04.05.2013 Views

Afrikaans LEESSTUKKE 3 Ontstaan_van_Afrikaans.pdf - Think Online

Afrikaans LEESSTUKKE 3 Ontstaan_van_Afrikaans.pdf - Think Online

Afrikaans LEESSTUKKE 3 Ontstaan_van_Afrikaans.pdf - Think Online

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

TALE IN SUID-AFRIKA<br />

Sedert 1994 het Suid-Afrika elf amptelike tale wat volgens die<br />

grondwet gelyke regte geniet. Die tabel wys hoeveel mense die<br />

verskillende huistale praat:<br />

In Namibië weer, is Engels sedert 1990 die enigste amptelike<br />

taal. <strong>Afrikaans</strong> word egter daar deur baie mense gepraat.<br />

TAALFAMILIES<br />

Die wêreld het baie tale; sekeres is verwant, ander weer nie. 'My<br />

pen is in my hand, my water was in my land.' Hierdie sinnetjie<br />

word eenders geskryf en beteken presies dieselfde in Engels<br />

sowel as <strong>Afrikaans</strong> - dit word net anders uitgespreek.<br />

Dis omdat <strong>Afrikaans</strong> en Engels albei aan dieselfde taalfamilie behoort. Sinne word baie eenders gebou,<br />

hoewel albei tale woorde en uitdrukkings by ander tale geleen het.<br />

Kyk hoe lyk die woordjie 'nee'<br />

in die verskillende Wes-Germaanse tale:<br />

Nee (<strong>Afrikaans</strong>)<br />

No (Engels)<br />

Nej (Deens)<br />

Nein (Duits)<br />

Neita (Yslands)<br />

Nej (Sweeds)<br />

]<br />

LEENWOORDE<br />

Khoi-woorde wat <strong>van</strong>dag nog in <strong>Afrikaans</strong><br />

bestaan:<br />

Uitroepe soos Eina! en Sies!; plant- en diername<br />

soos boegoe, dagga, koedoe, kwagga);<br />

plekname (Karoo [= woestyn], Prieska,<br />

Aughrabies) en woorde uit die Khoi-kultuur<br />

(karos, kierie, abba)<br />

Leenwoord Taal <strong>Afrikaans</strong><br />

isitulo Zoeloe stoel<br />

ipapa Zoeloe pap<br />

imfolomane Zoeloe voorman<br />

ummese Zoeloe mes<br />

isikele Zoeloe skêr<br />

umata Zoeloe mat<br />

ihempe Xhosa hemp<br />

ifestile Xhosa venster<br />

Bronnelys:<br />

http://www.sariemarais.com/afrikaans.html<br />

http://www.sense-of-africa.com/<br />

http://www.mieliestronk.com/<br />

http://www.suid-afrika.de/taal1.htm<br />

http://af.wikipedia.org<br />

http://www.rotowerf.unp.ac.za/<br />

Kyk hoe lyk 'nee' in ander tale:<br />

нет (Russies)<br />

아니다 (Koreaans)<br />

α ρ ι θ . (Grieks)<br />

HUISTALE IN SUID-AFRIKA<br />

ZOELOE 8,5 MILJOEN 22,0%<br />

XHOSA 6,6 MILJOEN 17,1%<br />

AFRIKAANS 5,8 MILJOEN 15,0%<br />

NOORD-SOTHO 3,7 MILJOEN 9,6%<br />

ENGELS 3,5 MILJOEN 9,0%<br />

TSWANA 3,3 MILJOEN 8,5%<br />

SUID-SOTHO 2,6 MILJOEN 6,7%<br />

TSONGA 1,7 MILJOEN 4,4%<br />

SWAZI 1,0 MILJOEN 2,6%<br />

VENDA 0,9 MILJOEN 2,3%<br />

NDEBELE 0,6 MILJOEN 1,6%<br />

ANDER 0,5 MILJOEN 1,3%<br />

Sommige tale gebruik nie eens dieselfde alfabet as ons nie!)<br />

1<br />

7<br />

9<br />

2<br />

5<br />

10<br />

6<br />

BLOKKIESRAAISEL OOR TALE<br />

Dwars<br />

1. 'Ifestile' is 'n leenwoord uit die ___ taal.<br />

5. <strong>Afrikaans</strong> en Engels behoort tot dieselfde ___.<br />

7. 'Koedoe' is 'n leenwoord uit die ___ taal.<br />

8. <strong>Afrikaans</strong> is die SA-huistaal wat deur die ___<br />

meeste mense gepraat word.<br />

9. 'Karoo' beteken ___<br />

10. 'Ipapa' is 'n leenwoord uit die ___ taal.<br />

Af<br />

2. Suid-Afrika het elf ___ tale.<br />

3. Die Yslandse woord vir 'nee'<br />

4. Die huistaal wat deur die meeste<br />

Suid-Afrikaners gepraat word<br />

6. Volgens ons ____ het hierdie tale gelyke regte.<br />

3<br />

8<br />

4<br />

4

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!