februari 2007 - Nvhvv

Mijn harttransplantatie:
Een onbetaalbaar geschenk
Ad van Gool
Uitgeverij Golan, Hilvarenbeek,
ISBN978-90-809171-2-5, hardcover, 260
bladzijden, prijs: € 24,95, inclusief € 3,verzendkosten.
Verkrijgbaar via
www.advangool.nl, 013-505 24 07 of
email advangool@kabelfoon.nl
Ad van Gool geeft over zijn ervaringen als patiënt
lezingen in ziekenhuizen, bij de Nederlandse Hartstichting,
op congressen en bij opleidingen voor
verpleegkundigen.
Hoe recenseer je een boek dat je bij
het lezen telkenmaal moet wegleggen?
Waarvan je je afvraagt hoe je goed kan
overbrengen wat de auteur zegt en
bedoelt? Waarom die twijfels? Omdat
dit boek een persoonlijk verhaal is,
wat zó indringend en emotioneel is
geschreven, dat je de gevoelens die de
auteur wilt overbrengen bijna alleen
kan ervaren als je het boek daadwerkelijk
zelf leest. Maar de boodschap is
een hele waardevolle. En dat maakt
dat je deze wilt overbrengen aan de
lezer van Cordiaal. Dus toch een
recensie.
Je weet als verpleegkundige veel van
de zorg áán en de zorgen ván de
patiënt die je verpleegt. Je weet wat
hem of haar te wachten staat, wat de
complicaties zijn, wat de korte- en
langetermijngevolgen van een transplantatie
zijn. Je licht patiënten voor
over ziekte, behandeling, onderzoek.
Echter, zonder onwil van de kant van
de verpleegkundige, ontbreekt vaak
informatie over wat de patiënt gaat
voelen, of is deze informatie teveel
vanuit onze eigen interpretatie aan de
patiënt gegeven.
Dan is daar het persoonlijke verhaal
van Ad van Gool, zijn tweede boek. In
april 2006 heeft Cordiaal aandacht
besteed aan ‘Hartzeer: De ingrijpende
gevolgen van een aangeboren hartafwijking’,
waarin hij zijn leven
beschrijft tot en met de eerste screening
voor harttransplantatie in Nederland.
1 In zijn tweede boek beschrijft
hij de periode van de screening in Antwerpen,
het wachten op een donorhart
en tot slot de harttransplantatie en het
jaar daarna.
Het boek heeft een prachtige omslag,
Ad van Gool, vrij en blij joggend door
het Hilvarenbeekse landschap. Een
foto, die bij het lezen van de eerste
hoofdstukken een onwerkelijkheid
lijkt. Want tot halverwege is het boek
alles behalve het beeld wat de omslagfoto
oproept. Het zijn hoofdstukken
over lijden, verdriet, angst, boosheid,
doorzettingsvermogen en hoop.
Hoofdstukken met niet of nauwelijks
lichtpuntjes.
Lijden en verdriet door bijvoorbeeld
de vele hartritmestoornissen, waar de
ICD middels shocken een einde aan
maakt. “De dreun. Een inslag. De dokter
die terugdeinst. De verpleegster die
de handen voor de mond slaat. En ik?
Ik huil. Ik huil zonder geluid. Ik huil
zonder tranen.” En daarbij de angst
om alleen te zijn als de ICD afgaat.
Boosheid omdat verpleegkundigen
niet kunnen begrijpen hoe het voelt,
zo’n klap.
Maar ook het doorzettingsvermogen
en de hoop, om ondanks alles, vertrouwen
te hebben en te houden in de
medische behandeling en het beschikbaar
komen van een ander hart. “Dag
meneer van Gool. We hebben, (..), een
heel goed hart voor u. (..) De ziekenwagen
is besteld, die staat over tien
minuten voor de deur. (..) Chaos.
Vreugde. Tranen. Nelly het is zover!
Er is een hart. Ik krijg een ander hart!!
(..) Geen zenuwen, geen paniek.
Alleen maar vastberadenheid. We zijn
er klaar voor. ”
Halverwege het boek komt de
omslag. De harttransplantatie is
achter de rug en het gaat
goed met Ad van Gool. Wat
misschien logisch is, maar wel opvalt,
is dat ook de toon van het boek verandert.
Het straalt een positieve stemming
uit. Het boek gaat ook weer over
de gewone dingen in het leven, over
plezier, over humor, over kunnen relativeren.
Hoewel nog steeds onder controle en
onderhevig aan strenge leefregels en
zelfdiscipline, gaat het toch om een
nieuwe toekomst. Een toekomst met
veel dankbaarheid naar zijn vrouw en
kinderen, de artsen, de verpleegkundigen,
het revalidatieteam en vooral de
nabestaanden van de donor. “De vraag
wie de donor was, wat hij of zij achterliet,
houdt mij geregeld bezig. Aan de
andere kant wordt er gehuild. Dat is
de keerzijde van de medaille. Dat wil
ik niet uit het oog verliezen.(..) Ik
denk vaak terug aan de nabestaanden,
die de uiteindelijke toestemming
gaven tot de donatie. Zij verloren een
onbetaalbaar geschenk. Ik kreeg een
onbetaalbaar geschenk. Wie één mens
redt, redt de hele wereld. De nabestaanden
van mijn donor hebben een
mens gered. Ik weet het zeker. Want
die mens, dat ben ik….. “
Het boek maakt diepe indruk. Het is
enerzijds een persoonlijk verhaal, want
een harttransplantatie zal bij ieder
mens andere gevoelens, complicaties
en gebeurtenissen met zich meebrengen.
Anderzijds zijn er ook veel overeenkomsten
met patiënten in dezelfde
situatie. Achter in het boek vertellen elf
getransplanteerde hartpatiënten en één
die op de wachtlijst heeft gestaan in het
kort hún ervaringen. En steeds is de
boodschap: vertrouwen in de toekomst,
een lachend gezicht en de kwaliteit
van leven die je terugkrijgt door
een harttransplantatie.
Het boek bevat ook veel praktische
informatie, waar verpleegkundigen in
de zorg aan patiënten die een harttransplantatie
moeten ondergaan veel
mee kunnen. Voorlichting en begeleiding
zijn belangrijke aspecten in de
zorg, maar ook invoelingsvermogen
en betrokkenheid naar de patiënt en
de familie. De ontelbare foto’s ondersteunen
de tekst en samen maken zij
het boek tot een helder, degelijk
naslagwerk.
Voor patiënten in eenzelfde situatie is
het niet gelijk een boek om als eerste
op te pakken, maar wel om ontzettend
veel steun aan te hebben. Het is aan de
Cordiaal 1/2007 31
| BOEKBESPREKING