18.04.2015 Views

ՔԻՄԻԱ 7-րդ դասարան

ՔԻՄԻԱ 7-րդ դասարան

ՔԻՄԻԱ 7-րդ դասարան

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

XIX դարի հայ գիտնական Մաթևոս Սաղաթելյանը 1842 թվականին առաջարկել է<br />

քիմիական տարրերի նշանների հայերեն տարբերակներ: Ստորև բերում ենք<br />

Սաղաթելյանի նկարագրած տարրերից մի քանիսը:<br />

Անվանումը Նշանը Անվանումը Նշանը<br />

Թթվածին Թ Նաթրոն Նթ<br />

Յոդ Յ Կաղիոն Կղ<br />

Սեղեն Խ Երկաթ Ե<br />

Քրոմ Մ Արծաթ Ար<br />

Բոր Բր Սիղիկիոն Սղ<br />

Պղինձ Պղ Իրածին Ի<br />

Անհրաժեշտ է յուրացնել քիմիական այբուբենը՝ տարրերի քիմիական նշանները:<br />

Դրանց օգնությամբ դուք կսովորեք գրել բառեր՝ քիմիական բանաձևեր, իսկ դրանց հիման<br />

վրա գրել նախադասություններ՝ քիմիական ռեակցիաների հավասարումներ:<br />

Քիմիական տարրերի նշանները մեծապես նպաստել են քիմիայի զարգացմանը: Դա<br />

այբուբենի նման հանճարեղ մի գյուտ էր, որը հնարավորություն ընձեռեց՝ ցանկացած<br />

նյութի բաղադրություն արտահայտելու տարրերի նշաններից կազմված քիմիական<br />

բանաձևով և հասկանալի ներկայացնելու քիմիական փոխարկումները (ռեակցիաները):<br />

²Ú´àô´ºÜ<br />

ï³é»ñ μ³é»ñ ݳ˳¹³ëáõÃÛáõÝÝ»ñ<br />

ùÇÙÇ³Ï³Ý μ³Ý³Ó¨»ñ 黳ÏódzݻñÇ<br />

Ýß³ÝÝ»ñ<br />

ѳí³ë³ñáõÙÝ»ñ<br />

Քիմիական նշանը տարրի ինչպես որակական, այնպես էլ քանակական բնութագիրն<br />

է: Օրինակ` C քիմիական նշանը ածխածին տարրն է (որակական բնութագիր), ընդ որում՝<br />

ածխածնի մեկ ատոմն է (քանակական բնութագիր):<br />

Հասկանալի է, որ ներկայումս հայտնի բոլոր 117 քիմիական տարրերի նշաններն<br />

անգիր հիշելը դժվար է և անիմաստ: Ուստի, առայժմ սահմանափակվենք առավել<br />

տարածվածներով, որոնց նշանները և անունները ներկայացված են աղյուսակ 1-ում:<br />

42

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!