04.11.2014 Views

kvleviTi departamenti saqarTvelos parlamentis aparati

kvleviTi departamenti saqarTvelos parlamentis aparati

kvleviTi departamenti saqarTvelos parlamentis aparati

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>saqarTvelos</strong> <strong>parlamentis</strong> <strong>aparati</strong><br />

<strong>kvleviTi</strong> <strong>departamenti</strong><br />

sainformacio uzrunvelyofisa da kvlevebis ganyofileba<br />

sainformacio furceli<br />

kanonproeqtisaTvis<br />

` kerZo dacviTi saqmianobis Sesaxeb ~<br />

kerZo dacviTi samsaxurebi da kompaniebi<br />

kerZo dacviTi samsaxurebis funqciebis gansazRvra ramdenime<br />

faqtorzea damokidebuli. maTgan mniSvnelovania sajaro seqtorisa<br />

da biznesis marTvis sferoSi sul ufro metad liberaluri<br />

meTodebis danergva-gamoyeneba da satendero momsaxurebis gazrda.<br />

postkomunistur qveynebSi erT-erT damatebiTi faqtoria<br />

demokratiuli institutebis ganviTarebis dabali done. es qveynebi<br />

mZime da mtkivneuli reformebis procesSi arian. Sesabamisad,<br />

Zalovani uwyebebi jer kidev srulyofilad Camoyalibebuli ar<br />

aris. amas garda, kerZo dacviTi kompaniebis funqciebi<br />

sazogadoebaSi arsebul safrTxeebsa da riskebzec aris<br />

damokidebuli.<br />

<strong>kvleviTi</strong> naSromi, romelsac Cveni sainformacio furceli<br />

eyrdnoba, evrosabWos wevr qveynebSi moqmed dacviTi samsaxurebis<br />

Sesaxeb saintereso cifrebs gvTavazobs. 2003 wlisTvis am sferodan<br />

saerTo Semosavalma evrokavSiris qveynebSi 100 miliard evros<br />

gadaaWarba. xolo 2010 wlisTvis navaraudevia, rom 200 miliards<br />

miaRwevs. 2004 wels kerZo dacviT sferoSi momuSaveTa raodenoba<br />

aWarbebda policiisa da sapatrulo uwyebebis TanamSromelTa<br />

raodenobas. SeiZleba iTqvas, rom evrokavSiris 500 moqalaqidan 1<br />

kerZo dacvis mosamsaxure iyo.<br />

kerZo dacviTi kompaniebis mier gaweuli momsaxurebis saxeebi<br />

eqvs jgufad SeiZleba daiyos. pirveli jgufi aerTianebs:<br />

Senobebisa da garkveuli daniSnulebis mqone teritoriebis dacvas,<br />

sainformacio uzrunvelyofisa da kvlevebis ganyofileba 1


maT Soris, atomuri sadgurebis (germania da rumineTi), samxedro<br />

bazebis (avstria, estoneTi da germania), aeroportebis (avstria,<br />

germania, rumineTi, didi britaneTi, SvedeTi, holandia, saberZneTi,<br />

safrangeTi, albaneTi), navsadgurebisa (albaneTi, bulgareTi,<br />

holandia) da <strong>parlamentis</strong> Senobebs (bulgareTi, rumineTi).<br />

meore jgufi: obieqtebze dacviTi teqnikuri saSualebebis<br />

daproeqtebis, montaJis da saeqspluatacio momsaxurebis gaweva.<br />

mesame jgufi: Zvirfasi nivTebisa da fulis dacva gadazidvisas.<br />

meoTxe jgufi: piradi dacva (mcveli).<br />

mexuTe jgufi: xalxmravali RonisZiebebis dros (fexburTis matCi,<br />

koncerti) wesrigis dacva.<br />

meeqvse jgufi: kerZo deteqtivisa da damoukidebeli gamomZieblis<br />

samsaxuri (malta, luqsemburgi, poloneTi, slovenia, serbeTi,<br />

montenegro da rumineTi).<br />

licenziis aReba da TanamSromelTa SerCeva<br />

evrokavSiris qveynebis umravlesobaSi kerZo dacviTi<br />

saqmianobis gansaxorcieleblad savaldebuloa licenziis aReba.<br />

Cveulebriv, licenzia-nebarTvebs gascems Sinagan saqmeTa<br />

saministro, iusticiis saministro an specialurad Seqmnili<br />

uflebamosili organo (didi britaneTi, irlandia), magram samxreTaRmosavleT<br />

evropis mTeli rigi qveynebis kanonmdebloba imgvar<br />

xarvezebs Seicavs, rom kanonis sxvagvari interpretaciis<br />

saSualebas iZleva. mag. bulgareTSi, rumineTSi da montenegroSi,<br />

sadac licenziis aReba savaldebuloa, kanoni uflebas aZlevs<br />

kerZo kompaniebs, rom maT Sida uwyebrivi dacva Tavad<br />

ganaxorcielon. es ki registraciis Tavidan acilebis saSualebas<br />

iZleva.<br />

kerZo dacviTi samsaxurebis saqmianobis kontroli da maTi<br />

angariSvaldebulebis xarisxi damokidebulia samarTlebriv<br />

CarCoebze da zedamxedvelobis efeqtur meqanizmebze.<br />

evrokavSiris qveynebSi kerZo dacviTi kompaniis saqmianobaze<br />

zedamxedvelobas axorcieleben sxvadasxva uwyebebi. mag.<br />

saberZneTSi, daniaSi, slovakeTsa da ungreTSi municipaluri<br />

policia akontrolebs maT saqmianobas; germaniaSi, italiasa da<br />

SvedeTSi adgilobrivi xelisuflebis samoqalaqo pirebi;<br />

sloveniaSi, poloneTsa da holandiaSi – Sinagan saqmeTa<br />

saministroebi; luqsemburgSi – iusticiis saministro; irlandiasa<br />

da did britaneTSi am mizniT Seqmnilia specialuri<br />

uflebamosilebiT aRWurvili uwyeba (Security Industry Authority), xolo<br />

ruseTSi – Sinagan saqmeTa saministro da generaluri prokuratura.<br />

samxreT-aRmosavleT evropis qveynebis umravlesobaSi kerZo<br />

dacvis sferoSi moqmedi kerZo kompaniebi kanonis mixedviT Sinagan<br />

saqmeTa saministros mier kontroldeba, magram zedamxedveloba<br />

sainformacio uzrunvelyofisa da kvlevebis ganyofileba 2


sustia da meqanizmebi – bundovani. rac Seexeba maregulirebel<br />

kanonmdeblobas, serbeTSi jer ar miuRiaT keZo dacvis samsaxuris<br />

maregulirebeli specialuri kanoni; bosnia-hercegovinaSi erTiani<br />

federaluri kanoni ar arsebobs, mis nacvlad adgilobrivi<br />

normatiuli aqtebi moqmedeben.<br />

kerZo dacvis kompaniis TanamSromelTa SerCevisa da maTi<br />

samsaxurSi miRebis saTanado regulireba da wesebi mniSvnelovnad<br />

ganapirobebs kompaniis saerTo profesionalizmsa da moralurzneobriv<br />

saxes.<br />

evropis umravles qveynebSi kerZo dacvis kompaniis<br />

TanamSromlisaTvis minimluri moTxovnaa, rom mas ar hqondes<br />

nasamarTloba, Tumca amgvari moTxovna dafiqsirebuli ar aris<br />

germaniisa da CexeTis kanonmdeblobaSi. kanoni kerZo dacvaSi<br />

samsaxuris maZieblisTvis evropis bevr qveyanaSi asakis minimalur<br />

zRvars awesebs (18 an 21) da iTxovs, rom mas kargi rekomendaciebi<br />

da muSaobis gamocdileba hqondes.<br />

samxreT evropis zogierTi qveynis kanonmdebloba samsaxuris<br />

maZieblisgan iTxovs, rom is ar unda iyos narkotikuli<br />

nivTierebebis momxmarebeli (moldaveTi), unda icodes wera<br />

laTinuri anbanis gamoyenebiT (xorvatia), fizikurad janmrTeli<br />

unda iyos (bosnia da hercegovina), unda iyos qveynis moqalaqe<br />

(makedonia). makedoniaSi saerTaSoriso da ucxo qveynebis kompaniebs<br />

muSaoba ekrZalebaT; amasTan, makedoniis kanoni zRudavs dacvis<br />

TanamSromelTa maqsimalur raodenobas.<br />

specialuri kanoni kerZo dacviTi saqmianobis Sesaxeb ar aris<br />

safrangeTsa da kviprosSi. maltaSi moqmedebs es kanoni, magram iq<br />

ver vxvdebiT kerZo kompaniis saqmianobis gakontrolebis wesebsa da<br />

meqanizmebs. italiasa da SveicariaSi regionuli xelisuflebis<br />

normatiuli aqtebi aregulirebs am sferos.<br />

urTierTobebi kerZo dacviT samsaxurebsa da policias Soris<br />

belgiaSi, saberZneTsa da portugaliaSi kerZo dacviT<br />

kompaniebs ekrZalebaT muSaoba iaraRis warmoebisa da gayidvis<br />

sferoSi. belgiaSi, safrangeTsa da portugaliaSi kerZo kompanias<br />

ufleba ar aqvs samsaxurSi miiRos piri, romelic bolo xuTi wlis<br />

ganmavlobaSi policiaSi an usafrTxoebis dacvis saxelmwifo<br />

uwyebaSi muSaobda. SvedeTSi kerZo kompaniaSi muSaobis ufleba ar<br />

aqvs policiis TanamSromels, holandiaSi ki - sisxlis samarTlis<br />

sagamomZieblo organos TanamSromels, espaneTSi, litvasa da<br />

maltaSi – sajaro samsaxuris moxeles. safrangeTSi mewarmeoba an<br />

ekonomikuri saxis saqmianoba ekrZaleba kerZo dacvis<br />

warmomadgenels.<br />

samxreT aRmosavleT evropis zogierT qveyanaSi kanoni mkafio<br />

sazRvrebs adgens kerZo kompaniebisa da policiis saqmianobebs<br />

sainformacio uzrunvelyofisa da kvlevebis ganyofileba 3


Soris. mag. kosovoSi, koncertebsa da safexburTo matCebis dros<br />

kerZo dacvis kompania usafrTxoebas stadionze uzrunvelyofs,<br />

xolo mis gareT policiam mosalodneli areulobisgan unda<br />

daicvas sazogadoeba. xorvatiasa da bulgareTSi ki xSirad kerZo<br />

kompania da policia konkurencias uweven erTmaneTs, rac<br />

Cveulebriv, policiis mxridan kontraqtorisTvis SedarebiT iafi<br />

momsaxurebis SeTavazebiT mTavrdeba. albaneTSi ki konkurencia am<br />

or uwyebas Soris gamoricxulia, radgan kanoniT kerZo dacvis<br />

TanamSromelTa raodenoba adgilobrivi policiis 5%-s ar unda<br />

aRematebodes.<br />

interesTa konfliqti saxezea, roca saTanado sakanonmdeblo<br />

CarCoebis da maregulirebeli wesebis ararsebobis fonze kerZo<br />

dacvis kompaniaSi samuSaod yofili policielebi da usafrTxoebis<br />

dacvis oficrebi midian. xolo kanonis arsebobis da misi<br />

aRsrulebis pirobebSi, kerZo dacvis samsaxuri SeiZleba erTaderTi<br />

adgili iyos Statebis Semcirebis gamo umuSevrad darCenili<br />

policielisTvis.<br />

cecxlsasroli iaraRis tareba<br />

did britaneTSi, irlandiaSi, safrangeTsa da holandiaSi<br />

cecxlsasroli iaraRis tareba ekrZalebaT kerZo dacvis<br />

TanamSromlebs.<br />

bulgareTSi dacvis TanamSromlebs specialuri nebarTvis<br />

aReba evalebaT, xorvatiaSi, e.w dabali rangis TanamSromlebs, mag.<br />

Senobis usafTxoebis dacvis wevrebs an darajebs iaraRis tarebis<br />

ufleba ar aqvT, xolo pirad mcvelebs es ufleba aqvT, magram<br />

iaraRi registrirebuli unda iyos kompaniaSi da ara mcvelis<br />

saxelze. serbeTis kanonis “iaraRisa da saTadarigo masalebis<br />

Sesaxeb” mixedviT, kerZo dacvis samsaxuris TanamSromels,<br />

romelsac iaraRis tarebis ufleba aqvs, nasamarTloba ar unda<br />

hqondes, fizikurad janmrTeli unda iyos da saswavlo kursebic<br />

unda hqondes gavlili.<br />

kerZo dacvis TanamSromelTa saswavlo-sawvrTneli programebi<br />

evrokavSiris zogierTi qveynis kanonmdebloba iTxovs, rom<br />

saswavlo-sawvrTneli kursebi kerZo dacvis iaraRis tarebis<br />

uflebis mqone TanamSromlebisTvis Caataros Sinagan saqmeTa<br />

saministrom (espaneTi), xolo zogan es nebayoflobiTia da kompania<br />

Tavisi Sexedulebisamebr wyvets am sakiTxs (italia). daniasa da<br />

espaneTSi savaldebuloa 111-dan 240 saaTamde sawvrTneli kursebis<br />

gavla, safrangeTSi ki, mxolod 32 saaTi. avstriaSi kompania wyvets<br />

swvrTneli saaTebis raodenobas da maT xangrZlivobas. germania<br />

avaldebulebs kompaniebs minimum 40-saaTiani kursebis gavlas.<br />

sainformacio uzrunvelyofisa da kvlevebis ganyofileba 4


aSS- federaluri kanoni kerZo dacvis samsaxuris Sesaxeb ar<br />

arsebobs. am sferos aregulirebs calkeuli Statebis<br />

kanonmdebloba.<br />

Statebis umravlesobaSi kerZo dacvis TanamSromlebisTvis<br />

savaldebuloa nebarTvis aReba cecxlsasroli iaraRis<br />

tarebisTvis. amasTan, maTTvis savaldebuloa agreTve saswavlo<br />

kursebis gavla srolaSi.<br />

didi britaneTi- didi britaneTis 2001 wels miRebuli kanoniT<br />

kerZo dacviTi saqmianobis Sesaxeb (Private Security Industry Act 2001)<br />

daarsda Sesabamisi uflebamosilebiT aRWurvili organo<br />

usafrTxoebis dacvis sferoSi (Security Industry Authority), romelic<br />

aregulirebs rogorc dacviTi saqmianobis samarTlebriv, aseve<br />

licenziebisa da nebarTvebis gacemis sakiTxebs. usafrTxoebis<br />

dacvis samsaxuris funqciebia: 1) licenziebis gacema individualur<br />

pirebsa da kompaniebze; 2) kontrolis ganxorcieleba am sferoSi<br />

kanonmdeblobisa da maregulirebeli wesebis dacvaze da agreTve am<br />

saqmianobiT| dakavebuli pirebisa da kompaniebis muSaobis<br />

efeqturobaze; 3) kompaniebis Semowmeba; 4) qcevis wesebis SemuSaveba<br />

da maTi damtkiceba; 5) rekomendaciebis SemuSaveba samuSao<br />

standartebis gasaumjobeseblad. samsaxuri uflebamosilia agreTve<br />

rekomendaciebi da sakuTari mosazrebebi warudginos saxelmwifo<br />

ministrs (Secretary of Home Affairs) am wesebSi cvlilebebis<br />

gansaxorcieleblad da maT dasaxvewad.kanonis 35-e muxli<br />

avaldebulebs samsaxurs, rom man moamzados da gamoaqveynos is<br />

moTxovnebi, romelTa dakmayofileba aucilebelia licenziis<br />

misaRebad da is pirobebi, romelTa safuZvelzec licenziis Secvla<br />

an misi gauqmeba iqneba SesaZlebeli. kanonis mixedviT licenziis<br />

vada sami welia, magram saxelmwifo ministrs ufleba aqvs Tavisi<br />

brZanebiT Secvalos vadebi. usafrTxoebis dacvis samsaxuri<br />

valdebulia yovelwliuri angariSi miawodos Tavisi saqmianobis<br />

Sesaxeb saxelmwifo ministrs, romelic Tavis mxriv, parlaments<br />

warudgens angariSs.<br />

Cxrekisa da dakavebis ufleba<br />

poloneTSi, slovakeTSi, sloveniaSi, saberZneTsa (mxolod<br />

aeroportebSi) da avstriaSi (mxolod dakavebuli piris TanxmobiT)<br />

kerZo kompaniebis TanamSromlebs ufleba aqvT Cxrekisa da<br />

dakavebis operaciebi Caataron SezRuduli moculobiT.<br />

sainformacio uzrunvelyofisa da kvlevebis ganyofileba 5


zogierT qveyanaSi kerZo samsaxurebis TanamSromlebs igive<br />

uflebebi aqvT, rac rigiT moqalaqeebs (mag. holandia, kviprosi,<br />

didi britaneTi, CexeTi, luqsemburgi, fineTi da espaneTi). zogan ki<br />

maT ufleba aqvT:<br />

• litvaSi – daakavon piri danaSaulis Cadenis adgilze an<br />

danaSaulis Cadenidan mcire drois ganmavlobaSi da gadascen<br />

policias, Seamowmon eWvmitanilis nivTebi, am ukanasknelis<br />

TanxmobiT;<br />

• latviaSi – daapatimron damrRvevi an akrZalul obieqtze<br />

ukanonod Sesuli piri da Seumowmon piradobis<br />

damadasturebeli sabuTebi;<br />

• estoneTi - daakavon akrZalul obieqtze ukanonod Sesuli<br />

piri da gaCxrikon.<br />

masala moamzada xaTuna CxeiZem<br />

18.11.08<br />

gamoyenebuli wyaroebi:<br />

http://www.opsi.gov.uk/acts/acts2001/ukpga_20010012_en_1#pb1-l1g1<br />

http://europa.eu.int/comm/employment_social/news/2003/jul/security_en<br />

http://hei.unige.ch/sas/files/portal/issueareas/security/security_pdf/2005_Page_et_al.pdf<br />

sainformacio uzrunvelyofisa da kvlevebis ganyofileba 6

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!