ÕÔ»ÕÔ»Ô± 7-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡ÖÕ¡Õ¶
ÕÔ»ÕÔ»Ô± 7-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡ÖÕ¡Õ¶
ÕÔ»ÕÔ»Ô± 7-ÖÕ¤ Õ¤Õ¡Õ½Õ¡ÖÕ¡Õ¶
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
տարբերել ավազը կավից, ապա կերակրի աղը ջրում լուծելիս ստացվում է թափանցիկ<br />
հեղուկ, որն արտաքին տեսքով ջրից չի տարբերվում: Սակայն ջուրը գոլորշիացնելիս աղը<br />
նստում է անոթի հատակին նույն սկզբնական բյուրեղների ձևով: Աղը և ջուրը խառնելիս<br />
քիմիական փոխարկում տեղի չի ունենում, նյութերը պահպանում են իրենց<br />
հատկությունները:<br />
Ինչպե՞ս կարելի է իմանալ՝ որն է մաքուր նյութ, որը՝ խառնուրդ: Կան այնպիսի<br />
ֆիզիկական հատկություններ, որոնք չեն փոփոխվում, երբ խառնուկների քանակը իջնում է՝<br />
հասնելով որոշակի սահմանի: Շատ նպատակների համար այդպիսի անփոփոխ<br />
հատկություններով նյութը կարելի է համարել մաքուր: Դրանք նյութի ֆիզիկական<br />
հատկություններն են` հալման և եռման ջերմաստիճանները: Եթե ուզում ենք իմանալ`<br />
արդյոք մաքո՞ւր է նյութը, ապա պետք է որոշենք այդ նյութի` մի վիճակից մյուսին անցնելու<br />
ջերմաստիճանը: Եթե այդ ջերմաստիճանը համընկնում է համապատասխան մաքուր<br />
նյութի` մի վիճակից մյուսին անցնելու որոշակի (հայտնի) ջերմաստիճանին, ապա տվյալ<br />
նյութը մաքուր է: Եթե նյութը հալվում է մեկ աստիճանի սահմաններում, ապա քիմիկոսն<br />
այն համարում է մաքուր: Եթե նյութը եռում է հաստատուն ջերմաստիճանում, որը մնում է<br />
անփոփոխ ամբողջ նմուշը գոլորշիանալիս, ապա այն կարելի է համարել մաքուր նյութ:<br />
Իհարկե, այս կանոնն ունի բացառություններ, այդ պատճառով մաքուր նյութի վերաբերյալ<br />
վերջնական եզրակացություն կարելի է անել միայն քիմիական վերլուծությամբ, որի շուրջ<br />
մենք կխոսենք հետագայում: Ընդհանրացնենք մեր ասածը հետևյալ ուրվագրով.<br />
ՔԻՄԻԱԿԱՆ ՆՅՈՒԹ<br />
ՄԱՔՈՒՐ ՆՅՈՒԹ<br />
ԽԱՌՆՈՒՐԴ<br />
Մաքուր են այն նյութերը, որոնք այլ<br />
նյութերի խառնուկներ չեն պարունակում:<br />
Մաքուր նյութերն օժտված են<br />
խիստ որոշակի հատկություններով:<br />
Խառնուրդները երկու կամ ավելի նյութերի մեխանիկական<br />
համակցություններ են, որոնցում յուրաքանչյուր<br />
նյութ պահպանում է իր բաղադրությունը, կառուցվածքը,<br />
ուստիև իրեն բնորոշ հատկությունները: Խառնուրդի<br />
բաղադրամասերը միմյանցից կարելի է բաժանել այս<br />
կամ այն ֆիզիկական եղանակով:<br />
ՀԱՄԱՍԵՌ<br />
ԱՆՀԱՄԱՍԵՌ<br />
Համասեռ խառնուրդներում հնարավոր չէ տարբերել խառնուրդ առաջացնող<br />
նյութերը, նույնիսկ մանրադիտակով: Օրինակ՝ շաքարի կամ աղի ջրային լուծույթը:<br />
Համասեռ խառնուրդներում նյութը մանրանում է մինչև առանձին մասնիկներ: Օրինակ՝<br />
շաքարի լուծույթում շաքարի մոլեկուլները հավասարաչափ բաշխվում են ջրի մոլեկուլների<br />
22
Change language