GrowinG Truffles in South AFriCA sToraGe soluTions For grAin ...

Onthoring van beeste
Daar word hoeka geglo dat mens nie die
beesboer die kuns moet afvra nie, maar soms is
dit tog nodig om te weet hoe jy te werk moet
gaan om die beste resultate te kry wanneer
beeste onthoring word - vir beide die dier se
gesondheid en ekonomiese waarde.
‘n Vraag wat reeds ‘n tyd gelede al op www.
landbou.com hieroor gevra is - en veral die
antwoord daarop deur Professor Dirk Lourens,
Fakulteit Veeartsenykunde, Universiteit van
Pretoria (dirk.lourens@up.ac.za) - gee nogal
perspektief op die praktiese manier van doen.
Hentie Ferreira wou weet wat die beste manier
is om ‘n kalf te onthoring?
“Ek het ‘n onthoringbout, maar wil graag weet
of ek eers die knoppie moet sny en dan brand.
Hoe maak ek met ‘n groot koei se horings? Ek
het gelees dat as jy ‘n binneband sny en styf
om die horing draai, dan val die horing ná ‘n
tyd af.”
Volgens prof. Dirk moet kalwers normaalweg
tussen 2 weke en 2 maande ouderdom al
onthoring word, met ‘n standaard rooiwarm
onthoringbout. Op hierdie ouderdom is die sny
van die horingknoppie voor brand gewoonlik
nie nodig nie.
“Lank genoeg”
“Maak absoluut seker dat die bout warm
genoeg is. Voel vooraf deeglik waar die
horingknoppie is voordat die horingbout met
‘n roteeraksie op die horingbasis aangewend
word. Die bout moet lank genoeg aangewend
word totdat ‘n duidelik ligte goue bruin ring
waarneembaar is, wat as ‘n algemene riglyn
kan dien of die bout warm genoeg was en dat
dit lank genoeg aangewend was,” beveel hy
aan.
Die doel van die brand is om die horing-produserende
selle aan die horingbasis dood te
brand en sodoende horing-groei te voorkom.
Prof. Dirk het gesê dat dit soms tog nodig mag
wees om éérs ‘n goed ontwikkelde horingknoppie
met ‘n skerp mes of ‘n klein onthoringtang
af te sny, waarna dit gebrand word. ‘n
Hoefsnyer en selfs ‘n snoeiskêr, kan ook gebruik
word om die horingknoppie te sny.
Geen chemiese brand!
“Ek wil net meld dat die chemiese brand (seepsoda
pasta) van horingknoppies ten sterkste
afgekeur word. Dit is ‘n bron van groot irritasie
vir die kalf as gevolg van die aanhoudende
Doelgemaakte lewendehawe finansiering
Om mededingend te kan wees het jy nie net die regte skakels en
mededingende markte nodig nie, maar ook betroubare insette,
doeltreffende vervoer en ondersteuningsdienste soos finansiering.
Vir produsente is toegang tot krediet kernbelangrik in deelname aan
winsgewende waardekettings.
BKB Agrifin fokus op innoverende finansieringsprodukte en -oplossings.
strategies gefokus op die primêre landbousektor, is hierdie
diens gemik op landbou in suidelike Afrika.
Dienste wat vir lewendehaweprodusente van belang is, sluit onder
meer produksielenings vir vesel en lewendehawe in. Daar is om die
waarheid te sê ‘n kredietlyn, met maksimum 60 maande termyn-
14 | aDs & aGri • November 2012
brandgevoel. Verder is daar ook ‘n risiko dat
die chemikalieë teen die vel kan afloop wat
chemiese brand van die vel tot gevolg het.”
Veearts
Kalwers ouer as 3 maande - waar die horingknoppie
reeds heelwat uitgegroei het - moet
deur ‘n veearts onthoring word aangesien
lokale verdowing nodig is voordat die horingknoppie
gesny en gebrand word.
Daar moet deeglik besin word alvorens ouer en
volwasse diere totaal onthoring word, weens
komplikasies wat kan intree. Die belangrikste
komplikasie is ontsteking van die sinusse,
weens die oop sinusholtes wanneer die horing
totaal verwyder word.
Prof. Dirk beklemtoon dat dit liefs tydens die
winter gedoen moet word (minder vlieë en
maaiers). “‘n Veearts moet dit doen, aangesien
lokale verdowing en kontrole oor bloeding
noodsaaklik is. Goeie hanteerfasiliteite en ‘n
kopklem is uit die aard van die saak noodsaaklik
vir dié prosedure.”
Hy wys daarop dat die beste metode is om die
horing met ‘n embriotoomdraad af te saag.
Die sinusholtes moet daarna geseël word om
komplikasies sover as moontlik te voorkom.
“Die doel van die brand is
om die horing-produserende
selle aan die horingbasis
dood te brand...”
Minder bloeding
Volgens hom kan Hentie (die vraesteller) se
“binneband-metode”, help om die bloedvloei
na die horing vir ‘n paar dae af te sny voordat
die aanbevole prosedure gevolg word. “Dit
kan help om die bloeding te beperk tydens dié
prosedure.”
Prof. Dirk meen dat ‘n alternatief is om slegs die
skerp punt van die horing af te sny, sonder om
in die sinusholte te penetreer.
“Die kop van die bees moet in ‘n nekklamp
wees en die punt kan doodeenvoudig met ‘n
onthoringtang afgeknip word. Dit is die prosedure
wat gevolg word tydens die prosessering
van voerkraalbeeste. Die doel is om slegs
die skerp punt te verwyder om beserings te
voorkom.
finansiering, vir die aankoop van lewendehawe. Dit geld vir skape,
angoras en beeste – ook melkkoeie.
Ander opsies is maandrekeninge of seisoenlenings vir handelsfinansiering
en graan inset finansiering. Graan dien as die hoof
sekuriteit vir insetkoste. Produksie- en prysrisiko word deur multirisiko-versekering
en sAFEX verskansingskontrakte aangespreek.
Die BKB Kliëntediens Sentrum by 041 503 3074 of
www.bkb.co.za, het meer inligting. BKB Agrifin is ‘n
geregistreerde kredietverskaffer – NCRCP2545.