พยาธิวิทยาของระบบประสาท (Pathology of the ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร
พยาธิวิทยาของระบบประสาท (Pathology of the ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร
พยาธิวิทยาของระบบประสาท (Pathology of the ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
สี สามารถจําแนกเซลล astrocyte ออกจากเซลลชนิดอื่นไดโดยการยอมพิเศษเชน golgi method และทางอิมมู<br />
โนฮิสโตเคมิสตรีเชน glial fibrillary acidic protein (GFAP)<br />
Oligodendrocyte ทําหนาที่คลาย Schwann cells ใน PNS คือสราง myelin หุม neural axons ทําใหการ<br />
นํากระแสประสาทเปนไปอยางรวดเร็ว สิ่งที่ตางจาก Schwann cell คือ Schwann cell จะหุม axon ของเซลล<br />
ประสาทเซลลเดียวแต oligodendrocyte จะหุม axon ของเซลลประสาทหลายเซลล (หลาย internode)<br />
ลักษณะที่เห็นจาก H+E จะเปนนิวเคลียสกลมขนาดเล็กและเรียงตัวเปนแถวใน white matter ในรายที่เปนโรค<br />
progressive multifocal leukoencephalopathy จะพบวา นิวเคลียสมีขนาดใหญขึ้น และพบ viral inclusion<br />
เปนปนสีน้ําเงินในนิวเคลียส<br />
Ependyma เปนเซลล cuboidal หรือ columnar ที่บุสวน ventricular system ในสมอง และ central canal ใน<br />
ไขสันหลัง การเพิ่มจํานวนขึ้นของ subependymal astrocytes ทําใหเกิดความไมตอเนื่องของ ependyma เห็น<br />
เปนตะปุมตะปาใน ventricle เรียกวา ependymal granulation การติดเชื้อบางชนิดโดยเฉพาะ<br />
cytomegalovirus (CMV) สามารถทําใหเกิดความเสียหายตอ ependyma เปนบริเวณกวางและพบ viral<br />
inclusion ใน ependyma อีกดวย<br />
2. Choroid plexus อยูใน ventricular system ตอเนื่องมาจาก ependyma มีลักษณะเปนเซลลทรงสี่เหลี่ยม<br />
(cuboid) เรียงกัวลอมรอบ fibrovascular core ทําหนาที่สราง CSF (2/3 ของ CSF สรางจาก choroid plexus)<br />
บางครั้งพบ meningo<strong>the</strong>lial cells และ fibroblasts ใน fibrovascular stroma ของ choroid plexus โดย<br />
meningo<strong>the</strong>lial cell ที่พบเชื่อวาเปนตนกําเนิดของ intraventricular meningioma<br />
3. Neuropil คือ เสนใยประสาทที่สานกันไปมาเห็นเปนสีชมพูจากการยอม H+E<br />
4. Meningo<strong>the</strong>lial cells เปนเซลลที่ประกอบกันเปนเยื่อหุมสมอง และเปนเซลลตนกําเนิดของเนื้องอกชนิด<br />
meningioma<br />
ปฏิกิริยาของ neuron ตอการบาดเจ็บ (Acute neuronal change) แมวาเซลลประสาทที่เจริญเต็มที่แลวจะไมแบงตัว<br />
แตความรูในปจจุบันพบวายังมีการสรางเซลลประสาทขึ้นมาใหมหลังคลอด อยางไรก็ดียังไมทราบวาการสรางเซลล<br />
ประสาทใหมจํานวนเล็กนอยในสมองของผูใหญมีนัยสําคัญหรือไม<br />
เราจะสามารถตรวจพบการเปลี่ยนแปลงของ neuron ในชิ้นเนื้อ H+E ภายใน 12 ชั่วโมง (acute neuronal<br />
change) หลังจากเกิด ischemia/hypoxic injury คือ cell body จะเหี่ยวลง นิวเคลียสมีสีเขมขึ้น นิวคลีโอลัสและ Nissl<br />
substance หายไป และ cytoplasm มีสีแดงเขมขึ้น เรียกลักษณะของ neuron ที่พบนี้วา red neuron หลังจาก 12-24<br />
ชั่วโมง จะเกิด subacute and chronic neuronal injury บางครั้งบริเวณของเนื้อสมองที่เกิด ischemia จะเกิด gliosis<br />
หรือ coagulative necrosis สวนของ axons ที่เกิดการบาดเจ็บจะมีการบวมขึ้นเรียกวาเปน spheroids และ<br />
ความสามารถของการสื่อสารของ axon จะเสียไป ซึ่งการเปลี่ยนแปลงดังกลาวเห็นไดจาก H+E และ อาจใช silver<br />
staining หรือ การยอมหา axonal transport protein เชน amyloid precursor protein (APP) การบาดเจ็บของ axon เอง<br />
ยังอาจทําให cell body มีขนาดใหญขึ้น กลมขึ้น นิวเคลียสถูกดันจากตรงกลางไปอยูดานขาง นิวคลีโอลัสมีขนาดใหญขึ้น<br />
และ Nissl substance ถูกดันไปอยูบริเวณขอบของ cytoplasm เรียกการเปลี่ยนแปลงนี้วา central chromatolysis ซึ่ง<br />
อาจเปน reversible process หรือไมก็ได<br />
เอกสารคําสอน<strong>พยาธิวิทยาของระบบประสาท</strong> <strong>Pathology</strong> <strong>of</strong> <strong>the</strong> nervous system<br />
พญ.จันทิมา แทนบุญ ภาควิชาพยาธิวิทยาและนิติเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร<strong>มหาวิทยาลัยนเรศวร</strong><br />
2