Ret begrip « Ideologie »
Ret begrip « Ideologie »
Ret begrip « Ideologie »
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
HET BEGRIP <strong>«</strong> IDEOLOGIE )} 145<br />
wenselijkheden, en behoorlijkheden. Zij liggen aan de basis van vele partikuliere<br />
en singuliere proposities; zij zijn er de logische of psychologische<br />
premiss en van. De vele bizondere proposities kunnen tot het geheel van<br />
basisproposities worden gereduceerd. Zo kunnen bijvoorbeeld de 'beliefs'<br />
dat men zijn das op een bepaalde wijze dient te knopen en dat men op een<br />
bepaalde wijze door een druk stadcentrum dient te rijden herleid worden<br />
tot algemenere 'beliefs': bv. dat men zich volgens bepaalde regels van<br />
fatsoen en distinktie dient te kleden, en dat men het kollektief weggebruik<br />
mogelijk en soepel dient te maken door ordeschikkingen en verkeersreglementen<br />
na te leven. Deze 'beliefs' kunnen dan op hun beurt nog verder<br />
gereduceerd worden tot zeer algemene ' beliefs' over behoorlijk gedrag<br />
en sociale orde. De ideologie van een groepering bestaat uit dergelijke<br />
zeer algemene ' beliefs' .<br />
Deze beperking is hoofdzakelijk metodologisch gemotiveerd. Er is geen<br />
enkele epistemologische reden waarom wij ook niet de singuliere en partikuliere<br />
proposities, die uit de zeer algemene 'beliefs' zijn afgeleid (logisch<br />
of psychologisch afgeleid), tot de ideologie zouden rekenen. Maar het geheel<br />
van aUe gemeenschappelijke 'beliefs' en 'disbeliefs' van een groepering<br />
is te omvattend en te kompleks om vatbaar te zijn voor beschrijving en<br />
interpretatie. <strong>Ret</strong> dient herleid te worden tot zijn meest fundamentele<br />
elementen. En de kennis hiervan volstaat grotendeels om, gekoppeld aan<br />
kennis van de struktuur van het 'belief-disbelief system', de vele bizondere<br />
proposities te begrijpen en te verklaren.<br />
In het licht van deze beperking worden enkele elementen in de hoger<br />
gegeven definities duidelijk. Zo bijvoorbeeld de stelling van Gould dat<br />
ideologieen (< purport to explain comp lex sociale phenomena ... )}, waarin<br />
gelmpliceerd wordt dat ideologieen bestaan uit een beperkt aantal algemene<br />
proposities die pretenderen verklaringen te geven voor komplekse<br />
sociale fenomenen (= een groot aantal situatie-elementen). Zo ook de<br />
stelling van McRae dat een ideologie (< declares the premises and circumstances<br />
on which a man will act, accept, reject, dispute or struggle ... )} :<br />
de algemene proposities dus, en niet aIle bijzondere 'beliefs' met betrekking<br />
tot denken en handelen. Oakeshott spreekt van <strong>«</strong> an abstract princip Ie,<br />
or set of related abstract princip les ... )} die de veelheid van konkrete aktiedoelen<br />
van de groeperingen orienteren; en Duverger van ideologieen die<br />
<strong>«</strong> definissent... les objectifs fondamentaux de leurs actions politiques )}.<br />
Ook door deze auteurs worden dus de bizondere situatie- 'beliefs' buiten<br />
de ideologie gesloten, om het <strong>begrip</strong> te beperken tot de meer algemene<br />
'beliefs '.<br />
Een tweede specifierende beperking die wij wens en aan te brengen is, dat<br />
ideologie slechts betrekking heeft op die algemene 'beliefs' en 'disbeliefs'
Change language