Boeren en boter in Bavel - Zuivelhistorie Nederland

Wanneer wij terugdenken aan de tijd van Cees de Jongh dan was hij een heel andere
direkteur dan Van der Poel , die graag en zoveel als mogelijk was, zelf in de fabriek
werkte. 's Morgens voordat de melkontvangst begon, was De Jongh in zijn gele stofjas
en op klompen present om persoonlijk het ontromen en pasteuriseren voor zijn rekening
te nemen. Je kwam als volontair of assistent niet aan de (melk)bak. Hij was
geen man van veel woorden en je moest hem wel goed kennen om te weten wat hij
met gebaren te verstaan gaf. Het 14-daagse onderzoek op vetgehalte van de door leden-leveranciers
geleverde melk was een solistisch gebeuren; dit was eveneens het
geval met het bepalen van de kwaliteit van de melk. Wanneer alle melk tegen het
middaguur verwerkt was en de pasteur en de centrifuges schoongemaakt moesten
worden, dan nam de machinist Piet Havermans dit werk over.
Hij bemoeide zich dan verder uitsluitend met “het schrijfwerk", d.w.z. de boekhouding
en de uitbetaling van het melkgeld en de lonen. De melkventers die in de loop
van de middag klaar waren met venten brachten in administratieve zin ook nogal
werk mee, zoals het retour schrijven van de niet verkochte produkten en het opnemen
van de bestelling; dit werk liet hij graag over aan de volontair of assistent.
Echter, als er kleinverpakking van boter gemaakt werd, was hij er altijd bij, om de
voorgevormde blokjes boter in het wikkel te rollen, waarin hij een niet te evenaren
vaardigheid bezat. Hij was een ijverige en toegewijde direkteur, doch wat meer toekijken
en controleren zou hém niet ontsierd en de coöperatíe waarschijnlijk méér opgeleverd
hebben, zonder hiermee ook maar iets af te doen aan zijn persoonlijke kwaliteiten.
Kijken wij nog even terug naar de handgeschreven arbeidsovereenkomst van Van der
Poel en vergelijken wij die met de 8 foliovellen van de overeenkomst tussen het bestuur
en de Jongh, waarin zijn werkzaamheden, verantwoording, salaris en tal van andere
zaken omschreven waren, dan is er in dit opzicht ook een geweldige ontwikkeling
geweest.
Cees de Jongh is tot 26 november 1958 direkteur geweest van “St. Brigida” en sloot
daarmee de rij van beheerders. Na de fusie met “St. Martinus” kwam hij in dienst van
de Stichting Regionaal Orgaan voor de Melkhygiëne, welke instantie toezicht hield
op een juiste uitvoering van het kwaliteitsonderzoek van de door de boeren geleverde
melk. Na zijn pensionering in maart 1972 geniet hij gelukkig nog steeds van zijn vrijheid
en rust aan de Pastoor Vermuntstraat te Ulvenhout.
Heruitgave zuivelhistorienederland 58
© B. Hulshof