Mol gaat verhuizen - Seizoener

18
ACHTERGROND
Het is zo’n vertederend gezicht. Kinderen in kleurige gewaden die met ernstige
gezichtjes dan weer door elkaar heen lopen, dan weer een kring vormen, onderwijl
gebaren makend. Vaak klinkt er mooie muziek bij, of een gedicht. Zo’n euritmie -
voorstelling van je kind is van een ontroerende schoonheid.
Euritmie
Veel ouders komen pas met euritmie in aanraking,
wanneer hun kind naar de vrijeschool gaat. Euritmie
is immers bij uitstek een vrijeschoolvak. In de twin -
tigerjaren van de vorige eeuw heeft Rudolf Steiner deze –
toen volkomen nieuwe – kunstvorm in zijn onderwijs geïntroduceerd.
Het is een bewegingskunst die taal en muziek
in gebaar zichtbaar wil maken. In het maken van die euritmische
gebaren, zo meende Steiner, wordt een beroep
gedaan op alle zielenkrachten en het hele menselijke
lichaam. De grondlegger van de vrijeschool kende zelfs
een hele belangrijke opvoedende waarde aan de euritmie
toe. Zo verklaarde hij in een voordracht dat euritmie ‘een
dusdanige wil teweegbrengt, die ons door het gehele leven
bijblijft, terwijl een andere wilsscholing de eigenaardigheid
bezit dat ze in de loop van het leven weer verzwakt.’ Dat
klinkt prachtig! Maar hoe wordt er anno 2007 tegen euritmie
aangekeken? Waar komt die weerstand vandaan die je
vaak bij kinderen uit de hogere klassen aantreft en – nog
belangrijker – hoe ga je daar mee om. Voor een antwoord
op deze en andere vragen toog ik naar het Geert Grote
College in Amsterdam waar ik sprak met Jiri Brummans, als
euritmist verbonden aan de onderbouw van deze school en
met Vincent Harry, als euritmist onder meer verbonden aan
het Rudolf Steiner College in Rotterdam.
SEIZOENER • ZOMER 2007
een vak in beweg
Meer dan bewegen
Voorafgaand aan het gesprek hebben Vincent en ik de eer
twee euritmielessen van Jiri te mogen bijwonen; een aan de
derde klas en een aan de zesde klas. Wat me meteen
opvalt is de gretigheid waarmee de derdeklassers Jiri in de
oefeningen volgen. Wanneer hij op een gegeven moment
vraagt wie het aandurft dezelfde oefening in de kring te
doen, schieten de vingers de lucht in. “Ik, meester, ik!”,
klinkt het verlangend. De zesdeklassers daarentegen zwijgen
in alle talen. Sommigen zouden het liefst ter plekke
door de grond zakken. Alles beter dan in die kring te moeten
staan… “Euritmie raakt je in je wezen”, verklaart Jiri
wanneer ik het hem even later voorleg. “Je hele lijf wordt
ingezet. Het is niet alleen bewegen. Anders dan bijvoorbeeld
bij gymnastiek, dat vooral het fysieke lichaam aanspreekt,
is bij euritmie het gevoel ook een wezenlijk
bestandsdeel. En dat is best eng, soms. Hoe ouder kinderen
zijn, hoe meer ze zich dat bewust worden.”
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Toch hoort bewegen van nature bij kinderen; dat zie je ook
goed in de laagste klassen. Op een gegeven moment echter,
gaan kinderen meer in hun hoofd zitten, het zogeheten
ompolen rond het negende levensjaar. Ze worden zich