februari 2007 - Nvhvv

aan voor een goede hantering hiervan.
Veel lof dus voor dit boek. Het aantal
pagina’s (ruim 250) had wat mij
betreft wat minder mogen zijn en het
aantal illustraties juist wat meer, maar
desondanks is het boek een goede aanrader
voor basisverpleegkundigen, en
voor patiënten en hun familieleden.
Het zorgboek is ontwikkeld door
Stichting September. De tekst is
geschreven door redacteuren van de
Stichting, op basis van algemeen aanvaarde
informatiebronnen, waaronder
richtlijnen, en in nauwe samenwerking
met patiëntverenigingen. Voor
dit boek waren dat De Nederlandse
CVA-Vereniging ‘Samen Verder’, Afasie
Vereniging Nederland en Vereniging
Cerebraal. De tekst is ook becommentarieerd
door een breed scala aan
professionals waarvan de meeste zijn
voorgedragen door een beroepsvereniging.
De NVHVV werkt al jaren mee
aan de ontwikkeling van Zorgboeken
door Stichting September. Bij de ontwikkeling
van dit Zorgboek was Janneke
de Man-van Ginkel namens de
NVHVV betrokken. Eerder werkte de
NVHVV mee aan Zorgboeken over
Hoge Bloeddruk, Verhoogd Cholesterol,
Leven na een Hartaanval en Pijn
op de Borst (Angina Pectoris). De
Zorgboeken van Stichting September
zijn verkrijgbaar bij de apotheek of via
hun website. Meer informatie over
Stichting September en de uitgebrachte
Zorgboeken kunt u vinden op
www.boekenoverziekten.nl
____
Wilma Scholte op Reimer
Proefschrift
Patients with Heart Failure and their partners:
both sides of the picture. Benefits for patient
outcome and impact on the partner’s life
Marie Louise Luttik, 2006
ISBN 90 367 2657 3
m.l.luttik@wanadoo.nl
Op 4 oktober 2006 verdedigde Marie
Louise Luttik haar proefschrift getiteld
‘Patients with Heart Failure and
their partners’ in het Academiegebouw
van de Rijksuniversiteit Groningen.
Het proefschrift richt zich op de
situatie van partners van patiënten
met hartfalen waarbij de volgende
twee vragen centraal staan:
1. Wat is de invloed van het hebben
van een partner op de gezondheidsuitkomsten
van patiënten met hartfalen?
2. Op welke manier beïnvloedt het
leven met en het zorgen voor een
patiënt met hartfalen het leven van
deze zorgende partners?
Voor het beantwoorden van de eerste
vraag geeft het proefschrift een gedegen
samenvatting van literatuur die al
beschikbaar is. Deze literatuur wijst
op een sterke relatie tussen het krijgen
van sociale steun en een betere
gezondheid van patiënten met hartfalen.
Ook studies bij patiënten met een
andere chronische ziekte laten zien
dat het krijgen van sociale steun gunstig
samenhangt met de gezondheid
van patiënten. Het proefschrift toont
ook aan dat patiënten die leven met
een partner een betere kwaliteit van
leven ervaren en minder vaak heropnames
hebben dan alleenstaande
patiënten. Het antwoord op vraag 1 is
kortom dat het hebben van een partner
gunstig is voor de gezondheid van
patiënten.
Net zo belangrijk is vraag 2 van het
proefschrift: Hoe is het voor de partner
zelf om te leven met en te zorgen
voor iemand met hartfalen? Uitkomsten
van interviews met partners laten
zien dat het leven van partners eveneens
aangrijpend verandert nadat de
diagnose hartfalen is gesteld. De
ondersteuning van de patiënt vraagt
vaak om aanpassing van het eigen
activiteitenpatroon. Ook de relatie
tussen patiënt en partner verandert
waarbij vooral onderlinge communicatie
en seksualiteit worden genoemd.
Angst, vooral in de acute fase, blijkt
hierop en op het copingproces van
grote invloed te zijn. Het is dus
belangrijk om partners actief te
betrekken bij de voorlichting en het
revalidatieproces. Het tijdig signaleren
van problemen bij de partner helpt
zowel de partner als de patiënt.
Het proefschrift presenteert een
instrument dat handig kan zijn voor
het inventariseren van de objectieve
zorgtaken van partners en de ervaren
belasting bij deze zorgtaken. Uit het
onderzoek blijkt dat de mate van ervaren
belasting maar weinig samenhangt
met de ernst van het hartfalen en niet
met leeftijd en co-morbiditeit van de
patiënt. Het is vooral de eigen mentale
en fysieke gezondheid van partners
die bepalend is voor de mate van ervaren
belasting. Belangrijk is dus om de
mentale conditie van partners en hun
behoefte aan ondersteuning bij de persoonlijke
verzorging van de patiënt
goed in te schatten.
Het proefschrift is één van de mooie
producten van het COACH-onderzoek
(Coordinating study evaluating
Outcomes of Advising and Counsel-
Cordiaal 1/2007 33
| BOEKBESPREKING