenad efeqturi iqneba<br />

muSaoba da ramdenad Tavisufali iqneba<br />

xelisuflebis midgoma am sakiTxisadmi.<br />

Cven unda SevZloT dasavlur biznesTan<br />

swrafi integrireba. es sWirdeba ara mxolod<br />

ekonomikas, aramed ganaTlebas,<br />

kulturas, xelovnebas da yvela im mimarTulebas,<br />

romelic biznesisgan xelSewyobas<br />

da waxalisebas iTxovs. rogor Sei-<br />

Zleba biznesi da iurisprudencia aswavlo<br />

kargad, Tu ar iqneba ganviTarebuli<br />

biznesproduqtebi da ar iarsebebs kadrebze<br />

moTxovna? Tu saqarTvelo ar<br />

iqneba srulad integrirebuli msoflio<br />

bazarze, rogor unda movuaroT kulturas<br />

da gadavurCeT globalizaciis process?<br />

saqarTveloSi unda gaCndes saSualo<br />

qarTveli Tavisi moTxovnebiT.<br />

winaaRmdeg SemTxvevaSi, sxva mimarTulebebis<br />

ganviTarebaze laparakic ar iqneba.<br />

Cven seriozuli garRveva gvWirdeba msoflio<br />

bazarze da es aris nomer pirveli<br />

amocana~, - ganacxada emzar jgerenaiam.<br />

www.tsu.ge newspaper @ tsu.ge 5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!