Leren lezen deel 1

het een hulp kan zijn. Niet zo bij euritmie. Hier zijn de gebaren werkelijk vanuit een
zielekracht gedragen.
Ik verbind de medeklinker met het gebaar.
Dezelfde oefeningen als in vorige aflevering (deel 6) kunnen hierbij gebruikt worden.
Al hanteer ik ook wel andere gedichtjes. Meestal iets minder speels van aard.
Wanneer het gebaar van de medeklinker goed zit, ga ik dit verbinden met de gebaren
van de klinkers. Dit doe ik heel klaar en duidelijk en zo eenvoudig mogelijk.
Ik spreek langzaam: SA.
Maak het gebaar van de S en laat dat van de A er onmiddellijk opvolgen. Zodat de
kinderen zien en voelen dat beide klanken samenhoren. Het ene gebaar vloeit over in
het volgende. De kinderen spreken dit dan mee, terwijl ik de beide gebaren maak.
Later zullen we allen samen spreken en de gebaren maken. Tenslotte zal ik alleen (of
met enkele kinderen) de klanken spreken, de anderen maken de gebaren. Het is toch
wel belangrijk de kinderen niet altijd te laten spreken terwijl ze de gebaren maken.
Wanneer ze zwijgen en slechts de euritmische gebaren maken werkt het veel dieper.
Daarom dat ik voortdurend naar afwisseling streef: nu eens spreken, dan alleen
gebaren doen.
Zoals voor de lettergreep SA doe ik voor allerhande combinaties. Eerst met de S en
de klinkers. Dan ook met de K en de klinkers. Met de M en de klinkers. Met de D en
de klinkers.
Ik werk aanvankelijk steeds in deze richting: medeklinker - klinker. Waarbij de
klinker dus op de medeklinker volgt. Dat heeft een praktische reden: Het gebaar van
de consonant lost zich op in het gebaar van de klinker. Dit laatste gebaar kan zolang
aangehouden worden als ik wil. Andersom is al een stap verder: eerst de klinker, dan
de consonant. Dan merken de kinderen dat de medeklinker veel meer afsluitend
werkt. Dit is al een verre aanloop naar wat later het onderscheid zal worden tussen
open en gesloten lettergreep.
In de eerste weken van de eerste klas leren de kinderen verschillende van deze
oefeningen. En pas als deze oefeningen enigszins goed en vlot verlopen zal ik
overgaan tot het schrijven van deze lettergrepen en tot het lezen ervan. De ervaring
heeft me geleerd dat deze werkwijze heel soepel verloopt. De kinderen leren er haast
vanzelfsprekend mee de medeklinker met de klinker tot een zinvol, klankrijk geheel
te verbinden. Wanneer ze dan tot aanvankelijk lezen overgaan, gaat dit haast vanzelf.
Het spellen van de letters is dan niet nodig.
Maar voor ze echt de leesoefeningen voorgeschoteld krijgen doe ik toch nog een
tussenstap. Niet alle medeklinkers zijn even gemakkelijk te verbinden met de klinker
die erop volgt. Er is bijvoorbeeld een groot verschil tussen de M en de K. De K is
duidelijk afsluitend. Eens gesproken is ze weg. De M daarentegen kan je zolang laten
klinken als je wil. Ze is daardoor ook veel gemakkelijker met de daaropvolgende
klinker te verbinden. Dus leid ik het beginnend lezen in met oefeningen die zulke
medeklinkers bevatten. Bijvoorbeeld een rij met lettergrepen als:
MA ME MI MO MU MOE
SA SE SI SO SU SOE
38 - Leren Lezen - 38