Նկ.1.13 Ապակե և հախճապակե ամանեղեն 14
1.3 ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ: ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՃԱՆԱՉՈՒՄՆ ԸՍՏ ՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ. ԴԻՏՈՒՄ,ՆԿԱՐԱԳՐՈՒՄ, ՔԻՄԻԱԿԱՆ ՓՈՐՁ Ներկայումս ավելի քան 25 միլիոն նյութ է հայտնի: Ինչպե՞ս դրանք տարբերակել, ինչպե՞ս ուսումնասիրել: Այդ հարցում մեզ կօգնեն մեր տեսողությունը, գիտակցությունը, լսողությունը, համի, հոտի զգացողությունները և ֆիզիկական գործիքները: Փորձասեղանին դրված են միատեսակ չորս բաժակ` ապակե, ալյումինե, պղնձե և կապարե: Պղինձը տարբերվում է մյուսներից իր կարմրավուն գույնով, ապակին թափանցիկ է, իսկ ալյումինը և կապարը նման են. երկուսն էլ մոխրագույն են: Եթե բաժակները մեր ձեռքը վերցնենք, կզգանք, որ կապարն անհամեմատ ծանր է ալյումինից: Ինչպե՞ս տարբերեցինք ապակի, պղինձ, ալյումին և կապար նյութերը: Մենք առանձնացրինք գլխավոր հատկանիշները` գույնը, թափանցիկությունը, խտությունը: Հատկանիշները, որոնցով նյութերը տարբերվում են մեկը մյուսից կամ նմանվում են իրար, անվանվում են հատկություններ: Հատկություններն ուսումնասիրվում են՝ որոշակի պայմաններում նյութերը նկարագրելու, տարբերակելու և օգտագործելու համար: Նկարագրել նյութը՝ նշանակում է թվարկել նրա հատկությունները: Տարբերում են նյութերի ֆիզիկական, քիմիական հատկությունները և ֆիզիոլոգիական ազդեցությունը կենդանի օրգանիզմի վրա: Դուք բնագիտությունից և ֆիզիկայից արդեն գիտեք, որ յուրաքանչյուր նյութ ունի որոշակի ֆիզիկական հատկություններ, որոնցով այն տարբերվում է մյուսներից: Նյութերի ֆիզիկական հատկություններն են՝ ագրեգատային վիճակը (գազ, հեղուկ, պինդ), գույնը, հոտը, համը, խտությունը, ջերմահաղորդականությունը, էլեկտրահաղորդականությունը, հալման և եռման ջերմաստիճանները, լուծելիությունը ջրում և այլ լուծիչներում: Ագրեգատային վիճակը (գազ, հեղուկ, պինդ), գույնը, հոտը, համը կարելի է որոշել և նկարագրել զգայարանների օգնությամբ: Նյութերի լուծելիությունը հեշտ կարելի է որոշել փորձով: Այդպիսի փորձ դուք կատարում եք տանը ամեն օր: Մենք լավ գիտենք, որ շաքարը և աղը հեշտությամբ լուծվում են ջրում: Լաբորատոր փորձ 1 15
- Page 1 and 2: Լ . Ա . ՍԱՀԱԿՅԱՆ, Հ . Գ
- Page 3 and 4: Դասագրքով աշխատանք
- Page 5 and 6: Նկ.1.1 Փայտի վերամշա
- Page 7 and 8: 1.2 ՄԱՐՄԻՆ ԵՎ ՆՅՈՒԹ:
- Page 9 and 10: Այսպիսով, մենք տեսն
- Page 11 and 12: 1. Հեղուկաման (ապակյ
- Page 13: 3. Փորձանոթներ Նյու
- Page 17 and 18: Բնության մասին գիտ
- Page 19 and 20: Նկ.1.17 ա) լուցկու հատ
- Page 21 and 22: 1.4 ՄԱՔՈՒՐ ՆՅՈՒԹԵՐ Ե
- Page 23 and 24: միջև: Օդը թթվածին, ա
- Page 25 and 26: ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔ
- Page 27 and 28: Համասեռ խառնուրդնե
- Page 29 and 30: գ) կերակրի աղ և ջուր
- Page 31 and 32: Լաբորատոր փորձեր 1.
- Page 33 and 34: ա) ջրի եռալը բ) արծա
- Page 35 and 36: 2 ՔԻՄԻԱՅԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ
- Page 37 and 38: Ատոմ բառից բացի, հն
- Page 39 and 40: ............................ որո
- Page 41 and 42: Քիմիական տարրերի ա
- Page 43 and 44: Որոշ քիմիական տարր
- Page 45 and 46: (ազոտ, թթվածին, քլոր
- Page 47 and 48: անագ կապար երկաթ
- Page 49 and 50: Օրինակ՝ հաշվենք թթ
- Page 51 and 52: Նկ.2.4 Ջրի ընդարձակվ
- Page 53 and 54: Քիմիական բանաձևը ց
- Page 55 and 56: В-ն և С-ն՝տարրերը: Ա
- Page 57 and 58: Սակայն, հետագայում
- Page 59 and 60: ա) Na2SO3 , բ) AgNO3, գ)CaC2, դ
- Page 61 and 62: I կիսամյակ ԹԵՍՏԱՅԻՆ
- Page 63 and 64: 15. Մեկ գրամ թորած ջո
- Page 65 and 66:
3 ՔԻՄԻԱԿԱՆ ՏԱՐՐԵՐԻ
- Page 67 and 68:
ստորև ներկայացվում
- Page 69 and 70:
«բնակարաններում»,
- Page 71 and 72:
Մենդելեևի քիմիական
- Page 73 and 74:
Ռեզերֆորդը և նրա աշ
- Page 75 and 76:
էլեկտրոնի ուղեծիրը
- Page 77 and 78:
պրոտոնին մոտավորապ
- Page 79 and 80:
թվով բնական իզոտոպ
- Page 81 and 82:
ÞÕÃ³Û³Ï³Ý é»³Ïódz
- Page 83 and 84:
3.4 ԱՏՈՄԻ ԷԼԵԿՏՐՈՆԱՅ
- Page 85 and 86:
շերտում միայն մեկ է
- Page 87 and 88:
այսինքն`այնպես, որ
- Page 89 and 90:
3.5 ԱՏՈՄԱՅԻՆ ՕՐԲԻՏԱԼ
- Page 91 and 92:
Ընդհանրացում. արտա
- Page 93 and 94:
ա) 7 բ) 13 գ) 4 դ) 29 ե) 11 2.
- Page 95 and 96:
բ) 23 Na գ) 28 Si դ) 31 P 8. Հ
- Page 97 and 98:
Կենտ էլեկտրոններ Ա
- Page 99 and 100:
Ազոտի յուրաքանչյու
- Page 101 and 102:
բ) էլեկտրոնային 2)
- Page 103 and 104:
Կովալենտային բևեռա
- Page 105 and 106:
4. Կովալենտային ոչ բ
- Page 107 and 108:
Իոնները լիցքավորվա
- Page 109 and 110:
Նկ.4.5 Նատրիումի քլո
- Page 111 and 112:
թվով, որը ցույց է տա
- Page 113 and 114:
Իսկ ինչպե՞ս են որոշ
- Page 115 and 116:
4.5 ԲՅՈՒՐԵՂԱՎԱՆԴԱԿՆ
- Page 117 and 118:
չցնդող, համեմատաբա
- Page 119 and 120:
HF 1. ØáÉ»ÏáõɳÛÇÝ 2. H
- Page 121 and 122:
տարրի ատոմի վալենտ
- Page 123 and 124:
բ) BaO, N2O5, P2O5, CO2 գ) H3PO4,
- Page 125 and 126:
Հիշենք, որ բացի մեկ
- Page 127 and 128:
7. Ո՞ր շարքում են նյ
- Page 129 and 130:
II կիսամյակ ԹԵՍՏԱՅԻ
- Page 131 and 132:
12. Որքա՞ն է ազոտի օք
- Page 133 and 134:
Պ Ա ՏԱ Ս Խ Ա Ն Ն Ե Ր Ա
- Page 135 and 136:
Üßí³Í ϳÝáÝÝ»ñÝ առ
- Page 137 and 138:
Հավելված 6 Պարբերակ
- Page 139 and 140:
ԴՄԻՏՐԻ ՄԵՆԴԵԼԵԵՎ (18
- Page 141 and 142:
Բ Ա Ռ Ա Ր Ա Ն Աղաթթու
- Page 143 and 144:
Իոնային կապ Քիմիակ
- Page 145 and 146:
Ջուր Համընդհանուր
- Page 147:
3.4 Ատոմի էլեկտրոնայ