พยาธิวิทยาของระบบประสาท (Pathology of the ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร

• Cavernous hemangioma ประกอบไปดวยกลุมของหลอดเลือดผนังบางที่รวมกลุมกันอยูโดยไมมีสวนของเนื้อ
ของสมองกั้นระหวางหลอดเลือด (ลักษณะนี้ใชแยกจาก capillary telangiectasia) มักพบใน cerebellum,
pons, subcortical region มักพบวาเนื้อสมองที่อยูโดยรอบมีรองรอยเลือดออก infarction และ calcification
• Capillary telangiectasia เปนกลุมของหลอดเลือดผนังบางขนาดเล็กที่มีเนื้อสมองกั้นแยกระหวางหลอดเลือด
มักพบที่บริเวณ pons
• Venous angioma (varices) ประกอบไปดวยกลุมของหลอดเลือด vein ที่ขยายขนาดขึ้น (ectatic)
Other vascular diseases
• Hypertensive cerebrovascular disease ความผิดปกติของหลอดเลือดในภาวะความดันโลหิตสูงมักพบที่
deep penetrating artery และ arteriole ที่เลี้ยง basal ganglia, hemispheric white matter และ brain stem
ความดันโลหิตที่สูงขึ้นทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงในหลอดเลือดหลายอยางไดแก hyaline arteriolar sclerosis
ในหลอดเลือด arterioles ทําใหผนังหลอดเลือดออนแอและเสี่ยงตอการฉีกขาดมากกวาหลอดเลือดปกติ ในราย
ที่มีความดันโลหิตสูงเปนเวลานานหลอดเลือดเล็กๆจะมีการโปงพองออกเปน aneurysm ขนาดไมเกิน 300 μm
เรียกวา Chacot-Bouchard microaneurysm ซึ่งจะมีโอกาสแตกไดเชนเดียวกับ aneurysm ชนิดอื่น ผลของ
arteriolar sclerosis ทําใหเกิด lacunes หรือ lacunar infarcts เปนชองวางที่เกิดจากเนื้อสมองตายจากการ
ขาดเลือดขนาดไมเกิน 15 mm มักพบใน deep gray matter (basal ganglia และ thalamus), deep white
matter, internal capsule และ pons การที่ lacunar infarct จะมีความสําคัญทางคลินิกหรือไมนั้นขึ้นกับ
ตําแหนงที่เกิด infarction ภาวะความดันโลหิตสูงยังทําใหเกิดการฉีกขาดของ small penetrating vessels และ
ทําใหเกิดเลือดออกเปนบริเวณเล็กๆ เมื่อเวลาผานไปบริเวณที่เกิดเลือดออกนี้กลายเปนชองวางเปนแนวสั้นๆ
(slit hemorrhage) ลอมรอบดวยสีน้ําตาลซึ่งเกิดจากการสะสมของ hemosiderin-laden macrophages
Acute hypertensive encephalopathy เปนกลุมอาการที่ประกอบดวย การสูญเสียการทํางานของสมอง
ตามปกติในหลายๆดาน ปวดศีรษะ สับสน อาเจียนและ ชัก บางครั้งจะนําไปสูภาวะ coma
• Vasculitis ปฏิกิริยาการอักเสบที่เกิดขึ้นในหลอดเลือดอาจทําใหหลอดเลือดตีบและเกิด cerebral infarcts เชน
การอักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อ syphilis, tuberculosis, toxoplasmosis, aspergillosis และ CMV vasculitis .
ในบางครั้ง systemic form ของ vasculitis เชน polyarteritis nodosa อาจทําใหเกิดการอักเสบของหลอดเลือด
ในสมองและนําไปสู การเกิด infarcts หลายตําแหนงในเนื้อสมอง การอักเสบของหลอดเลือดที่มีเฉพาะในหลอด
เลือดสมอง (primary angiitis of CNS) เปนการอักเสบที่เกิดกับ เสนเลือดขนาดกลางและเล็ก ในเนื้อสมองและ
subarachnoid ลักษณะพยาธิวิทยาที่ตรวจพบไดแก การอักเสบแบบเรื้อรัง (chronic inflammation),
multinucleated giant cell (อาจพบมี granuloma รวมดวยหรือไมก็ได) และมีการทําลายของผนังหลอดเลือด
ผูปวยมักมีอาการทางสมองเชน cognitive function ลดลง อาการจะดีขึ้นหลังจากไดรับการรักษาโดย steroids
และ immunosuppressive treatments
เอกสารคําสอนพยาธิวิทยาของระบบประสาท Pathology of the nervous system
พญ.จันทิมา แทนบุญ ภาควิชาพยาธิวิทยาและนิติเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรมหาวิทยาลัยนเรศวร
10