Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
6<br />
Wennerboere Oorkom Natuurlike<br />
Hulpbronbeperkings<br />
Daar was ook 'n praktiese gedeelte in die program waar die wennerboere sekere eienskappe van hul diere uitgewys het. (Foto: Johan Norval).<br />
Johan Greyling en Hennie Snyman,<br />
Universiteit van die Vrystaat en Hendrik<br />
van Pletzen, <strong>Voermol</strong> Voere<br />
’n Baie geslaagde Veeboeredag is op<br />
Paradys, proefplaas van die Universiteit<br />
van die Vrystaat gehou, waar die Bees-<br />
en Skaapboer van die Jaar hul praktiese<br />
bestuurspraktyke aan 230 mede-<br />
veeboere verduidelik het. Een van die<br />
doelwitte van die Nasionale Bees- en<br />
Skaapboer van die Jaar kompetisie is<br />
om bestuurspraktyke van suksesvolle<br />
veeboere prakties aan medeboere<br />
bekend te stel.<br />
Die 2011 Nasionale Bees- en Skaapboer<br />
van die Jaar is terdeë daarvan bewus<br />
dat saam met die natuur geboer moet<br />
word. Beide wenners boer uitsluitlik op<br />
veld en hulle besef dat die beskerming,<br />
bewaring en volhoubare benutting van<br />
die natuurlike landbouhulpbronne die<br />
sukses van hul ondernemings bepaal.<br />
Mnr Gerrit van Zyl, Beesboer van die<br />
Jaar, boer met Bonsmaras op 'n gemengde<br />
(soet/suur) veldtipe in die Dewetsdorp<br />
distrik. Sy veldbestuurstelsel maak<br />
voorsiening dat die helfte van die<br />
Wat die natuur kort, sal <strong>Voermol</strong> voorsien<br />
plaas elke tweede jaar rus vir 'n volle<br />
groeiseisoen. Met hierdie praktyk het hy<br />
die weidingkapasiteit van sy plaas reeds<br />
met 30 % bó die norm van die gebied<br />
verhoog. Veld, veral die wortelstelsel<br />
van die plant, baat geweldig baie by<br />
lang rusperiodes. Dit verseker goeie<br />
saadproduksie, ontkieming en groei<br />
van jong saailinge en koolhidraat-<br />
translokasie na die wortels wat groeikrag<br />
en produksie in die volgende seisoen<br />
verbeter.<br />
Ongewenste indringerplante word<br />
voortdurend bestry en dit is opmerklik<br />
dat slangbos, wat 'n groot probleem op<br />
baie plase is, nie by hom voorkom nie.<br />
'n Kenmerk van sy reproduksieprogram<br />
is 'n relatiewe kort teelseisoen van 63<br />
dae by verse wat volhoubaar op 12 - 14<br />
maande gedek word. In die afgelope<br />
produksiejaar was die speenpersentasie<br />
van hierdie verse 81.4 % (getal kalwers<br />
gespeen as 'n persentasie van getal verse<br />
by die bul) en dié van eerstekalfkoeie<br />
92.9 %. Die speenpersentasie oor die hele<br />
kudde was 94.7 %. 'n Goed uitgewerkte<br />
lekprogram word jaarliks hersien om<br />
by wisselende klimaatsomstandighede<br />
aan te pas en goeie diereproduksie te<br />
verseker. Mnr van Zyl het ook 'n unieke<br />
doeltreffendheidsmaatstaf, nl. die globale<br />
wins-indeks (GWI) ontwikkel wat<br />
gebruik word om potensiaalbereiking<br />
by verskillende hulpbronne te bepaal.<br />
Die bruto marge per GVE was R3888 die<br />
afgelope produksiejaar met 'n wins van<br />
R343 per ha. Sy wye betrokkenheid by<br />
die vleisbeesbedryf d.m.v. uitnodigingslesings<br />
reflekteer sy kundigheid op die<br />
gebied van diereteling.<br />
Mnre. Charl en Sarel Saunderson, Skaapboer<br />
van die Jaar, boer ekstensief met<br />
Dorpers in die Kenhardtdistrik. Hierdie<br />
uiters ariede gebied met sy lae reënval<br />
van 132 mm per jaar, verg in diepte<br />
weiveldbestuurskennis vir volhoubare<br />
skaapboerdery.<br />
Veldverbetering geniet 'n besondere<br />
hoë prioriteit ten einde die weiveld se<br />
weikapasiteit te verbeter. Sy weiveld<br />
verkeer tans in 'n baie goeie toestand<br />
wat verder getuig van die erns met die<br />
bewaring en volhoubare benutting van<br />
die natuurlike hulpbronne. Prosopis-<br />
7