Leren lezen deel 1

opvoeding: dat had je als ouder maar zelf moeten doen. Dat is onze taak niet. Wie zo
redeneert is het in feite niet waard met kinderen te mogen omgaan. Want hij
misbruikt die krachten die juist in het kind tot ontwikkeling moeten komen.
Bij de aftrekking kan je ook ritmisch werken, maar de mogelijkheden zijn beperkt. Je
kan best van al vanuit de totaliteit vertrekken, en zo naar de termen van de oefening
gaan:
Twee min één is één.
Dat wordt ook verder uitgewerkt:
Drie min één is twee
Drie min twee is één
Vier min één is drie
Vier min twee is twee
Vier min drie is één
Er komt bij elk hoger getal een mogelijkheid bij. De oefening wordt dus steeds
langer. En de variaties kunnen uitgebreider worden. Terwijl je ook nog de nul kan
toevoegen aan het rijtje. Zeker bij het ritmisch spreken en stappen kan de nul zonder
problemen meedoen. Wat bij de schriftelijke oefeningen toch iets anders ligt. Daar
moet je ermee rekening houden dat de nul in feite inhoudsloos is. Het is een abstract
begrip. Daardoor is ze als getal ook maar heel laat (middeleeuwen) in onze
rekenkunde doorgedrongen. Ze is via de Arabieren vanuit Indië tot ons gekomen.
Wanneer je in de eerste klas begint met de Romeinse cijfers merk je dat ook dadelijk:
de Romeinen kenden het cijfer nul niet. Ze konden er ook niet mee werken. Ook onze
tijdrekening getuigt daarvan. Wat eens als het jaar nul had moeten bestempeld
worden (het jaar waarin Jezus geboren werd), werd het jaar 1 genoemd. Vandaar ook
de discussie die nu al hier en daar gevoerd wordt: wanneer begint de eenentwintigste
eeuw: met het jaar 2000 of met ingang van het jaar 2001?
Deze oefeningen zijn al een goede voorbereiding op het hoofdrekenen. In de eerste
klas moeten de eenvoudige bewerkingen tot 12 in feite helemaal van buiten geleerd
worden. Dan kan het kind daar later aan refereren, wanneer de sommen wat
moeilijker worden. Het inzicht komt dan niet vanuit de ritmische oefeningen, maar de
grondslag om tot inzicht te komen is wel gelegd. Dit komt ook overeen met de
ontwikkeling van het kind. Elke mens gaat de hele mensheidsgeschiedenis in zijn
ontwikkeling door. Vandaar ook de Romeinse cijfers: die staan nog heel duidelijk bij
de kwantiteit waarvoor ze staan. De Arabische cijfers zijn daartegenover veel
abstracter. Minder beeld. In de vóórchristelijke culturen, bv. de Sumerische, leerden
de kinderen àlle bewerkingen van buiten. Tot grote bewerkingen zelfs. Men kende
geen methode om zaken uit te rekenen, alles werd geteld. Maar om het tellen niet
steeds opnieuw te moeten doen, werden alle oplossingen van bewerkingen gewoon
van buiten geleerd. Dat is de weg die een eersteklasser ook nog even mag
bewandelen. Net vóór het inzicht komt. Vandaar dat in de ritmische oefeningen ook
zoveel aandacht besteed wordt aan tellen.
14 - Leren Lezen - 14