scenarioJunie
scenarioJunie
scenarioJunie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2012<br />
SENWES<br />
<strong>scenarioJunie</strong><br />
BINNE<br />
SÓ KAN JY DROOGTES<br />
PROAKTIEF DIE HOOF BIED<br />
DIEREVOEDING-UITGAWE<br />
WNG BOERDERY<br />
Alle goeie dinge<br />
kom in in 3's<br />
3's
inhoud<br />
REDAKTEURSBRIEF<br />
2 As jy die koers kwytraak<br />
HOOFSTORIE<br />
4 ’n Proaktiewe droogtestrategie is nét<br />
die ding vir 2012 se winter<br />
KOLLIG OP WNG BOERDERY<br />
8 Sukses kom in 3’s<br />
NUUS<br />
16 Agri NW én Vrystaat Landbou kroon<br />
hul Jongboer van die Jaar<br />
17 Senwes dra by tot landelike veiligheid<br />
18 Monsanto sê hul sê oor beskerming van<br />
biotegnologie<br />
20 Rooivleisprodusente staan op teen veediefstal<br />
21 Senwes dra by tot krieketontwikkeling<br />
22 NAMPO 2012: Sukses op sukses vir Senwes<br />
24 Yes! Die spuit is myne!<br />
25 NVK en Senwes span saam vir Groendag sukses<br />
26 Bothaville Village – ’n Splinternuwe sikspens<br />
SENWES VILLAGE<br />
28 Fokus op dierevoeding<br />
34 Aangeplante weiding as deel van<br />
wisselbouproduksie<br />
44 Meganisasie verkry dieper fokus met Equip<br />
45 Hoopstad-Suid Boerevereniging beveilig<br />
gemeenskap in nuwe bakkie<br />
45 Wesselsbron Village slaan ’n nuwe blaadjie om<br />
46 Welsyn baat ook by R1 miljoen trekking<br />
TOEKOMSBLIK<br />
48 Senwes en John Deere vat presisieboerdery<br />
’n stap verder<br />
SENWES GRAINLINK<br />
40 Veevoerbedryf gee die pas aan<br />
50 Nuwe wetgewing hou ernstige gevolge in<br />
53 Graangradeerders slaggereed vir die<br />
oesseisoen<br />
53 Ontmoet Senwes se Streekbestuurders<br />
56 ’n Droë winterseisoen waarskynlik op hande<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
ALGEMEEN<br />
3 ALLES EN NOG WAT: Spotprent; Sê Wie; Uit<br />
Ouma se medisynekas en meer<br />
66 LEEFSTYL: Wen met Senwes Scenario en<br />
Feather Hill Spa.<br />
RUBRIEKE<br />
54 AGRI-WENKE: Droë seisoen sorg vir lae<br />
grondvogreserwes<br />
62 VIR DIE SIEL: Hoe laat jý mense voel<br />
68 IN MY VISIER: Onbewaakte oomblikke<br />
DEVELOPING AGRICULTURE<br />
60 Take care of your grazing; take care of your<br />
livestock<br />
KOMPETISIE<br />
66 Slaap warm met Senwes Scenarioo<br />
Junie 2012<br />
PROMOSIE-ARTIKELS<br />
15 MTN: SerVision offsite monitoring g<br />
– anywhere, anytime<br />
33 Biomin: Plantekstrakte bied natuurlike<br />
alternatief vir antibiotiese middels in<br />
dierevoeding<br />
39 Nutri Feeds: Is lekaanvulling sommer net<br />
lekaanvulling?<br />
42 FeedPro – jou vennoot in die<br />
dierevoedingsbedryf<br />
58 Efekto: Besnoei só in die winter met Efekto<br />
64 KRP Manufacturing: Fight fires effectively<br />
this winter<br />
OP O DIE VOORBLAD<br />
Willie, W Nico en Gerhard Venter<br />
van v WNG Boerdery in die<br />
Petrusburg-distrik. P<br />
Op bladsy 8<br />
gesels g hulle oor diversifikasie in<br />
die d boerdery. Die voorbladfoto<br />
is i geneem deur Wayne Viljoen.<br />
Dui Senwes Senwes Scenario-artikels o aaan<br />
wat beskikbaar is op Senwes se<br />
webwerf by www.senwes.co.za<br />
•••<br />
5%<br />
AFSLAG<br />
KOEPON<br />
OP BL. 28<br />
><br />
1
2<br />
••• REDAKTEURSBRIEF<br />
As jy die koers kwytraak<br />
Ek het ’n uitsonderlike verdwaal vernuf.<br />
Ek sal lag-lag op ’n reguit pad deur die Karoo<br />
ver dwaal en as ’n deurmekaar dorp soos Kimberley<br />
my eers insluk, sal julle my oor ’n maand kry waar ek<br />
maar ’n werkie by die Spur gaan bedel het omdat ek<br />
nie weer die pad uit kon kry nie.<br />
Tydens ’n besoek aan die Noord-Kaap is ek ook<br />
nie hierdie “spesiale gawe” van my gespaar nie.<br />
’n Nchaba, vir dié wat nie weet nie, is ’n tipe wilde<br />
“aartappel” wat in sekere dele van die Kalahari groei<br />
en so onder die grond wegkruip soos ’n skoolkind vir<br />
’n tandartsafspraak. Dit proe soos ’n sampioen en<br />
is blykbaar baie lekker, maar na ’n dag van Nchabas<br />
soek, kon ek net nooit weer vat kry aan die lekkerny<br />
nie.<br />
Ek is losgelaat met ’n Checkers sakkie en my<br />
oog is ingestel om enige krakie op die grond te<br />
ondersoek vir ’n moontlike Nchaba wat dalk daar<br />
kan uitloer. Toe ek weer opkyk is ek verlore! Met<br />
ander woorde, ek het nie meer geweet waar ek is<br />
nie en ná twee ure se sirkellopery het ek maar my<br />
leë sakkie in ’n boom opgehang en op ’n klip gaan<br />
sit en myself voorberei op ’n lang nag in die veld<br />
saam met jakkalse en veediewe. Ek weet nie waar<br />
die son moet sit of in watter rigting om te loop nie,<br />
ek is ’n stadsmeisie, magtig!<br />
SENWES SCENARIO<br />
><br />
Net daar tref ’n nuwe moed my: Ek gaan reguit loop<br />
en ek sal iewers by ’n draad uitkom wat my weer<br />
na ’n pad sal lei en hopelik is dit nie Botswana<br />
se grensdraad nie. Ná nog twee ure is ek toe<br />
uiteindelik waar ek moes wees, al was dit met leë<br />
hande.<br />
Vanjaar se min reën sal baie van ons lesers laat<br />
voel of hulle hierdie winter met leë hande ingaan.<br />
Die weiding is min en menige veeprodusent is<br />
moontlik bekommerd en weet nie in watter rigting<br />
om te loop nie. Lees gerus die hoofstorie op bladsy<br />
4 vir ’n proaktiewe droogtestrategie en hoe om<br />
weiding te bestuur.<br />
Ons fokus op dierevoeding vir hierdie uitgawe<br />
en bladsy 28 en 29 handel oor produkte wat jou<br />
hierdie winter handig te pas kan kom. Lees ook op<br />
bladsy 20 oor die Sports Prestige-aand wat ten bate<br />
van plaasveiligheid gehou is.<br />
As jy verlore of verdwaal voel, besluit op ’n rigting<br />
en slaan koers in, jy sal wel iewers uitkom – en as<br />
alles ten goede meewerk, soos dit moet, mag jy op<br />
die regte plek eindig.<br />
Elmarie<br />
• Alle regte van die inhoud van Senwes Scenario word voorbehou ingevolge die bepalings van Artikel 12 (7) van die Wet op Outeursreg.<br />
• Die eienaar en uitgewer aanvaar nie aanspreeklikheid vir enige uitlatings in advertensies, promosie-artikels of deur medewerkers nie.<br />
Elmarie Schoeman<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Pieter & Tsepo<br />
Boerdery is waarskynlik dié bedryf wat die meeste deur klimaat- en weer patrone beïn -<br />
vloed word. Met ’n droë winter op hande sal produsente hul vee en wei ding doel tref fend<br />
moet bestuur. Lees op bl. 4 oor ’n proaktiewe droogtestrategie wat weiding betref.<br />
The 2012 Summer Olympic Games will be held in<br />
London from 27 July to 12 August 2012, followed<br />
by the 2012 Paralympic Games from<br />
29 August to 9 September.<br />
Olympics Facts<br />
• The early Olympic Games were celebrated as a religious<br />
festival from 776 B.C. until 393 A.D., when the games were<br />
banned for being a pagan festival (the Olympics celebrated<br />
the Greek god Zeus). In 1894, a French educator Baron<br />
Pierre de Coubertin, proposed a revival of the ancient tradition<br />
and thus the modern-day Olympic Summer Games were<br />
born.<br />
• No country in the Southern Hemisphere has ever hosted a<br />
Winter Games.<br />
• Three continents – Africa, South America and Antarctica –<br />
have never hosted an Olympics. Rio will change this fact in<br />
2016 when they will host the Summer Olympics. S<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
ALLES EN NOG WAT • THIS AND THAT •••<br />
THE OLYMPIC CREED<br />
Pierre de Coubertin got the idea for an Olympic creed from a speech given<br />
by Bishop Ethelbert Talbot at a service for Olympic champions during the<br />
1908 Olympic Games. The Olympic Creed reads: "The most important thing<br />
in the Olympic Games is not to win but to take part, just as the most important<br />
thing in life is not the triumph but the struggle. The essential thing is<br />
not to have conquered but to have fought well." S<br />
'n Koei lewer<br />
ongeveer<br />
200 000<br />
glase melk in<br />
haar leeftyd.<br />
>> SAYS WHO?<br />
Experience is one<br />
thing you can't get<br />
for nothing.<br />
– OSCAR WILDE –<br />
>> SÊ WIE?<br />
Wie die wind bly<br />
dophou, saai nie,<br />
wie na die wolke bly<br />
kyk, oes nie.<br />
– PREDIKER 11:4 –<br />
’n Ekonoom: die<br />
enigste professionele<br />
mens wat<br />
sien iets werk in<br />
die praktyk en dan<br />
bekommerd wonder<br />
of dit in teorie werk.<br />
– RONALD REAGAN –<br />
Seer keel: Gorrel met<br />
salie. Voeg 2 tot 3 teelepels salie<br />
in ’n koppie kookwater. Laat dit afkoel<br />
vir 5 tot 7 minute en gorrel dan tot die<br />
koppie leeg is. Doen dit gereeld deur<br />
die dag. S<br />
Source: http://www.london2012.com/<br />
><br />
3<br />
>> UIT OUMA SE MEDISYNEKAS<br />
Bron: http://www.myhomeremedies.net/<br />
205 nations will take<br />
part in 300 events at<br />
the Olympic Games in<br />
2012. 147 nations will<br />
take part in the<br />
Paralympic Games. S
4<br />
••• HOOFSTORIE<br />
’n Proaktiewe<br />
droogtestrategie<br />
is nét die ding vir 2012 se winter<br />
DIE OUDSTES ONDER ONS SAL NOG<br />
DIE DROOGTES VAN DIE JARE SESTIGS<br />
ONTHOU EN DIE MINDER OUERES<br />
DIÉ VAN DIE TAGTIGS EN VROEË<br />
NEGENTIGS. DIE JONGES HET DIT NOG<br />
NET LEKKER GEHAD...TOT VANJAAR.<br />
ONS BELEEF TANS SEKER EEN VAN<br />
DIE MEES WYD VERSPREIDE EN<br />
DROOGSTE DROOGTES IN BAIE JARE.<br />
> TEKS: IZAK DU PLESSIS EN BOET VAN ZYL<br />
Boerdery is waarskynlik dié<br />
bedryf van die mens wat die meeste deur klimaat-<br />
en weerpatrone beïnvloed word. Die voorkoms<br />
van periodieke droogtes, noop die produsent om<br />
voortydig voorsorg te tref. P.E. Lombard en H.M.<br />
Greef het nie verniet reeds in 1964 opgemerk nie:<br />
“Die verstandige boer bou reserwes op gedurende<br />
die volop tyd. Dan sal die “sewe maer jare” hom<br />
nie onverhoeds vang nie.” Steeds word verskeie van<br />
ons voortdurend met die spreekwoordelike broek<br />
op die knieë gevang wanneer ’n droë jaar skielik<br />
opdaag, om nie eens te praat van die “sewe maer<br />
jare” nie. Vir die oorlewing van ’n veeprodusent, is<br />
dit kardinaal om ’n droogte oorbruggingstrategie te<br />
hê. Alhoewel die fokus meer op die onmiddellike<br />
korttermyndroogte sal val, sal daar tog ook na ’n<br />
meer omvangryke droogte oorbruggingstrategie<br />
verwys word.<br />
WANNEER BEGIN ’N DROOGTE?<br />
In teenstelling met meeste se opvatting, begin ’n<br />
droogte nie eers wanneer die weiding klaar is nie.<br />
><br />
Dit begin reeds met die eerste reën wat laat kom,<br />
dan word dit uitgebrei deur die swak opvolgpatroon<br />
van die reënbuie en die min reën wat uiteindelik<br />
ontvang word. Johan van den Berg van Santam<br />
Landbou maan dat reënvalscenario’s op ’n gereelde<br />
basis deur die reënseisoen gedoen moet word<br />
en nie slegs aan die begin nie. Met die korrekte<br />
bestuurder- en moniteringsprogram in plek is dit<br />
meestal reeds in Februarie moontlik om die eerste<br />
tekens van ’n naderende droogte te identifiseer.<br />
Gebeurlikheidsplanne moet dan reeds in plek gestel<br />
word. Hoe vroeër aanpassings vir ’n droogte gemaak<br />
word, hoe kleiner is die impak van die droogte<br />
op die veevertakking. Hoe vroeër uitskotdiere van<br />
die plaas af gaan, hoe meer teeldiere kan deur<br />
die winter geneem word. Die grootste vyand van<br />
suksesvolle droogtebestuur, is die hoop of geloof<br />
dat dit wel volgende week sal reën. Hierdie hoop<br />
veroorsaak dat aksieplanne uitgestel word tot op ’n<br />
punt waar drastiese optredes nodig is om deur die<br />
droogte te kom.<br />
HOE TAKEL MENS ’N DROOGTE?<br />
Om ’n droogte die hoof te bied, is geensins goed -<br />
koop nie. Maklike kortpaaie bestaan nie. Daarom is<br />
dit belangrik om so vroeg moontlik die waarskynlikheid<br />
van ’n droogte te identifiseer en proaktief op te<br />
tree. Vroegtydige, proaktiewe optrede sal die koste<br />
om deur die droogte te kom, verminder, aangesien<br />
drastiese maatreëls eers later gevolg hoef te word.<br />
Proaktiewe vermindering van vee ly daartoe dat diere<br />
voor die groot stormloop verkoop word, gevolglik kan<br />
hoër pryse gerealiseer word.<br />
Eerstens is tollie- en osproduksiestelsels beter<br />
gerat om die kernteelkudde teen droogtes te beskerm.<br />
Heelwat GVE kan van die veld af verwyder<br />
word deur slegs osse, tollies en speenkalwers te<br />
verkoop. Indien dit slegs een droë jaar is, sal dit en<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Foto 1: Voorbeeld van ’n koei met ’n 2<br />
kondisietelling.<br />
die vroeë verkoop van uitskotkoeie voldoende wees.<br />
Die kernkudde kan dan weer vinnig opgebou word.<br />
Met ’n speenkalfstelsel moet meer koeie verkoop<br />
word, omdat die enigste vermindering van GVE<br />
die verkoop van speenkalwers is wat in elk geval<br />
verkoop sou word. Om dus vir droogtetoestande<br />
voorsiening te maak, is dit nodig om produserende<br />
teelkoeie te verkoop. Dit neem dus langer om ná die<br />
droogte weer die kernteelkudde te herstel.<br />
Die grootste probleme begin egter wanneer die<br />
weiding min raak. Al die smaaklike weiding met<br />
voedingswaarde is dan weg. Al wat oor is, is die<br />
onsmaaklike grasse. Die uitdaging is dan om die<br />
diere aan die lewe te hou. Sodra hierdie situasie<br />
ontstaan, moet ’n oorlewingstrategie gevolg word.<br />
Die belangrikste oorweging is dan om diere aan die<br />
lewe te hou en nie noodwendig produserend nie.<br />
Indien diere aan die lewe gehou kan word totdat<br />
daar weer voldoende voer beskikbaar is, is daar<br />
darem weer diere beskikbaar om mee te produseer.<br />
Ruvoerbeskikbaarheid is die belangrikste faktor<br />
– selfs baie swak kwaliteit ruvoer is beter as geen<br />
ruvoer. Die voedingswaarde van swak ruvoer kan<br />
aangevul word, al is dit teen ’n koste. Sonder<br />
ruvoer is daar egter nie salf te smeer nie, want ’n<br />
bees kan nie op mielies alleen lewe nie. Afgesien<br />
van ruvoerbronne, soos veldhooi en oesreste,<br />
kan mieliestronkmeel, grondbonedoppe en<br />
sonneblomkoppe ook gebruik word.<br />
Sover moontlik moet diere op die veld gehou<br />
word en die normale oorwinteringstrategie met lekke<br />
moet eers gevolg word. Wanneer die smaaklike<br />
grasse uitgewei is, moet oorgeslaan word na ’n 50%<br />
winterlek wat die benutting van die onsmaaklike en<br />
minder verteerbare grasse sal bevorder.<br />
Hou die diere se kondisie fyn dop en skakel oor<br />
na die oorlewingstrategie sodra die diere se kondisie<br />
na ’n kondisiepunt van 2 gedaal het (Foto 1).<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
HOOFSTORIE •••<br />
Moenie dat diere te maer word nie en gebruik dan<br />
dié van die onderstaande oorlewingsresep(te) wat<br />
jou toestande die beste sal pas.<br />
Diere wat in verskillende produksiestadia is, moet<br />
ook verskillend behandel word tydens die droogteoorlewingsproses.<br />
Dit word aangeneem dat slegs<br />
reproduserende diere deur ’n droogte aangehou<br />
word. Alle ander diere is verkoop. Koeie/ooie<br />
met kalwers/lammers se kondisie moet veral fyn<br />
dopgehou word. Sodra die kondisie begin afneem,<br />
moet die kalwers/lammers gespeen word, al<br />
beteken dit dat hulle vroeg gespeen word. Hierdeur<br />
word die reproduserende dier gespaar vir wanneer<br />
die nuwe reënseisoen aanbreek.<br />
Dragtige diere moet steeds goed versorg word.<br />
Die koeie/ooie gaan in elk geval kalf/lam, voer hulle<br />
dus om hulle kondisie te behou. Hulle het reserwes<br />
nodig om hulle kalwers/lammers te kan grootmaak.<br />
Indien hulle afgeskeep word, gaan hulle in ’n swak<br />
kondisie wees by geboorte en heelwat probleme<br />
gaan dan ondervind word. Moeilike geboortes<br />
gepaardgaande met moontlike verliese, weggooi<br />
kalwers/lammers wat hans grootgemaak moet word,<br />
swak kalwers/lammers wat sukkel om te oorleef en<br />
so kan ons aangaan.<br />
Ná ’n droogte is jong aanteeldiere baie gesog<br />
en skaars. Indien jong diere en speendiere se<br />
groei ernstig benadeel word, het dit tot gevolg dat<br />
hulle volwasse massa en liggaamsgrootte nadelig<br />
beïnvloed word en in die geval van skape word die<br />
wolproduksie ook benadeel. Dit is dus lonend om<br />
spesiale aandag aan hierdie groep diere te gee<br />
tydens ’n droogte. Jong diere het ook die voordeel<br />
dat hulle onderhoudsbehoeftes laer is as volwasse<br />
diere s’n. Dit is dus goedkoper om hulle te onderhou<br />
as volwasse diere.<br />
Ander maatreëls ten opsigte van die vee waaraan<br />
oorweging geskenk moet word, is:<br />
Voorsien skoon drinkwater.<br />
Beperk beweging en dus energieverkwisting deur<br />
die diere in klein kampies te hou.<br />
Klassifiseer die diere volgens kondisie en<br />
ouderdom.<br />
Beperk voerverliese deur doeltreffende hooirakke<br />
en krippe te gebruik.<br />
Gemaalde ruvoer word tot 30% beter benut as<br />
lang hooi.<br />
Verskaf beskutting teen koue winde. Tot ’n derde<br />
van die wintergewigsverlies wat by diere voorkom,<br />
is as gevolg van koue winde.<br />
Bestry inwendige sowel as uitwendige parasiete.<br />
vervolg op bladsy 6<br />
><br />
5
6<br />
••• HOOFSTORIE<br />
’n Proaktiewe droogtestrategie<br />
is nét die ding vir 2012 se winter<br />
vervolg van bladsy 5<br />
WINTERLEK<br />
VASTE KOSTE<br />
RENTE<br />
BEMARKING<br />
ANDER KOSTE<br />
DIPSTOF<br />
ENTING<br />
DOSERING<br />
SOMERLEK<br />
1% 1%<br />
5%<br />
8%<br />
5%<br />
7% 5%<br />
23%<br />
Figuur 1: Samestelling van die uitgawes van ’n speen kalfstelsel (85% speenpersentasie).<br />
Spuit Vitamiene A.<br />
Beperk uitgawes;<br />
• Vaste koste maak ongeveer 45% van die uit-<br />
gawes van ’n veevertakking uit (sien Figuur 1).<br />
• Min kan aan die loonrekening gedoen word,<br />
maar beperk uitgawes aan bulle/ramme,<br />
heinings en voertuie.<br />
DROOGTEVOERRESEPTE VIR DIE<br />
OORLEWING VAN DIERE<br />
1. Mengsel vir swak ruvoer<br />
25 kg ureum<br />
25 kg melasse kannetjie of kalorie 3 000<br />
100 liter water<br />
Meng een deel van hierdie mengsel met 10 dele<br />
hooi. Die mengsel kan ook op weiding gespuit word,<br />
maar moenie ’n groter oppervlakte bespuit as wat<br />
in twee dae benut gaan word nie. Spuit die mengsel<br />
slegs op goeie, ruie veld.<br />
Die koste beloop ongeveer R225/500 m 2 strook,<br />
R0,90 tot R1,11/skaap/dag, R7,20 tot R8,50/<br />
bees/dag.<br />
2. Oorlewing van ooie<br />
600 g hooi/ooi/dag<br />
200 - 300 sjokoladegraan/ooi/dag<br />
Die koste daarvan om ooie op bogenoemde rant soen<br />
te laat oorleef, beloop omtrent R1,05 tot R1,20/ooi/<br />
dag (afhangend van die koste van die hooi).<br />
3. Oorlewing van koeie<br />
8 kg hooi/koei/dag<br />
1 tot 1,5 kg produksielek/koei/dag<br />
><br />
45%<br />
11%<br />
14%<br />
VASTE S KOSTE OS E<br />
12%<br />
8%<br />
BULKOSTE<br />
VOERTUIGKOSTE<br />
LONE<br />
OMHEINING<br />
Die koste daarvan om koeie op bogenoemde rantsoen<br />
te laat oorleef, beloop omtrent R7,50 tot<br />
R8,85/koei/dag. Die koste sal afhang van die koste<br />
van die hooi.<br />
3. Wanneer desperaatheid intree<br />
800 kg hooi<br />
50 kg Lickmix 87 (Dundee lekkonsentraat)<br />
150 kg melassemeel/graan<br />
Hierdie rantsoen moet as volvoer gemeng en gevoer<br />
word. Die voerkoste is ongeveer R1,37/skaap/dag<br />
en R10,95/bees/dag. Onthou dat daar ureum in<br />
hierdie rantsoen is en die bestuur moet baie goed<br />
wees, veral by skape.<br />
4. Wanneer jy erge desperaatheid bereik<br />
300 kg hoendermis<br />
500 kg hooi<br />
200 kg melassemeel/graan<br />
Onthou dis altyd raadsaam om gesteriliseerde<br />
hoendermis te gebruik en om diere teen lamsiekte<br />
te ent alvorens enige hoendermis gevoer word. Die<br />
koste van hierdie rantsoen beloop ongeveer R1,27/<br />
skaap/dag en R10,50/bees/dag. Skape is egter nie<br />
baie lief vir die hoendermis nie en hoë vlakke van<br />
koper kan opbou.<br />
WAT DOEN EK WANNEER DIE<br />
REËN WEER KOM?<br />
Sodra die eerste druppels van die nuwe reënseisoen<br />
val, is ons almal so opgewonde soos kinders oor<br />
presente! Ongelukkig reën dit nie gras nie. Diere kan<br />
dus nie onmiddelik ná die eerste bui reën weer op<br />
die weidings losgelaat word nie, veral nie skape nie.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Skape moet vroegtydig teen bloednier geënt word<br />
om vrektes as gevolg van die skielike verandering in<br />
hul dieet te voorkom. Wanneer diere op jong, groen<br />
weidings laat wei word, veral nadat hulle vir lank<br />
slegs droë ruvoer gevreet het, kan “grass stagger<br />
disease” voorkom. Dit word veroorsaak deur ’n<br />
magnesiumtekort as gevolg van hoë stikstofvlakke<br />
in die plante. Indien vermoed word dat diere “grass<br />
staggers” het, kontak dadelik ’n voedingskundige<br />
vir raad in verband met jou spesifieke behoeftes en<br />
omstandighede.<br />
Onthou ook dat die weiding tien teen een beskadig<br />
is in jou pogings om die diere aan die lewe te<br />
hou. Die weiding het nou ook rus nodig om te kan<br />
herstel. Omdat weidings slegs rus wanneer dit groei,<br />
kan jy nie redeneer dat die weiding nou reeds vir<br />
drie of vier maande nie vee opgehad het nie en dus<br />
voldoende gerus het nie. Hoe langer diere van die<br />
weiding af gehou kan word, hoe beter sal die weiding<br />
herstel. Indien die kort, groen grassies dadelik<br />
bewei word, gaan die herstelproses langer neem. ’n<br />
Praktyk wat gevolg kan word, is om die kampe wat<br />
die druk kan hanteer soos vleie te benut en te sorg<br />
dat die ander kampe dan ten volle rus, voor hulle<br />
benut word.<br />
>><br />
HOOFSTORIE •••<br />
Izak du Plessis is ’n Senior Diereproduksie-spesialis by<br />
Senwes Landboudienste. Skakel hom gerus vir enige navrae<br />
by (056) 212-2291 of 084 504 6892. ’n E-pos kan gestuur<br />
word na izak.duplessis@senwes.co.za. Boet van Zyl is ’n Senior<br />
Landbou-ekonoom by Senwes Landboudienste. Skakel hom<br />
gerus vir enige navrae by (051) 411-0101 of 072 260 2202 of<br />
stuur ’n e-pos na boet.vanzyl@senwes.co.za.<br />
Monsanto-produkte en -tegnologie het nog altyd bygedra tot jou sukses. Soos ons chemiese ie iese se<br />
produkte, ons gevorderde katoen-, groente- en mieliesaad, ons biotegnologie. Ons wil deel ee eel<br />
wees van jou besigheid en die toekoms met sy vele uitdagings saam met jou aanpak. Uitdagings dag ag agin in ings gs<br />
soos volhoubare landbou saam met uitstekende diens, kwaliteit produkte en rotsvaste waar waardes. arde des. s.<br />
Jy kan op Monsanto vertrou ...<br />
vir jóú sukses.<br />
Aangesien daar geen droë gras van die vorige<br />
seisoen gaan oor wees om die oorskakeling van<br />
droëvoer na groenvoer te vergemaklik nie, sal dit<br />
raadsaam wees om diere eers slegs vir kort tye<br />
op die weidings oop te maak. Hierdie weitye kan<br />
stelselmatig langer gemaak word totdat die diere<br />
weer voltyds op die weidings wei.<br />
ALLES DIE MOEITE WERD<br />
Dit is nie maklik of goedkoop om ’n droogte te<br />
oorbrug nie, maar proaktiewe optrede eerder as<br />
reaktiewe optrede verlaag die koste verbonde aan<br />
’n droogte en verhoog die kanse om die droogte<br />
suksesvol die hoof te bied. Deur die korrekte<br />
droogtestrategie te volg, stel dit die produsent<br />
in staat om vinnig ná die droogte weer op volle<br />
kapasiteit te produseer. S<br />
• Lees meer oor weidingbestuur op bl. 34.<br />
Meer oor Monsanto Maatskappy<br />
Monsanto-maatskappy is ’n toonaangewende, globale verskaffer van tegnologiegebaseerde oplossings sings ngs en e en<br />
landbouprodukte wat die produktiwiteit op die plaas en die kwaliteit van voedsel verbeter. Monsanto anto nto is<br />
daarop gefokus om die kleinboere sowel as die grootskaalse boere by te staan om meer uit hul grond ro rond nd te<br />
kry terwyl hul toenemend die wêreld se natuurlike hulpbronne, soos water en energie, bewaar.<br />
Kliënte is welkom om ons kliëntedienslyn te skakel by 011 790-8201 of stuur ’n e-pos aan: customercare.sa@monsanto.com.<br />
nsanto.com. m.<br />
Om meer te wete te kom oor ons besigheid en ons verbintenisse, gaan na: www.monsanto.com. Volg ons bedrywighede op Twitter ® by<br />
www.twitter.com/MonsantoCo, op Facebook ® ter<br />
by www.facebook.com/MonsantoCo, of teken in op ons NewsRelease RSS Feed.<br />
® by<br />
7<br />
uppe marketing A06632SS
8<br />
••• KOLLIG OP WNG BOERDERY<br />
DIVERSIFIKASIE – DÍT IS<br />
WNG BOER DERY IN DIE<br />
PETRUSBURG-DISTRIK<br />
SE LEUSE, ’N BOERDE-<br />
RY TEG NIEK WAT HULLE<br />
AL DIKWELS UIT DIE<br />
MOD D DER UIT GEHELP<br />
HET. SOOS NICO<br />
VENTER, EEN VAN DIE<br />
DRIE BROERS AAN DIE<br />
STUUR VAN DIE BOER-<br />
DERY, SÊ: “JY MOENIE<br />
AL JOU EIERS IN<br />
DIESELFDE MANDJIE<br />
HÊ NIE. AS IETS<br />
MET DIE EEN DING<br />
VERKEERD LOOP, IS<br />
DAAR DAREM WEER<br />
DIE ANDER ASPEKTE<br />
OM OP TERUG TE<br />
VAL.” DIE UITDAGING<br />
IS OM AFDELINGS IN<br />
JOU BOERDERY TE<br />
IDENTIFISEER WAT<br />
NIE MEER FINANSIEEL<br />
LONEND IS NIE EN<br />
SULKE AFDELINGS<br />
UIT TE FASEER.<br />
><br />
Alles het daarop gedui dat die<br />
pekanneutvertakking ’n sukses<br />
sal wees, en dit is. Hulle begin<br />
nou, ná tien jaar, die vrugte<br />
daarvan pluk.<br />
in3’s<br />
S ukses<br />
kom<br />
> TEKS: ELMARIE SCHOEMAN > FOTO’S: WAYNE VILJOEN<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
PETRUSBURG<br />
Hierdie drie broers, Willie, Nico en<br />
Gerhard, het van kinds been af reeds ’n liefde<br />
vir boerdery ont wikkel toe hulle in 1964 na die<br />
plaas, Attleborough, getrek het waar hulle oupa<br />
geboer het. Ná skool het al drie uiteindelik na die<br />
plaas getrek en by die boerdery, wat daardie tyd<br />
uit droë land mielies, -koring en vee bestaan het,<br />
aangesluit.<br />
Op Attleborough plant hulle tans aartappels,<br />
knoffel, uie, sonneblom, pekanneute onder<br />
besproeiing, mielies en sonneblom, wat hulle<br />
L/3215/B1_A<br />
KOLLIG OP WNG BOERDERY •••<br />
“Omring jou met kundige persone,<br />
veral chemiese raadgewers wat<br />
giwwe en kunsmis aanbetref, asook<br />
grondontleders. Hulle is daar,<br />
gebruik hulle.”<br />
onlangs in die plek van koring ingebring het, op<br />
droëland. Volgens Gerhard het hulle besluit om die<br />
verbouing van koring te staak as gevolg van die<br />
swak prys, wat dit nie meer winsgewend gemaak<br />
het nie. “Die feit dat ons nou sonneblom en mielies<br />
saam plant maak dit ’n baie moeilik bestuurbare<br />
boerdery, maar dit is noodsaaklik, sê hulle. Hulle het<br />
ook ’n veevertakking van ongeveer 300 beeste.<br />
Vier jaar gelede het hulle die plaas Gruisrant<br />
in die Luckhoff-distrik naby die Vanderkloof Dam,<br />
Nie alle bakkies is dieselfde nie...<br />
Tel: +27 12 683 5700 www.pioneer.com neer.com<br />
vervolg op bladsy 10<br />
9
10<br />
••• KOLLIG OP WNG BOERDERY<br />
Sukses kom in 3's<br />
vervolg van bladsy 9<br />
gekoop as deel van hulle diversifikasiestrategie. Nico<br />
bestuur dié plaas, waar hulle mielies, koring, ertjies<br />
en sojabone, alles onder besproeiing, verbou.<br />
BESPROEIING IN DIE DISTRIK<br />
In 1981 het hulle een van die eerste spilpunte in<br />
die omgewing opgesit. Hulle glo jy moet jou water<br />
bestuur en maak van besproeiingskedulering gebruik<br />
Nico, Gerhard en Willie Venter glo in diversifikasie<br />
en om afdelings in jou boerdery wat nie finansieel<br />
lonend is nie, uit te faseer.<br />
><br />
om nie water te mors nie. Die grootte van die<br />
spilpunt is ook belangrik: “Moenie ’n groter spilpunt<br />
opsit as waarvoor jy water het nie, gebruik jou water<br />
oordeelkundig,” se hulle.<br />
Die drie is van mening dat besproeiing jou van ’n<br />
vaste inkomste verseker. “Jy het beheer daaroor. Op<br />
droëland is jy aan die natuur uitgelewer. Jy kan ook<br />
groente, soos aartappels, onder besproeiing verbou<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
wat jy nie op droëland kan doen nie. Besproeiing<br />
bied ’n kommoditeit waarmee ons ’n hoë inkomste<br />
kan genereer.”<br />
Werkskepping is ook een van die voordele van<br />
groenteproduksie omdat dit meer arbeidintensief is.<br />
WNG maak tans van 35 permanente werknemers<br />
gebruik en wanneer die aartappels, knoffel en<br />
uie geoes word, word daar vir 160 werkers oor ’n<br />
tydperk van twee maande werk geskep.<br />
DIVERSIFISEER<br />
’n Produsent in hulle distrik, Heinrich Weideman,<br />
het ongeveer 12 jaar gelede navorsing oor pekan-<br />
neute begin doen en die drie broers se<br />
belangstelling geprikkel. “Alles het daarop gedui dat<br />
dit ’n sukses sal wees en dit is. Ons het pekanneute<br />
wanneer Amerika nie het nie en die Chinese koop<br />
baie pekanneute as geskenke. Die bome het wel ’n<br />
lang wagtydperk van ses jaar ná vestiging, maar ons<br />
begin nou die vrugte daarvan pluk,” sê hulle.<br />
Die aartappels het ook ’n groot verskil in die<br />
boerdery gemaak. Omdat hulle op die plaas baie<br />
water en goeie grond het, beide ’n vereiste vir<br />
L/3216/B2_A<br />
So ook nie alle lande nie...<br />
Phb 32Y85 P 2653 WB<br />
KOLLIG OP WNG BOERDERY •••<br />
aartappelproduksie, is dit die ideale gewas vir ’n<br />
hupstoot wat die boerdery se finansies aanbetref.<br />
Al probleem wat hulle tans ondervind is die insetkostes<br />
wat baie hoog raak en die feit dat ’n voedselmaatskappy<br />
bevrore skyfies van oorsee af<br />
invoer. Volgens hulle is daar gedurende verlede<br />
seisoen ook baie knoffel van China af ingevoer,<br />
wat ’n bedui dende invloed op die Suid-Afrikaanse<br />
mark het.<br />
WNG boerdery pas ’n wisselboustelsel op<br />
Gruisrant toe waar hulle sojabone en ertjies met<br />
koring en mielies afwissel. Op Attleborough word<br />
sonneblom met mielies afgewissel. Op die droëland<br />
werk hulle net op ’n rustende land sisteem omdat<br />
dit ’n lae reënval area is en die kans vir ’n misoes<br />
minimaliseer. “Ons maak eers grondvog bymekaar<br />
en dan plant ons.”<br />
PETRUSBURG IS ’N LAE REËNVAL-DISTRIK<br />
Van 1983 tot 1987 het die distrik ’n knellende<br />
droogte ervaar wat die boerdery geknou het. Hulle<br />
het besluit om grond te verkoop om hul besproeiing<br />
Tel: +27 12 683 5700 www.pioneer.com neer.com<br />
vervolg op bladsy 13<br />
11
L/3217/B3_A<br />
Sukses kom in 3's<br />
vervolg van bladsy 11<br />
NICO VENTER<br />
Nico het twee seuns en<br />
een dogter<br />
Twee dinge waarsonder hy<br />
nie kan klaarkom nie:<br />
• My vrou<br />
• Die Here<br />
Vir ontspanning vang hy<br />
graag vis en jag.<br />
te finansier. Volgens Gerhard is Petrusburg-mense,<br />
lekker mense. “Tydens die droogte het die boere<br />
in die distrik baie swaar gekry en na aan mekaar<br />
gekom. Die ouens het nou nog ’n oop hand in<br />
Petrusburg en dit is ’n heerlike gemeenskap om in<br />
te boer,” sê hy.<br />
Alhoewel hulle voorstanders van presisieboerdery<br />
is, is hulle van mening dat die opbrengs in<br />
Petrusburg te laag is om dié praktyk te regverdig.<br />
Hulle maak veral van kundiges gebruik om hul<br />
boerdery te ontleed en hulle te adviseer. “Omring<br />
jou met kundige persone, veral chemiese<br />
raadgewers wat giwwe en kunsmis aanbetref, asook<br />
grondontleders. Hulle is daar, gebruik hulle,” sê<br />
Gerhard. Gerhard is verantwoordelik vir die finansies<br />
en administrasie van die besigheid. WNG maak<br />
Ontwikkel vir die regte doel<br />
Kies die regte saad vir die regte land<br />
WILLIE VENTER<br />
Willie het vier seuns.<br />
Beste raad wat hy<br />
al ontvang het:<br />
Om niks half doen nie, maak<br />
klaar wat jy begin het.<br />
Gunsteling dis: Kerrie en rys<br />
KOLLIG OP WNG BOERDERY •••<br />
>><br />
GERHARD VENTER<br />
Gerhard het drie dogters.<br />
Drie dinge waarsonder hy<br />
nie kan klaarkom nie:<br />
• Ons Hemelse Vader<br />
• Selfoon<br />
• Familie<br />
• Gunsteling seisoen:<br />
Winter, omdat dit jagtyd is.<br />
• Gunsteling dis: Steak<br />
van Senwes se silo’s gebruik, verkoop van hulle<br />
graan aan Senwes en doen hulle bemarking en<br />
finansiering deur Senwes. “Ons koop ook meer as<br />
die helfte van ons produksiemiddele by Senwes. Die<br />
feit dat Senwes winkels op die klein dorpies het, is<br />
ook baie voordelig,” sê hulle.<br />
Die drie broers se wens vir die toekoms van Suid-<br />
Afrikaanse landbou, is dat daar ’n beter verhouding<br />
tussen die regering en die produsente sal wees. “Op<br />
dié stadium voel dit amper vir die produsente asof<br />
hulle teen ’n muur baklei,” sê hulle. S<br />
Elmarie Schoeman is die Redakteur van Senwes Scenario.<br />
Skakel haar by (018) 468-2716 vir meer inligting of stuur ’n<br />
e-pos na elmarie@infoworks.biz.<br />
Tel: +27 12 683 5700 www.pioneer.com<br />
13
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
PROMOTIONAL ARTICLE: MTN •••<br />
SerVision offsite<br />
monitoring – anywhere, anytime<br />
SerVision’s versatile DVR portfolio<br />
has been used for a large range of applications in<br />
the governmental, security, commercial and transportation<br />
sectors. Its systems have been installed in<br />
or on public busses, security vehicles, construction<br />
zones, public utility and commercial sites, international<br />
borders, governmental buildings, warehouses,<br />
financial institutions and private residences.<br />
All SerVision security systems feature:<br />
• Exceptionally low bandwidth usage for high-quality<br />
video transmission.<br />
• Video transmission over the TCP/IP network.<br />
• Remote viewing of live and recorded video via<br />
SerVision client applications running on PCs,<br />
PDAs and cellular phones.<br />
• Integration of input sensors and output activation<br />
sensors.<br />
Fixed and mobile remote monitoring DVRs<br />
• Operating over GPRS, Edge, 3G, ADSL.<br />
• 4fps@1kByte/sec.<br />
For more information, please go to www.senwes.co.za.<br />
By installing a SerVision CCTV system<br />
you can monitor your cameras<br />
both on site and remotely. You can<br />
view live CCTV of your farmhouse,<br />
outbuildings, livestock, vehicles<br />
and warehouses from your phone,<br />
tablet or computer.<br />
• Event detection via Video Motion Detection<br />
(VMD), input sensor or internal video-lost sensor.<br />
• Event notifications via email, SMS, or pop-up<br />
alarm.<br />
• Remote Pan-Tilt-Zoom (PTZ) control, even from<br />
PDAs and mobile phones.<br />
• Full integration of audio and video.<br />
• Minimal disk usage for recorded video.<br />
• Large-capacity hard drive for local storage of<br />
recorded video (most models).<br />
• Downloading of video for storage on remote PCs.<br />
CENTRAL CONTROL ROOM<br />
By integrating your cameras with<br />
a centralised control room, your<br />
alarms and activity can be monitored<br />
remotely integrating a response<br />
service in your region. S<br />
><br />
15
16<br />
••• NUUS<br />
“Die sleutel tot sukses<br />
in die lewe is om van<br />
jou self te hou.”<br />
Japie Fransman (Senwes:<br />
Korporatiewe Bemarking)<br />
Gideon van Zyl (Agri NW<br />
Jongboer van die Jaar) en<br />
Johan du Toit (Senwes:<br />
Landboudienste).<br />
Agri NW én Vrystaat Landbou<br />
kroon hul Jongboer van die Jaar<br />
DIE AGRI NW JONGBOERVERENIGING,<br />
IN SAMEWERKING MET SENWES AS<br />
HOOFBORG, HET OP 20 APRIL ’N BAIE<br />
SUKSESVOLLE JONGBOER KONFE REN-<br />
SIE BY FEATHER HILL IN POTCHEF-<br />
STROOM AANGEBIED.<br />
> TEKS: ANSONÉ VENTER<br />
Clayton Butler, die Jongboervereniging<br />
Voorsitter, het jongboere, die media asook die<br />
onderskeie borge van die Jongboerkonferensie<br />
verwelkom by die geleentheid en het genoem dat<br />
die jongboere se goeie bywoning verblydend is.<br />
Die sprekers wat onder andere ervare kundiges<br />
van Senwes Landboudienste ingesluit het, se onderwerpe<br />
het by die konferensietema: “Volhoubaarheid<br />
deur Diversifikasie en Presisieboerdery”, aangesluit.<br />
Johan du Toit (Bestuurder: Landboudienste) het<br />
meer oor Senwes Landboudienste vertel en die<br />
jongboere uitgenooi om van Landboudienste se<br />
kundigheid gebruik te maak.<br />
Gerrit Oosthuizen (Senior Agronoom: Landboudienste)<br />
het jongboere gewaarsku dat “daar nie plek<br />
is vir kort paaie nie, dinge moet altyd op die regte<br />
manier gedoen word.” Hy het ook klem daarop gelê<br />
dat jy as produsent jou boerdery se beperkende<br />
faktore moet identifiseer en aandag daaraan skenk.<br />
“Die sleutel tot sukses in die lewe is om van jou -<br />
><br />
self te hou,” meen dr Arnold Mol, wat die motive ring -<br />
spreker by die konferensie was. Hy het die jongboere<br />
gemaan om hul arbeiders op te bou eerder as om af<br />
te breek, om sodoende die beste uit hul na vore te<br />
bring.<br />
Gideon van Zyl, van Salpeterpan Boerevereniging,<br />
is tydens ’n glansdinee dieselfde aand as Agri NW<br />
Jongboervereniging se Jongboer van die Jaar aangewys.<br />
Gideon boer vir die afgelope ses jaar op sy<br />
eie plaas, Buckshee, in die Vryburg-omgewing. Hy<br />
is van mening dat landbou die grondslag van ’n land<br />
se ekonomie vorm.<br />
Vrystaat Landbou het op 12 April, tydens ’n<br />
funksie gehou by Monte Bello Estate, Bloemfontein,<br />
Hendri Jansen van Rens burg gekroon as hul<br />
Jongboer van die Jaar. Hendri boer op die plaas<br />
Stoffelsrust, naby Warden.<br />
Met ’n verskeidenheid interessante sprekers,<br />
waaronder ook Lindie Stroebel (Bestuurder: Ekonomiese<br />
Intelligensie van die Landboubesigheidskamer)<br />
en prof Jonathan Jansen (Visekanselier en<br />
Rektor van die Universiteit van die Vrystaat), was<br />
diegene wat die geleentheid bygewoon het, op die<br />
punte van hul stoele.<br />
’n Algehele Jongboer van die Jaar-wenner sal<br />
later vanjaar tydens die Agri SA Kongres<br />
aangekondig word. S<br />
>><br />
Ansoné Venter is ’n gereelde medewerker vir S enwes S ce na rio.<br />
Vir meer inligting, kontak haar by (018) 468-2716 of stuur ’n<br />
e-pos na ansone@infoworks.biz.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
NUUS •••<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
17<br />
Thys Visagie van Senwes Grainlink, saam met David<br />
Campese en die sport-memorabilia wat Senwes vir<br />
R12 500 tydens die veiling gekoop het.<br />
Senwes dra by tot<br />
landelike veiligheid<br />
> TEKS: ELMARIE SCHOEMAN<br />
Die geveg teen plaasmoorde<br />
het op 16 Mei vanjaar weer ’n hupstoot gekry<br />
dank sy die Senwes OFM Prestige Sportaand gehou<br />
by die Rio Casino in Klerksdorp, waar ’n tjek van<br />
R100 000 aan Agri Securitas oorhandig is.<br />
Die aand wat deur Senwes en OFM, in<br />
samewerking met Engen ten bate van Agri<br />
Securitas aangebied is, het rugbylegende, David<br />
Campese, as gasspreker gehad. Tot 2006 het<br />
David die wêreldrekord gehou vir die meeste drieë<br />
gedruk in toetswedstryde. Hy is een van slegs vyf<br />
spelers ter wêreld wat al meer as 100 wedstryde<br />
vir hul land gespeel het en hy is deel van die<br />
Rugby Hall of Fame.<br />
Johannes Moller van die Agri Securitas Trust<br />
Fund het klem gelê op die gebrek aan respek vir<br />
lewe in Suid-Afrika wat ’n negatiewe impak op<br />
gemeenskapsveiligheid en die ontwikkeling van<br />
die landelike omgewing het. Die doel van Agri<br />
Securitas is die verskaffing van finansiële bystand<br />
aan die landelike gemeenskappe om hulle eie<br />
veiligheid te verseker en bystand aan meer as<br />
100 projekte is verleen met die aankoop van<br />
veiligheidstoerusting. “Ek is oortuig daarvan dat<br />
nog honderde lewens op die platteland hierdeur<br />
gered gaan word,” het Moller gesê. S<br />
>><br />
Elmarie Schoeman is die Redakteur van S enwes S cenario.<br />
Skakel haar by (018) 468-2716 vir meer inligting of stuur<br />
’n e-pos na elmarie@infoworks.biz.<br />
PROTEÏENLEK 40<br />
PROTEÏENAANVULLING VIR BEESTE<br />
PROTEÏENAANVULLING VIR BEESTE<br />
MOLATEK PROTEÏENLEK 40 BEVAT:<br />
• hoë kwaliteit proteïenaanvulling;<br />
• voldoende hoë kwaliteit fosfaat; en<br />
• spoorelemente om tekorte aan te vul.<br />
Boonop stimuleer dit die inname en vertering van droëmateriaal<br />
en beperk sodoende massaverlies in die winter.<br />
Proteienlek 40 – uitstekend vir jou diere<br />
en jou sak.<br />
Skakel Molatek by Tel: +27 (0)13 791-1036 • Faks: +27 (0)13 790-0095<br />
E-pos: molatek@tsb.co.za • www.molatek.co.za<br />
Proteïenlek 40 Reg. Nr. V16048 (Wet 36 van 1947) (Namibië NFF 1408)<br />
uppe marketing A06937
18<br />
••• NUUS<br />
Monsanto sê hul<br />
sê oor beskerming<br />
van biotegnologie<br />
BIOTEGNOLOGIE GAAN PRODUSENTE<br />
IN STAAT STEL OM VOEDSEL<br />
VOLHOUBAAR OP ’N GEGEWE<br />
OPPERVLAKTE TE PRODUSEER OM<br />
AAN DIE GROEIENDE WÊRELDSE<br />
BEVOLKING SE BEHOEFTES AAN<br />
VOEDSEL, ENERGIE EN TEKSTIEL<br />
TE VOLDOEN.<br />
> TEKS: RUTH SCHULTZ<br />
Dít was Bennie Bester (Kommersiële<br />
Bestuurder: Monsanto SA) se boodskap aan produsente<br />
tydens Monsanto se Centre of Excellence<br />
boeredag naby Bothaville op 12 April vanjaar.<br />
“Daar is sekere produsente wat baie onverantwoor<br />
delik omgaan met die gebruik van biotegnologie,”<br />
het Bennie gesê. Hy verwys spesifiek na die<br />
plant van toevlugsareas.<br />
Biotegnologie het ’n baie groot bydrae gelewer<br />
as ’n mens kyk na waar opbrengste vandag staan.<br />
“In 2001 was 5,9% van alle mielies wat in 2001 in<br />
Suid-Afrika geplant is, geneties gemodifiseerde (GM)<br />
aanplantings. Tien jaar later, in die 2011-seisoen,<br />
is 78,7% van alle mielies in Suid-Afrika, GMaanplantings.”<br />
Volgens Michelle Vosges (Hoof van Rent meester -<br />
skap: Monsanto SA) is daar sekere areas waar<br />
YieldGard I nie meer so effektief werk soos in die<br />
verlede nie. “Dié aanplantings moet dus onder<br />
sekere omstandighede gespuit word, sodat produsente<br />
nie verliese ly in terme van opbrengste as<br />
gevolg van die stronkboorder wat weerstand opbou<br />
nie en tweedens wil Monsanto daardie populasies<br />
wat verhoogde toleransie teen die Bt-proteïen bied,<br />
so gou moontlik uit die omgewing kry.”<br />
Monsanto het dus produsente se hulp nodig.<br />
“Produsente moet weekliks vasstel of hul mielies<br />
meer as 10% stronkboorderskade het. Indien daar<br />
><br />
Leonard Oberholzer (Bestuurder: Tegniese Ontwik keling,<br />
Monsanto SA) wys hier hoe opbrengste (ton/ha)<br />
toegeneem het soos tegnologie oor die jare gevorder<br />
het (oopbestuifde mielies, dubbelkruis, enkelkruis en<br />
biotegnologie). Produsente het sekere punte op die<br />
lande besoek waar Monsanto en ander rolspelers in<br />
die bedryf oor ’n wye verskeidenheid onderwerpe gesels<br />
het.<br />
meer as 10% skade is, moet dit op Monsanto se<br />
sisteem gerapporteer word, sodat inspeksies gehou<br />
kan word en besluit kan word oor moontlik bespuitings,”<br />
het Michelle bygevoeg.<br />
Een van die belangrike redes wat in die literatuur<br />
aangedui is hoekom YieldGard I aanplantings<br />
in sekere gevalle nie meer effektief is nie, is die<br />
afwe sig heid van toevlugsareas. “In 2008 het<br />
Monsanto ’n aktiewe moniteringsprogram in plek<br />
gestel, waartydens ’n derde party ’n produsent<br />
se plaas besoek om ondersoek in te stel of sy<br />
toevlugsareas reg geplant is in terme van persentasie<br />
en of dit reg geposisioneer is in terme van<br />
Bt-aanplantings,” het sy gesê.<br />
YieldGard I is egter steeds effektief op ongeveer<br />
98% van mielie-aanplantings in Suid-Afrika, maar<br />
gereelde monitering en vinniger rapportering kan<br />
steeds help dat produsente ’n goeie opbrengs op<br />
YieldGard I kry. “Verhoogde monitering gaan gedoen<br />
word op YieldGard II aanplantings, omdat Monsanto<br />
nie dieselfde roete wil loop as met YieldGard I nie,”<br />
aldus Michelle. YieldGard II is die nuwe geen wat<br />
Monsanto verlede jaar bekend gestel het.<br />
Volgens Michelle gaan Monsanto streng moet<br />
optree teenoor dié produsente wat nie effektiewe<br />
toevlugsareas aanplant nie. “Om biotegnologie<br />
te beskerm moet produsente toevlugsareas plant<br />
en dit reg plant om weerstandsontwikkeling te<br />
voorkom. Indien produsente dit nie doen nie,<br />
beteken dit dat Monsanto nie sy permitvoorwaardes,<br />
wat kommersiële aanplantings van YieldGard I en<br />
YieldGard II in Suid-Afrika moontlik maak, nakom nie<br />
en kan die staat die permit terugtrek en produsente<br />
nie meer toegang tot Bt-mielies hê nie.” S<br />
>><br />
Ruth Schultz is ’n gereelde medewerker vir Senwes Scenario.<br />
Vir meer inligting kontak haar by (011) 869-4465 of stuur ’n<br />
e-pos na ruth@infoworks.biz.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Dis mos die keuse!<br />
Ons mielies i li lyk llyk k goed op papier<br />
en nóg beter op die land.<br />
As dit by opbrengs kom, maak dit sin om te kyk na vorige seisoene se resultate. By DEKALB ®<br />
sal ons jou graag help om dit te doen. Ons mieliebasters kraai jaar na jaar koning. Ons bied<br />
nie net resultate nie, ons bied ook die tipe kliëntediens en ondersteuning wat ‘n verskil maak.<br />
Met Monsanto het jy toegang tot die beste gewastegnologie beskikbaar. Ons geelmielies<br />
soos die DKC73-reeks, DKC66-60BR en DKC80-40BR GEN sowel as ons witmielies soos die<br />
DKC78-reeks, DKC77-61B en DKC77-85B GEN lewer uitsonderlike opbrengste. Boonop<br />
bied die keuse van YieldGard ® , Genuity ® YieldGard ® II of Genuity ® Roundup Ready ®<br />
Corn 2-tegnologie in ons saad jou beter beskerming teen stronkboorder en onkruid.<br />
DEKALB ® gee jou net soveel meer – in die laboratorium, op die land en in die bank.<br />
Skakel Monsanto vandag en vind meer uit.<br />
DEKALB ® – Dis mos mielies! <br />
Monsanto tel: 011 790-8200 | www.monsanto.co.za<br />
Kliënte is welkom om ons kliëntedienslyn te skakel by 011 790-8201 of stuur ’n e-pos aan: customercare.sa@monsanto.com.<br />
Net Abacus ® van BASF gee AgCelenceTM . Vir meer inligting oor Abacus ® , SMS* die woord “ABACUS12”,<br />
jou naam en area na 33090 en ons skakel jou terug. *SMS-koste is R1.50.<br />
BASF Suid-Afrika (Edms) Bpk Sestiendestraat 852, Midrand Tel: +27 11 203 2400 Faks: +27 11 203 2461 Epos: AgCelence-za@basf.com.<br />
Abacus ® Reg. No. L8048 Wet No. 36 van 1947. Aktiewe bestanddele: Piraklostrobien 62,5 g/l. Epoksikonasool 62,5 g/l. Skadelik.<br />
Vir volledige gebruiksaanwysings, verwys na die etiket. Abacus ® is ’n geregistreerde handelsmerk van BASF Suid-Afrika (Edms) Bpk.<br />
Hoë opbrengspotensiaal<br />
Stabiliteit<br />
Goeie staanvermoë<br />
Besproeiing<br />
Geelmielies<br />
Nuut<br />
Nuut<br />
Nuut<br />
Nuut<br />
Nuut<br />
Witmielies<br />
Nuut<br />
DKC80-40BR GEN<br />
DKC66-60BR<br />
DKC73-70B GEN<br />
DKC73-72<br />
DKC73-74BR GEN<br />
DKC73-76R<br />
DKC77-61B<br />
DKC78-15B<br />
DKC78-45BR GEN<br />
DKC77-85B GEN<br />
van BASF<br />
®<br />
uppe marketing A06309/SS
20<br />
••• NUUS<br />
Rooivleisprodusente<br />
staan op teen veediefstal<br />
VANJAAR SE ROOIVLEISPRODUSENTE-<br />
ORGANISASIE VAN NOORDWES<br />
(NWRPO) SE KONGRES, WAT OP 21<br />
EN 22 MEI NABY HARTBEESFONTEIN<br />
GEHOU IS, HET TWEE UITDAGINGS<br />
IN DIE ROOIVLEISBEDRYF, NAAMLIK<br />
VEEDIEFSTAL EN DIERE GESONDHEID<br />
AANGESPREEK.<br />
> TEKS: ELMARIE SCHOEMAN<br />
Dr Martin Ferreira (Veearts:<br />
Pot chefstroom) het die voorkoms, ekonomiese<br />
impak en beheer van lewerslak by beeste bespreek.<br />
Volgens hom het ontledings in die Vryburg-, Ottosdal-<br />
en Potchefstroom-areas, aangedui dat 75%<br />
van die kuddes wat getoets is, positief getoets<br />
het vir lewerslak en tot 80% van die diere in die<br />
kuddes positief getoets het. Ferreira sê dat die<br />
besmetting hoog is in die herfs en lente as gevolg<br />
van temperatuurveranderinge en die oorlewingsdruk<br />
op die parasiete.<br />
Veediefstalforum-voorsitter, Jacques Swanepoel,<br />
het hom uitgespreek oor veediefstal in die<br />
Amanda Thoe e<br />
bestudeer ’n n<br />
paar mieliepitte.<br />
Mornay Potgieter (Assistent Silobestuurder: Viljoenskroon<br />
silo) verduidelik hoe ’n silo werk.<br />
><br />
>><br />
Dr Pieter<br />
Vervoort<br />
spreek<br />
kongresgangers<br />
toe<br />
oor hoe om<br />
veeartsenydienste<br />
te<br />
verbeter.<br />
Noordwes Provinsie.<br />
“Naas predasie, is vee dief stal een van die<br />
grootste enkele faktore wat die Rooivleisbedryf<br />
negatief beïnvloed,” sê hy. Volgens hom is daar<br />
tans sewe Veediefstaleenhede in die Noordwes<br />
Provinsie ontplooi. “Die onlangse afkondiging deur<br />
die Minister van Polisie dat veediefstal in die Oos-<br />
Kaap en Vrystaat as prioriteitsmisdade verklaar is,<br />
is myns insiens ’n stap in die regte rigting. Ek sou<br />
egter wou sien dat dit uitgebrei word na die ander<br />
oorblywende provinsies ook. Volgens nasionale<br />
statistieke rakende die top tien veediefstal hotspots,<br />
verskyn ons provinsie nou vir die eerste keer in baie<br />
jare ook op die lys,” sê hy.<br />
Loffie Brandt (Bestuurder: Landbou-inligting,<br />
Absa-Agribesigheidsbank) het die vooruitsigte van<br />
rooivleispryse teen die agtergrond van die huidige<br />
ekonomiese omstandighede bespreek en dr Pieter<br />
Vervoort (Voorsitter: Dieregesondheidsforum) het<br />
open bare en private vennootskappe om veearts eny -<br />
dienste en voldoening aan dieregesond heids ver eistes<br />
te verbeter, bespreek. S<br />
Elmarie Schoeman is die Redakteur van S enwes S cenario.<br />
Skakel haar by (018) 468-2716 vir meer inligting of stuur ’n<br />
e-pos na elmarie@infoworks.biz.<br />
S enwes wys M innesota hoe<br />
Nege studente van Minnesota kon op 17 Mei 2012,<br />
danksy Senwes, ’n ordentlike gevoel van Suid-Afri -<br />
kaanse landbou kry en hoe graan in ons land verwerk<br />
word, tydens ’n besoek aan Viljoenskroon silo.<br />
Dié studente, almal van die University van Minnesota,<br />
het as deel van ’n toer deur Suid-Afrika, wat<br />
deur die Noordwes-Universiteit gereël is, meer geleer<br />
oor mielieproduksie, graangradering en die pad wat<br />
graan loop wanneer dit by ’n silo afge laai word.<br />
Grainlink personeel het die studente ontvang<br />
waar na hul op ’n toer deur die silo geneem is. Die<br />
stu den te sê hulle was veral beïndruk met die tegnologie<br />
en die kwaliteit van graan in Suid-Afrika. Die<br />
groep het ook ’n draai by NAMPO gemaak en die<br />
Senwes-stalletjie besoek. S<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Dekalb se verbintenis tot innovasie in die landbou<br />
het in 1912 sy ontstaan gehad met die stigting<br />
van die Dekalb ® County Soil Improvement Association.<br />
Sedertdien is die Dekalb-handels merk<br />
sinoniem met die geskiedenis van landbou – ’n<br />
geskiedenis ryk aan tradisie. Monsanto se<br />
verbintenis tot Dekalb het in 1998 begin toe<br />
Dekalb by die Monsanto-familie aangesluit<br />
het. In die lig van Dekalb se 100-jaar viering,<br />
het Monsanto Suid-Afrika op 19 April vanjaar<br />
’n spogfunksie in Pretoria gehou vir die media,<br />
produsente en ander rolspelers in die bedryf.<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
NUUS •••<br />
Japie Fransman (Korporatiewe<br />
Bemarking<br />
– Senwes) en Ismail<br />
Minty (NWK: Algemene<br />
Bestuurder – Landelike<br />
krieket) met die wenspan<br />
van Laerskool Manana.<br />
Senwes dra by tot krieketontwikkeling<br />
Humansvlakte en Manana se<br />
krieketspanne het Saterdag, 5 Mei, op Senwes Park<br />
gewedywer om as die wenner van die sesde Senwes<br />
Spinners-toernooi, wat vanaf 30 Maart tot 3 April<br />
vanjaar plaasgevind het, gekroon te word. Laerskool<br />
Humansvlakte het vir die afgelope twee jaar die<br />
toernooi gewen en sou nie maklik weer tweede in<br />
die ry staan nie.<br />
In ’n naelbytwedstryd het die span van Laerskool<br />
Manana op die ou end die knoop deurgehaak en<br />
met agt lopies as wenners uit die stryd getree. Die<br />
titel gaan gepaard met ’n kontantprys van R5 000 en<br />
Humansvlakte het as naaswenners R1 000 ont vang.<br />
Senwes en Noordwes Krieket bied jaarliks die<br />
Monsanto klink ’n glasie op<br />
Dekalb se 100-jaar mylpaal<br />
Senwes Spinners-program aan met die doel om<br />
krieketontwikkeling onder die jeug in landelike<br />
gebiede te bevorder. Tien skole word by die program<br />
betrek, waartydens beide die kinders en die afrigters<br />
opleiding ontvang met die oog op volhoubaarheid en<br />
ook kriekettoerusting en-klere ontvang.<br />
’n Gedeelte van die Rugby Wêreldbeker-fondsinsameling,<br />
wat in 2011 deur Senwes en Noordwes<br />
Krieket gedryf is, se winste is in dieselfde jaar aan<br />
Agri Securitas oorhandig en ’n gedeelte daarvan<br />
is ook geoormerk vir landelike krieketontwikkeling.<br />
Hierdie fondse is aangewend om onder andere ’n<br />
sintetiese krieketblad vir Laerskool Manana te skenk<br />
en ’n boulmasjien vir Humansvlakte. S<br />
Kobus Steenekamp (Besigheidsbestuurder: Monsanto<br />
Suid-Afrika), Kobus Lindeque (Besturende Direkteur:<br />
Monsanto Afrika), Bennie Bester (Kommersiële<br />
Bestuur der: Monsanto Suid-Afrika) en Gert Heyns<br />
(Bemar kingsbestuurder: Saad en Biotegnologie,<br />
Monsanto) klink ’n glasie op Dekalb se 100ste<br />
bestaans jaar – ’n belangrike mylpaal in landbou. S<br />
><br />
21
22<br />
••• NUUS<br />
NAMPO 2012:<br />
Sukses op sukses<br />
vir Senwes<br />
VANJAAR SE NAMPO OESDAG<br />
HET BESLIS NIE AFGESTEEK TEEN<br />
DIE VORIGE JARE NIE; NUWE<br />
TEGNOLOGIE WAS AAN DIE ORDE<br />
VAN DIE DAG EN DIE OESDAG IS<br />
GEKENMERK DEUR ONDER ANDERE<br />
DIE VERTONING VAN ’N TREKKER<br />
WAT DEUR WATERSTOF AANGEDRYF<br />
WORD, DIE BEKENDSTELLING VAN ’N<br />
PLOEGKOMPETISIE EN ’N OESDAG-<br />
RADIOSTASIE, NAAMLIK GRAAN SA<br />
RADIO.<br />
> TEKS: ELMARIE SCHOEMAN<br />
Die bywoningsyfer van 71 723<br />
is ’n goeie verbetering op dié van 2010, wat die<br />
vorige beste syfer in die 46-jaar geskiedenis van die<br />
Oesdag is, uitgesluit verlede jaar se rekordbywoning<br />
weens ’n openbare vakansiedag.<br />
Kompetisies wat deur Senwes geloods is, het<br />
besoekers na dié stalletjie gelok. Die jaguitstalling<br />
Besoekers in die Senwes-stalletjie<br />
><br />
was veral ’n groot trekpleister. Die daaglikse bokkoors<br />
trekking is deur Wentzel Jonker (Voorraadbeplanningsbestuurder:<br />
Senwes Village) en sy span<br />
gehou en menige besoekers het gedurende die vier<br />
dae ’n wapenprys ryker by NAMPO weggestap.<br />
Die John Deere-stalletjie was verseker ’n<br />
hoogte punt by die Oesdag. Senwes Village se<br />
Meganisasie-afdeling was vanjaar weer betrokke<br />
by die John Deere klere- en speelgoedwinkel. Die<br />
stalletjie word gedurende die duur van NAMPO<br />
soos ’n volwaardige Senwes winkel bedryf. “Dit<br />
was vanjaar weer ’n ongelooflike ervaring om te<br />
sien hoe die Suid-Afrikaanse landbougemeenskap<br />
meegesleur word deur die gewildheid van die John<br />
Deere handelsmerk. Mense val oor mekaar om<br />
van die John Deere klere en speelgoed te koop,”<br />
sê Pieter Redelinghuys (Produkbestuurder: Village<br />
Meganisasie Onderdele). Die rekordomset van<br />
ongeveer R2,7 miljoen vir 2012 getuig hiervan. S<br />
>><br />
Elmarie Schoeman is die Redakteur van S enwes S cenario.<br />
Skakel haar by (018) 468-2716 vir meer inligting of stuur ’n<br />
e-pos na elmarie@infoworks.biz.<br />
Eddie Morrison (Bothaville Village) en Frans du Plessis<br />
(Hoofbestuurder: Senwes Village) by die wapen uit stalling.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Merwe Liebenberg (links) het ’n Vanguard verkyker ter<br />
waarde van R2 000 gewen. Japie Fransman (Senwes:<br />
Korpora tiewe Bemarking) oorhandig sy prys.<br />
Arthur Strey,<br />
van Benoni, het<br />
’n herlaaibare<br />
flits ter waarde<br />
van sowat<br />
R800 in die<br />
Bokkoorstrekking<br />
gewen. Hier<br />
oorhandig<br />
Wentzel Jonker<br />
(regs) sy prys<br />
aan hom.<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
NUUS •••<br />
Hierdie windbuks ter waarde van R2 000 is Polla<br />
Steen kamp (regs) s’n met komplimente van Senwes<br />
Village (Hartswater). Marius van Wyk (Bestuurder:<br />
Botha ville Village) oorhandig sy prys.<br />
Japie<br />
Fransman<br />
(Senwes:<br />
Korporatiewe<br />
Bemarking)<br />
oorhandig<br />
Valerie<br />
Buckland se<br />
Vanguard<br />
shooting<br />
stick aan<br />
haar.<br />
><br />
23
24<br />
••• NUUS<br />
Wimpie Swanepoel kon nie ophou glimlag nie. Sy gelukkige<br />
nommer 5 het hom die wensleutel besorg.<br />
Yes!<br />
DIE GEBRUL VAN ’N 4630 SELF-<br />
AAN GEDREWE JOHN DEERE SPUIT<br />
(HIGHBOY SPUIT) EN DAARNA ’N<br />
TOEJUIGING, KAMERA FLITSE EN<br />
DIE GEKLINK VAN SJAMPANJE-<br />
GLASE. WIMPIE SWANEPOEL VAN<br />
DAS RAM BOER DERY (EDMS) BPK<br />
(JACOBSDAL) EN JOGGIE PRINSLOO<br />
VAN PRISMA BOERDERY (EDMS) BPK<br />
(HARRISMITH) KON HUL ORE NIE GLO<br />
TOE DIE SLEUTELS WAT HULLE GETREK<br />
HET IN DIE BASF ABACUS ® HIGHBOY<br />
KOMPETISIE DIE ENJIN VAN EEN VAN<br />
DIE SPUITE AANSKAKEL NIE.<br />
> TEKS: RUTH SCHULTZ<br />
> FOTO’S: JAN BOTHA<br />
20 finaliste het tydens ’n glansgeleentheid<br />
in Pretoria op 2 Mei vanjaar, ’n nommer<br />
tussen een en tien getrek (twee trekkings is gedurende<br />
die aand se verrigtinge gedoen). Slegs een<br />
van die tien nommers was die wensleutel s’n. Die<br />
trekking van die finaliste is eerlik en deursigtig deur<br />
><br />
Joggie Pretorius is uit sy vel van opgewondenheid toe<br />
sy sleutel een van twee sleutels was wat die John<br />
Deere 4630 spuit kon aanskakel. Jaco Voges (nasionale<br />
verkoopsbestuurder: BASF Gewasbeskerming,<br />
Suid-Afrika) het hom geluk gewens.<br />
Die spuit is myne!<br />
’n onafhanklike prokureursfirma, Botha en De Klerk<br />
Prokureurs, hanteer.<br />
Die kompetisie het in die 2011/2012-produksieseisoen<br />
oor twee verskillende tydperke geloop. ’n<br />
Produsent moes ’n minimum van 200 liter Abacus<br />
koop om in aanmerking vir die kompetisie te kom.<br />
ONS VIER ONS SUKSES!<br />
Rupert Anelich (bemarkingsbestuurder: BASF Gewas -<br />
beskerming, Suid-Afrika) het die finaliste en ander<br />
gaste tydens die aand toegespreek.<br />
“Boerdery bly ’n uitdaging! Skommelings in die<br />
weer, ekonomie en die wetgewing duik voortdurend<br />
op, maar dit is egter die voorlopers en innoveerders<br />
wat tegnologie aangryp en voortgaan om suksesvol<br />
te boer,” het Anelich gesê.<br />
Hy sê dit is hierdie voorlopers en innoveerders<br />
wat gekies het om BASF se belofte “Verwag meer<br />
met AgCelence”, gerugsteun deur die produk<br />
Abacus, op te neem en die voordele wat dit bied<br />
aan te wend.<br />
Met AgCelence sal jou gewasse floreer en hulle<br />
volle potensiaal bereik. Abacus is spesifiek ontwikkel<br />
vir mielies, sojabone en gars. Dit word ook vir<br />
suikerriet aangewend en lewer reeds die afgelope<br />
drie jaar uitstekende resultate in dié gewasse. S<br />
>><br />
Ruth Schultz is ’n gereelde medewerker vir Senwes Scenario.<br />
Vir meer inligting, kontak haar by (011) 869-4465 of stuur<br />
’n e-pos na ruth@infoworks.biz.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
NVK en<br />
Senwes span<br />
saam vir<br />
Groendag<br />
sukses<br />
VANJAAR SE NVK (NOORD-VRYSTAAT<br />
SE KOOPGROEP) GROENDAG HET ’N<br />
TITSELTJIE MEER GROEN AS ANDER<br />
JARE GEHAD, DANKSY SENWES EN<br />
JOHN DEERE SE BETROKKENHEID.<br />
SENWES HET AS HOOFBORG VIR DIE<br />
GROENDAG OPGETREE.<br />
> TEKS: ANSONÉ VENTER<br />
Dié dag, gehou op Barry Coetzee se<br />
plaas buite Vredefort, was ’n groot sukses volgens al<br />
die partye betrokke. Op dié plaas, waar Barry, sy pa<br />
en broer saam boer, word daar 65% mielies, 20%<br />
sonneblom en 15% soja verbou. Die mielies, van<br />
verskillende kultivars, is almal op 7 Desember 2011<br />
geplant en het almal op dieselfde dag opgekom.<br />
Dit was ook die tweede jaar wat soja op dié plaas<br />
aangeplant is.<br />
Tydens die Groendag het die betrokke saadmaatskappye<br />
meer gedeel oor hul kultivars wat<br />
in Desember verlede jaar as deel van die proewe<br />
aangeplant is. Diegene wat die dag meegemaak<br />
het, het ook die lande gaan besoek en kon vir<br />
Johan Botha (Insetbemar-<br />
ker: Senwes) asook<br />
Dirk Steenkamp en<br />
Revan du Preez<br />
(Sleutel rekeningbestuurders:<br />
Senwes) be spreek<br />
die gebeure van<br />
die dag. Volgens<br />
Dirk was dié dag<br />
goed georganiseer, die<br />
inligting genoegsaam en<br />
kon almal iets nuuts wys word<br />
uit die inligting wat die sprekers deurgegee het.<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
NUUS •••<br />
Voor: Rika, Letitia en Alida Coetzee. Agter: Bokkie,<br />
Barry, en Gideon Coetzee.<br />
hulself sien hoe die kultivars by mekaar kers vashou.<br />
Theo Venter (Graananalis: Senwes Grainlink) het<br />
ook oor die verskeie moontlike verwerkingsprosesse<br />
waardeur gestroopte grane, soos mielies en sojabone,<br />
gaan nadat dit gestroop is, gesels.<br />
Hoewel die dag baie suksesvol was, het Barry<br />
gevoel dat die tydsberekening nie heeltemal reg was<br />
nie, aangesien van die produsente reeds besig was<br />
om te stroop en dus nie die dag kon bywoon nie.<br />
“Die Groendag sal volgende jaar vroeër gehou word<br />
om sodoende buite strooptyd te val.”<br />
Vir diegene wat nie die dag kon meemaak nie,<br />
gaan besoek gerus Senwes se YouTube-kanaal by<br />
www.youtube.com/senwesTV, om uittreksels van die<br />
Groendag te sien. S<br />
Agter: Theo Venter (Graananalis: Senwes Grainlink),<br />
Ramondé Odendaal (Landbou-ekonoom: Senwes),<br />
Barry Coetzee (NVK), Margie Wagner (NVK), Gerrit<br />
Oost hui zen (Akkerboukundige: Senwes), Johan du Toit<br />
(Be stuur der Landboudienste: Senwes), JanDirk Engelbrecht<br />
(Digitale platform spesialis: Senwes). Middel:<br />
Thys Grobbelaar (Graananalis: Senwes Grainlink),<br />
Hennie du Plooy (Noordelike streeksbestuurder:<br />
Produ sente Graanbemarking). Voor: Alta Pretorius<br />
(Graan verkryger: Parys)<br />
>><br />
Ansoné Venter is ’n gereelde medewerker vir S enwes S ce na rio.<br />
Vir meer inligting, kontak haar by (018) 468-2716 of stuur ’n<br />
e-pos na ansone@infoworks.biz.<br />
><br />
25
26<br />
••• NUUS<br />
VOOR<br />
Bothaville Village voor die opgraderings.<br />
Bothaville Village<br />
– ’n S plinternuwe sikspens<br />
BOTHAVILLE VILLAGE IS ONLANGS<br />
OPGEKIKKER MET OPGRADERINGS IN<br />
DIE WINKEL WAT ONGEVEER R2 MIL-<br />
JOEN BELOOP HET. BOTHAVILLE IS<br />
’N BELANGRIKE EN STRATEGIESE<br />
WINKEL VIR VILLAGE EN SPESIFIEK<br />
VIR MEGANISASIE.<br />
Die grootte van implemente het<br />
oor die laaste vyf jaar toegeneem en om Senwes in<br />
staat te stel om dienslewering te verbeter en meer<br />
kapasiteit te skep, was dit nodig om die werkswinkel<br />
te vergroot. Dit het meegebring dat die onderdeleafdeling<br />
moes verklein en die vloei van die winkel<br />
herontwerp moes word.<br />
Die onderdele-dienspunt het altyd as ’n aparte<br />
deel van die bedryfspunt gefunksioneer en het ook<br />
’n aparte ingang gehad. Die onderdele toonbank is<br />
met die opgradering na die binnekant van die winkel<br />
verskuif wat klante nou die geleentheid gee om ’n<br />
eenstopdiens te ervaar. Die werkswinkelbestuur en<br />
administrasie is ook gemaklik langs die onder deletoonbank<br />
ingerig om klante vanuit die winkel te diens.<br />
><br />
Vir meer foto’s, kan Senwes<br />
se Facebook bladsy besoek word. Volg<br />
hierdie kitsskakel na die album:<br />
http://senwes.co/ssbothaville12.<br />
NA<br />
Bothaville Village soos dit nou daar uitsien.<br />
WAT IS GEDOEN?<br />
• Die werkswinkel is vergroot.<br />
• Die onderdeledienspunt is verskuif.<br />
• Gerieflike toegang tot die werkswinkeladmini<br />
stra sie is bewerkstellig.<br />
• Die hele winkel se IT- en telefoonbekabeling<br />
is oorgedoen en nuwe rekenaartoerusting is<br />
geïnstalleer.<br />
• Nuwe toonbanke en beligting is ingesit.<br />
• Rakke en vloere is herstel.<br />
• Die winkel is binne en buite geverf.<br />
• Nuwe lugverkoelingstelsel is geïnstalleer.<br />
• Nuwe logo’s, uithangborde en<br />
handelsmerktentoonstellings is binne en<br />
buite aangebring.<br />
• Nuwe goedere-ontvangs vir die winkel en<br />
onderdele is ingerig.<br />
• Die stoorkantoor is oorgedoen en is meer<br />
klantevriendelik ingerig.<br />
• Die wapenafdeling is nuut oorgedoen.<br />
• ’n Nuwe alarmstelsel is ingesit.<br />
• Al die kantore is opgegradeer.<br />
• ’n Nuwe administrasiekantoor is ingerig.<br />
• Die vloei en rakversorging van die winkel is<br />
verander. S<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
28<br />
••• FOKUS OP DIEREVOEDING<br />
Help jou diere<br />
deur ’n droë winter<br />
met V oermol en M olatek<br />
MET ’N DROË WINTERSEISOEN OP<br />
HANDE SAL JY AS VEEPRODUSENT<br />
MOET AG SLAAN OP DIEREVOEDING<br />
EN DIE PRODUKTE WAT JOU VEE DEUR<br />
DIE WINTERMAANDE SAL TREK. MAAK<br />
’N DRAAI BY JOU NAASTE SENWES<br />
VILLAGE EN ONTHOU DIE KOEPON VIR<br />
5% AFSLAG OP ENIGE VAN HIERDIE<br />
VYF PRODUKTE.<br />
VOERMOL PREMIX 450<br />
Klas: Proteïenaanvulling vir beeste<br />
• Is ’n koste-doeltreffende onderhoudslek vir<br />
beeste.<br />
• Is ’n klaargemengde lek wat vertering van<br />
droë ruvoer aanhelp aangesien dit proteïen<br />
en spoorelemente verskaf wat die mikroorganismes<br />
in die grootpens stimuleer.<br />
• Help om “droëgalsiekte” galsiekte te voorkom,<br />
aangesien melasse asse matig lakserend is.<br />
• Verskaf spoorelemente emeente<br />
wat noodsaaklik k is vvir<br />
vir<br />
’n goeie eetlus.<br />
• Is ’n gekonsentreerde reerdde<br />
bron van proteïen en wwat<br />
wat<br />
aanleiding gee tot ’n ’nn<br />
laer koste per eenhe eenheid eid<br />
proteïen.<br />
• Kan met mieliemeel, meeel,<br />
hominy chop of f enig enige ge<br />
graan gemeng word wordd<br />
om ’n produksielek elek<br />
te gee.<br />
><br />
VOERMOL PROTEÏENBLOK<br />
Klas: Proteïen- en Mineraalaanvulling vir<br />
herkouers<br />
Hierdie blok verskaf proteïen, minerale en<br />
vitamiene A en is spesifiek vir beeste en skape<br />
wat op proteïengebrekkige weidings wei of<br />
ruvoer gevoer word.<br />
• Is maklik hanteerbaar en gereed vir gebruik.<br />
• Is melasse gebaseer wat smaaklikheid<br />
verbeter en inname stimuleer.<br />
• Stimuleer groei van rumen mikro-organismes<br />
wat droë materiaal-inname bevorder.<br />
• Bevat benewens ureum, ook goeie kwaliteit<br />
natuurlike proteïen.<br />
• Geskik vir antilope wild.<br />
Senwes Scenario bied jou...<br />
5% AFSLAG<br />
KOEPON<br />
OP ENIGE VAN DIÉ<br />
VYF PRODUKTE!<br />
Bring hierdie koepon na enige Senwes<br />
Village en kry 5% af op Voermol Premix 450,<br />
Voermol Proteïenblok, Molatek Proteïenlek,<br />
Molatek Trophy Block, Molatek Winter Block 40.<br />
Terme en voorwaardes geld. Geldig tot 30 Junie 2012<br />
<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Hierdie is ’n uitstekende hoëkwaliteit hoëkwalite proteïenen<br />
energieblok wat by uitstek geskik is vir beide<br />
herkouer en nie-herkouer wildspesies. Dit bevat<br />
proteïene, energie, minerale en spoorminerale<br />
wat bydra om die wild se liggaamsgewig,<br />
konsepsie en horinggroei in stand te hou.<br />
Hierdie Hi Hier erddie<br />
is mak-<br />
li lik hanteerbaar<br />
ha haant<br />
en word aa aan aangewend ng<br />
tydens die periode wanneer weidingskwaliteit weidingsk skw laag<br />
is. is is. Dit Di Dit t verseker ve vers rsek ek e er optimale opt ptim imal ale massa ma mass ssa a en kondisie kon on van<br />
beeste tydens droë weidingstoestande sowel as<br />
maksimuminname van oesreste en winterweiding.<br />
NPN WAARSKUWING: Hierdie dierevoedsel bevat<br />
ureum en ander NPN en moet daarom streng<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
MOLATEK<br />
TROPHY BLOCK<br />
FOKUS OP DIEREVOEDING •••<br />
MOLATEK PROTEÏENLEK<br />
MOLATEK MO M WINTER BLOCK 40<br />
Hierdie is ’n aanvulling en nie ’n voer per se<br />
nie. Hou lekbakke vol en voorkom dat honger<br />
diere hulself oorvreet. Gereelde,<br />
daaglikse inname kan vergiftiging<br />
help voorkom. Genoegsame<br />
weiding en/of ruvoer moet<br />
beskikbaar wees. Voordat ’n NPNbevattende<br />
lek gevoer word, moet<br />
’n gewone sout-/fosfaatlek vir<br />
minstens sewe dae gevoer word.<br />
WAARSKUWING: Hierdie<br />
dierevoedsel bevat ’n NPN-bron.<br />
Meng en voer streng volgens voorskrifte.<br />
volgens die gebruiksaanwysings vermeng en gevoer<br />
word. Asyn is ’n doeltreffende middel teen NPNvergiftiging.<br />
Meng met gelyke hoeveelhede water en<br />
doseer ’n halwe bottel per kalf of groot skaap en<br />
2 - 4 bottels per bees (1 bottel = 750 ml).<br />
Beskerm hierdie veevoedsel teen reën. NPN is<br />
oplosbaar en diere wat so ’n oplossing drink, kan<br />
vergiftig word. Moenie die veevoedsel onoordeelkundig<br />
saam met ander NPN-bevattende veevoedsel<br />
gebruik nie, raadpleeg eerder ’n veekundige. S<br />
><br />
29
30<br />
••• FOKUS OP DIEREVOEDING<br />
Hoe gemaak met<br />
lekke hierdie winter?<br />
MET ’N DROË WINTER IN DIE VOOR-<br />
UITSIG MOET VEEPRODUSENTE<br />
HOË AG SLAAN OP GOEIE KWALITEIT<br />
BYVOEDING. OORGANGSLEKKE EN<br />
PROTEÏENLEKKE KAN JOU DALK NET<br />
HIERDIE SEISOEN UIT DIE MODDER<br />
HELP.<br />
OORGANGSLEKKE<br />
Vir volgehoue diereprestasie moet beide fosfor en<br />
proteïen in die vorm van ’n oorgangslek gedurende<br />
die herfsmaande voorsien word. Die oorbrugging van<br />
die groen na die droë seisoen met ’n oorgangslek,<br />
bevorder produksie en reproduksie omdat dit<br />
die massa- en kondisieverlies beperk weens die<br />
voorsiening van ekstra proteïen.<br />
’n Oorgangslek bewerkstellig ’n geleidelike<br />
oorgang van fosforaanvulling in die somer na<br />
ureumbevattende winterlekke. Dit bevat minder<br />
ureum as winterlekke, wat die gevaar van<br />
ureumvergiftiging verminder wanneer die diere na<br />
winterlek oorgeskakel word, omdat hulle dan reeds<br />
ten volle op ureum aangepas is.<br />
Gee oorgangslekke sodra ’n drastiese styging in<br />
fosfaatlekinnames plaasvind en/of sodra die gras<br />
volwassenheid bereik deur saad te begin vorm.<br />
PROTEÏENLEKKE<br />
Die aanvulling van rumenstimulerende proteïenlekke,<br />
bevorder die vertering en inname van droë<br />
weiding wat massa- en kondisieverlies beperk<br />
waardeur produksie en reproduksie verhoog word.<br />
><br />
’n Onsuksesvolle oorwintering se nadele knou<br />
wintermarges omdat dit ernstige reproduksie-<br />
(lae kalfpersentasie) en produksieverliese (lae<br />
speenmassa) tot gevolg het. Voorvereistes vir die<br />
suksesvolle oorwintering van vleisbeeste, is die<br />
beskikbaarheid van ’n voldoende hoeveelheid ruvoer<br />
in die vorm van gespaarde grasveld en die aanvulling<br />
van kritieke voedingstowwe (byvoorbeeld proteïen,<br />
minerale, spoorelemente en vitamiene) deur die<br />
verskaffing van rumenstimulerende onderhoudslek<br />
(ook bekend as proteïen- of winterlek) om die<br />
tekorte in die droë winterveld aan te vul.<br />
Droë grasveld het ’n ernstige proteïentekort as dit<br />
minder as 6% proteïen bevat en het tot gevolg dat<br />
die mikro-organismes, wat die ensieme afskei wat<br />
verantwoordelik is vir die vertering van die droë gras,<br />
begin afsterf en gevolglik word daar al hoe minder<br />
voedingstowwe vir die beeste beskikbaar gestel. Dit<br />
het kondisie-en massaverlies tot gevolg.<br />
Wanneer diere ’n proteïentekort ondervind is<br />
hulle minder geneig om te wei, al is daar volop<br />
droë weiding beskikbaar en meer geneig om by die<br />
waterbak te lê en water te drink. Die mis van sulke<br />
diere begin min, droog, hard en swart word; hulle<br />
begin kondisie verloor; hulle hare begin regop staan<br />
en hulle kan selfs droëgalsiekte kry en vrek omdat<br />
hulle pense ophou funksioneer en dan verstop.<br />
Die aangewese tyd om na proteïenlekke oor te<br />
skakel, is ná die eerste swaar ryp in die winter. S<br />
>><br />
Inhoud vir die artikel is verskaf deur Voermol. Vir meer inligting,<br />
raadpleeg jou naaste Voermol-agent of stuur ’n e-pos<br />
aan info@voermol.co.za.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Biomin ®<br />
P.E.P.<br />
Volhoubare groei verbetering!<br />
16 Maart<br />
2 Maart<br />
Naturally ahead<br />
pep.biomin.net<br />
Voeg die krag van ‘n unieke<br />
kombinasie van essensiële olies<br />
en prebiotika tot jou dieet.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
BIOMIN,<br />
Klerksdorp, Suid-Afrika 2571<br />
Tel. +27 (0)18 468 1455,
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
PROMOSIE-ARTIKEL: BIOMIN •••<br />
Plantekstrakte bied natuurlike alternatief<br />
vir antibiotiese middels in dierevoeding<br />
Die soektog na voedsame antibio -<br />
tiese alternatiewe in EU-lande en die toenemen de<br />
bewustheid en kommer onder verbruikers, dien as<br />
aansporing vir presiese navorsing oor die moontlikheid<br />
van die gebruik van plant-ekstrakte in dierevoeding.<br />
Die internasionaal erkende deskundige op die<br />
gebied van natuurlike dierevoeding, Biomin, roem<br />
daarop dat hy aan die plaaslike voermark toegevoeg<br />
de waarde en groter volhoubaarheid bied deur<br />
die volkome weglating van antibiotiese middels uit<br />
sy reeks voeraanvullings en die vervanging daarvan<br />
met natuurlike kruie, speserye en plant-ekstrakte.<br />
Biomin het al meer as 25 jaar lank volhou bare<br />
dierevoedingsprodukte verskaf, soos voeraan vul lings<br />
en volledige voere wat ’n natuurlike groeibevorderende<br />
konsep insluit wat die voedingsbehoeftes van<br />
varke, pluimvee, beeste en akwakultuur aanspreek.<br />
Die vernaamste oogmerk met die teel van diere<br />
– om plaasdiere goed te laat presteer en goeie<br />
diereprodukte te verkry – kan slegs bereik word deur<br />
diere doelgerig gesond te hou. Wat dít betref, is<br />
natuurlike bestanddele, soos kruie en speserye nie<br />
slegs eetlus- en spysverteringstimulante nie, maar<br />
kan hulle met hul uitwerking op ander fisiologiese<br />
funksies, ook help om goeie gesondheid en die<br />
welstand van diere te bevorder, wat hul prestasie<br />
positief kan beïnvloed.<br />
Gevorderde produkte bevat mikro-organismes<br />
sowel as kruiebestanddele wat ’n nuwe gener asie<br />
van uiters doeltreffende, natuurlike gesondheidsbevorderaars<br />
verteenwoordig. Wanneer hierdie<br />
natuurlike bestanddele volgens die aanbevole<br />
vlakke toegedien word, help hulle om die totale<br />
gesondheid van diere te bevorder, die groei van<br />
gunstige bakterieë ondersteun, spanning help verlig,<br />
die immuniteitstelsel ondersteun en die vrystelling<br />
en vertering van voedingstowwe aanhelp.<br />
NATUURLIKE GROEISTIMULERENDE<br />
AANVULLINGS<br />
Met die toenemende meningsverskille wat antibiotie<br />
se middels betref, het prebiotiese middels of<br />
mikro biese voedingsaanvullings in die algemeen<br />
verbasende aandag en belangrikheid begin geniet,<br />
danksy hul duidelik positiewe uitwerking op produktiwiteit<br />
sowel as dieregesondheid. Prebiotiese middels<br />
bestaan uit lewensvatbare mikro-organismes wat die<br />
balans van die mikroflora in die verterings proses verbeter.<br />
Die gunstige dermflora word bevoor deel en die<br />
vermenigvuldiging van bakterieë wat siektes ver oor-<br />
saak, word grootliks voorkom. Prebiotiese middels<br />
of ander natuurlike gesondheidsbevor de rende voeraanvullings<br />
kan hulle vervang sonder om prestasie te<br />
benadeel.<br />
Die gebruik van verskeie tipes natuurlike groeiaanvullings<br />
kan aansienlike voordele vir die groter<br />
omgewing en welstand van die vee inhou.<br />
• Die omgewing: Die gebruik van voedings- en<br />
talle soötegniese aanvullings maak dit vir die<br />
formuleerder van dierevoedsel moontlik om baie<br />
presies aan die voedingstofbehoeftes van ’n<br />
dier te voldoen, wat uiteindelik lei tot diëte wat<br />
vermorsing kan minimaliseer.<br />
• Welstand: Baie soötegniese, voedings- en<br />
teg no logiese aanvullings word gebruik om die<br />
voedingstatus en gevolglik die gesondheid- en<br />
welstandstatus van die betrokke dier te bevorder.<br />
’n Vermindering van ammoniaproduksie uit<br />
dieremis verbeter nie alleen die omgewing in<br />
die geheel en, in die besonder, in die geval van<br />
huisdiere nie, maar dit verbeter ook luggehalte<br />
en dus die welstandstatus van diere wat daardeur<br />
geraak word.<br />
Gedurende die afgelope dekade is die gebruik van<br />
aanvullings van natuurlike oorsprong in diere- en<br />
mensevoedsel aangemoedig en hoewel kruie en<br />
speserye duisende jare gelede al vir hul spesifieke<br />
aroma en verskillende medisinale eienskappe<br />
gebruik is, word hulle nou by dierevoer gevoeg as<br />
gedroogde plante of dele van plante, ekstrakte<br />
sowel as essensiële olies.<br />
Natuurlike gesondheidstimuleerders is hoofsaaklik<br />
gebaseer op plantbestanddele wat gesond -<br />
heidstoestande gunstig beïnvloed of natuurlike<br />
immuniteitsfunksies bevorder. Terwyl die toediening<br />
van kruiemedikasie honderde jare beoefen is en<br />
grondige kennis daaroor ingewin is, het moderne<br />
voedingsnavorsing eers onlangs die fokus begin<br />
plaas op natuurlike immuniteit en die plantbestanddele<br />
wat ’n invloed daarop het. S<br />
><br />
33
34<br />
••• FOKUS OP DIEREVOEDING<br />
DIE TERM WISSELBOU KAN GEDEFI-<br />
NIEER WORD AS ’N STELSEL VAN<br />
GEWAS VERBOUING WAARVOLGENS<br />
DIE BETROKKE GEWASSE PLANMATIG<br />
OP DIESELFDE STUK GROND AFGE-<br />
WISSEL WORD. DIT VERSKIL DUS<br />
VAN BLOOT TOEVALLIGE OPEEN-<br />
VOLGING VAN GEWASSE SONDER<br />
VOORAFBEPLANNING OF VAN<br />
MONOKULTUUR WAAR DIESELFDE<br />
GEWAS JAAR NA JAAR OP DIESELFDE<br />
STUK GROND VERBOU WORD.<br />
WISSELBOU IS EGTER NIE NET TOT<br />
GRAANGEWASSE BEPERK NIE.<br />
> TEKS: GERRIT OOSTHUIZEN EN<br />
IZAK DU PLESSIS<br />
Die keuse van ’n wisselboustelsel vir ’n<br />
spesifieke plaas is afhanklik van die gewasse wat<br />
aangepas is by ’n spesifieke grond, klimaat en<br />
ekonomiese toestand. Daarbenewens kan siektes,<br />
insekte en onkruide die gewaskeuse vir ’n spesifieke<br />
stuk grond beïnvloed.<br />
><br />
Monokultuurverbouing van mielies en graan sorghum<br />
word steeds algemeen op groot skaal in<br />
die somerreëngebiede as praktyk toegepas. In<br />
gebiede waar koring saam met somergewasse<br />
(mielies, sonneblom en droëbone) verbou word,<br />
is produsente uit die aard van die saak verplig om<br />
wisselbou toe te pas.<br />
Die voordele van ’n wisselboustelsel, veral as ’n<br />
peulgewas deel van die stelsel vorm, is welbekend en<br />
hoef nie weer in detail bespreek te word nie. Mense<br />
is egter geneig om, wanneer daar van wissel bou<br />
gepraat word, slegs te dink aan graan gewasse, en<br />
die rol wat ’n weidingsgewas kan speel, mis te kyk.<br />
Voordele van weidingsgewasse in ’n wisselboustelsel<br />
is, byvoorbeeld die verbetering in die grondfisiese<br />
toestand, verhoging in organiese materiaalinhoud van<br />
die grond, beter siekte- en plaagbeheer ensovoorts.<br />
WEIDINGSGEWASSE AS DEEL<br />
VAN WISSELBOU<br />
Wanneer ’n saaiboer die moontlike inskakeling van<br />
aangeplante weiding oorweeg, is die eerste stap om<br />
berekenings te maak om te bepaal of die weiding<br />
beter marges as, byvoorbeeld mielies, sonneblom,<br />
koring en so meer op die kort termyn gaan realiseer.<br />
As die antwoord negatief is, wil hy/sy dit nie<br />
oorweeg nie. Die graan- en veeproduksie moet as<br />
’n eenheid (boerderystelsel) beskou word en die<br />
winsgewendheid, en heel waarskynlik die stabiliteit<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
van die boerdery in geheel, moet oor ’n langer<br />
termyn (ongeveer 10 jaar) bereken word.<br />
Onder besproeiing is daar produsente wat<br />
eenjarige weidingsgewasse deel van hul stelsels<br />
maak, waar hawer, eenjarige raaigras en/of tef<br />
ingeskakel word. Daar moet net onthou word<br />
dat met ’n intensiewe hooiproduksiesisteem, die<br />
bogrondse materiaal verwyder word en dat dit ’n<br />
impak op grondvoedingstatus kan hê. Die hooi<br />
kan self benut word of kan aan ander produsente<br />
verkoop word. Groenvoer, wat as groepsnaam vir ’n<br />
verskeidenheid wintergewasse gebruik word, is ’n<br />
algemene praktyk oor ’n wye reeks veeproduserende<br />
gebiede. Die goeie diereprestasie wat vanaf hierdie<br />
weidings behaal word, is alombekend en die waarde<br />
daarvan vir afronding en lammerooie maak dit ’n<br />
gesogte praktyk by produsente.<br />
Die inskakeling van weidingsgewasse is egter<br />
nie net tot besproeiing beperk nie. Dit kan ook deel<br />
vorm van ’n droëlandstelsel waar weidingsgewasse,<br />
soos akkerbone, voersorghums en ook meerjarige<br />
aangeplante weidings, aangeplant word. Die<br />
meerjarige weidings word op van die lande gevestig,<br />
terwyl ’n gedeelte dan jaarliks teruggeskakel word<br />
na, byvoorbeeld mielies. Om die hoeveelheid<br />
weiding konstant te hou, word ander gedeeltes dan<br />
weer omgeskakel na meerjarige weidings. Indien<br />
daar besluit word op ’n omskakeling, moet dit nie<br />
te vinnig geskied en ingefaseer te word nie. Daar<br />
kan vir ’n begin, afgeskop word met ongeveer 10%<br />
van die bewerkbare oppervlakte. Die potensiaal<br />
van die hulpbronne sal ook bepaal of veranderings<br />
ekonomies geregverdig kan word. In gebiede met ’n<br />
laer potensiaal vir graanproduksie, kan die infasering<br />
van weidingsgewasse dalk meer geregverdig wees.<br />
Dit is verder belangrik om die grondvogstatus in<br />
ag te neem voordat ’n kontantgewas geplant kan<br />
word op lande waar weidings was.<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
FOKUS OP DIEREVOEDING •••<br />
TABEL 1: DIE PLANTDATUM EN BENUTTINGSPERIODE VAN DIE VOORGESTELDE WEIDINGSGEWASSE.<br />
AANBEVOLE PLANTDATUM EN BENUTTINGSPERIODE<br />
GEWAS<br />
Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des<br />
Bloubuffel P X P X X X X X<br />
Witbuffel P X P X X X X X X<br />
MJ sorghum X X X X P X P X X<br />
Oulandsgras X P X P X X X X<br />
Groenvoer P P P X X X X X X<br />
J radyse<br />
EJ raaigras<br />
Akkerbone<br />
P P X X X<br />
EJ sorghum X X X X P X X<br />
Tef X X X X P<br />
P = Plantdatum, X = benuttingsperiode, MJ = meerjarig, EJ = eenjarig<br />
Die voervloeibehoefte speel ’n kritieke rol in die<br />
keuse van ’n weidingsgewas. Die tyd/tye van die<br />
jaar wanneer ’n moontlike voertekort ondervind kan<br />
word, sal die gewas, kultivar en plantdatum bepaal.<br />
Neem ook die gewasse/weidings se groeisiklus<br />
in ag sodat grondvoorbereiding tydig vir die<br />
opvolggewas/-weiding gedoen kan word. Die<br />
vermorsing van enige weiding kom neer op die<br />
verspilling van koste, aangesien die vestiging van<br />
die weiding ’n koste-implikasie het. Onbenutte<br />
weidings kan natuurlik ook gesny en gebaal<br />
word en sodoende vir onmiddelike/latere gebruik<br />
geberg word. Hierdie praktyk sal verliese aan<br />
weidingsmateriaal verhoed of ten minste beperk.<br />
WEIDINGSGEWASSE GESKIK VIR<br />
WISSELBOU<br />
Meerjarige weidingsgewasse wat oorweeg kan<br />
word, is bloubuffels- of witbuffelsgras en meerjarige<br />
voersorghum. Aangesien Smutsvingergras soms<br />
langer as een jaar neem om behoorlik gevestig te<br />
raak, word dit nie as wisselbougewas aanbeveel nie.<br />
Meerjarige voersorghum is ’n swak meerjarige gewas<br />
en sal dus beter inskakel by ’n wisselboustelsel<br />
waar die weiding ná drie of vier jaar weer deur ’n<br />
graangewas vervang word. Die buffelsgrasse het<br />
lang produksieleeftye en kan vir langer as tien jaar<br />
produseer indien dit goed versorg word. Deur hierdie<br />
weidings ná slegs drie of vier jaar uit te ploeg,<br />
verhoog dit die koste van die droë materiaal wat<br />
geproduseer is.<br />
Eenjarige gewasse is baie meer geskik as wisselbougewasse.<br />
Anders as met meerjarige gewasse,<br />
kan daar na gelang van die voervloeibehoefte tussen<br />
winter groenvoer (hawer/rog/korog); Japanese radyse;<br />
en onder besproeiing, eenjarige raaigras en<br />
eenjarige somergroeiende weidingsgewasse (akkervervolg<br />
op bladsy 36<br />
><br />
35
36<br />
••• FOKUS OP DIEREVOEDING<br />
Aangeplante weiding as deel<br />
van wisselbouproduksie<br />
vervolg van bladsy 35<br />
TABEL 2: DIE OPBRENGS, KOSTE/HA EN KOSTE/TON DROË MATERIAAL VIR DIE VOORGESTELDE<br />
WEIDINGSGEWASSE.<br />
GEWAS OPBRENGS (TON/HA) KOSTE (R/HA) KOSTE (R/TON)<br />
Bloubuffel 3 R2 252 R476<br />
Witbuffel 3 R1 285 R478<br />
Meerjarige sorghum 7 R1 926 R289<br />
Oulandsgras 4 R1 765 R485<br />
Groenvoer 1,2 R1 312 R1 093<br />
Japanese radys 10 R2 041 R205<br />
Eenjarige raaigras 3 R1 779 R732<br />
Akkerbone 3 R1 721 R392<br />
Eenjarige sorghum 11 R8 717 R490<br />
Tef 3 R2 252 R751<br />
bone en eenjarige voersorghum), gekies word.<br />
Vir hooimaakdoeleindes kan tef en oulandsgras<br />
as wisselbougewasse oorweeg word. Oulandsgras<br />
het dié voordeel dat dit in die lente gewei kan word<br />
en dat die somergroei dan later gebaal kan word.<br />
Alhoewel dit onder gunstige klimaatstoestande<br />
moontlik is om twee snysels van tef wat in Desember<br />
gevestig is, te verkry, moet tef verkieslik voor<br />
15 November gevestig word om ’n tweede snysel<br />
moontlik te maak.<br />
Meeste weidings word gedurende Januarie en<br />
Februarie gevestig. Met herfsaanplantings is daar<br />
minder kompetisie vanaf onkruide, met die gevolg<br />
dat die weidingsgewasse makliker vestig. Die<br />
aanbevole plantdatum en produksieperiode van<br />
elke weidingsoort word in Tabel 1 aangetoon, terwyl<br />
Tabel 2 die opbrengs waarop berekeninge gegrond<br />
is, koste/ha en koste/ton, aantoon.<br />
In die geval van groenvoer sal die benuttings tydperk<br />
afhang van die plantdatum en ook die kultivar.<br />
Vir die meerjarige gewasse is die eerste jaar se<br />
produksiepatroon nie aangetoon nie, maar wel die<br />
jaarlikse produksiepatroon indien dit reeds gevestig<br />
is. Die koste/ton droë materiaal van meer jarige<br />
weidings is bereken oor ’n leeftyd van drie jaar.<br />
Die verskillende weidings kan ook gekombineer<br />
word om tekorte in die voervloei aan te spreek.<br />
Raaigras en Japanese radyse kombineer baie<br />
goed. Japanese radyse verskaf voer wanneer die<br />
raaigras dormant raak gedurende die middel-winter.<br />
Netso kan die meerjarige gewasse as staande<br />
hooi gebruik word as wintervoer of om tekorte in<br />
die lente aan te spreek. Meerjarige gewasse en<br />
tef kan as kontantgewasse gebruik word indien die<br />
voervoorsiening voldoende is.<br />
><br />
WISSELBOU NIE BEPERK TOT GRAAN<br />
Wisselbou hou verskeie voordele, veral in terme van<br />
siekte- en plaagbeheer asook grondvrugbaarheid, in.<br />
Wisselbou is egter nie net beperk tot graangewasse<br />
nie. Weidings kan ’n belangrike rol vervul, veral ter<br />
aanvulling van die voervloeibehoeftes. Wanneer<br />
weidingsgewasse as wisselbougewasse geplant<br />
word, is die keuse nie beperk tot een weidingsgewas<br />
nie. Kombinasies van weidingsgewasse kan leemtes<br />
in die voerbehoeftes op verskillende tye van die jaar<br />
aanspreek. Sodoende kan die stabiliteit van die<br />
veevertakking en ook die boerdery verbeter word. S<br />
Verwysings<br />
• SA Graan, Oktober 2011: Maak dit sin om vee<br />
deel van ’n mieliestelsel te maak?<br />
• http://www.sabiofarm.co.za<br />
• http://www.landbou.com/kundiges/vra-vir-faffa/<br />
weiding/tef/tef-en-hawer-wisselbou<br />
• http://intranet.senwes.co.za<br />
• Senwester, 1 Februarie 2007. Die waarde van<br />
groenvoer vir jou vee.<br />
• Farmers weekly. 16 April 2010. Getting over the<br />
winter slump with planted pastures.<br />
• Weidingshandboek, 2007. Kejafa Knowledge<br />
Works.<br />
>><br />
Gerrit Oosthuizen is ’n Senior Akkerboukundige by Senwes<br />
Landboudienste. Skakel hom gerus vir enige navrae by (018)<br />
293-1968 of 084 506 8791. ’n E-pos kan gestuur word na<br />
gerrit.oosthuizen@senwes.co.za. Izak du Plessis is ’n Senior<br />
Diereproduksie-spesialis by Senwes Landboudienste. Skakel<br />
hom gerus vir enige navrae by (056) 212-2291 of 084 504<br />
6892. ’n E-pos kan gestuur word na izak.duplessis@senwes.<br />
co.za.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Soveel hoofde, soveel sinne,<br />
lui die gesegde. By lekaanvulling sal dit lui: Soveel<br />
produsente, soveel resepte. Die vrae wat gevra<br />
moet word, is: “Gee die lek die voedingstowwe aan<br />
die dier wat in tekort is?”, “Is die lek ekonomies<br />
en trek beide die dier en die produsent voordeel<br />
daaruit?”<br />
So baie produsente gee net lek omdat hulle dink<br />
dit is die regte ding om te doen. Om maksimum<br />
voordeel uit lekke te trek, moet dit korrek gedoen<br />
word met die doel voor oë om sodoende te bepaal<br />
watter produk om te gee. Meting is ’n integrale<br />
deel van lekbestuur: Om te meet is om te weet! As<br />
produsente lekke aanvul net om lek te gee, vul hulle<br />
dikwels nutriënte aan wat nie eers in tekort is nie –<br />
hulle gooi dus geld in die water.<br />
Nutri Feeds het die afgelope jare die feit holrug<br />
gery dat winterlekke voldoende fosfaat moet<br />
verskaf (ten minste 6 g/bees/dag of 1 g/skaap/<br />
dag). Produsente wat dié praktyk gevolg het, het<br />
die resultate van beter kalf- en lampersentasies<br />
gesmaak. ’n Winterlekaanvulling beteken egter nie<br />
net ’n proteïenlek met genoeg fosfaat in nie; die<br />
tipe proteïene in die lek is ook van kardinale belang.<br />
Daar is op Koster gevind dat ’n 450 kg bees 391 g<br />
rumen degradeerbare proteïene (RDP) per dag<br />
benodig om maksimale hooi in te neem. Gras kan<br />
gewoonlik in die winter sowat 170 g RDP verskaf,<br />
wat dui op ’n tekort van 221 g RDP per dag wat<br />
deur lekke aangevul moet word. Met die duimreël<br />
van 150 g proteïene wat ’n bees per dag benodig,<br />
is daar dus steeds ’n tekort van 71 g. ’n Belangrike<br />
gevolgtrekking kan hieruit gemaak word – duur,<br />
ware proteïene, byvoorbeeld oliekoeke, kan dus<br />
met goedkoper NPN-bronne vervang word om die<br />
mikrobes te voed in onderhoudslekke.<br />
Die doel van lekaanvulling vir onderhoud is om<br />
die mikrobes wat vesel verteer te voed. Hierdie<br />
veselverterende mikrobes gebruik ammoniak<br />
om op te voed. Ammoniak is die eindproduk van<br />
ureum-afbrekings in die rumen. Dieselfde studie<br />
het getoon dat tot 75% van die verlangde RDP, van<br />
ureum afkomstig mag wees (meer as 75% verlaag<br />
die verteerbaarheid van die hooi). Ons kan dus sê<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
PROMOSIE-ARTIKEL: NUTRI FEEDS •••<br />
Is lekaanvulling<br />
sommer net lekaanvulling?<br />
dat ’n 450 kg bees tot 70 g<br />
ureum per dag kan vreet en<br />
dat net 40 g - 60 g van haar<br />
RDP-behoefte van natuurlike<br />
proteïene af hoef te kom.<br />
Onthou dat 1 g ureum, 46% N bevat, wat gelyk is<br />
aan 2,87 g “proteïen”.<br />
Ons het nou bewys dat die korrekte tipe proteïen<br />
baie belangrik is, maar mikrobes kan nie ureumomskakeling<br />
doen as hulle nie genoeg energie het<br />
nie! Die korrekte energie wat beskikbaar is, moet<br />
in die lek wees. Soos in Figuur 1 gesien kan word,<br />
is eenvoudige suikers se fermentasietempo die<br />
hoogste, gevolg deur stysel. Hierdie suikers moet<br />
dus die energie aan die mikrobes verskaf om die<br />
RDP te kan omskakel na ammoniak om sodoende<br />
die droë veld te kan benut.<br />
Met korrekte lekaanvullingsprosedures, verplaas die<br />
lekaanvulling nie die grasinname nie, maar stimuleer<br />
dit die inname en verteerbaarheid van goedkoop<br />
energie (gras). Dit gee dus meer ekonomiese<br />
produksie uit laer kwaliteit weidings.<br />
Nutri Feeds se Nutri Lick- en Nutritub-reekse<br />
is geformuleer om in die dier en die mikrobes se<br />
behoeftes te voorsien, perfek saamgestel. Elke lek is<br />
’n mondvol nutriëntryke aanvulling.<br />
So, as jou buurman weer ’n selfmeng “wenresep”<br />
het, vra hom bietjie met die tong in die kies of dit<br />
voldoen aan die mikrobes se behoeftes en hoeveel<br />
RDP daarin is. S<br />
><br />
39
40<br />
••• FOKUS OP DIEREVOEDING<br />
DIE PRODUKSIE VAN VEEVOER IN<br />
SUID-AFRIKA HET MEER AS VERDUB-<br />
BEL GEDURENDE DIE AFGELOPE<br />
TIEN JAAR. DAAR WORD NOU REEDS<br />
ONGEVEER 10,7 MILJOEN TON SE<br />
VEEVOER PER JAAR VERBRUIK. DIE<br />
GROS DAARVAN BESTAAN NOG UIT<br />
MIELIES. MIELIES, MIELIEPRODUKTE<br />
EN MIELIESEMELS (CHOP) MAAK<br />
ONGEVEER 53% VAN VEEVOERE UIT.<br />
> TEKS: THEO VENTER<br />
Volvet sojabone en soja-oliekoek<br />
is tweede in die ry op ongeveer 15%. Sonneblom<br />
word meestal vir olieproduksie verbou, maar die<br />
oorblywende oliekoek speel ook ’n beduidende rol<br />
in veevoere. Koring en koringprodukte se aandeel<br />
in die veevoermark is klein, maar indien pryse dit<br />
regverdig, vloei daar wel met intervalle ’n paar ton<br />
na die veevoermark. Vroeg vanjaar was koring aan<br />
die kus goedkoper as mielies en is meer daarvan<br />
Die vraag na mielies<br />
vir menslike verbruik<br />
kan redelik konstant bly,<br />
terwyl die vraag na<br />
veevoer vinnig uitbrei.<br />
><br />
Veevoerbedryf<br />
gee die pas aan<br />
vir veevoer gebruik. Die onderstaande grafiek wys<br />
die uiteensetting van bestanddele vir veevoer (per<br />
maand oor die laaste vyf jaar):<br />
Geelmielies Witmielies Mielieprodukte en chop<br />
Soja-oliekoek (Ingevoer) Soja-oliekoek (Plaaslik)<br />
Sojabone (Volvet) Sonneblomsaad en oliekoek<br />
Koring en koringprodukte Molasse<br />
Voerkalk Ander<br />
Figuur 1: Rouprodukte na die veevoermark.<br />
(Bron: AFMA, Sagis, SAPA)<br />
Hoewel mielies se aandeel redelik konstant bly,<br />
word daar afgewissel tussen wit- en geelmielies.<br />
Geelmielies word verkies bo witmielies, maar as<br />
pryse dit regverdig wen witmielies veld. Mieliesemels<br />
speel ’n belangrike rol in veral voerkrale. Gedurende<br />
die nat-maalproses van mielies word daar<br />
byprodukte vervaardig, soos byvoorbeeld glutenmeel<br />
en kiemmeel (germ meal). Hierdie byprodukte vloei<br />
ook na die veevoermark.<br />
Die samestelling van sojabone vir veevoer kan in<br />
die nabye toekoms vinnig verander. Verlede jaar is<br />
daar ongeveer 1 miljoen ton se soja-oliekoek ingevoer.<br />
Plaaslik is daar ’n raps minder as 200 000 ton<br />
soja-oliekoek geproduseer. Plaaslike verwerkingskapasiteit<br />
is egter besig om vinnig uit te brei. Volgens<br />
die Bureau for Food and Agricultural Policy (BFAP) sal<br />
verbruik van rondom 1,2 miljoen ton na 1,7 miljoen<br />
ton teen 2020 uitbrei. Plaaslike produksie kan egter<br />
spoed vang en tot 893 000 ton kan teen die einde<br />
van die dekade geproduseer word. Plaaslike sojaoliekoek<br />
kan dus meer as 50% markaandeel wen.<br />
Die pluimveebedryf is die grootste verbruiker van<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
FOKUS OP DIEREVOEDING •••<br />
Figuur 2: Die verbruikers van veevoer.<br />
>><br />
Theo Venter is ’n Graananalis by Senwes Grainlink. Vir<br />
meer inligting, skakel hom by (018) 464-7723 of stuur ’n<br />
e-pos na theo.venter@senwes.co.za.<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
41<br />
Figuur 3: Die groei in die vleis- en eierbedryf.<br />
(Bron: BFAP)<br />
veevoer en 41% van alle veevoer is vir dié bedryf<br />
bestem (30% vir braaikuikens en 11% vir lê-henne).<br />
Die bees- en skaapbedryf verbruik rondom 30%.<br />
Groei in die pluimveebedryf gee die pas aan,<br />
en volgens BFAP kan die verbruik van hoenders<br />
met ’n indrukwekkende 41% toeneem gedurende<br />
die volgende tien jaar. Ander afdelings in die vleis-<br />
en eierbedryf toon ook ywerige groei, maar die<br />
hoenderindustrie kraai koning. Die vraag na sojaoliekoek<br />
vir hoendervoer sal dus ook ’n inspuiting<br />
kry. Die vraag na mielies vir menslike verbruik kan<br />
redelik konstant bly, terwyl die vraag na veevoer<br />
vinnig uitbrei.<br />
Geelmielieproduksie kan dus witmielieproduksie<br />
ewenaar of selfs verbysteek oor die lang termyn.<br />
Mielieverbruik vir veevoer het reeds van 3,16<br />
miljoen ton na 4,54 miljoen ton gestyg oor die<br />
afgelope tien jaar. BFAP meen verbruik vir veevoer<br />
kan soveel as 6,4 miljoen ton teen 2020 bereik.<br />
Die woema in die veevoerbedryf sal die vraag na<br />
rouprodukte ook saamsleep. Graanproduksie sal dus<br />
in die sleurstroom van die veevoerbedryf meegevoer<br />
word. S
42<br />
••• PROMOSIE-ARTIKEL: FEEDPRO<br />
FeedPro<br />
– jou vennoot in die<br />
dierevoedingsbedryf<br />
FeedPro Animal Nutrition se<br />
passie is die kundige vermenging van hoë kwaliteit<br />
grondstowwe vir die vervaardiging en bemarking<br />
van hoogs effektiewe dierevoedingsprodukte. Hul<br />
streef met ywer, trots en waagmoed daarna om die<br />
voorkeurverskaffer van kwaliteit-veevoere in gekose<br />
markte in die dierevoedingsektor van Suider-Afrika<br />
te wees.<br />
Dié suksesvolle veevoervervaardiger, wat op<br />
Vryburg in die Noordwes Provinsie geleë is, het<br />
voorheen as Vryburg Veevoere en later as N-Wes<br />
Fosfaat bekend gestaan. Profert Beherend (Edms)<br />
Bpk het egter die potensiaal van dié ontluikende<br />
onderneming raakgesien, ’n beherende aandeel<br />
bekom, later ten volle ingekoop waarna verskeie<br />
opgraderings en uitbreidings teweeggebring is,<br />
kundige personeel bekom is en ’n totale diens,<br />
produk en kultuur verandering geïmplementeer is.<br />
As ’n 100% filiaal van Profert Beherend (Edms)<br />
Bpk, vervaardig FeedPro Animal Nutrition reeds<br />
meer as 4 000 ton dierevoer per maand. Profert<br />
Beherend (Edms) Bpk se betrokkenheid en<br />
finansiële bestuursvernuf, stelsels en prosedures<br />
asook hul hulp met die befondsing van alle<br />
operasionele en kapitaalvereistes, stel FeedPro<br />
Animal Nutrition daartoe in staat om produktiwiteit<br />
nog verder te verhoog en hul sigbaarheid en<br />
markaandeel in Afrika te vergroot.<br />
Entoesiastiese en kundige personeel verseker<br />
deurgaans buitengewone diensleweringsvlakke, wat<br />
klantetevredenheid daarstel, terwyl die bestuurspan<br />
oor al die nodige vaardighede en kennis, wat van só<br />
’n uitnemende maatskappy verwag word, beskik.<br />
Deur gebruik te maak van kundige konsultante,<br />
wat in ’n spesifieke studieveld spesialiseer, is<br />
FeedPro Animal Nutrition se toegang tot tegniese<br />
kennis en ondervinding bykans onbeperk. Die<br />
omvattende produkreeks, wat tans uit meer as<br />
70 verskillende dierevoedingsprodukte bestaan,<br />
word juis só geformuleer om die veeboer<br />
><br />
ononderhandelbare kwaliteit, veeprestasie en<br />
effektiewe omset van koste te verseker.<br />
Die samestelling van verskillende parameters<br />
van voer en roumateriale word op ’n deurgaanse<br />
basis gemeet om kwaliteit en geskiktheid<br />
te verseker. FeedPro Animal Nutrition se<br />
spektrofotometer is spesifiek só gekalibreer om<br />
die Nuwe Lusernkwaliteitsindeks-analise (NLKIanalise),<br />
wat deur die Nasionale Lusern-organisasie<br />
(NLO) daargestel is, na te kom. FeedPro Animal<br />
Nutrition voldoen ook aan AFMA se kriteria vir die<br />
vervaardiging van dierevoeding en is onlangs ook<br />
deur Afri Compliance gesertifiseer.<br />
Een van FeedPro Animal Nutrition se nuwe<br />
uitbreidings is die hondekosaanleg. Dié aanleg<br />
is met ’n unieke uitpersmasjien toegerus, wat<br />
hondekos, katkos en viskos vervaardig. Alle<br />
grondstowwe wat in dié verband ontvang word, word<br />
aan streng kontrolemaatreëls blootgestel om aan<br />
kwaliteitstandaarde te voldoen.<br />
FeedPro Animal Nutrition se omvattende produkreekse<br />
is by verskeie landbou-afsetpunte, soos<br />
Senwes, GWK, Suidwes, VKB, OVK, KLK, Kaap<br />
Agri, Agra (Namibië), BKB en KLD beskikbaar,<br />
terwyl direkte aflewering – aanleg tot klante – in<br />
sakke of losmaat gedoen word. In areas waar die<br />
bogenoemde verspreidingskanale nie in die vraag<br />
na voere kan voorsien nie, word FeedPro Animal<br />
Nutrition-depots tans geïmplementeer.<br />
As jou dierevoedingsvennoot het FeedPro Animal<br />
Nutrition genoeg kapasiteit om ’n uitgebreide reeks<br />
gehalte produkte en hondekos te vervaardig, maar<br />
hulle is terselfdertyd klein genoeg om aan die<br />
unieke behoeftes van individuele produsente te<br />
voldoen. Kies FeedPro Animal Nutrition-produkte vir<br />
jou diere en kry die winsgewende voordeel. FeedPro<br />
– Soveel beter. S<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Uit die hart van die beeswêreld<br />
“Bekend maak bemind” bly nou maar eenmaal ‘n waar sêding. FeedPro, ‘n suksesvolle veevoervervaardiger wat op Vryburg<br />
geleë is, is geen nuweling in die beeswêreld van Suid-Afrika nie. Inderdaad is ons jou vennoot in diere voeding úít jou omgewing,<br />
vír die eiesoortige behoefte van jou omgewing.<br />
Deur FeedPro te gebruik, kry die veeboer ononderhandelbare kwaliteit, veeprestasie en effektiewe omset van koste. Ons<br />
omvattende produkreeks bestaan uit meer as 70 verskillende dierevoedingsprodukte en bied verskeie winsgewende voordele.<br />
Kontak ons span in die veld om jou te besoek...of kom loer gerus in vir soveel meer en beter.<br />
Industriaweg 10 Industria Road • Posbus/PO Box 927 • Vryburg • 8600<br />
Tel: +27 (53) 927 5406 • Faks/Fax: +27 (53) 927 5509<br />
E-pos/Email: feedpro@feedpro.co.za • www.feedpro.co.za
44<br />
••• SENWES VILLAGE<br />
M eganisasie verkry<br />
dieper fokus met E quip<br />
NÁ DEEGLIKE OORWEGING IS DAAR<br />
BESLUIT OM EQUIP AS BEDRYF-<br />
STELSEL TE IMPLEMENTEER VIR<br />
SENWES VILLAGE SE MEGANISASIE-<br />
AFDELING NADAT DAAR REEDS VIR<br />
BAIE JARE ’N INHUIS-ONTWIKKELDE<br />
BEDRYFSTELSEL GEBRUIK IS.<br />
Senwes se Meganisasie-afdeling<br />
is ’n gefokusde besigheidseenheid en Village het<br />
besef dat dit nodig geraak het om ’n bedryfstelsel<br />
te bekom wat pasgemaak is vir ’n meganisasie besigheid<br />
wat bestuur kan ondersteun om diensvlakke te<br />
verhoog.<br />
Meganisasie is steeds ’n geïntegreerde besigheids<br />
eenheid van die Village besigheidsmodel.<br />
Daarom was dit nodig om baie tyd en geld aan die<br />
integrasie van die nuwe stelsel na die bestaande<br />
stelsel te spandeer om die nodige beheer en<br />
kontroles te behou. SAP is egter steeds die stelsel<br />
waaruit die finansiële verslagdoening vir Senwes<br />
gedoen word.<br />
Bepaalde funksionaliteite kan verkry word met die<br />
nuwe stelsel wat vir beide die klante en Village tot<br />
><br />
voordeel is. Daar kan ook direk met die John Deere<br />
handelaarsnetwerk geïntegreer word.<br />
Equip is ’n volledige bedryfstelsel, spesifiek<br />
ontwerp vir handelaarsnetwerke, wat<br />
wêreldwyd gebruik word in veral die motor- en<br />
meganisasiebedryf. Dié stelsel help met die<br />
integrasie van onderdele, werkswinkels en<br />
heelwerktuie modules. Integrasie na SAP sal<br />
deurlopend plaasvind om steeds korporatiewe en<br />
finansiële beheer te verseker.<br />
’n Derde party is gekontrakteer om Village te<br />
help met die ontwikkeling en implementering van<br />
Equip waarvan die ontwikkelingsfase reeds volstoom<br />
aan die gang is. Die eerste bedryfspunt wat sal<br />
oorskakel, is Senwes Village Bothaville.<br />
Dit is vir Senwes Village belangrik om op ’n<br />
deurlopende basis met sy klante te kommunikeer.<br />
Ons sal soos vordering plaasvind, ons klante<br />
op hoogte hou van verwikkelinge. Sekere<br />
besigheidsprosesse sal verander, waaroor ons jou<br />
sal inlig omdat dit jou as klant ook sal raak, maar<br />
die onmiddellike en toekomstige voordele wat ons<br />
verwag sal hierdie aanpassing die moeite werd<br />
maak en klantediens sal tot op die hoogste vlak<br />
verbeter. Vir meer inligting, skakel Fouché Steyn by<br />
(018) 464-7234. S<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Hoopstad-Suid Boerevereniging se bestuur het die bakkie van Senwes<br />
ontvang. Agter van links: Karin de Bruyn, Neel Rust (Bestuurder: Senwes<br />
Algemene Handel), Hennie Roos, Abraham Barnard (Voorsitter: Hoopstad-<br />
Suid Boerevereniging), Dirk Theron en Johan Terblanche (Bestuurder:<br />
Senwes Village Hoopstad). Voor van links: Hentie Helm, Fanie van Vuuren,<br />
Attie de Necker, Piet Wolfaardt en Charles van Schalkwyk.<br />
H oopstad-Suid B oerevereniging<br />
beveilig gemeenskap in nuwe bakkie<br />
Senwes Village het op 5 Junie 2012, ’n splinternuwe<br />
Toyota Hilux Raider 2.5 dubbelkajuit-bakkie aan die Hoopstad-<br />
Suid Boerevereniging geskenk om te gebruik vir die beveiliging van die<br />
gemeenskap. Die bakkie is oorhandig na aanleiding van ’n lojaliteitsooreenkoms<br />
wat tussen Senwes Village en Hoopstad-Suid Boerevereniging<br />
gesluit is. “Dit is om dankie te sê vir die lojaliteit wat die boere van<br />
die omgewing teenoor Senwes Village geopenbaar het oor die afgelope<br />
jare,” sê Neel Rust (Bestuurder: Algemene Handel). S<br />
Hierdie is ’n voorlopige kunstenaarsvoorstelling van die Senwes Village<br />
op Wesselsbron wat in 2013 voltooi sal wees.<br />
WESSELSBRON VILLAGE SLAAN ’N NUWE BLAADJIE OM<br />
Senwes beoog om die Village<br />
winkel op Wesselsbron ’n<br />
gedaante verwisseling te laat<br />
ondergaan met die oordoen van<br />
die winkel en die verskuiwing<br />
van onder meer die werkswinkel,<br />
onderdele en stoor.<br />
Die projek is in die beplan-<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
ning stadium en volgens Wimpie<br />
Muller (Bestuurder: Strategiese<br />
Projekte, Senwes Village)<br />
sal die nuwe winkel in 2013<br />
voltooi wees. Die werkswinkel,<br />
onderdele en vulstasie sal op<br />
een perseel wees en die stoor<br />
op ’n aan gren sende perseel. S<br />
SENWES VILLAGE •••<br />
Meer foto's beskikbaar<br />
by http://senwes.co/SSHoopstadBakkie.<br />
<br />
<br />
GRAINLINK SKUIWE<br />
Martin Janse van Rensburg is<br />
bevorder tot Silobestuur der op<br />
Vredefort.<br />
Pieter van Wyk (Silo bestuurder)<br />
is verplaas vanaf Koppies<br />
na Wesselsbron silo 234.<br />
Pieter Theron word verplaas<br />
vanaf Assistent Silobe stuurder<br />
op Arlington na Aflos Assistent<br />
Silobestuurder van Streek 2<br />
(Viljoenskroon-area).<br />
Thinus Mostert is ’n Aflos<br />
Assistent Silobestuurder wat<br />
vanaf Streek 4 (Bloemfonteinarea)<br />
na Streek 3 (Bothavillearea)<br />
verplaas is.<br />
VILLAGE SKUIWE<br />
• Riaan van Eeden is as die<br />
Village bestuurder op Ottosdal<br />
aan gestel.<br />
• Ferdi du Toit is aangestel<br />
as die Village bestuurder op<br />
Heilbron.<br />
• Die nuwe Villagebestuurder op<br />
Parys is Johan Greyling.<br />
• Reuntjie du Plessis is as<br />
die Village bestuur der op<br />
Petrusburg aangestel. S<br />
><br />
45 4
46<br />
••• SENWES CREDIT<br />
Welsyn baat ook by<br />
R1 miljoen trekking<br />
VANJAAR SE SENWES R1 MILJOEN<br />
TREKKING HET BAIE VREUGDE<br />
GEBRING, NIE NET VIR DIE<br />
VYF FINALISTE WAT ELK ’N GEDEELTE<br />
VAN DIE R1 MILJOEN TEEN SY<br />
SOMER PRODUKSIE REKENING KAN<br />
AFSKRYF NIE, MAAR OOK VIR DIE<br />
WELSYNSORGANISASIES WAT ELK<br />
’N SKEN KING VAN R60 000 VAN<br />
SENWES ONTVANG HET.<br />
> TEKS: ANSONÉ VENTER<br />
Van links: Gerrit van Zyl (Hoofbestuurder: Senwes<br />
Credit) en Frans du Plessis (Hoofbestuurder: Senwes<br />
Village) het van die pryse tydens die geleentheid<br />
oorhandig.<br />
Besoek Be Beso so ek e k ww www. www.youtube.com/<br />
w. w.yo yo y ut u ub ube. e.co co com/ m/<br />
se senw senwesTV nw nwes es esTV TV TVV vir<br />
ir vid video-profiele id ideo eo -p -pro p ro rofi fi fiel el e e va van di die<br />
e fi fina finaliste, na nali li list st ste, e,<br />
so sowe sowel we wel as aas die<br />
ie wel welsynsorganisasies.<br />
el e sy syns ns nsor or orga ga gani ni nisa sa sasi si sies es es.<br />
><br />
Tydens dié praggeleentheid,<br />
gehou op 31 Mei by die Goldfields Casino in Welkom,<br />
het elke finalis ’n nommer getrek wat die volgorde<br />
bepaal het waarvolgens hul koeverte, met die waarde<br />
van hul pryse in, getrek is.<br />
Die uitslae van die trekking het as volg verloop:<br />
In 1992 het<br />
Charlie begin boer<br />
nadat hy sy ambag in<br />
Pretoria voltooi het. Sy<br />
boerdery op Vaalharts, bestaan hoofsaaklik uit<br />
mielies, koring en lusern wat onder besproeiing<br />
is. Charlie het ook ’n beesplaas in die Toscadistrik<br />
waar hy met kommersiële koeie en Bonsmara-bulle<br />
boer.<br />
Sy welsyns organisasie<br />
Die R60 000 word aan die Juanita Taljaard Fonds<br />
geskenk. Juanita is van die Vaalharts-omgewing<br />
en benodig die geld vir ’n hartoperasie. Haar<br />
ouers het die trekking bygewoon.<br />
>><br />
R500 00<br />
CHARLIE PEARSON<br />
(VAALHARTS)<br />
Ansoné Venter is ’n gereelde medewerker vir S enwes S cena<br />
rio. Vir meer inligting, kontak haar by (018) 468-2716 of<br />
stuur ’n e-pos na ansone@infoworks.biz.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
R250 00<br />
BAREND DE LANGE<br />
(DEALESVILLE)<br />
Barend het in<br />
1992 voltyds begin<br />
boer. Sy boerdery<br />
bestaan hoofsaaklik uit ’n veevertakking en<br />
hy verbou mielies, koring en sonneblom op<br />
ongeveer 2 500 hektaar.<br />
Sy welsynsorganisasie<br />
Barend het die Dealesville NG Kerk aangewys<br />
as die organisasie om by die Senwes skenking<br />
van R60 000 te baat. Hulle hooffokusareas is<br />
bestaande projekte wat onder meer kleuterskole<br />
en die Vredeshof Ouetehuis insluit.<br />
R125 00<br />
GEORGE TRUTER<br />
(BLOEMFONTEIN)<br />
George het op ’n<br />
vroeë ouderdom<br />
eers saam met sy<br />
broer op Wellington geboer. In 1979 het hy ’n<br />
plaas in die Bloemfontein-distrik gekoop, waar<br />
hy tans koring, mielies en sonneblom verbou.<br />
Sy grootste inkomste is egter afkomstig vanaf sy<br />
veevertakking.<br />
Sy welsynsorganisasie<br />
Met behulp van Senwes, het George en sy<br />
vrou, Esmarie, uitgereik na die President Kruger<br />
Kinderhuis op Reddersburg. Die fondse sal<br />
gebruik word om kruideniers te koop en ander<br />
bedryfstekorte te delg.<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
SENWES CREDIT •••<br />
R75 00<br />
UYS VAN HEERDEN<br />
(ODENDAALSRUS)<br />
Uys boer reeds<br />
vanaf 1957<br />
voltyds en het in<br />
1996 baas van sy eie<br />
plaas geword. Sy liefde vir die plaaslewe het hom<br />
uit die onderwys, tot op ’n trekker laat beland.<br />
Sy boerdery bestaan hoofsaaklik uit een derde<br />
mielies en twee derdes vee.<br />
Sy welsynsorganisasie<br />
Die organisasie wat Uys aangewys het om die<br />
skenking te ontvang, is die Mevrou President<br />
Steyn Tehuis. Die skenking sal handig te pas<br />
kom aangesien hulle die kamers wil opknap en<br />
ook ander instandhoudingsprojekte by die tehuis<br />
wil aanpak.<br />
R50 00<br />
BEN VOSLOO<br />
(KOPPIES)<br />
Ben bedryf<br />
’n suksesvolle<br />
gemengde boerdery<br />
in die Koppies-distrik.<br />
Besproeiing sorg vir goeie gesaaides en dan is<br />
daar ook skape wat die vee-gedeelte uitmaak.<br />
Die plaas waarop hy en sy seun boer, is reeds<br />
vanaf 1861 in familie besit.<br />
Sy welsynsorganisasie<br />
Die NG Kerk Weltevreden op Koppies,<br />
verwelkom die skenking vanaf Senwes wat<br />
deur die organisasie vir reeds bestaande<br />
gemeenteprojekte, soos by skole en ouetehuise,<br />
aangewend gaan word. S<br />
><br />
47
48<br />
••• TOEKOMSBLIK<br />
Senwes en<br />
John Deere<br />
vat presisieboerdery<br />
’n stap verder<br />
SEDERT DIE DRAAI VAN DIE EEU<br />
HET JOHN DEERE VERSKEIE<br />
NAVIGASIESTELSELS VAN<br />
HOOGSTAANDE GEHALTE EN<br />
OPSIES BESKIKBAAR GESTEL TER<br />
BEVORDERING VAN EFFEKTIEWE<br />
BEWERKINGSMETODES.<br />
> TEKS: WILLIE DIETRECHSEN<br />
Met produkte soos Parallel<br />
Trac, Auto Trac SF1, Auto Trac SF2 en<br />
Universal AutoTrac, het klante meer effektief en<br />
produktief hul bewerkingsaksies afgehandel, wat<br />
gelei het tot groot kostebesparings.<br />
Nou met RTK – die nuutste beskikbare tegnologie<br />
– bied John Deere jou:<br />
• Ongeveer 25 mm akkuraatheid op ’n “repeatability<br />
pass to pass” basis.<br />
• Betroubare, gevestigde netwerkbeskikbaarheid<br />
teen ’n baie lae koste per jaar.<br />
• Basisstasies wat deur Senwes, jou John Deere<br />
handelaar, opgerig, onderhou en opgegradeer<br />
word.<br />
Senwes Village het die besluit geneem om miljoene<br />
rande te investeer om die klante van Meganisasie te<br />
ondersteun ter bevordering van die effektiwiteit van<br />
produsente se werktuie.<br />
><br />
SENWES EN DIE RTK-NETWERK<br />
Senwes se presisieboerdery-afdeling het reeds begin<br />
met die implementering van die eerste toerusting,<br />
ter vestiging van die eksklusiewe RTK-netwerk in die<br />
Wesselsbron-, Bothaville- en Bultfontein-area.<br />
In die komende maande, sal die aksie uitgerol<br />
word tot ’n volledige netwerk wat vir nie net die<br />
eienaars van John Deere produkte nie, maar ook<br />
die eienaars van konkurrente produkte voordele kan<br />
bied.<br />
Indien jy meer inligting verlang, kan jy die<br />
Senwes Heelwerktuigbemarker in jou area kontak<br />
of die volgende nommer skakel by Senwes se<br />
presisieboerdery-afdeling (018) 464-7671.<br />
Saam breek ons nuwe grond. S<br />
>><br />
Willie Dietrechsen is Bestuurder: Meganisasie by Senwes<br />
Village. Skakel hom by (018) 464–7553 of stuur 'n e-pos na<br />
willie.dietrechsen@senwes.co.za.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
50<br />
••• SENWES GRAINLINK<br />
Nuwe wetgewing hou<br />
ernstige gevolge in<br />
VOEDSELVEILIGHEID IS ’N OPENBARE<br />
GESONDHEIDSKWESSIE VAN<br />
TOENEMENDE BELANGRIKHEID. DIE<br />
NUWE VERBRUIKERS BESKERMINGS-<br />
WETGEWING KAN LEI TOT VERHOOGDE<br />
AANSPREEKLIKHEID VIR ALLE<br />
ROLSPELERS IN DIE VOEDSELBEDRYF.<br />
> TEKS: MARIANA PURNELL<br />
Mense het die reg om te verwag<br />
dat die kos wat hulle eet veilig is en geskik is vir<br />
verbruik. Voedselgedraagde siektes en besering<br />
is ten beste onaangenaam en kan ook noodlottig<br />
wees. Daar is egter ook ander gevolge. Die uitbreek<br />
van voedselgedraagde siektes kan groot skade<br />
berokken aan handel en toerisme en dit lei tot die<br />
verlies van inkomste, werkloosheid en litigasie.<br />
Voedselbederf is verkwistend, duur en kan ’n nadelige<br />
invloed op handels- en verbruikersvertroue hê.<br />
Die Wet op Verbruikersbeskerming maak<br />
voorsiening vir verskeie regte van verbruikers,<br />
soos byvoorbeeld:<br />
• anti-diskriminasie<br />
• inspeksie van goedere<br />
• tydige en korrekte lewering van goedere<br />
• eenvoudige taalgebruik in dokumente<br />
• handelsbeskrywings<br />
• bepalings teen wanvoorstelling en misleiding<br />
• kontraktuele bepalings wat billik, regverdig<br />
en redelik is<br />
• pryse wat billik, regverdig en redelik is<br />
• waarborge<br />
• die terugneem van produkte<br />
WAT BETEKEN DIT VIR DIE GRAANBEDRYF?<br />
Wêreldwye tendense in voedselveiligheid bied ’n<br />
uitdaging vir al die rolspelers in die voedselketting<br />
om aan te pas en ’n produk van hoë kwaliteit te<br />
lewer wat voldoen aan voedselveiligheidstandaarde.<br />
Belangrike uitdagings in die graanbedryf is<br />
mikrobiese voedselgedraagde siektes en algemene<br />
><br />
voedselveiligheidsaspekte.<br />
Verbruikers is kwaliteits -<br />
bewus en die meerderheid doen hul voedselaankope<br />
by maatskappye wat hoë gehalte handhaaf en die<br />
nodige versekering kan gee dat die voedselproduk te<br />
aan die hoogste standaarde en voedselveiligheidsvereistes<br />
voldoen.<br />
Die gebruik van chemiese middels en beperkings<br />
daarop op die graan wat gelewer sal word, soos<br />
vervat in die Wet op Landbouprodukstandaarde<br />
(1990), is veral ter sprake. Produsente moet hulle<br />
vergewis van die wetlike vereistes en voldoen aan die<br />
standaarde soos daarin neergelê. Wetlike voorskrifte<br />
bepaal die gebruik van onkruiddoders, insekdoders<br />
en verskeie ander landboukundige chemika lieë en<br />
die residu-vlakke van sodanige produkte wat in die<br />
kommoditeit teenwoordig kan wees.<br />
GMO-vry kommoditeite (produkte wat nie geneties<br />
gemanipuleerde organismes bevat nie) is ook<br />
onder die kollig van die nuwe verbruikerswetgewing.<br />
Daar is ’n groeiende vraag na GMO-vry produkte en<br />
die nuwe verbruikerswetgewing stel streng riglyne<br />
ten opsigte van toepaslike toetse en dokumentasie<br />
om die GMO-status van produkte te bewys tydens<br />
bemarking.<br />
Sodanige tendense kan daartoe lei dat<br />
die verbruiker die produsent se keuse van<br />
variëteit, landboupraktyke en selfs die hantering<br />
en bemarking van die kommoditeit ten<br />
sterkste beïnvloed. ’n Identiteitpreserveringbemarkingsproses<br />
sal dus van kardinale belang<br />
wees om naspeurbaarheid te verseker en aan<br />
verbruikers die gemoedsrus te gee dat sekere<br />
prosedures tydens produksie, hantering, vervoer,<br />
verwerking en verpakking streng volgens protokol<br />
uitgevoer is. S<br />
>><br />
Vir verdere navrae, kontak Mariana Purnell (Bestuurder:<br />
Spesiale Produkte, Senwes Grainlink) by (018) 464-7271 of<br />
082 336 8534.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Senwes Grainlink het<br />
’n regstelling deur gegee<br />
ten opsigte van die<br />
arti kel Ontmoet Senwes<br />
se Streek be stuurders<br />
op bladsy 51 in die<br />
April 2012-uitgawe<br />
van Senwes Scenario.<br />
Die korrekte Streekbestuurders<br />
en hulle<br />
foto’s is:<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za wes.co.za<br />
SENWES GRAINLINK •••<br />
Ontmoet Senwes se Streekbestuurders<br />
Fanie Kruger<br />
(Streek 1)<br />
Graham Lottering<br />
(Streek 2)<br />
Carel Scheepers<br />
(Streek 3)<br />
Theuns Saayman<br />
(Streek 4) S<br />
Graangradeerders slaggereed vir die oesseisoen<br />
Alle graanontvangspunte van<br />
Senwes is vanaf 10 April 2012 tot 4 Mei 2012<br />
deur Hendrik van Aswegen van die Grain Training<br />
Institute besoek. Van Aswegen is hiertydens<br />
telkens deur ’n senior personeellid van Grainlink<br />
Bedryf vergesel.<br />
Alle opgeleide graangradeerders se teo retiese<br />
en praktiese graderingsvaardighede is tydens<br />
die besoeke geëvalueer. Die evaluering was op<br />
kandidate se kennis en praktiese toepassing van<br />
graderingsregulasies gebaseer, soos in die staatskoerant<br />
van Mei 2009 afgekondig.<br />
Elke monster wat gegradeer is, is volledig met die<br />
kandidaat bespreek en probleme wat geïdentifiseer<br />
is, is uitgewys en reggestel.<br />
Volgens Marietjie Grobler (Personeelbestuurder:<br />
Senwes Grainlink) was die oefening baie geslaagd<br />
en is Senwes se graangradeerders gereed vir die<br />
ontvangseisoen en gepaardgaande uitdagings wat<br />
voorlê. S<br />
><br />
53
54<br />
••• AGRI-WENKE<br />
Droë seisoen sorg vir<br />
lae grondvogreserwes<br />
AS GEVOLG VAN DIE DROË NA-JAAR,<br />
HET DIE OESPROSES VAN MIELIES<br />
EN SONNEBLOM IN SEKERE GEBIEDE<br />
VROEËR BEGIN AS BEPLAN EN<br />
BEHOORT DIE STROPERS NOU VOLUIT<br />
TE LOOP EN IN SEKERE GEVALLE DALK<br />
EINDE SE KANT TOE TE STAAN.<br />
Dié dele wat bevredigende<br />
opbrengste het, behoort tesame met die graanpryse,<br />
positiewe marges te realiseer. Benut hierdie<br />
inkomstes oordeelkundig, want ons weet nie wat die<br />
komende seisoen inhou nie. In dié dele waar daar<br />
erge droogteskade was en die opbrengste gevolglik<br />
onbevredigend is, moet daar van kundiges gebruik<br />
gemaak word om die komende seisoen te beplan.<br />
Senwes Landboudienste het landbou-ekonome<br />
en akkerboukundiges wat jou daarmee kan help –<br />
moenie benoude spronge maak nie.<br />
Die veld is oor die algemeen in ’n swak toestand<br />
en noukeurige bestuur is dus uiters noodsaaklik. Dis<br />
hier waar die benutting van mieliereste waardevol<br />
kan wees. Lande wat geneig is tot waai, moenie<br />
oorbewei word nie.<br />
GRONDKUNDE<br />
Grondvogreserwes is oor die algemeen laag. Op<br />
die nie-watertafelgronde, wat algemeen in die<br />
Noordwes Provinsie voorkom, asook in die Vrystaat,<br />
is daar feitlik geen oorgedraagde grondvog nie. Dit<br />
gaan ’n invloed hê op winterbewerkings en daar sal<br />
gewag moet word op goeie lentereën om primêre<br />
bewerkings te kan doen.<br />
’n Lae grondvogstatus verhoog ook die risiko vir<br />
koringaanplantings. Laat die grondvogstatus bepaal<br />
(Senwes Landboudienste kan dit vir jou behartig indien<br />
beplan word om nog koring te plant. Raad pleeg<br />
die saadmaatskappye se kultivarinligtingsgidse<br />
betreffende kultivarkeuse indien laat in Junie of<br />
vroeg in Julie geplant gaan word. Dit geld ook vir<br />
><br />
3.<br />
5.<br />
1. Johan du Toit<br />
2. Castuff Sekgala<br />
3. Jacques Odendaal<br />
2.<br />
4. Izak du Plessis<br />
5. Gerrit Oosthuizen<br />
die komen de somerseisoen se beplanning<br />
(opbrengsmikpunte).<br />
VAALHARTS-BESPROEIINGSKEMA<br />
Pekanneute se oesproses is een van die dae voluit<br />
aan die gang. Let daarop dat die grond nie te droog<br />
raak met die naderende koue nie, veral by die<br />
jonger aanplantings.<br />
Stamme van die jong bome kan ook geverf word<br />
om te help teen stambars as gevolg van drastiese<br />
lae temperature. Na-oes kan bome gelaat word om<br />
te rus, maar moenie die grond te droog laat word<br />
nie. Daarna kan daar in Augustus begin word om die<br />
bome te snoei.<br />
Gars en koring se produkpryse lyk tans nie baie<br />
rooskleurig nie, maar as gevolg van kontantvloei<br />
kan die gewasse nie sommer net uit die wisselbousisteem<br />
gelaat word nie. Dit is egter baie belangrik<br />
om optimale opbrengste te verkry ten einde winste<br />
te toon. Die aanbeveling is dat die beste gronde<br />
aangeplant word en alles moontlik gedoen word om<br />
optimale opbrengste te verseker. Die alternatief om<br />
gronde te laat oorlê en vroeë mielies, grondbone en<br />
katoen te verbou, maak wel groter winste, maar min<br />
produsente se kontantvloei laat dit toe om eers in<br />
Maart weer ’n inkomste te verkry.<br />
BOERDERYBESTUUR<br />
’n Suksesvolle strategie behoort die volgende vier<br />
kritieke elemente te bevat, naamlik:<br />
• Gerig op duidelike langtermyndoelwitte<br />
• Gebaseer op insig en begrip van die eksterne<br />
(makro) besigheidsomgewing<br />
• In-diepte kennis van die onderneming se interne<br />
vermoë en hulpbronne<br />
• Effektiewe implementering en koördinering van<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012<br />
4.<br />
1.
die gesamentlike vermoë van alle betrokkenes<br />
daartoe verbind<br />
Fatale foute wat tydens die strategiese bestuursproses<br />
ten alle koste vermy behoort te word, is die<br />
volgende:<br />
• ’n Strategie kan nie suksesvol geïmplementeer<br />
word indien dit nie volledig aan werknemers<br />
gekommunikeer en verduidelik is nie.<br />
• ’n Strategie kan nie in isolasie opgestel word nie.<br />
• Die opstel van ’n strategie kan nie aan ’n<br />
besigheidskonsultant uitgekontrakteer/oorgelaat<br />
word nie – so iemand kan wel die proses<br />
fasiliteer.<br />
• Die daarstel van betekenislose visie- en missiestellings.<br />
• Die verwarring van strategieformulering met<br />
operasionele beplanning.<br />
• Geen krisis – Geen strategie!<br />
• Risiko’s/implikasie(s) van voorgenome strategie<br />
word nie tydig geïdentifiseer nie.<br />
Die strategiese bestuursproses kan hoofsaaklik in<br />
die volgende vyf agtereenvolgende bestuurstake<br />
opgedeel word:<br />
DIE VYF BASIESE STRATEGIESE BESTUURSTAKE<br />
In die volgende uitgawes sal die onderskeie take in<br />
meer detail bespreek word.<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
>><br />
AGRI-WENKE •••<br />
BEPAAL NOU JOU GRONDPOTENSIAAL<br />
Indien jy dit nog nie gedoen het nie, is dit nou<br />
die tyd om te begin met die voorbereiding van<br />
lande, veral ten opsigte van grondmonsternemings<br />
vir bemestingbeplanning en grondkartering vir<br />
opbrengspotensiaalbepaling.<br />
Grondpotensiaalbepaling en grondontledings is<br />
baie belangrike besluitnemingshulpmiddels. Kry jou<br />
bemestingbeplanning volgens die grondpotensiaal<br />
in plek. Dié gronde wat vinniger geneig is tot<br />
versuring kan nou bekalk word. Bekalk die lande<br />
ook so spoedig moontlik om seker te maak dat die<br />
persentasie suurversadiging teen planttyd reg is.<br />
Nou is ’n goeie tyd om grondontledings op son -<br />
ne blomlande te doen (en mielielande, sodra dit<br />
klaar gestroop is), sodat die regte bemestingsprogram<br />
bepaal kan word en bekalking vroegtydig<br />
gedoen kan word.<br />
Senwes se grondtegnoloë kan jou van diens wees<br />
indien ruitpatroon-monsterneming oorweeg word.<br />
Kontakbesonderhede van die grondtegnoloë:<br />
Jacques Odendaal (Bultfontein) – 083 458 1296,<br />
Pieter Snyman (Kroonstad) – 083 302 3992 en<br />
Almero Olwagen (Klerksdorp) – 083 320 0599. S<br />
TAAK TA TAAK AK 1 TAAK TA TAAK AK 2 TAAK TA TAAK AK 3<br />
TAAK TA TAAK AK 4 TAAK TA TAAK AK 5<br />
Ontwikkel van<br />
strategiese<br />
visie en<br />
boerdery<br />
missie<br />
Hersien<br />
soos nodig<br />
Stel van<br />
langtermyn-<br />
doelwitte<br />
Hersien<br />
soos nodig<br />
Ontwikkel<br />
strategie<br />
gemik op<br />
behaling van<br />
doelwitte<br />
Verbeter/<br />
verander<br />
soos nodig<br />
DIÉ PROSES IS NOOIT FINAAL NIE!<br />
Implementeer<br />
en uitvoer<br />
van strategie<br />
Verbeter/<br />
verander<br />
soos nodig<br />
Evalueer<br />
prestasie<br />
asook nuwe<br />
verwikkelinge,<br />
maak<br />
aanpassing<br />
Verwys na<br />
take 1; 2;<br />
3; 4 soos<br />
nodig<br />
Dié artikel is saamgestel deur Johan du Toit, Gerrit Oosthuizen,<br />
Izak du Plessis, Castuff Sekgala en Jacques Odendaal<br />
(Senwes Landboudienste). Skakel hulle by (018) 464-7604 vir<br />
meer inligting.<br />
><br />
55
56<br />
••• DRUPPELS OP DIE DAK<br />
’n Droë winterseisoen<br />
waarskynlik op hande<br />
Die ryp het gewissel<br />
van geen sigbare<br />
skade tot plante wat<br />
doodgeryp het.<br />
ONVERWAGSE RYP HET VROEG<br />
HIERDIE SEISOEN IN DIE SENWES<br />
GEBIED VOORGEKOM. DIE VROEGSTE<br />
INTREEDATUM VAN RYP IN DIE<br />
BOTHAVILLE-GEBIED IS 8 APRIL.<br />
GEDURENDE HIERDIE SEISOEN HET<br />
DIT OOK REEDS DAARDIE TYD OOR<br />
DIE GROOTSTE GEDEELTE VAN DIE<br />
SENWES-GEBIED GERYP. DIE RYP HET<br />
GEWISSEL VAN GEEN SIGBARE SKADE<br />
TOT PLANTE WAT DOODGERYP HET.<br />
> TEKS: THYS GROBBELAAR<br />
Ons moet onthou dat ’n groot<br />
gedeelte van die mielie-aanplanting laat in<br />
Desember gedoen is en dus kon strawwe ryp nog<br />
groot skade veroorsaak het. Dit is opmerklik dat<br />
sekere kolle, veral in die Hoopstad- en Bultfonteingebiede<br />
geen sigbare rypskade toon nie. Met die<br />
skryf van die artikel het die jonger mielies nog heel<br />
><br />
groen in die betrokke gebiede vertoon.<br />
Die verwagting is dat die vroeë ryp slegs ’n<br />
geringe effek op die opbrengs gaan hê. Hierdie ryp<br />
kan die verwagte stroopdatum in sekere gebiede<br />
egter effens vervroeg. Daar kan wel graad voorkom<br />
by jong witmielies wat heeltemal doodgeryp het. Die<br />
omvang van die verwagte probleem is egter klein in<br />
die totale gebied. Die gemiddelde intreedatum van<br />
ryp in die grootste gedeelte van die Senwes-gebied<br />
is 4 Mei.<br />
April het minder reën opgelewer as wat<br />
oorspronklik voorspel is. Dit is net die noordoostelike<br />
gedeelte van die tradisionele Senwesgebied<br />
wat meer reën ontvang het as die<br />
langtermyngemiddeld. Die meer suid-westelike<br />
gedeelte van die gebied wat tradisioneel meer<br />
koring aanplant, het heelwat minder reën ontvang<br />
as die langtermyngemiddeld.<br />
As ons ook in ag neem dat reënval aansienlik<br />
laer as die langtermyngemiddeld is, lyk die<br />
situasie die komende seisoen nie so rooskleurig vir<br />
droëlandkoring nie. Die bogrond is in die meeste<br />
gevalle so droog dat daar nie suksesvol koring<br />
aangeplant kan word nie.<br />
Die onderstaande figuur dui Januarie tot einde<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
April se kumulatiewe reënval in vergelyking met die<br />
langtermynreënval aan. Die opgegaarde vog waarop<br />
koring moet oorleef totdat die lentereën kom, word<br />
gewoonlik in hierdie periode opgegaar. Die sentrale<br />
gedeelte van die Senwes-gebied het tussen 95 mm<br />
en 175 mm minder reën vir hierdie periode ontvang<br />
as die langtermyngemiddeld. Dit is duidelik dat<br />
droëlandkoring waarskynlik nie aangeplant kan word<br />
nie of ’n groot risiko loop om die grootste deel van<br />
die seisoen onder erge stremming te verkeer. Wat<br />
tans wel die geval is, is dat die SOI-indeks besig is<br />
om te daal. Op hierdie stadium is die SOI-indeks<br />
reeds -6. Die daling kan waarskynlik op ’n El Niñotipe<br />
seisoen uitloop. ’n El Niño-tipe seisoen gaan<br />
gewoonlik gepaard met goeie lentereën.<br />
Daar moet egter nie aanvaar word dat daar<br />
vroeë lentereën gaan wees nie. Die besluit of jy<br />
koring gaan plant moet geneem word op grond<br />
van die opgegaarde vog wat in die grond is en nie<br />
op verwagte reën gedurende die lente nie. Baie<br />
produsente het al hulle vingers so verbrand. Die<br />
SOI-indeks en seetemperature wat gebruik was om<br />
’n seisoen as ’n La Niña- of El Niño-tipe seisoen te<br />
klassifiseer, wat die afgelope paar jaar gebruik was<br />
om seisoenreënvalvoorspellings mee te doen, het<br />
geblyk nie baie akkuraat te wees nie. Tans is daar<br />
werklik nie ’n akkurate meganisme wat gebruik kan<br />
word om ’n seisoenvoorspelling mee te doen nie.<br />
OPSOMMING EN GEVOLGTREKKING<br />
Die seisoen sluit af met ondergemiddelde reënval vir<br />
die verloop van die somerseisoen. Die voorjaar van<br />
die wintergewasse se reënval is ook ondergemiddeld<br />
wat ’n risiko vir koringproduksie kan inhou. Produsente<br />
word aangeraai om slegs droëlandkoring<br />
te plant indien die opgegaarde vog in die grond<br />
voldoende is. Raadpleeg ’n landboukundige in<br />
die verband, sou jy onseker wees. Dit het al<br />
in die verlede, soos die vorige seisoen, baie<br />
goed gedurende die najaar gereën. Dit kan die<br />
vooruitsigte vir koringproduksie baie verbeter. S<br />
>><br />
DRUPPELS OP DIE DAK •••<br />
Grafiek 1: Reënval: Werklike reënval vir April 2012<br />
versus die langtermyngemiddeld vir April 2000 tot<br />
April 2011.<br />
Grafiek 2: Reënval: Werklike reënval vir Januarie<br />
2012 tot April 2012 versus die langtermyngemiddeld<br />
vir Januarie tot April 2000 - 2011.<br />
Die artikel en figure is saamgestel deur Thys Grobbelaar<br />
(Senior Graananalis: Senwes Grainlink) en Ronél Koen<br />
(Senior Gis-tegnoloog: Senwes Landboudienste). Vir meer<br />
inligting skakel Thys by (018) 464-7385.<br />
57
58 ••• PROMOSIE-ARTIKEL: EFEKTO<br />
B esnoei só in die winter met<br />
Grondsuur wys in jou<br />
winste...<br />
Grasland se geregistreerde landboukalk is ‘n bewese<br />
grondsuurneutraliseerder wat oortuigende resultate in<br />
jou winste sal lewer. Gesonde grond verseker verbeterde<br />
oesopbrengste van voortreflike gehalte.<br />
Navorsing en ontwikkeling is ‘n integrale deel van ons<br />
bekalkingsprodukte en verseker die nodige kwaliteit wat<br />
Reg. Nr. 67/12386/07<br />
Hier is ‘n<br />
voorkeur-teenmiddel!<br />
‘n deurslaggewende rol tot ‘n spog-oes kan speel.<br />
Bewys dit self. Graslandprodukte en raadgewende dienste<br />
is so naby soos jou naaste kunsmisverteenwoordiger. Jy<br />
kan ook direk met ons skakel.<br />
Grasland plaas jou op die winskoers.<br />
Posbus 948, Lichtenburg 2740, Tel: (018) 632 6046, Tolvry Nr: 0800-113011, Faks: (018) 632 3772, E-pos: grasland1@intekom.co.za
Efekto<br />
Winter is daardie tyd van die<br />
jaar wat ons almal opgewonde maak oor besnoeiing.<br />
Daar lê ’n mate van tradisie hierin omdat die<br />
meeste van die plante in die winter gesnoei moet<br />
word, maar ook omdat koue weer met fisiese<br />
aktiwiteit verband hou. Besnoeiing is harde werk.<br />
Onthou om altyd Efekto Steriseal aan die plant<br />
te wend nadat dit besnoei is om dit teen infeksie te<br />
beskerm.<br />
Besnoei roosplante met omtrent ’n derde in<br />
die middel van die winter. Verwyder enige dooie of<br />
siek hout en maak gebruik van die geleentheid om<br />
Efekto Lime Sulphur of Efekto Kumulus WG<br />
regoor die plant te spuit nadat dit besnoei is, om<br />
skildluis en swamme te verwyder.<br />
Die meerderheid bladwisselende vrugtebome<br />
word in die winter gesnoei. Die doel van vrugteboom<br />
besnoeiing is om die boom oop te maak<br />
Kliëntediens: Tel: 0861 EFEKTO (333586) info@efekto.co.za www.efekto.co.za<br />
Agro-Serve (Pty) Ltd t/a Efekto TM Reg. Nr. 1973/000868/07<br />
Posbus 652147, Benmore, 2010<br />
Kumulus®WG (Reg nr: L2404, bevat Swael 800g/kg)<br />
Steriseal (Reg nr: L4231, bevat ‘Busan 1009’ 10g/kg & 8-Hidroksikinoliensulfaat 10g/kg). Skadelik.<br />
PROMOSIE-ARTIKEL: EFEKTO •••<br />
sodat al die dele genoeg sonlig kry. Alle blad wisselende<br />
vrugtebome baat by ’n Efekto Lime Sulphur<br />
of Efekto Kumulus WG behandeling in hulle<br />
dormante stadium.<br />
Die ander belangrike plantegroepe wat in die<br />
winter besnoei word, is dié wat in die somer blom,<br />
soos hibiskus, fuchsias en impatiëns. In warmer<br />
dele word hierdie plante later in die winter besnoei<br />
en Wonder Vita-Boost gevoer om groei te<br />
bevorder.<br />
Alle produkte is geregistreer onder Wet Nr. 36<br />
van 1947 – Steriseal L4231 «Busan 1009» 10 g/kg<br />
en 8-Hydroxyquinoline sulphate 10 g/kg – HARMFUL,<br />
Lime Sulphur L4230 Polysulphide Sulphur 320 g/liter<br />
– CAUTION, Kumulus WG L2404 sulphur 800 g/kg,<br />
Vita-Boost B3405.<br />
Volg altyd die etiket wanneer produkte aangewend<br />
word. Gebruik produkte verantwoordelik. S<br />
STERISEAL<br />
‘n Swamdoder snoeiwondmiddel vir die gebruik op<br />
rose, wingerde, struike en vrugtebome na snoei.<br />
KUMULUS®WG<br />
‘n Waterdispergeerbare korrel swam-en mytdoder vir die beheer<br />
van sekere swamsiektes asook sekere myte en blaaspootjies.<br />
59
60<br />
••• DEVELOPING AGRICULTURE<br />
Take care of your grazing;<br />
take care of your livestock<br />
IT IS OF ECONOMIC IMPORTANCE FOR<br />
THE LIVESTOCK PRODUCER TO KNOW<br />
THE GRAZING CAPACITY OF THE FARM<br />
FOR A SUSTAINABLE LIVESTOCK EN-<br />
TERPRISE.<br />
> TEXT: CASTUFF SEKGALA<br />
The general saying goes: a person<br />
needs to be a grass producer before he/she becomes<br />
a livestock producer.<br />
GRAZING CAPACITY DEFINED<br />
The productivity of the grazable portion of the veld is<br />
expressed as an area of the land required to main-<br />
JAN FEB MAR APR MAY JUN JUL AUG SEPT OCT NOV DEC<br />
Figure 1: Illustration of an annual roughage<br />
availability.<br />
><br />
tain livestock over an extended number of years<br />
without deterioration to vegetation or soil. Thus, the<br />
grazing capacity dictates the stocking rate.<br />
Grazing capacity consists of numerous factors<br />
which are interrelated and these are: roughage<br />
availability, effective rainfall, fodder flow plan as well<br />
as veld management practices (rotational grazing).<br />
ROUGHAGE AVAILABILITY<br />
The availability and quality of natural grass depends<br />
mainly on rainfall patterns. In summer, the availability<br />
and quality of grass is high and this tends to decline<br />
and become relatively low in the winter months<br />
(as illustrated in Figure 1).<br />
On average a cow eats about one third of its<br />
body weight per day, of which 90% should be roughage.<br />
Natural veld is the cheapest source of roughage.<br />
10% of the daily feed intake should ideally be<br />
supplements, i.e. phosphate in summer, protein in<br />
early winter and protein and energy in late winter.<br />
ROTATIONAL GRAZING<br />
It is advisable to maintain a high level of roughage<br />
throughout the year and this can only be achieved<br />
through rotational grazing. Rotational grazing is<br />
practiced on a “take half, leave half”-principle – implying<br />
that animals graze up to 50% of grass height<br />
and leave the remaining 50% for regrowth and<br />
conservation of palatable grass species for the next<br />
season or year. Thus, without a rest, there will be a<br />
gradual decline of quality of the natural veld. This<br />
will force the producer to reduce livestock numbers,<br />
resulting in financial losses.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Lick cost/<br />
cow<br />
It is advisable to maintain<br />
a high level of roughage<br />
throughout the year and<br />
this can only be achieved<br />
through rotational grazing.<br />
ECONOMIC IMPORTANCE OF GRAZING<br />
MANAGEMENT<br />
Consider the following example to illustrate the economic<br />
importance of grazing management.<br />
According to Senwes production norms (when no<br />
additional roughage is purchased), feed costs per<br />
cow and sheep and margin above feed cost are calculated<br />
in the table below:<br />
CATTLE SHEEP<br />
Margin above<br />
lick cost<br />
Feed cost/<br />
ewe<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
Margin above<br />
feed cost<br />
R454 R3 400 R245 R642<br />
>><br />
DEVELOPING AGRICULTURE •••<br />
STOCKING RATE<br />
Stocking rate is the area of the land that the e producer<br />
has allotted to a LSU in the grazing system, stem,<br />
expressed in length of the grazable period of f the<br />
year (Ha/LSU). It is the management factor with a the natural veld in winter, presumably by 10%).<br />
large influence on:<br />
On average hay costs R1 000/ton. For cattle<br />
• Biological yield of animal products;<br />
this implies a hay cost of R1/cow/day for six winter<br />
• Economic yield of the producer; and<br />
months plus 20% wastage = R216 per cow. Feed<br />
• Long term condition of the grazing camps. cost per cow will therefore increase to R670 per<br />
cow. As a result, Margin above Feed cost will be<br />
FODDER FLOW PLAN<br />
reduced by R216 per cow (i.e. R21 600 for a 100<br />
This is one of the most important plans the livestock cow herd).<br />
producer should have for his/her unique farming For small stock this may imply a hay cost of<br />
situation. A fodder flow plan considers the combina- R0,25 per small stock per day for six winter months<br />
tion of both annual roughage availability and live- plus wastage = R54 per small stock and the feed<br />
stock requirements as dictated by the stocking rate. cost will therefore increase to R299 per ewe. As a<br />
result, margin above feed cost will be reduced by<br />
R54 per small stock (i.e. R5 400 for 100 small<br />
stock units).<br />
Therefore the economic situation will be worse if<br />
a natural veld is supplemented by more hay bales,<br />
e.g. at least 20%.<br />
Let us assume: The Margin above feed costs<br />
(whereby hay bales are purchased to supplement<br />
Concluding remark:<br />
It is advisable for livestock producers to farm in harmony<br />
with nature and supplement with necessary<br />
licks to meet the livestock requirements. S<br />
• Read more about grazing on page 34<br />
Castuff Sekgala is a livestock specialist at Senwes Agricultural<br />
Services. Contact him at (018) 464-7480 or send an email<br />
to castuff.sekgala@senwes.co.za for more information.<br />
><br />
61
62<br />
Ds Willie Botha<br />
••• VIR DIE SIEL<br />
Lees Joh 13<br />
Maya Angelou het gesê: “Ek<br />
het geleer dat mense sal vergeet wat jy gesê het,<br />
hulle sal vergeet wat jy gedoen het, maar nooit<br />
sal vergeet hoe jy hulle laat voel het nie.” Dit is<br />
woorde wat mens diep laat nadink, omdat ons in ’n<br />
samelewing leef wat veral op “sê” en “doen” fokus.<br />
Dit is interessant om te kyk hoe Jesus in hierdie<br />
opsig gevaar het. Hy het mense anders benader<br />
as die norm van sy tyd. Tydens die Bergrede (Matt<br />
5 - 7) kry ons ’n goeie idee hoe Jesus mense in sy<br />
teenwoordigheid laat voel het. Aan die einde van<br />
>> DINK HIEROOR NA<br />
• Maak tyd om na te dink hoe jy mense in<br />
jou teenwoordigheid laat voel. Hoe en waar<br />
moet jy veranderinge aanbring?<br />
• Mense het iets in Jesus se teenwoordigheid<br />
beleef wat vir hulle nuut en vars was.<br />
• God is deur sy Gees by ons teenwoordig.<br />
Hoe voel jý in die teenwoordigheid van<br />
God?<br />
• Gaan gerus op jou eie deur die vier<br />
Evangelies en stel jou voor hoe verskillende<br />
mense in uiteenlopende scenario’s in Sy<br />
teenwoordigheid kon voel.<br />
><br />
Hoe laat jý mense voel<br />
hoofstuk 7 is die skare verbaas oor sy onderrig,<br />
want Hy het hulle geleer soos ’n man met gesag,<br />
en nie soos die Skrifgeleerdes nie. Mense het in Sy<br />
teenwoordigheid anders gevoel omdat Hy anders en<br />
met ’n ander agenda gewerk het. Dit gaan nie oor<br />
persoonlike mag of aansien nie, maar die klem val<br />
op sagmoedigheid, geregtigheid, barmhartigheid,<br />
reinheid en vrede. Sy hoorders word geleer om<br />
waarde tot die lewe te voeg, soos wat sout die<br />
smaak van kos verbeter en lig die donker verdryf.<br />
Skielik word daar nie meer op kinders neergesien<br />
nie, maar word hulle verhef as voorbeelde van hoe<br />
volwassenes van God afhanklik behoort te wees. Die<br />
wat eerste is sal laaste wees en die laastes eerste.<br />
Vergelding maak plek vir vergifnis.<br />
Hoe het Jesus se dissipels gevoel toe Jesus<br />
sy bo-kleed uittrek, ’n handdoek om sy middel<br />
vasmaak en hulle voete begin was? Probeer jouself<br />
die emosie van die blinde buite Jerigo indink toe die<br />
Seun van God by hom kom stilstaan en vra: “Wat<br />
wil jy hê moet Ek vir jou doen?” Of die weduwee van<br />
Naïn toe sy haar seun uit die dood terugkry? Hoe<br />
het Petrus gevoel toe Jesus ná sy opstanding vir<br />
hom sê: “Laat my lammers wei.”<br />
Eintlik moet elkeen vir homself ’n antwoord gee<br />
oor hoe Jesus mense om Hom laat voel het. Maar<br />
dalk is daar een ding wat uitstaan: By Jesus het die<br />
mense veilig gevoel. Hulle kon Hom vertrou omdat<br />
Hy die Seun van God is.<br />
Hoe laat jy die mense in jou teenwoordigheid<br />
voel? Jou vrou, jou man, jou gesin? Wat is die<br />
mense wat vir jou werk of vir wie jy werk se ervaring<br />
van jou teenwoordigheid? Dalk is daar iets wat<br />
ons by Jesus kan leer oor hoe Hy mense in sy<br />
teenwoordigheid laat voel het. Langenhoven het<br />
dit ook raak gesê: “Behandel jou meerdere met<br />
beleefdheid omdat dit jou plig is; jou gelyke omdat<br />
dit jou plesier is; jou mindere omdat dit jou voorreg<br />
is.” S<br />
>><br />
Ds Willie Botha is van die Nederduitsch Hervormde Ge meente<br />
op Lydenburg. Skakel hom by 082 786 3458 of stuur ’n<br />
e-pos aan wbot@absamail.co.za.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
64<br />
••• PROMOTIONAL ARTICLE: KRP MANUFACTURING<br />
Fight fires<br />
EFFECTIVELY<br />
this winter<br />
KRP MANUFACTURING IS A MAJOR-<br />
ITY OWNED SUBSIDIARY OF THE FFA<br />
GROUP WITH THE COMMERCIAL FO-<br />
CUS BEING MANUFACTURE, SALES<br />
AND SERVICE.<br />
We hold the firm belief that your<br />
product is only as good as the after-sales service<br />
that you provide and by having this as a key focus,<br />
we are building long-term relationships and partnerships<br />
with our clients and business partners.<br />
Africa is fraught with stories of “hit and run”<br />
transactions from ruthless suppliers. KRP Manufacturing<br />
is an African based manufacturer that<br />
><br />
understands the unique challenges of our continent<br />
as well as the operational limitations and therefore<br />
we design our products with this in mind. KRP<br />
Manufacturing started operations some 16 years<br />
ago by manufacturing basic fire fighting skid units<br />
and fire fighting trailers. Today we have more than<br />
10 000 skid units and more than 3 000 trailer units<br />
in operation all over Southern Africa. In 1999, we<br />
got involved in basic fire truck manufacture for the<br />
forestry industry and the rest as they say, is history.<br />
In 2010, the founding members of FFA approached<br />
KRP Manufacturing and the result was<br />
an agreement to create a new company with a new<br />
focus and drive called, KRP Manufacturing. KRP<br />
Manufacturing forms part of the complete value<br />
chain offered by the FFA Group. We offer the following<br />
products and services:<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
• Portable pumps.<br />
• Firefighting equipment, such as forestry type<br />
hand tools, backpack sprayers, drip torches,<br />
hoses, nozzles, all the way through to municipal<br />
equipment, such as PPE, ladders, axes, torches<br />
and Hazmat equipment.<br />
• Disaster management equipment – food ration<br />
packs, emergency shelter tents, generators.<br />
• Skid units – from 250 litre to 5 000 litre tank<br />
capacities.<br />
• Trailer units from 1 000 litre to 2 500 litre capacities.<br />
• Full range of firefighting pumps.<br />
• Official dealer for Wildfire Environmental Inc. of<br />
Canada.<br />
• Supply of firefighting foam concentrates and<br />
foam application equipment.<br />
• Manufacture of floating pumps.<br />
• Fire trucks – full range to meet client requirements,<br />
engineering done by professional engineers<br />
using CAD.<br />
• Risk assessments and consultations.<br />
• Leasing of vehicles and financial solutions to suit<br />
client needs.<br />
• Servicing of fire trucks – maintenance contracts.<br />
• Refurbishing of fire trucks.<br />
The vision for KRP Manufacturing is to be a commercially<br />
viable entity of the FFA Group by ensuring<br />
acceptable return on investments to the shareholders<br />
and at the same time supplying customers with<br />
customised solutions to their own specific fire risks.<br />
We will at all times ensure that we adhere to the<br />
following principles:<br />
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
PROMOTIONAL ARTICLE: KRP MANUFACTURING •••<br />
• Always realise that our clients are the reason we<br />
are able to provide food on our tables.<br />
• Treat our clients with their due respect and consideration.<br />
• We will ensure that our staff is treated in the<br />
same manner by management, because they are<br />
the company’s most important asset.<br />
• By adhering to these principles, we will instil<br />
passion into our business and this will ensure our<br />
success.<br />
KRP Manufacturing's manufacturing facility is based<br />
in Potchef stroom, in the North West Province of<br />
South Africa. Our current facility occupies 900 m²,<br />
where we are currently able to produce one fire<br />
truck per week. We do our own cutting, bending,<br />
welding, shot blasting and powder coating on-site.<br />
Our service division and workshop is based in<br />
Nelspruit, Mpumalanga, in South Africa. This division<br />
provides technical backup to the FFA Group<br />
fleet, as well as to our own clients. We offer full<br />
maintenance contracts on our vehicles and also<br />
enter into service level agreements with local authorities.<br />
Service is provided at our workshops and<br />
we also offer in-field servicing of vehicles. We are<br />
in the process of employing a National Technical<br />
Manager who will be tasked to further expand our<br />
servicing division; the first one being at our Potchefstroom<br />
factory. Within the next 18 to 24 months we<br />
will be establishing further workshops throughout<br />
South Africa.<br />
Sales are handled from our Johannesburg offices<br />
as this is the business hub of South Africa and<br />
Africa. The sales division not only sells into the local<br />
and African market, but also acts as the sales conduit<br />
for FFA’s Working on Fire International business<br />
units globally. Our function is to not only co-ordinate<br />
sales efforts, we also secure agencies and dealerships;<br />
consult with our own local clients and co-ordinate<br />
projects with the manufacturing division. S<br />
We look forward to engage with you on a<br />
one-on-one basis in the near future!<br />
><br />
65
Vodacom Satellite Connect<br />
If you need<br />
reach, we’ve<br />
got coverage…<br />
We can give you reliable, fast and<br />
guaranteed connectivity almost<br />
anywhere under SA’s sunny skies and<br />
it won’t leave you “platsak”. Rent,<br />
lease to buy, or buy Satellite Connect<br />
equipment from us, and you’ll be able to<br />
choose the speed that suits your needs.<br />
Want to know more? Email: vsccentral@vodacom.co.za<br />
or call Antonio or Warren on 082 271 1400.<br />
vodacom.co.za/business<br />
66<br />
••• KOMPETISIE<br />
Slaap warm met<br />
Senwes Scenario<br />
OM IN DIE WINTER IN ’N YSKOUE<br />
BED TE KLIM IS DAREM BITTER<br />
SLEG! ’N ELEKTRIESE KOMBERS<br />
IS NET DIE DING VIR ’N WARM<br />
KOOI. WEN TWEE PURE PLEASURE<br />
ELEKTRIESE KOMBERSE. DIE<br />
QUEEN-GROOTTE IS VAN SKAAPWOL<br />
GEMAAK EN PAS SOOS ’N<br />
PASLAKEN OM JOU BED. DIT HET<br />
’N SKAKELAAR AAN BEIDE KANTE,<br />
VIR WANNEER PA DALK WARMER<br />
AS MA KRY. DIE PRYS SLUIT OOK ‘N<br />
VASKNOOP ELEKTRIESE KOMBERS<br />
VIR ’N DUBBELBED MET EEN<br />
KONTROLE, IN. NOU HET NIEMAND<br />
MEER ’N VERSKONING OM NIE IN<br />
HULLE EIE BED TE SLAAP NIE!<br />
HOE SKRYF JY IN?<br />
SMS die woord Senwes + Scenario +<br />
jou naam + jou e-posadres na 31022<br />
en staan ’n kans om hierdie elektriese<br />
kombersstel te wen. Standaard SMS-tariewe<br />
geld. Sluitingsdatum: 16 Julie 2012 S<br />
Werknemers van Senwes en naaste familie van ’n Senwes werknemer mag<br />
nie inskryf nie • Die wenner sal telefonies in kennis gestel word en sy/haar<br />
naam sal in die volgende uitgawe van Senwes Scenario verskyn • Die prys<br />
sal na die naaste Senwes Village gestuur word en kan daar afgehaal word<br />
• Die prys kan nie vir kontant verruil word nie • Die prystrekking word deur<br />
Infoworks Media Publishing op Klerksdorp behartig.<br />
WENNER APRIL 2012: Ina van Rensburg van<br />
Klerksdorp het die warmplaat gewen. Baie geluk!<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012
Junie 2012 • www.senwes.co.za<br />
LEEFSTYL: FEATHER HILL SPA •••<br />
KKKom gggenniietttt ’n wellvvveeerddiennddee ruuskkkaans by<br />
Feather Hill Spa ná die stroopseisoen. Dis tyd vir ’n bederf en ’n<br />
oggend vol sielskos. Tien mans sal die geleentheid kry om die<br />
oggend van 17 Augustus, ná ’n verwelkoming van Johan Grobler<br />
van Senwes, ’n reeks behandelinge en ’n heerlike middagete te<br />
geniet en na ’n gasspreker te luister.<br />
Die bederf hou nie hier op nie, tien mans sal elk ’n geskenk van<br />
Me-Em produkte ontvang wat spesiaal vir die man ontwikkel is.<br />
Kontak vir Janelle Grobler by 018 285 1050 / 073 776 7756 of<br />
info@featherhillspa.com vir meer inligting of besoek die webtuiste<br />
by www.featherhillspa.com S<br />
WENNERS APRIL 2012<br />
Francis van Dyk – Bloemfontein<br />
Elsabe Maartens – Bloemfontein<br />
Meisie Grobbelaar – Bloemfontein<br />
Gene van Sittert – Hartbeesfontein<br />
Joy Strydom – Harrismith<br />
Gerrie Julyan – Palmietfontein<br />
Jacques Jacobsz – Hennenman<br />
Hulle het elkeen ’n ME-EM<br />
Moedersdag-geskenkpak gewen.<br />
Baie geluk!<br />
Manne,<br />
dis julle<br />
beurt!<br />
>> SKRYF SÓ IN<br />
SMS Senwes + Spa + jou<br />
naam en van + e-posadres na<br />
31022.<br />
Standaard SMS-tariewe geld.<br />
Sluitingsdatum:<br />
16 Julie 2012<br />
www.featherhillspa.com<br />
(018) 285-1050<br />
073 776 7756<br />
Werknemers van Senwes en naaste familie van ’n Senwes werknemer mag nie inskryf nie • Die wenner sal telefonies in kennis gestel word en sy/haar naam<br />
sal in die volgende uitgawe van Senwes Scenario verskyn • Die prys sal na die naaste Senwes Village gestuur word en kan daar afgehaal word • Die prys kan<br />
nie vir kontant verruil word nie • Die prystrekking word deur Infoworks Media Publishing op Klerksdorp behartig.<br />
><br />
67
68<br />
••• IN MY VISIER<br />
Onbewaakte oomblikke<br />
Dit was laatmiddag. Donker<br />
skadu’s het in die ruie onderbos begin opdam en<br />
plek-plek reeds teen stamme en takke uitgebeur<br />
na waar flentertjies son nog aan boomtoppe bly<br />
hang het.<br />
Ek was moeg, dors en ’n bietjie moedeloos<br />
want my dag het vroeg begin, maar ten spyte van<br />
my beste pogings het dit gelyk asof ek weer eens<br />
leëhand by my kamp sou aankom. Stap net een<br />
laaste draai, sommer daar onder die riffie waar die<br />
tamboties en sekelbos dig op die gelykte bondel,<br />
het ek myself aangemoedig. ’n Mens weet nooit…<br />
soms wys die bos juis sy geheime wanneer jy dit die<br />
minste verwag.<br />
Voor my het die tamboties gewink, hul herfskleure<br />
rooi soos bloed in die laaste spatsels son.<br />
Ek is suutjies en bitter stadig met die tweespoorpad<br />
langs. Elke nou en dan het ek vasgesteek, gekyk<br />
en geluister, dan weer gekyk. My oë het skadu vir<br />
skadu ontleed, soekend na die groot, grys lywe wat<br />
ek weet moeilik in die vaal lig sigbaar sou wees.<br />
Die koedoes het my die hele dag lank al ontwyk en<br />
met die swakker wordende lig het ek geweet dat<br />
my kans om hulle op te spoor steeds skraler word.<br />
Soek vir hul gelerige sokkies (die onderbene) en<br />
beweging, het ek myself gemaan.<br />
Rondom my het die veld stil geraak. Dis mos asof<br />
die bos vir ’n rukkie asem ophou voordat die deur<br />
finaal oopswaai sodat die nag met al sy geluide kan<br />
inglip daar waar die dag sy lêplek loop maak het.<br />
Voor my, iewers reg langs die pad het die geklap van<br />
’n tak wat breek die stilte versteur. Vir ’n oomblik<br />
het ek glad nie kon raai wat die oorsaak daarvan<br />
was nie en toe tref dit my…koedoes! Dit kon net ’n<br />
bul wees wat ’n tambotie- of sekelbostak gebreek<br />
het om ’n peuseldingetjie by te kom.<br />
Ek het op my hurke neergesak en my oë het<br />
vinnig gesoek. Weer het ’n tak geklap en toe sien ek<br />
die beweging. Skaars 100 treë voor my en minder<br />
as tien treë regs van die pad het twee vaalgrys diere<br />
beweeg. My verkyker het gewys dis twee koeie;<br />
presies waar die bul was kon ek nie sien nie, want<br />
die bos was te ruig. Agter sy bloed was ek nie, maar<br />
><br />
Koos Barnard<br />
die koeie s’n wel, want ek het kookvleis gesoek, nie<br />
’n trofee of biltong nie. “Kyk maar of jy ’n droë koei<br />
kan skiet,” het vriend Willem Basson gesê toe ek<br />
drie dae tevore my bakkie op sy werf staanmaak.<br />
Die verkyker het gewys daar is drie koeie en ’n<br />
sterk verskalf, een wat beslis al gespeen was. Van<br />
die bul kon ek later net ’n stukkie lyf en horingpunte<br />
sien. Die koedoes was onbewus van my, totaal<br />
geabsorbeer in die taak om delikaat die blare van<br />
bosse te stroop. Ek het op my hurke gebly en<br />
sowat 40 treë nader beweeg. Skielik het een koei<br />
weggebreek van die bos waaraan sy gevreet het en<br />
skuins oor die tweespoorpad na links gestap.<br />
Ek het vinnig plat op my boude gaan sit en die<br />
.375H&H wat ek reeds tevore oorgehaal het aan<br />
my skouer gebring. Die tweede koei het die eerste<br />
se voorbeeld gevolg en ek moes haar stop voor sy<br />
die pad verlaat. Willem het die vorige dag gespot<br />
dat ek dalk sy honde sou nodig hê om my bok te<br />
gaan soek indien ek dit kwes. Daarom wou ek seker<br />
maak van ’n eenskoot-doodskoot.<br />
Net toe die koedoe die middelman oorsteek, het<br />
ek sag maar duidelik hoorbaar na haar geroep, “Hey<br />
koedoe.” Sy het vierspoor vasgesteek en my amper<br />
dadelik in die pad sien sit, maar vir haar was dit te<br />
laat. Toe die kruishaar laag op haar bors vassteek,<br />
het ek die sneller gedruk.<br />
Skaars 50 treë vanwaar sy die koeël ontvang het,<br />
het ek by haar gaan kniel en toe daaraan gedink dat<br />
’n onbewaakte oomblik die koedoe haar lewe gekos<br />
het. Die groepie het toegelaat dat die sinlike genot<br />
van etery, hul waaksaamheid verslap het. En op<br />
plekke waar gevaar immer skuil, is dít fataal.<br />
Die wet van die bos bepaal dat diegene wat<br />
daar wil oorleef elke oomblik moet waak. Dieselfde<br />
geld vir ons – in ons persoonlike lewens en veral<br />
in ons omgang met ons medemens. Jy of iemand<br />
anders verloor dalk nie jul lewens nie, maar wat<br />
jy in onbewaakte oomblikke sê of doen, kan dalk<br />
modderspore trap waar dit nie hoort nie. S<br />
>><br />
Koos Barnard is ’n voltydse jagskrywer.<br />
www.senwes.co.za • Junie 2012<br />
Koo
TJDR52288<br />
Watch your business grow with more value.<br />
We understand that a large part of a small business’s success is who you nurture it with. That’s why<br />
with MTN Business, your business can now network in all the right places with a whole lot more<br />
value-added services such as:<br />
• Free access to MTN BizAssist, which is a 24 hour hotline that you can use to source and book<br />
almost anything while networking with other businesses.<br />
• Discounted membership to the National Small Business Chamber with exclusive invites to<br />
conferences and events.<br />
• Free Fax2Email for everyone in your company where you get all the convenience of email<br />
while retaining the advantages of conventional faxing.<br />
• Free R500 Google Adwords voucher.<br />
To sow the seeds of success, simply visit www.mtnbusiness.co.za/sme.