19.11.2014 Views

novembar 06-1 - La Patrie dal Friûl

novembar 06-1 - La Patrie dal Friûl

novembar 06-1 - La Patrie dal Friûl

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

16 | LA PATRIE DAL FRIÛL | NOVEMBAR 20<strong>06</strong> |<br />

[ TES SCUELIS DE PATRIE ]<br />

Il mestri Giorgio<br />

Pascoli cui fruts<br />

di Feagne<br />

furlan tal istitût comprensîf di Feagne:<br />

TRA PLURILINGUISIM<br />

“Une lenghe e vîf<br />

se cun jê si fasin<br />

robis bielis” (F. Fabbro, 2005).<br />

Fâ insieme, par furlan, “robis bielis” cun grande sodisfazion.<br />

Cheste e je stade la idee che e à sostignût lis<br />

propuestis che tai agns a àn caraterizât i Progjets di<br />

furlan <strong>dal</strong> Istitût Comprensîf di Feagne.<br />

I insegnants a àn simpri vût iniment che i contignûts<br />

che a vevin di passâ cu la lenghe (e che a son i elements<br />

di fonde des abilitâts superiôrs), a vevin di jessi<br />

significatîfs e rindi atuâl l’insegnament de lenghe furlane.<br />

Su cheste fonde a àn rivât a insiorâle, a incressi il<br />

so ricognossiment e a svilupâ lis competencis comunicativis<br />

dai arlêfs (Orientaments pe aplicazion de Leç<br />

482/99).<br />

Si à di dî che intal POF (la “cjarte di identitât” de<br />

Scuele), une part dai cetancj Progjets e ativitâts che a<br />

vegnin proponûts ai fruts, a rivuardin il svilup e l’insiorament<br />

des ativitâts linguistichis, sedi pal talian che<br />

pes lenghis forestis (inglês, francês, todesc).<br />

In cheste sfere a van metûts ancje i Progjets leâts ae<br />

lenghe furlane, che a intindin rinfuarçâ la identitât<br />

culturâl di cui che al è nassût achì, dâ cognossince<br />

e facilitâ la integrazion a ducj chei altris, intune<br />

logjiche di plurilinguisim e acetazion <strong>dal</strong><br />

difarent.<br />

Tai agns i arlêfs a àn sperimentât che ancje cu la lenghe<br />

furlane, come cun dutis chês altris lenghis, si pues<br />

esprimi cualsisei contignût culturâl e dissiplinâr, e si<br />

pues dâ une leture <strong>dal</strong> mont di vuê, tant che une des<br />

tantis pussibilis.<br />

Dentri <strong>dal</strong> Progjet di Istitût “Parlare, conoscere e<br />

apprendere in friulano”, coordenât de mestre Ornella<br />

Piccoli e sostignût cun convinzion e traspuart <strong>dal</strong><br />

Dirigjent scolastic dotôr Lieto Molinaro, si disvilupe la<br />

progjetualitât des trê Scuelis de infanzie, des trê<br />

Primariis e de Scuele secondarie di prin grât.<br />

Ducj i Progjets a tratin tematichis che a rivuardin il<br />

teritori sot l’aspiet gjeografic, storic e antropologjic.<br />

Salde e je stade la colaborazion cu lis Aministrazions<br />

Comunâls e lis Associazions culturâls, une vore ferbintis<br />

sul teritori.<br />

Intes Scuelis de Infanzie a son stadis metudis adun<br />

esperiencis une vore significativis, che a riprendin<br />

contignûts culturâi leâts aes storiis, aes tradizions, al<br />

mût di vivi di îr e di vuê. Un grum preseade e je stade<br />

la publicazion <strong>dal</strong> librut ”Impie la cjandele, scolte,<br />

piture…fevele!” che e documente un Progjet (metût<br />

adun cul jutori <strong>dal</strong> mestri Giorgio Pascoli) che al<br />

intindeve svicinâ i fruts ae cognossince de lenghe furlane<br />

midiant il lengaç dai colôrs. Un grum impuartantis<br />

a son stadis ancje lis esperiencis des Scuelis<br />

Primariis; in gracie dai<br />

Progjets inmaneâts<br />

des mestris, i fruts<br />

a àn scuviert<br />

tradizions e<br />

fiestis di<br />

altris

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!