ROISIN MURPHY - DJBroadcast

STRP RE
ANIMATIE UIT EINDHOVEN ZONDER EN MET COMpUTER
Van donderdag 22 tot en met zondag 25 november vindt in het Klokgebouw
op het voormalige bedrijfsterrein van philips in Eindhoven STRp plaats,
het festival waarop technologie en creativiteit centraal staan. Naast een
uitgebreid programma met electronische muziek, robotics, visuals en
interactieve kunst geeft STRp onder de noemer RE: speciale aandacht aan
een thema. Ditmaal is dat 3D animatie uit Eindhoven.
Door Alfred Bos
In de jaren dertig betekende 3D animatie werken met poppen en die zaten
doorgaans vast aan touwtjes. Zo niet bij George Pal. Toen hij in 1934 door Philips
werd gevraagd om in Eindhoven te komen werken, had hij als animator reeds zijn
sporen verdiend in Boedapest en Berlijn. Pal, in 1908 in Hongarije geboren als
Julius György Märczincsák, pionierde een nieuwe animatietechniek, die bekend is
geworden als stop-motion, ook wel klei animatie of stop-frame animatie genoemd.
De methode maakt gebruikt van film; het poppetje wordt beeldje voor beeldje
gefotografeerd en telkens verandert de pose een klein beetje – afgespeeld lijkt de
pop vloeiend te bewegen. Pals specialiteit was de Pal-Doll, in Amerika bekend
geworden als Puppetoons (een samentrekking van puppet en cartoon). Met die
techniek maakte Pal tussen 1934 en 1939 in Eindhoven vier tekenfilms en acht
reclamefilms voor Philips, waaronder Philips Cavalcade (1934), Sleeping Beauty
(1935), De Toveratlas (1935) en Alladin en de Wonderlamp (1939). Overigens werkte
de animator via zijn bedrijf Dollywood ook voor andere opdrachtgevers als Horlicks
Malted Milk, een Britse zuivelfabrikant. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak
emigreerde Pal naar de Verenigde Staten, waar zijn talent niet lang onopgemerkt
bleef. Filmgigant Paramount gaf hem zijn eigen animatiestudio in Hollywood en in
1944 ontving Pal voor zijn pionierswerk met zijn puppetoons een Oscar. Hij stond in
Hollywood bekend als de man die op het witte doek het onmogelijke kon laten zien
en die reputatie deed hij gestand door in de jaren vijftig een reeks baanbrekende
science fiction films te produceren. Destination Moon (1950), When Worlds Collide
(1951), War Of The Worlds (1953) en Conquest Of Space (1954) zijn nog steeds het
bekijken waard, mede dankzij de voor die tijd meer dan geloofwaardige animaties en
trucages – de eerste ruimtesonde moest nog worden gelanceerd, een ontwikkeling
die Pal reeds had voorzien.
Blender
Pals stop-motion is een bewerkelijke animatietechniek, maar wordt nog steeds
toegepast. Met de introductie van digitale technieken heeft de animatie echter
een nieuwe impuls gekregen. En dankzij het in Eindhoven ontwikkelde software
pakket Blender is driedimensionale (3D) animatie niet langer voorbehouden aan
22 | FEATURE
Now Playing
9 of 13
DOWNLOAD
DE PODCAST OP
DJBROADCAST.NL
3:30 -0:49
grote studio’s met een leger animatoren en een astronomisch budget. Op STRP
is de korte animatiefilm Elephants Dream te zien, de eerste 3D ‘open source’
animatiefilm ter wereld, die het afgelopen jaar in première ging. Elephants Dream
is internationaal geprezen om de kwaliteit van de graphics en om het feit dat de
tien minuten durende film tot stand is gekomen via ‘open source’ software: een
computerprogramma dat door iedereen gratis kan worden gebruikt en aangevuld.
Tijdens de UK Linux and Open Source Awards 2006 won Elephants Dream de prijs in
de categorie ‘Best Use of CGI with Linux/Open Source’ en werd daarmee verkozen
boven films van grote animatiestudio’s als Dreamworks en Sony/Imageworks.
Elephants Dream werd gemaakt met het software pakket Blender, een programma
voor 3D animatie dat midden jaren negentig werd ontwikkeld door de in Eindhoven
gevestigde animatiestudio NeoGeo en sinds oktober 2002 beschikbaar is als open
source freeware. Wereldwijd werken vele duizenden professionele animatoren, 3D
modeleers en liefhebbers met het pakket; Blender is het intellectuele eigendom van
de Blender Foundation onder leiding van Ton Roosendaal, die de eerste versie van
het programma schreef.
Onderwijs
“De kracht van Blender is dat het voor de enkelvoudige gebruiker een volledige
suite biedt waarin alles mogelijk is,” zegt Joeri Kassenaar, die in de jaren negentig
voor NeoGeo werkte en als animator en programmeur heeft bijgedragen aan de
ontwikkeling van het programma. “Je kunt kris-kras werken, je hoeft niet een
bepaalde werkvolgorde of een vast protocol te volgen. Dat is voor de thuiswerker
of hobbyist heel prettig, want anders lijkt het snel op werk.” Omdat Blender open
source is voegen veel gebruikers nieuwe, zelfgeschreven onderdelen aan het
pakket toe. “Producenten van professionele 3D animatie software zijn serieus
bang voor Blender, want ze zien dat Blender kan wat hun pakket ook kan,” stelt
Kassenaar. En dat terwijl het gratis is. Toepassing in het grafische onderwijs ligt
voor de hand. “Dat is vorig jaar tijdens de internationale Blender conferentie ook ter
sprake gekomen,” zegt Kassenaar. “Er moeten certificaten komen, opdat precies
wordt omschreven wat het pakket wel en niet kan. Dan hoeft de docent niet telkens
aan de onderwijsinspecteur uit te leggen dat de studenten geen hobby bedrijven.”
Zondag 25 november, de slotdag van STRP, staat in het teken van 3D animatie.
In Hal 5 worden tussen 13:30 en 23:00 enkele films van George Pal vertoond.
In Hal 7 zijn tussen 14:00 en 22:30 verschillende Philips reclamefilms van George
Pal te zien. Om 19:30 verzorgt Joeri Kassenaar in Hal 7 een lezing over Blender,
inclusief demonstratie en een vertoning van Elephants Dream. Voor het complete
muziekprogramma, zie de website van STRP.
www.strp.nl | www.blender.org | www.elephantsdream.org
Kwaliteit ontmoet draagbaarheid
NIEUW! BOSE ®
SoundDock ®
NIEUW
van Bose
Maak kennis met het nieuwe BOSE ®
SoundDock ®
Portable digital music
system. Dit systeem is uitgerust met
een indrukwekkend aantal innovaties
van Bose, waaronder de exclusieve
technologie voor waveguideluidsprekers,
en levert prestaties die voorheen ondenkbaar waren voor draag-
bare systemen. Plaats uw iPod ®
op het dockstation en geniet van
een volle, rijke en gedetailleerde muziekweergave uit een zeer
Ervaar het verschil dat BOSE ®
Portable digital music system
compact systeem. De oplaadbare lithium-ionbatterij zorgt voor
een langere speelduur dan gewone batterijen, waardoor u overal
in huis kunt genieten van uitmuntende geluidskwaliteit, en zelfs
buiten. Trek de stekker uit het stopcontact en laat de voedingskabel
thuis. En terwijl u luistert, laadt het systeem uw iPod ®
op.
Met één afstandbediening bedient u zowel het systeem als de
basisfuncties van uw iPod ®
, en navigeert u door de afspeellijst.
Plaats uw iPod ®
op het dockstation en ervaar zelf hoe goed
geluidskwaliteit en draagbaarheid samengaan.
technologie maakt
Bel 0299 390111, bezoek www.bose.nl of www.sounddock.nl, of ga naar uw geautoriseerde BOSE ®
Personal ®
Audio-dealer
Onderweg. Op het werk. Thuis. Maak kennis met Personal ®
Audio van Bose
BOSE ®
BOSE multimedialuidsprekersystemen
®
audiohoofdtelefoons BOSE ®
SoundDock ®
digital music systems
niet inbegrepen. iPod ®
is een geregistreerd handelsmerk van Apple Computer, Inc.
iPod ®