260197_IRS brochure nr.2 2012.indd - Stichting In de Rechte Straat

55 e jaargang - nummer 2
3 “Een vrouw riep ons naar binnen”
6 Protestanten in het klooster
14 De aantrekkingskracht van het klooster
Mei 2012
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 1 21-05-12 13:41
www.irs.nu

Colofon
Bestuursleden
Ds. C. van de Worp, voorzitter
H. de Vries, secretaris
J.P. Hollebrandse, penningmeester
R.A.C. Donk
G.V. den Hartog
T.J. van Iperen
J.D. Liefting
raad van advies
Drs. I.A. Kole
Ir. F.C. Moree
A. de Visser
redactie
J. ten Klooster
H. de Vries
Ds. C. van de Worp
K. Lievense
M.E. Boomgaard, eindredactie
administratie
Stichting In de Rechte Straat
J. ten Klooster, officemanager
Prins Hendrikweg 4
6721 AD Bennekom
Tel. 0318 431298
Fax 0318 431395
Postbank 901.000
Rabobank 3870.05.749
E-mail: secr@irs.nu
Internet: www.irs.nu
Kerntaak irs
Rooms-katholieken bekendmaken
met het evangelie zoals dat ten tijde
van de Reformatie is (her)ontdekt.
abonnementsgeld per jaar
Nederland: 5,75 Studenten: 3,-
Europa: 7,50
Overige landen: 11,- (per luchtpost)
Dit magazine is ook verkrijgbaar in
grootletterdruk en via de
brailleleesregel/spraakbox.
Nadere informatie hierover is te
krijgen bij de CBB, tel. 0341 565499.
Legateren
Bij notariële akte vast te leggen:
Ik legateer aan Stichting In de Rechte
Straat te Bennekom, vrij van rechten
en kosten, een bedrag...
Copyright
Overname van artikelen wordt met
bronvermelding op prijs gesteld.
2 In de Rechte Straat
uit de sChat der eeuwen
Biddend Bijbellezen
De ladder waarlangs men van de aarde
tot de hemel opklimt, heeft vier treden:
lezen, overdenken, bidden, aanschouwen.
“Zoekt en u zult vinden,
klopt en u zal opengedaan worden”,
zegt de Heere. Zoek door lezen en u
zult vinden in het overdenken; klop
aan door bidden, en de deur zal u geopend
worden in het aanschouwen.
Het lezen brengt als het ware vaste
spijze in de mond, de overdenking
kauwt die; het gebed brengt er de goede
smaak bij, die juist in de aanschouwing
gelegen is. Een voorbeeld uit vele
zal dat duidelijk maken.
Ik lees het Woord: “Zalig zijn de reinen
van hart, want zij zullen God
zien.” Zie, deze korte, liefelijke en gewichtige
spreuk reikt u als het ware
een druif toe tot laving van de ziel. De
ziel neemt die aanstonds in zich op en
zegt bij zichzelf: Ik wil tot mijn hart inkeren
en beproeven of ik deze reinheid
kennen en vinden kan. De opmerkzame
beschouwing komt daarna
en de ziel merkt op dat er niet staat:
Zalig zijn zij die lichamelijk rein,
maar: die rein van hart zijn, en hem
schiet de uitspraak van de psalmist te
binnen: “Schep mij, o God, een rein
hart!” Hij begint na te denken over de
toezegging aan de reinen van hart gedaan.
Hoe heerlijk en kostelijk is, zegt
hij, het lang begeerde zien van des
Heeren aangezicht! Hoe zal het zijn
wanneer de vervulling komt van wat
geschreven staat: “Ik zal verzadigd
worden met Uw beeld, als ik zal opwaken!
Guigo II
Wie was Guigo II ?
Guigo de Castro, ook bekend als Guigo II, leefde van omstreeks
1083 tot 1136. Hij was een kartuizer monnik en de vijfde prior
van Grande Chartreuse, het moederklooster van de orde van de
kartuizers. Dit klooster ligt in de buurt van het Franse Grenoble.
Guigo II is de grondlegger geworden van de klassieke methode
van Bijbellezing, de Lectio Divina, die hij in een uitvoerige brief
aan zijn medebroeder Gervasius uitlegde. Deze brief staat bekend
als Scala Paradisi, de ladder naar de hemel. In bovenstaand
citaat zijn enkele gedeelten van die brief samengevoegd.
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 2 21-05-12 13:41

in ’t VeLd
DOOR KAROLIEN LIEVENSE
“Een vrouw riep ons naar binnen”
Zaterdag 21 juli is het weer zover. Dan begint de jaarlijkse
evangelisatieweek van de gemeente De Stem van de Goede
Herder in het Belgische Tongeren. Omdat de gemeente te
klein is om het werk volledig zelf ter hand te nemen, helpen
er elk jaar vrijwilligers mee. Piet Klerk was afgelopen zomer
voor het eerst een van hen.
De medewerkers van de evangelisatieweek
zijn opgedeeld in twee groepen:
straatwerkers en kinderwerkers. De
straatwerkers gaan de huizen langs in
Tongeren en omgeving om mensen
over het Evangelie te vertellen en hen
uit te nodigen voor de kerkdiensten
van de gemeente. Piet Klerk uit Breda
maakte deel uit van het straatwerkteam.
Hoe vond je het om mee te
werken aan de evangelisatieweek?
“Het was voor mij nieuw. Ik had dit
soort werk nog nooit gedaan. Je komt
in een stadje in België waarvan je
denkt dat er geen protestantse kerk zal
zijn, en toch is die er: De Stem van de
Goede Herder. Bijzonder! Het contact
Het straatwerkteam maakt zich klaar om de huizen langs te gaan.
Derde van links: Piet Klerk.
met de mensen uit de gemeente vond
ik mooi. Ze haalden meteen een mand
met evangelisatiemateriaal te voorschijn.
We werden goed toegerust.
Elke morgen begonnen we met Bijbelstudie
en gebed. Ook als we de huizen
langs gingen, stopten we af en toe om
te bidden. Veel mensen wilden niets
van het Evangelie weten. Bij een oude
vrouw in een vervallen huisje, bleek
dat anders. Daar werden we naar binnen
geroepen om door te praten over
het geloof. Ook een zoon van de oude
vrouw was aanwezig, evenals zijn
dochters: drie jonge meiden. Ze zaten
aandachtig te luisteren. We hebben
ook met elkaar gebeden. Toen ik er later
nog eens over nadacht, vond ik dat
ik het Evangelie niet had gebracht zoals
het had gemoeten. Op dat moment
was ik sterk bewogen met deze mensen.
Ze leefden in zo’n grote armoede!
Daarom heb ik tegen hen gezegd dat
ze Jezus nodig hadden, maar ik heb er
niet bij verteld dat ze zondig zijn en
dat ze zich moeten bekeren. Ik heb er
van geleerd dat het zo niet moet, ook
al is er onder mensen nog zo veel
nood. In de Bijbel staat: Bekeert u en
gelooft het Evangelie. Je moet je bekeren,
je zondige leven opgeven. Een
mooie ervaring was het met elkaar zingen
op de Markt in Tongeren. Ik merkte
dat dit mensen aansprak, dat ze
nieuwsgierig werden. Sommigen stelden
ons ook vragen.”
Wat voor mensen kwam je
tegen tijdens het evangelisatiewerk?
“Over het algemeen willen mensen
niks met God te maken hebben. Ze
zijn individualistisch, eigengereid, ongeïnteresseerd.”
Hoe ga je daarmee om?
“Je probeert een gesprek aan te knopen,
een bepaalde interesse te wekken.
Je confronteert mensen met de
dood. Je legt hun het Evangelie uit, ook
al hebben ze daar geen interesse in.
Soms kappen mensen een gesprek
meteen af. Als er desondanks nog een
ingang is, moet je niet meteen stoppen.
Je houdt geen verkooppraatje. Voor
veel mensen is het Evangelie een absurd
verhaal. Ze zien er niets van in de
praktijk. Ik heb wel geleerd dat je niet
moet proberen om mensen te overtuigen,
maar dat je moet getuigen. Je kunt
nog zo veel feiten aandragen, maar
daarmee kun je mensen niet overtuigen.
God moet het geloof uiteindelijk
Zelf in hun hart werken. Dat is een les,
om het resultaat van het werk los te laten.
Wij zaaien slechts, en God geeft
de wasdom.”
De evangelisatieweek in Tongeren
wordt dit jaar gehouden
van 21 tot 28 juli. Wil jij
hierover meer informatie? Of
wil jij je opgeven als vrijwilliger?
Stuur dan een e-mail
naar Marja Liefting, evangelisatie2012@hotmail.com.
In de Rechte Straat 3
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 3 21-05-12 13:41

interView
DOOR KAROLIEN LIEVENSE
“Je krijgt mee dat meneer pastoor weet h
Ze groeide op als rooms-katholiek, maar toen ze 28 was nam
Viviane van Oosten (51) uiteindelijk afstand van het roomskatholicisme.
“Ik kwam er steeds meer achter dat heiligen er
niet toe doen en dat we alleen door Jezus’ lijden en sterven
verzoend kunnen worden met God.”
Viviane van Oosten:
“Alleen al het feit dat God mij zag, is zo’n groot wonder voor me geworden.”
4 In de Rechte Straat
Met verwondering kijkt ze terug op
Gods leiding in haar leven. Telkens
weer bracht Hij mensen op haar pad
die haar de weg wezen en haar bij de
Heere brachten. Het is een lang proces
geweest, waarin ze telkens meer leerde.
In haar huis in Ermelo haalt Viviane
van Oosten herinneringen op aan haar
verleden. Ze groeide op in het Limburgse
Beek, in een gezin dat het gewend
was om elke zondag naar de
kerk te gaan. “Na de mis gingen we
“ene vatten”, zoals we dat noemden:
een pilsje drinken. Er traden vaak solisten
of een koor op. Om een uur of
twee gingen we naar huis, want dan
stond het eten klaar. Uitbundig feesten
zit in de katholieke volksaard”, zegt
Van Oosten. “Maar dat niet alleen. Je
krijgt van jongs af aan mee dat meneer
pastoor weet hoe het moet. Daar had
je genoeg aan. Je hoefde zelf niet de
Bijbel te lezen. Als je gelooft dat de
pastoor het weet, vraag je je niet af wat
de Heere van je wil.” Van Oosten herinnert
zich dat haar stiefmoeder een
Bijbel had, maar verder weet ze niet of
iemand in haar omgeving in de Bijbel
las.
“We baden voor het eten, in onszelf,
en sloegen een kruisje. Danken na het
eten en Bijbellezen deden we niet.”
Haar stiefzus was bevriend met een
meisje uit een protestants gezin. Van
Oosten herinnert zich dat ze haar stiefzus
op ging halen toen die bij dit vriendinnetje
op bezoek was. “Ik kwam
daar binnen, aan het eind van de maaltijd.
Ze waren net bezig met het lezen
van de Bijbel. In onze ogen was dit
vromer dan vroom. Toen ik tegen mijn
vader zei dat deze mensen de Bijbel
aan tafel lazen, zei hij: O, maar die
mensen geloven niet. Ik weet nog dat
ik dacht: Hoe zit dat dan? Ze lezen
toch de Bijbel? Maar mijn vader zei dat
ze niet geloofden, en omdat hij dat zei,
dacht ik dat het waar was.”
Ze herinnert zich nog goed dat ze toen
ze 16 jaar was –tijdens een wandeling
in het bos– heel duidelijk het besef had
dat God bestond. “Ik was toen zo zeker
van Gods aanwezigheid. Die ervaring
ebde al snel weer weg. In een
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 4 21-05-12 13:41

t hoe het moet”
rooms-katholieke omgeving is er niemand
met wie je erover kunt praten of
die je verder de weg wijst.”
Ze was 18 jaar toen ze voor het eerst
de Bijbel ging lezen. Negen jaar daarvoor
waren haar ouders gescheiden en
een paar jaar later had haar moeder
een nieuwe vriend gekregen. “Soms
logeerde ik bij de inmiddels getrouwde
dochter van deze vriend. Deze
vrouw was getrouwd met een man van
gereformeerden huize. Zij is tot geloof
gekomen en werd baptist. Als ik bij
haar logeerde, vroeg ze of ik de volgende
dag mee wilde gaan naar de
kerk, en doordeweeks ging ik dan met
hun naar de Bijbelstudie. Dat vond ik
heel interessant. Ze gaf me een Bijbel,
en die ging ik lezen. Het is heel bijzonder
hoe God dit heeft geleid.”
Hierna volgde een lange zoektocht
naar God en de wijze waarop Hij gediend
wil worden. “Ik kwam er steeds
meer achter dat heiligen er niet toe
doen en dat we alleen door Jezus’ lijden
en sterven verzoend kunnen worden
met God. Dat moet tot je doordringen,
en dat was bij mij een lang
De St.
Martinusparochie
in Beek
proces van tien jaar.”
Altijd was haar geleerd dat het waar
was wat de paus zei. “Daar stelde je
geen vragen bij.”
Al kreeg ze steeds meer twijfels bij de
pauselijke geschriften en de besluiten
van de kerk. Ze begreep er steeds minder
van. “Eerst was het verboden om
de anticonceptiepil te gebruiken, daarna
niet meer. Eerst moest je voor
bepaalde zaken drie weesgegroetjes
bidden, en daarna weer vijf. Het veranderde
elke keer.”
Op haar 28e stapte ze uiteindelijk definitief
uit de Rooms-Katholieke Kerk.
Doorslaggevend voor dit besluit was
de zaligverklaring van Peerke Donders
uit Tilburg. “Ik weet nog dat de paus
hem zalig verklaarde en daarna zei:
Als je bidt tot Peerke, zal hij je altijd
helpen. Dat vond ik onzin. Ik dacht:
Gisteren kon het nog niet, maar omdat
de paus vandaag een handtekening
heeft gezet onder een document voor
zijn zaligverklaring, mag het ineens
wel. Dat was voor mij de druppel.”
Ondanks alles kijkt Van Oosten met
een warm gevoel op haar jeugd terug.
Want in die tijd is ze in aanraking ge- gekomen
met God. “Het heeft zo moeten
lopen”, zegt ze. Door haar rooms-katholieke
verleden kan ze zich heel
goed inleven in mensen met een andere
godsdienst en heeft ze bewogenheid
met hun zielenheil. “Als je bijvoorbeeld
als moslim of hindoe
opgroeit, weet je niet wat de ware
godsdienst is. Ik kan begrijpen dat je
dan gelooft wat je hebt meegekregen.
Het is heel belangrijk om de mens van
de godsdienst te scheiden. De godsdienst
moet je afkeuren, maar de mens
zelf respecteren. Als je mensen vereenzelvigt
met hun godsdienst, keur je hen
af. Dan ben je liefdeloos bezig. En het
is juist belangrijk om deze mensen lief
te hebben en hen in gebed bij de Heere
te brengen. Om te bidden of God
mensen op hun pad wil brengen die
hen tot Hem leiden.” Dat ze dit laatste
zelf mee heeft mogen maken, ziet ze
enkel als genade. “Dat was onverdiend.
Alleen al het feit dat God mij
zag, is zo’n groot wonder voor me geworden.
Wij zijn het niet waard dat Hij
ons opzoekt.”
In de Rechte Straat 5
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 5 21-05-12 13:41

ePOrtaGe
Protestanten in het klooster
Een lange, stille weg in het bos van
Doetinchem leidt naar een afgelegen
plaats. Daar, verscholen tussen de bomen,
staat de Sint Willebrords Abdij.
“Hier gebeurt niet veel bijzonders”,
heeft gastenbroeder Kefas Rietveld al
via de telefoon gezegd. “Er is vooral
rust, een zich terugtrekken uit het jachtige
bestaan.” En dat is volgens Rietveld
nu juist in veel gevallen de reden
dat mensen het klooster bezoeken.
“Van de bezoekers hoor ik dat ze bij
ons langskomen omdat ze het druk
hebben. Ze voelen zich opgejaagd en
hebben een druk gezinsleven. Als ze
hier zijn, zetten ze bewust hun telefoon
en iPod uit.”
De meeste bezoekers hebben een
christelijke achtergrond, protestants of
rooms-katholiek. Of Rietveld een toe-
6 In de Rechte Straat
DOOR KAROLIEN LIEVENSE
Door middel van dit artikel willen wij een zo eerlijk mogelijk beeld geven van de beleving van
enkele protestantse bezoekers van het klooster. Dit betekent niet dat wij de visie van de geïnterviewden
delen. Dit artikel is juist bedoeld om een aantal problemen te schetsen, waaronder dat
van de deelname aan de eucharistie. Voor commentaar verwijzen wij u naar ‘De aantrekkingskracht
van het klooster’ op pagina 14 en 15. Hierin beschrijft ds. J.A. Kloosterman onder meer de
problemen waarmee men te maken krijgt bij een bezoek aan een klooster.
Veel protestanten zoeken tegenwoordig regelmatig rust in
een rooms-katholiek klooster, zoals de Sint Willebrords Abdij
in Doetinchem. Hoe is het leven in het klooster? En wat trekt
rustzoekers daarin aan?
De Sint Willebrords Abdij in Doetinchem.
name ziet in het aantal protestantse
bezoekers? “Nee, dat idee heb ik niet
echt.”
De Sint Willebrords Abdij is het kleinste
van de tien kloosters die Nederland
telt. Het gebouw, dat in 1952 in gebruik
werd genomen, is het thuis van
zes monniken. Anders dan bij andere
kloosters kunnen de gasten –maximaal
acht– in het klooster zelf verblijven.
Alleen mannelijke gasten zijn welkom.
Zij blijven, als het enigszins kan, minimaal
twee dagen. “Zo kunnen ze de
ruis van buiten kwijtraken. In één dag
lukt dat niet”, legt Rietveld uit. “Alleen
als hier een pelgrim komt die bijvoorbeeld
op doortocht is naar Rome of
naar Santiago de Compostela, laten
wij die voor één dag toe.”
In de twaalf jaar dat Rietveld in het
klooster woont, zijn de gastenplaatsen
goed bezet geweest. Jaarlijks verwelkomt
hij zo’n 400 mannen. Een enkele
keer vertrekt een gast vrijwel meteen
na aankomst. “Een jongen uit een reformatorische
kerk”, zegt Rietveld, die
zijn verhaal onderbreekt om te benadrukken
dat het echt gebeurd is, “zag
in de spreekkamer een kruis hangen.
Daar schrok hij zo van dat hij na drie
uur hier te zijn geweest alweer vertrok.
Hij dacht dat dat kruis paaps was.”
Maar voor de meeste protestanten is
het volgens Rietveld geen probleem
om in een rooms-katholiek klooster te
verblijven. “Ze nemen ook deel aan de
eucharistie. Een enkele keer doet iemand
niet mee.” Hij denkt te weten
waarom. “In de Heidelbergse Catechismus
staat dat de mis een vervloekte
afgoderij is.”
De monniken vragen vooraf niet van
welke kerk een gast lid is. “Iedereen
die gedoopt is en Jezus belijdt, mag
deelnemen aan de eucharistie.”
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 6 21-05-12 13:41

Rietveld geeft toe dat sommige
regels minder strikt zijn
dan die in een gemiddelde
parochie. “Dat hangt overigens
wel af van de parochie.
Kloosters zijn over het algemeen
wat vrijer.”
Ook zelf houdt Rietveld er
een vrij ruim godsbeeld op
na. “Als ik in een moslimland
was geboren, was ik moslim
geweest. Geen fundamentalist
natuurlijk, want dat is
niet goed. Het is maar net in
welk land je bent geboren.
Iedereen heeft een goddelijke
vonk in zich, maar de
meesten doen er niets mee.
Als je aandacht geeft aan het
spirituele kom je straks uiteindelijk
aan de top, waar je
de Schepper ontmoet. Allah,
Jahweh of Brahma. Het is
maar net welke naam je God
geeft.”
In parochies wordt er zo toch niet over
gedacht? “In sommige wel”, aldus
Rietveld. Hij zegt dat hij het breder is
gaan zien doordat hij in het klooster
veel tijd heeft om te lezen.
Overigens bidt hij tijdens het gebedsmoment
om half zes wel of God Zich
wil openbaren door Jezus Christus. Hij
leest hierbij ook een gedeelte voor aan
de aanwezigen uit Johannes 6: “Niemand
kan tot Mij komen tenzij de Vader
Hem trekke.” Voor en na het gebed
en de Schriftlezing wordt er samen met
de gasten een aantal psalmen gezongen.
In totaal zijn er zes gebedsmomenten
per dag. Gasten hoeven daar niet per
se bij te zijn. De rest van de dag is er
rust. Stilte is belangrijk, volgens Rietkerk.
“In de stilte komen er vanzelf
dingen bovendrijven. Dat kan een
woord zijn dat je raakt, iets uit de
psalm die je hebt gehoord. Maar het
hoeft niet per se een vroom woord te
zijn. Het kan ook vergeving zijn, verzoening.
Sommigen zitten met veel
oud zeer.” Volgens Rietkerk zijn er jaarlijks
zo’n tien bezoekers die het klooster
te stil vinden en daarom al vrij snel
na aankomst vertrekken.
Rick Timmermans: “Ik laat meer ruimte toe aan God.”
Voor de gereformeerd vrijgemaakte
Rick Timmermans (24) geldt dit in ieder
geval niet. Hij heeft de Sint Willebrords
Abdij’ al een paar keer bezocht
en streeft ernaar om elk jaar een week
in dit klooster door te brengen. Zijn
fascinatie voor het kloosterleven ontstond
toen hij als student journalistiek
voor een studieopdracht een dag en
een nacht in een klooster doorbracht.
Drie jaar geleden studeerde hij af en
koos hij het leven van de benedictijnen
als onderwerp voor zijn scriptie.
“Ik merkte een zekere gelijkenis op in
de manier waarop de benedictijnen
naar God kijken en hoe ik Hem zelf
zie”, zegt hij. “Onder andere in de manier
waarop zij hun leven spiegelen
aan de oproep tot navolging van Jezus.
Het vormgeven van het leven met God
gaat niet vanzelf. Dat zie ik ook in
mijn eigen leven. Ik herken dat voortdurende
verlangen naar God. Er is rust
en onrust. Op een bepaalde manier
vind ik rust bij God, als Hij tot me
komt. Tegelijkertijd is er ook onrust,
omdat Jezus me de dingen laat zien die
ik verkeerd doe.”
De benedictijner leefregels spreken
Timmermans erg aan. Deze regels
houden onder meer in: een
vast ritme van slapen, bidden
en werken. “Benedictijnen
gaan zeven keer per dag naar
de ‘kerk’: ze bidden, lezen de
Bijbel en zingen. Op den
duur wordt het echt iets innerlijks.
Wij leven vaak aan
God voorbij, doordat we niet
de tijd nemen om te zoeken
naar de aanwezigheid van Jezus.
Bij de benedictijnen is
het ora et labora (bid en
werk). Zij doen meestal eenvoudige
handenarbeid en
bidden ook tijdens hun bezigheden.
Als wij werken, besteden
wij onze talenten in
dienst van God. Als ik het met
een goede intentie doe, is het
ook een gebed, een lofprijzing
van God.”
Door zijn contact met de benedictijnen
is Timmermans
meer structureel gaan bidden, denkt
hij. Ook is zijn godsbeeld veranderd.
“Ik laat meer ruimte toe aan God.
Deze week komen er boeken uit over
het bestaan van een hemel en een
hel. Veel mensen hebben daar een
sterke mening over. Benedictus zou
dit onderwerp veel meer loslaten.
Het doet er niet toe of er een hel of
een hemel is. Als het over Maria gaat,
kunnen protestanten heel fel zijn.
God staat daarboven. Ik kan er met
mijn menselijke verstand toch niet
bij. Wel of niet bidden tot Maria raakt
niet de kern. Vroeger had ik veel
meer behoefte om in deze leerstukken
duidelijkheid te hebben. Nu laat
ik dogma’s los.”
Timmermans sluit niet uit dat hij zelf
ooit rooms-katholiek wordt. Sterker
nog, eigenlijk ziet hij meer in het
rooms-katholicisme dan in het protestantisme.
“Ik vind de Rooms-Katholieke
Kerk een meer complete kerk.” Hij
is echter van mening dat hij niet zomaar
van kerk mag veranderen. Als hij
gaat verhuizen, sluit hij zich mogelijk
aan bij een rooms-katholieke kerk.
Maar zover is het nog niet. Voorlopig
blijft hij protestants.
In de Rechte Straat 7
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 7 21-05-12 13:41

Henk van Vugt (61) kerkt in een evangelische gemeente.
Hij trekt zich regelmatig terug in een klooster,
voornamelijk in België, maar ook in Nederland.
De eerste keer was veertien jaar geleden. “Mijn zwager
nam regelmatig deel aan stilteweekenden in een
klooster. Ik wilde dat ook wel eens meemaken. Ik was
nieuwsgierig naar de katholieke spiritualiteit. Ook ik
had behoefte aan stilte in mijn relatie met God.” Inmiddels
is het bezoek aan een klooster een onderdeel
van zijn leven geworden.
“Als het me te veel wordt en ik even tot mezelf wil
komen, ga ik naar het klooster. Het is er stil. Je bent
er even helemaal uit. Je kunt je ook terugtrekken in
een huisje. Maar je mist dan een stuk spiritualiteit. In
het klooster ben je meer bezig met geestelijke dingen.
Niet dat ik nu echt een programma volg. Ik lees
bezinnende boeken en maak wat ‘diensten’ mee. De
katholieke spiritualiteit verschilt nu ook weer niet zo
veel van de protestantse. Aan de andere kant wijkt
onder meer de zang in het klooster af van wat ik gewend
ben. Het zingen van de psalmen vind ik geweldig.
Verder heb je natuurlijk de gedenkdagen en de
heiligen, maar dat vind ik niet storend. De eucharistie
heeft een andere betekenis dan het avondmaal
dat wij gewend zijn. Ik vertaal dat voor mezelf in de
gedachte dat rooms-katholieken ook Christus dichtbij
willen hebben, maar op een andere manier dan in
evangelische kring .”
8 In de Rechte Straat
Mirjam Sterkenburg (31), lid van de Protestantse
Kerk in Nederland, heeft zich in totaal twee keer teruggetrokken
in een klooster.“De eerste keer kwam
ik er voor mijn werk. Ik maakte voor de Visie een
bijlage over stilte en bezocht met andere redactieleden
een stilteklooster. We mochten er niet praten. Ik
vond het bijzonder om me op deze manier terug te
trekken uit het dagelijks leven. Het eerste verblijf
prikkelde me zodanig dat ik nóg eens een klooster
wilde bezoeken. De tweede keer (december 2010,
CL) ging ik samen met mijn man. Ik koos bewust
voor de kerstdagen, om eens echt op me in laten
werken waar het bij Kerst om gaat. Afgelopen Kerst
heb ik het klooster echt gemist. Door de drukte van
kerkdiensten en familiebezoekjes kwam ik er niet
echt aan toe om na te denken over de komst van
Jezus en wat ze voor mij betekent. Het is belangrijk
om de stilte tot je te laten spreken, om neer te dalen
in de diepte van je eigen hart. Het is goed om na te
denken over wat je onrustig maakt en God tot je te
laten spreken. Veel mensen vinden stilte eng, maar
ze geeft je leven juist verdieping. Je hoeft niet per se
naar een klooster te gaan, als je maar momenten
kent waarop je de stilte durft toe te laten.”
Voor commentaar verwijzen wij u naar ‘De aantrekkingskracht van het klooster’ op pagina
14 en 15. Lees ook ‘In retraite gaan’ op pagina 12.
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 8 21-05-12 13:41

VRAGENRUBRIEK
Mierikswortel
Vraag:
Hoe vieren rooms-katholieken
in Polen gewoonlijk Goede
Vrijdag en Pasen?
Antwoord:
Al sinds de 11e eeuw is het in Polen
traditie dat elke parochie rond Pasen
het graf van Christus nabouwt in de
kerk. Gewoonlijk gebeurt dat in de
vorm van een grot, waarin een levensgrote
Christusfi guur is gelegd. Rondom
en in het graf staat het vol met bloemen.
Op verschillende plaatsen staat er gedurende
de hele dag en nacht voorafgaand
aan Pasen een wacht bij het
graf. Deze wacht wordt betrokken
door soldaten, scouting, brandweer of
anderen uit de plaatselijke bevolking.
Het is een grote eer om wacht bij het
graf te zijn. Veel mensen gaan naar zo
veel mogelijk verschillende kerken om
zo veel mogelijk nagemaakte graven
van Christus te kunnen bezoeken.
In de grote steden was het de
gewoonte om minstens zeven
graven te bezoeken.
In de kerken blijven de mensen
lang voor deze graven
bidden. Ook vereren ze de
hostie die erboven opgesteld
is.
Op verschillende plaatsen,
vooral daar waar kruiswegen
aangelegd zijn, vinden passiespelen
plaats, waarvan de
bekendste die in Kalwaria Zebrzydowska
zijn.
Veel Polen geloven dat het
water van beken en rivieren
op Goede Vrijdag een bijzondere,
genezende kracht heeft.
Zieken worden ernaartoe gebracht
om het te drinken en
ermee gewassen te worden.
Op Stille Zaterdag maken Polen
mandjes met eten klaar,
die ze meenemen naar de
kerk. In zo’n mandje zitten eieren,
brood, boter, worst,
ham, zout, mierikswortel, ci-
troen en een broodje in de vorm van
een lam. Dit mandje wordt in de kerk
op een tafel gezet, waarna de priester
het tijdens een korte ceremonie zegent
en met wijwater besprenkelt. Hierdoor
zou de inhoud van het mandje worden
gewijd.
Op paaszondag gaan rooms-katholieken
in Polen ’s ochtends vroeg of vaak
ook de voorafgaande nacht naar de
mis, waarbij ook een processie rondom
de kerk of door de stad of het dorp
wordt gehouden. Na de processie
zeggen alle aanwezigen luid: “Christus
is opgestaan!”, waarop men antwoordt:
“Hij is waarlijk opgestaan!”
In sommige plaatsen wordt in alle
vroegte veelvuldig met carbid geschoten,
wat de opstanding van Christus
moet verkondigen.
Na de ochtendmis wacht thuis het
feestelijke paasontbijt. De tafel is gedekt
met een wit kleed en midden op
tafel staat brood of boter in de vorm
DOOR PEDRO SNOEIJER
van een lam. Men begint met het delen
van een ei, waarbij alle aanwezigen
een stukje van hetzelfde ei krijgen, dat
de dag ervoor gewijd is in de kerk.
Ook de andere etenswaren uit het eerdergenoemde
mandje worden verdeeld.
Ieder dient van alles wat te eten.
Belangrijk is ook dat allen mierikswortel
eten, die door zijn scherpe en bittere
smaak herinnert aan het lijden en
sterven van Christus.
Verder wordt bij dit ontbijt “bigos”
(een populair Pools gerecht met onder
meer gekookte witte kool en zuurkool,
vlees en paddenstoelen) gegeten. Speciale
witte gekookte worsten die traditioneel
alleen met Pasen gegeten worden,
ontbreken evenmin.
Direct na het ontbijt komen er
verschillende soorten gebak
op tafel. Eten speelt ook de
dagen hierna een belangrijke
rol.
De tradities op tweede paasdag
zijn vrolijker en niet religieus.
’s Morgens vroeg vindt
de zogenaamde ”´smigusdyngus”
plaats. De mannen
gooien alle ongetrouwde
meisjes nat, waarbij het voor
een ongetrouwde vrouw een
schande gevonden wordt als
zij niet natgegooid is. Deze
traditie loopt de laatste jaren
geregeld uit de hand. Op veel
plaatsen kun je je beter niet
op straat vertonen, aangezien
iedereen die langskomt emmers
vol water over zich heen
kan krijgen.
Uit oude teksten blijkt dat de
kerk dit heidense gebruik al in
de 15e eeuw verbood. Smigusdyngus
heeft echter stand gehouden
en is in Polen begrijpelijkerwijs
enorm populair.
In de Rechte Straat 9
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 9 21-05-12 13:41

10 In de Rechte Straat
BenneKOM, 14 Mei 2012
Nieuws vanuit IRS kantoor
Met Met dankbaarheid dankbaarheid kijken kijken we we terug terug op op de de fijne fijne IRS-ontmoetingsdag IRS-ontmoetingsdag die die we we op op 24 24 maart maart gehouden gehouden
hebben. hebben. Velen Velen van van u u mochten mochten we we op op deze deze dag dag begroeten. begroeten. Vanuit Vanuit het het thema thema “Want “Want ik ik schaam schaam mij mij
het het Evangelie Evangelie van van Christus Christus niet” niet” hebben hebben we we met met elkaar elkaar stilgestaan stilgestaan bij bij onze onze blijvende blijvende opdracht. opdracht.
Het Het interview interview met met Michal Michal Taraga Taraga en en de de bijdrage bijdrage van van Harm Harm Visscher Visscher maakten maakten die die concreet concreet en en
tastbaar. tastbaar. Uw Uw aanwezigheid aanwezigheid hebben hebben de de bestuursleden bestuursleden en en de de collega’s collega’s van van kantoor kantoor ervaren ervaren als als een een
steun steun in in de de rug. rug. De De veldwerkers, veldwerkers, en en in in het het bijzonder bijzonder Michal Michal Taraga, Taraga, kijken kijken bemoedigd bemoedigd en en met met
verwondering verwondering terug terug op op deze deze dag. dag. Wat Wat de de Poolse Poolse voormalige voormalige priester priester Taraga Taraga op op deze deze dag dag met met ons ons
deelde, deelde, onderstreept onderstreept de de noodzaak noodzaak van van ons ons werk werk en en de de wenselijkheid wenselijkheid van van het het ex-priesterfonds.
ex-priesterfonds.
Uw Uw betrokkenheid betrokkenheid bij bij ons ons werk werk bleek bleek ook ook uit uit de de opbrengst opbrengst van van de de collecte collecte voor voor dit dit fonds. fonds.
We We mochten mochten daar daar op op de de ontmoetingsdag ontmoetingsdag het het prachtige prachtige bedrag bedrag van van €1439,55 1439,55 euro euro aan aan toevoegen. toevoegen.
Dank voor uw steun!
Tijdens Tijdens het het programma programma hebben hebben wij wij de de nieuwe nieuwe huisstijl huisstijl (logo) (logo) en en de de vernieuwde vernieuwde website website van van IRS IRS
gepresenteerd. gepresenteerd. In In dit dit magazine magazine hebben hebben we we deze deze nieuwe nieuwe huisstijl huisstijl verder verder doorgevoerd. doorgevoerd. We We hopen hopen dat dat
u, u, net net als als wijzelf, wijzelf, enthousiast enthousiast zult zult zijn zijn over over de de resultaten. resultaten. De De eerste eerste reacties reacties stemmen stemmen ons ons positief. positief.
Inmiddels Inmiddels hebben hebben verschillenden verschillenden van van u u de de weg weg naar naar onze onze vernieuwde vernieuwde website website gevonden gevonden en en komen komen
er er ook ook aanmeldingen aanmeldingen binnen binnen voor voor de de digitale digitale nieuwsbrief. nieuwsbrief.
De De ontwikkelingen ontwikkelingen zijn zijn na na de de ontmoetingsdag ontmoetingsdag doorgegaan. doorgegaan. Al Al langere langere tijd tijd was was IRS IRS ‘passief’ ‘passief’
op op zoek zoek naar naar nieuwe nieuwe kantoorruimte. kantoorruimte. Het Het huidige huidige kantoor kantoor is is iets iets aan aan de de krappe krappe kant kant en en daarnaast daarnaast
wisten wisten we we dat dat we we vroeg vroeg of of laat laat naar naar een een nieuw nieuw pand pand zouden zouden moeten moeten uitzien. uitzien. Dit Dit gaf gaf onzekerheid.
onzekerheid.
Tegelijk Tegelijk bleek bleek dat dat de de mogelijkheden mogelijkheden op op de de huurmarkt huurmarkt voor voor kantoorruimte kantoorruimte op op dit dit moment moment gunstig gunstig
zijn. zijn. Daarom Daarom zijn zijn er er in in de de achterliggende achterliggende periode periode verschillende verschillende opties opties bekeken. bekeken. We We zijn zijn daarbij daarbij
uitgekomen uitgekomen bij bij het het pand pand van van de de Erdee Erdee Media Media Groep Groep (EMG) (EMG) in in Apeldoorn. Apeldoorn. Een Een locatie locatie waarvan waarvan wij wij
menen menen dat dat we we daar daar als als IRS IRS de de komende komende jaren jaren vooruit vooruit kunnen. kunnen.
De De achterliggende achterliggende dertien dertien jaar jaar hebben hebben we we met met veel veel plezier plezier aan aan de de Prins Prins Hendrikweg Hendrikweg 4 4
te te Bennekom Bennekom ons ons kantoor kantoor gehad. gehad. We We zijn zijn de de familie familie Timmer Timmer zeer zeer erkentelijk erkentelijk voor voor de de goede goede
verhouding verhouding in in al al die die jaren. jaren.
Het Het is is al al met met al al een een hele hele stap, stap, die die wij wij echter echter graag graag met met uw uw steun steun nemen. nemen. We We hopen hopen u, u, Deo Deo volente, volente,
een een keer keer in in ons ons nieuwe nieuwe onderkomen onderkomen te te kunnen kunnen ontvangen. ontvangen.
Ten Ten slotte slotte vraag vraag ik ik uw uw aandacht aandacht voor voor de de bijlage bijlage “Van “Van de de penningmeester” penningmeester” bij bij dit dit magazine. magazine.
We We onderstrepen onderstrepen graag graag de de dank dank in in uw uw richting. richting. Graag Graag willen willen wij wij in in de de toekomst toekomst het het werk werk onder onder
onze onze rooms-katholieke rooms-katholieke medemens medemens voortzetten. voortzetten. Om Om degenen degenen te te redden redden die die ten ten dode dode wankelen wankelen
(Spr. (Spr. 24:11). 24:11). Helpt Helpt u u mee? mee?
Mede Mede namens namens bestuur bestuur en en collega’s, collega’s,
Hans Hans ten ten Klooster, Klooster,
officemanager
officemanager
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 10 21-05-12 13:41

Lid in de Orde Van OranJe nassau
DOOR HANS TEN KLOOSTER
Ds. C. van de Worp geridderd
Op vrijdag 27 april jl. is onze voorzitter
ds. C. van de Worp koninklijk onderscheiden.
Op deze dag werden de
versierselen behorend bij dit heugelijke
feit hem opgespeld. In zijn toespraak
noemde burgemeester Hoogendoorn
van Oldebroek enkele
activiteiten op. De bestuursfuncties
bij de Vereniging tot instandhouding
van de hervormde scholen in Ede, de
V.r.n.l.: Ds. C. van de
Worp en zijn vrouw en
burgemeester
A. Hoogendoorn
Foto’s onder: Gezellig samenzijn op de ontmoetingsdag in Gorkum
Stichting Reformatica en Stichting In
de Rechte Straat werden met name
genoemd. Treffend verwoordde de
burgemeester de motivatie van ds.
Van de Worp in de zin: “een Woord
voor de Wereld” en “het willen delen
van geestelijke Rijkdom”.
Graag feliciteren we ook vanaf deze
plaats onze voorzitter van harte met
deze onderscheiding. Die is een blijk
van waardering voor al het werk dat
hij al geruime tijd, in alle getrouwheid,
onder andere voor onze stichting
doet. We onderstrepen dat van
harte! Tegelijkertijd en bovenal bidden
wij hem toe, dat hij hier overheen
mag zien op Hem, die hiervoor de
krachten heeft gegeven, om eens uit
Zijn handen de kroon des levens te
mogen ontvangen.
In de Rechte Straat 11
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 11 21-05-12 13:41

nader BeZien
In retraite gaan
In 2000 verscheen de ”Stilte Atlas van
Nederland”, met daarin ”meer dan
honderd plaatsen om tot rust te komen.”
In deze atlas worden tal van
kloosters genoemd waar men in retraite
kan gaan. Het woord “retraite”, via het
Frans aan het Latijn ontleend, betekent
“zich terugtrekken.” Zo kreeg het onder
meer de betekenis van rustplaats of toevluchtsoord.
De echte, degelijke rooms-katholieke
retraites komen steeds minder voor. In
veel kloosters en retraiteoorden biedt
men, naast christelijke geloofsoefeningen,
nu ook zenboeddhisme, yoga,
kosmische meditatie en allerlei andere
niet-christelijke vormen van geloofsbeleving
aan.
Bijbelse basis
In de geschiedenis van de christelijke
kerk zijn er altijd gelovigen geweest die
zich naar het voorbeeld van Jezus en de
apostelen in de stilte hebben terugtrokken
voor meditatie en gebed. Van de
Heiland weten we dat Hij vaak in de
eenzaamheid vertoefde om te bidden.
In Hand. 1:13 staat dat de apostelen samenkwamen
in een opperzaal, in afwachting
van de uitstorting van de Heilige
Geest. Zo ontstond de gewoonte
12 In de Rechte Straat
om zich enige tijd terug te trekken, met
het doel zich voor te bereiden op bijvoorbeeld
het aanvaarden van een
geestelijk ambt.
De woestijnvader Euthymius (377-473)
verbleef in de woestijn om daar te bidden,
te vasten en te mediteren. In de
zesde en de zevende eeuw was dit gebruik
al wijdverbreid. De woestijnvaders
ontwierpen voor het eerst vaste
vormen voor deze geestelijke oefeningen.
In de middeleeuwen werd hun
werk in vele kloosters voortgezet, onder
andere in de Moderne Devotie.
Ignatius van Loyola
Tijdens de Reformatie heeft de Spaanse
Ignatius van Loyola (1491-1556) het
houden van retraites gestimuleerd door
zijn boek “Geestelijke oefeningen”. Hij
bouwde nadrukkelijk voort op het werk
van de kerkvaders en de monniken.
Vooral “De navolging van Christus” van
Thomas a Kempis had hem sterk beïnvloed.
Hij stelde een psychologisch uitgebalanceerde
retraitemethode op, die
klassiek geworden is. Het hoofddoel
van de retraites was het “vreedzaam
ontdekken van God, onze Heer.”
Door zijn optreden en door het werk
van zijn volgelingen, de jezuïeten, is de
retraite steeds meer gebruik geworden.
DOOR DRS. N.C. VAN VELZEN
Ignatius kende bij de geestelijke oefeningen
een grote rol toe aan de leider
van de retraite, en daarom ging men
retraites in groepsverband houden.
Daaruit ontstond weer de behoefte aan
speciale retraitehuizen. Carolus Borromeus
(1538-1584) stichtte in 1579 te
Milaan het eerste retraitehuis. In de 19e
eeuw ontstonden er overal retraitehuizen,
ook in Nederland, waar vooral leken
in groepsverband in retraite konden
gaan, meestal voor de duur van
drie dagen.
In protestantse kringen kreeg men vooral
na 1945 belangstelling voor de praktijk
van de retraite. In onder andere het
EO-programmablad “Visie” staan tal
van adressen waar men terecht kan voor
een retraite. Ook de “Stilte Atlas” geeft
een overzicht van wat er allemaal mogelijk
is. Helaas zit er veel kaf onder het
koren. Het is opvallend dat met name
jongeren zich ertoe aangetrokken voelen
om zich in de stilte terug te trekken.
In orthodox-christelijke kring hebben
we weinig te bieden op dit gebied. Het
zou de moeite waard zijn om na te gaan
of er een Bijbelgetrouwe variant op de
retraite gerealiseerd zou kunnen worden,
liefst op een aantrekkelijke locatie.
Er is in elk geval een Bijbelse basis voor.
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 12 21-05-12 13:42

PERSPECTIEF
Recht voor God
Het is overbekend, het lied “Eens was ik een vreemd’ling”
van Robert Murray M’Cheyne. In het tweede couplet van dit
lied wordt de vraag gesteld: “Hoe zult gij rechtvaardig verschijnen
voor God?” Het is die vraag die voor iedereen van
levensbelang is. Er zijn immers maar twee mogelijkheden:
rechtvaardig voor God, of… leven en sterven voor eigen
rekening.
Er was eens een zendeling die de Bijbel
moest vertalen in de taal van de
stam waar hij zijn zendingswerk verrichtte.
Het was zijn jarenlange zoektocht
om woorden te vinden voor de
zaken die de Bijbeltekst hem aanreikte.
Zo stuitte hij ook op het Bijbelse
woord ”gerechtigheid”, daarvoor bestond
geen woord in de taal van de
stam waar hij werkte. Hij vertaalde het
toen met ”elkaar weer recht in de ogen
kijken.” Treffend verwoordt dit waar
het om gaat: wie rechtvaardig is voor
God, wie deelt in Christus’ gerechtigheid,
staat recht tegenover Hem. Dan
ligt er niets meer tussen. De zonde
maakt geen scheiding meer. Hij ís er
niet meer!
Licht
Nu is het rechtvaardig zijn voor God
geen menselijke prestatie. Het is
vrucht van het werk van de Heere Jezus
Christus. Van huis uit zit het ons
niet in het bloed om te leven voor Zijn
rekening. Integendeel, het druist in tegen
óns rechtvaardigheidsgevoel. Leven
op kosten van een ander, dat is ál
te gemakkelijk. Liever zoeken we
grond in onze eigen prestaties, in ons
zoeken naar God, in ons zondebesef,
in onze godsdienstige gevoelens. Misschien
hebben maar weinigen zo intens
met deze vraag geworsteld als de
reformator Maarten Luther. Al het mogelijke
had hij gedaan om vrede met
God te krijgen. Gods gerechtigheid
benauwde en verdoemde hem, want
die betekende immers dat God zijn
zonden zou straffen! Tot het licht van
het Evangelie doorbrak in zijn leven.
Toen zag hij dat Gods gerechtigheid
wordt geopenbaard in het Evangelie.
Dat is de reddende gerechtigheid van
Christus. Het witte kleed van Zijn verdiensten
hangt Hij een zwarte zon-
daar om. Zó alleen is het mogelijk om
rechtvaardig te zijn voor God, om –
met eerbied te gesproken – Hem weer
recht in de ogen te zien. Deze ontdekking
noemde Luther later de ”poort tot
het paradijs.”
Altaar
Gods genade is om niet te krijgen.
Zonder geld en zonder prijs. Maar
Gods genade is niet goedkoop. Hij is
duur betaald, met het dierbare bloed
van Christus. De gerechtigheid van
Christus brengt ons bij het altaar. Bij de
offerdienst van het Oude Testament,
waar de hete vlammen op het altaar
hoog oplaaiden. Maar ook bij hét altaar
van het Nieuwe Testament: het
kruis van Golgotha. Ook daar laaiden
de vlammen van Gods toorn hoog op
over de zonden van het ganse menselijk
geslacht. Die vlammen laten zien
dat God de zonde nooit zomaar door
de vingers ziet. Maar het waren tegelijk
de vlammen van Gods eeuwige
liefde. Want eer Hij de zonde ongestraft
liet blijven, heeft Hij ze gestraft
aan Zijn lieve Zoon, Jezus Christus.
Op het altaar van Golgotha bracht
deze enige Hogepriester het offer van
Zijn eigen leven. Daar toonde Hij werkelijk
dat Hij hét Lam van God is, dat
de zonden der wereld wegneemt. Daar
deed Hij Zijn Naam eer aan: Jezus,
want Hij zal Zijn volk zaligmaken van
hun zonden. Het offer van Christus is
een volkomen offer. De priesters in de
tempel moesten elke dag opnieuw hun
offers brengen. Elke dag opnieuw
vloeide er bloed. Nooit mochten ze
gaan zitten tijdens hun dienstwerk,
voortdurend was er bedrijvigheid in de
tempel. Maar nadat Christus Zijn offer
heeft gebracht, is alles totaal volbracht.
Nu zit Hij aan de rechterhand van Zijn
Vader. Het werk is gedaan en het is
DOOR ERIK-JAN VERBRUBBEN
volkomen gedaan. De toegang tot de
troon van God is vrij, ingewijd door
het bloed van Christus. Zijn werk is
volkomen.
Geloof
Het was de vraag van M’Cheyne en het
is de vraag voor ons allen: “Hoe zult
gij rechtvaardig verschijnen voor
God?” Wie gelooft in Christus deelt in
het offer dat Hij bracht. Wie gelooft in
Hem, wórdt niet gerechtvaardigd,
maar ís reeds gerechtvaardigd. Dan is
er met recht vrede bij God, door onze
Heere Jezus Christus. Want Gods
rechtvaardigheid betekent ook dat Hij
de zonde nooit tweemaal straft. Voor
de zonden die Christus droeg aan het
kruis ís reeds betaald. God straft de
zonde maar één keer.
Jezus is ons geworden tot
wijsheid van God
rechtvaardigheid
heiligmaking
volkomen verlossing
(n.a.v. 1 Kor. 1:30)
In de Rechte Straat 13
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 13 21-05-12 13:42

ePLieK
DOOR DS. J.A. KLOOSTERMAN
De aantrekkingskracht van het klooster
Het leven in een klooster heeft een aantal positieve kanten,
vindt ds. J.A. Kloosterman uit Ridderkerk. Hij kan dan ook
begrijpen dat protestanten zich er af en toe een tijdje
terugtrekken. Tegelijkertijd heeft hij moeite met de roomskatholieke
elementen van de vieringen, zoals de eucharistie.
Dat het levenstempo door tal van factoren
de laatste decennia omhoog is
gegaan, zal niemand betwisten. Het
gegeven dat mensen in onze samenleving
moe kunnen worden van het gewone
leven, is hierbij illustratief. Het is
bepaald geen zeldzaam fenomeen dat
protestanten zich tijdelijk terugtrekken
in een klooster. Daar vindt men de stilte,
de rust, de tijd en de ruimte om te
mediteren en zich te bezinnen. Zij aan
zij met enkele overgebleven kloosterbroeders
worden de vespers gezongen
en de Schriftlezingen aangehoord,
waarna eenieder zich begeeft naar gastenverblijf
of kluis. Het is een verschijnsel
dat te denken geeft. Niet alleen
vanwege het gezamenlijk vieren
van de eucharistie door sommigen,
maar ook als het gaat om de behoefte
aan een kortere of langere retraite.
Het is niet denkbeeldig dat de reden
dat ook meer en meer protestanten
zich tijdelijk terugtrekken in een klooster
is gelegen in een overvolle agenda,
waardoor er niet of nauwelijks meer
tijd is om het leven werkelijk te leven.
Daarnaast geeft het “volle leven”, met
alle armoede en nood, maar ook rijkdom
en pracht, mensen voldoende
aanleiding om zich terug te trekken in
de rust van het klooster.
De vraag die opkomt is of wij misschien
met de Reformatie iets waardevols
verloren hebben. Dat Luther de
gemeenschappen van moderne devoten
liet voortbestaan, lijkt achteraf gezien
zo’n verkeerde keuze niet. Geldt
hier mogelijk dat met het badwater het
kind is weggegooid? Dat valt te bezien.
De moderne devoten zijn nooit voor
een reformatie geweest en waren zeer
trouw aan de moederkerk. Zij hebben
vastgehouden aan onzuivere elementen
in leer en leven en het is dan ook
niet verwonderlijk dat de reformatoren
14 In de Rechte Straat
het kloosterleven steeds radicaler hebben
afgewezen. Dit kan ons ook met de
nodige reserve naar de aantrekkingskracht
van het klooster laten kijken.
Een bezoek aan een klooster en zelfs
deelname aan de eucharistie worden
ook wel gelegitimeerd met een beroep
op een vage invulling van oecumene.
Het zoeken naar de gemeenschap der
heiligen, zelfs over de kerkmuren van
Rome heen, is geen verkeerde zaak,
integendeel. Maar of een rechtgeaarde
protestant daarmee de woorden in de
Heidelberger over de paapse mis links
kan laten liggen, is geen vraag. Wie
zich terugtrekt in een klooster en daar
deelneemt aan de eucharistie dient
zich goed te realiseren wat hij/zij doet.
Immers, waar het eenmalige offer opnieuw
gebracht wordt, is sprake van
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 14 21-05-12 13:42

een vervloekte afgoderij. Hier past
duidelijke afstand. Wij kunnen eventuele
deelname niet af laten hangen van
de invulling die ter plaatse aan de eucharistie
wordt gegeven.
Toch blijft staan dat het klooster een
rustieke plaats is waar je je uitstekend
terug kunt trekken voor meditatie, bezinning
of het schrijven van een boek.
Dit zijn misschien wel de belangrijkste
redenen om een tijdelijk verblijf in een
van de kloosters te arrangeren. Onmiskenbaar
heeft de kloostertraditie vanaf
de Vroege Kerk waardevolle elementen:
de eerdergenoemde rust en stilte
en de orde en regelmaat als het gaat
om de getijdengebeden. Hierdoor ontstaan
concentratie en gelegenheid om
de gedachten te ordenen.
Niet alleen om mijn achternaam eer
aan te doen, maar ook uit curiositeit
verbleef ik enige jaren geleden drie dagen
in klooster Sion te Diepenveen, bij
Deventer. Ik hield ik er een wrange bijsmaak
aan over. De rust was er wel,
maar de gesprekken tijdens de geza-
menlijke maaltijden met allerhande
“rust- en gelukszoekers” waren zeker
niet stichtend; zelfs dáár werd ik bekeken
alsof ik van een andere planeet
kwam. Blijkbaar past een gereformeerde
toch niet zo goed in de rooms-katholieke
context. Naast die ervaring
bleef mij het Mariaklokje bij. Juist in de
stilte van meditatie en gebed klingelde
dat vervelende klokje, terwijl Maria
niets hoorde en mijn rust verstoord
werd…
Zou het niet veel beter zijn om het
goede van de kloostertraditie, de rust,
de regelmaat en de afzondering, te integreren
in het gereformeerde gezinsleven?
Zou het mogelijk uit armoede
zijn dat protestanten de toevlucht tot
het klooster nemen? Is de discipline
van getijdengebeden, de “lectio continua”,
binnenshuis misschien weggeebd?
Moet een adequate remedie
voor het verlies van deze dingen gezocht
worden in de overblijfselen van
Rome? Ik denk het niet. De stilte, de
eenzaamheid en het gebed hebben
hun plaats in de binnenkamer en
huiskamer.
Volgens de annalen van mijn voorgeslacht
zocht een van de voorvaderen
na ampel beraad zijn heil buiten de
muren van het klooster van Windesheim
bij Zwolle, waar ik hem nog altijd
dankbaar voor ben. Niet alleen
vond hij een bepaald “heil” bij het
andere geslacht, ook kwam hij in aanraking
met het Woord. In dat Woord
lees ik: Nabij u is het Woord, het ligt
voor mij. Datzelfde Woord leert mij
dat het goede van de kloostertraditie
niet verzelfstandigd hoeft te worden
buiten het leven in de maatschappij,
maar dat dit juist binnen het gewone
leven een plaats kan en moet hebben.
Zo bezien wil ik graag een pleidooi
voeren voor een kloosterleven in huiselijke
kring met orde en rust, stilte en
discipline. Om door die kanalen van
godsdienstplichten heen de verborgen
omgang met God in Christus door
Zijn Heilige Geest te ervaren. Heilzaam
voor lichaam en ziel.
In de Rechte Straat 15
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 15 21-05-12 13:42

In de Rechte Straat
Kom evangeliseren
in Tongeren (België)
Deze zomer zullen we D.V. van 21 – 28 juli weer een intensieve
evangelisatieweek in Tongeren houden. In deze week
willen we als gemeente duidelijk naar buiten treden om de
Naam van Jezus Christus in Tongeren bekend te maken.
Inhoud
We zullen in deze
week voornamelijk
bezig zijn met de
volgende activiteiten:
• Kinderwerk: elke
ochtend een twee
uur durend programma;
• Straatwerk: folderen,deur-aan-deurwerk
en marktwerk
• Kinderstraatwerk:
kinderevangelisatie
in speeltuinen
• Gezamenlijke bijbelstudie
en toerusting
Alleen met onze kleine gemeente kunnen we dit programma niet verzorgen.
Daarom zijn we op zoek naar (ervaren) mensen die een week van hun vakantie
willen geven aan ondersteuning van de gemeente. Voor de evangelisatieweek vragen
wij een bijdrage in de kosten van € 85,00 per deelnemer. Wanneer je graag
wilt meewerken, vraag dan een inschrijfformulier aan via onderstaand e-mailadres.
Contactgegevens
Voor meer informatie mag je altijd contact opnemen met:
Marja Liefting, e-mail: evangelisatie2012@hotmail.com
Vrijwilligers gezocht voor
evangelisatieactie in Den Bosch
IRS staat maandelijks op de Markt in Den Bosch met een stand met Bijbels
en Bijbelse lectuur. Voor de volgende data zoeken wij nog vrijwilligers: 28 juni,
26 juli, 28 augustus, 25 september, 23 oktober, 22 november en 27 december
2012. Wilt u ons komen versterken? Neem dan contact op met Jan-Dirk Liefting,
tel. 06 22508690 of 0318 616834. E-mail: jd.liefting@filternet.nl. U kunt vanaf
Ede of Lunteren met onze medewerkers meerijden naar Den Bosch.
260197_IRS brochure nr.2 2012.indd 16 21-05-12 13:42