Korporatiewe Bestuursverslag - Shoprite
Korporatiewe Bestuursverslag - Shoprite
Korporatiewe Bestuursverslag - Shoprite
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
32<br />
<strong>Korporatiewe</strong> <strong>Bestuursverslag</strong><br />
INLEIDING<br />
Die direksie (“die Direksie”) en senior bestuur van <strong>Shoprite</strong> Holdings<br />
Beperk (“<strong>Shoprite</strong> Holdings” of “die Maatskappy”) is verbind daartoe<br />
om die hoogste etiese standaarde en beste korporatiewe bestuursbeginsels<br />
te handhaaf, en besef dat gesonde bestuur voordelig kan<br />
wees vir langtermyn aandeleprestasie en aandeelhouerwaarde kan<br />
versterk. Die Maatskappy se korporatiewe bestuurstelsel vorm die<br />
hoeksteen van sy primêre oogmerk, naamlik om volhoubare waarde<br />
vir wesenlike belanghebbendes te skep.<br />
Die Groep het ’n bestuursmodel aanvaar en geïmplementeer deur<br />
die inwerkingstelling van spesialisdissiplines soos risikobestuur,<br />
wetlike en regulatoriese nakoming.<br />
VERKLARING OOR KORPORATIEWE BESTUUR<br />
Die inwerkingstelling van die derde King-Verslag oor <strong>Korporatiewe</strong><br />
Bestuur (“King III”), op 1 Maart 2010, het Suid-Afrika se verbinding tot<br />
wêreldklas korporatiewe bestuursbeginsels en -riglyne versterk. King III is<br />
geformuleer om, onder andere, die wetgewende raamwerk vervat in die<br />
nuwe Maatskappywet 71 van 2008 (soos gewysig) (“die<br />
Maatskappywet”) te bevorder, en vorm daarom die hoeksteen van<br />
korporatiewe bestuursbeginsels. Die JSE-Noteringsvereistes vereis dat<br />
genoteerde maatskappye aan die aanbevelings van King III moet voldoen.<br />
Die Direksie se bestuurpraktyke is gegrond op die handhawing<br />
van die beginsels van dissipline, verantwoordelikheid, billikheid,<br />
sosiale verantwoordelikheid, deursigtigheid, en die aanspreeklikheid<br />
van die direkteure teenoor alle wesenlike belanghebbendes. Hierdie<br />
beginsels word weerspieël in die Groep se sakebeginsels, interne<br />
beheermeganismes en beleid.<br />
Die direkteure van <strong>Shoprite</strong> Holdings glo dat die Maatskappy<br />
gedurende die finansiële jaar onder beskouing aan al die beduidende<br />
vereistes van King III voldoen het. Gevalle waar ons nie daaraan<br />
voldoen het nie, word in die jaarverslag verklaar en verduidelik.<br />
DIREKSIE<br />
Die besonderhede van individuele bywoning van direksievergaderings<br />
word hieronder uiteengesit:<br />
NIE-UITVOERENDE DIREKTEURE 23/08/2010 02/11/2010 21/02/2011 24/05/2011<br />
CH WIESE √ √ √ √<br />
EC KIESWETTER √ √ √ x<br />
JA LOUW x √ √ √<br />
JF MALHERBE √ √ √ √<br />
JG RADEMEYER √ √ √ √<br />
UITVOERENDE DIREKTEURE 23/08/2010 02/11/2010 21/02/2011 24/05/2011<br />
JW BASSON √ √ √ √<br />
CG GOOSEN √ √ √ √<br />
B HARISUNKER √ √ √ √<br />
AE KARP √ √ x √<br />
EL NEL √ √ √ √<br />
BR WEYERS √ √ √ √<br />
Direksievergaderings<br />
Die Direksie het vier (4) maal gedurende die jaar vergader om sake<br />
van strategiese belang te oorweeg, finansiële resultate en begrotings<br />
goed te keur, en die prestasie van die Groep, die uitvoerende direkteure<br />
en die senior bestuur te monitor. Bykomende vergaderings<br />
word gehou wanneer dit nodig geag word. Die verslae van die<br />
Voorsitter en elke komitee, sowel as ’n aantal sleutel prestasie-<br />
indikators word oorweeg.<br />
Die Voorsitter is verantwoordelik vir die opstel van die agenda vir<br />
elke vergadering in oorleg met die Hoof-Uitvoerende Beampte en die<br />
SHOPRITE HOLDINGS BPK GEÏNTEGREERDE VERSLAG 2011<br />
Maatskappysekretaris . Direksievergaderings word vroegtydig<br />
geskeduleer en die bestuur verseker dat die direksielede van al die<br />
tersaaklike inligting voorsien word om hulle in staat te stel om<br />
ingeligte besluite te maak.<br />
Direksiestruktuur<br />
<strong>Shoprite</strong> Holdings het ’n unitêre direksie van 11 direkteure wat ’n<br />
toesig- en beheerfunksie vervul. Die direksie se verantwoordelikhede<br />
word uiteengesit in die direksiehandves, met ’n duidelike verdeling<br />
van verantwoordelikhede.<br />
Die direksie bestaan uit vyf nie-uitvoerende direkteure, wat die<br />
Voorsitter insluit, en ses uitvoerende direkteure. Vier van die nie-uitvoerende<br />
direkteure is onafhanklik, soos in King III omskryf. Aangesien<br />
die Voorsitter nie onafhanklik is nie, het die direksie ’n leidende onafhanklike<br />
direkteur, Mnr JG Rademeyer, aangestel. Die Voorsitter en die<br />
Besturende Direkteur het afsonderlike rolle, wat ’n duidelike verdeling<br />
van verantwoordelikhede verseker.<br />
Direksiekomitees staan die Direksie by om hul uitgesproke doelwit<br />
te bereik. Die rolle en verantwoordelikhede van elkeen van dié komitees<br />
is in formele opdragdokumente opgeteken. Die Ouditkomitee het<br />
bykomende verantwoordelikhede uit hoofde van die Maatskappywet.<br />
Gedurende die jaar is veranderinge aan die opdrag dokumente aangebring<br />
om die bykomende JSE-Noteringsvereistes daarin op te neem.<br />
Verantwoordelikhede van die Direksie<br />
Die algemene magte van die direkteure word in die Memorandum van<br />
Inkorporasie van die Maatskappy vervat. Daarbenewens word die<br />
manier waarop die Direksie en die individuele lede hul verpligtinge<br />
nakom deur die direksiehandves gereguleer, en sit die handves ook die<br />
omvang van die gesag, verantwoordelikheid, samestelling en funksionering<br />
van die Direksie uiteen. Die handves word van tyd tot tyd hersien.<br />
Die oogmerk van die direksiehandves is voorts om te verseker dat<br />
alle direksielede hul verpligtinge en verantwoordelikhede, sowel as<br />
die tersaaklike wetgewing, regulasies en beste praktyke wat hul<br />
gedrag lei, verstaan.<br />
As toesighouer oor korporatiewe bestuur, verseker die Direksie dat<br />
die Groep se sake in ooreenstemming met gesonde korporatiewe<br />
bestuursbeginsels bedryf word. Hulle keur ook strategiese planne goed<br />
en verskaf doeltreffende leierskap aan die bestuur deur die monitering<br />
van bedryfsprestasie wat met die Maatskappy se waardes strook.<br />
Voorsitter en Hoof-Uitvoerende Beampte<br />
Die verantwoordelikhede van die Voorsitter en die Hoof-Uitvoerende<br />
Beampte is duidelik geskei.<br />
In sy hoedanigheid as nie-uitvoerende Voorsitter, verskaf<br />
Dr CH Wiese leierskap aan die Direksie. Hy verseker dat die Direksie<br />
doelmatig en gefokus bly, en dat dit doeltreffend as ’n eenheid<br />
funksioneer. Hy tree op as fasiliteerder by direksievergaderings,<br />
verseker ’n vrye meningsvloei, en poog om besprekings só te lei<br />
dat die beste uitkomste daaruit voortvloei.<br />
Die Hoof-Uitvoerende Beampte, Dr JW Basson, doen verslag aan<br />
die Direksie en is verantwoordelik vir die daaglikse sake van die<br />
Groep, sowel as die formulering en inwerkingstelling van strategieë<br />
wat deur die Direksie goedgekeur word. Hy word bygestaan deur die<br />
hoofbestuurders van verskeie bedryfseenhede.<br />
Direkteure<br />
Alle die nie-uitvoerende direkteure, buiten die Voorsitter, is<br />
onafhanklik, soos omskryf in King III. Die Direksie oorweeg en
herbevestig die onafhanklikheid van direkteure op ’n jaarlikse<br />
grondslag deur middel van die Nominasiekomitee. Faktore soos die<br />
onafhanklike aard en oordeelsvermoë van dié direkteure, en die<br />
bestaan van enige verhoudings of omstandighede wat sou neig om<br />
hul onafhanklikheid te beïnvloed, word oorweeg.<br />
Ten einde hul onafhanklikheid en integriteit te handhaaf, maak direkteure<br />
alle wesenlike belange openbaar soos en wanneer hulle ontstaan.<br />
Nie-uitvoerende direkteure het onbeperkte toegang tot die<br />
bestuur en alle inligting, rekords en dokumente van die Maatskappy,<br />
en mag afsonderlik met die bestuur vergader sonder dat die<br />
uitvoerende direkteure teenwoordig is.<br />
Die Maatskappy bied ’n formele oriënteringsprogram aan vir<br />
nuwe direksielede wat deur die Maatskappysekretaris bestuur word.<br />
Direkteure word van alle nodige dokumente voorsien om hulself te<br />
vergewis van dié aspekte wat die Direksie beïnvloed. Die direkteure<br />
mag, op die Maatskappy se onkoste, professionele advies inwin oor<br />
enige aangeleenthede wat die Groep se sake raak.<br />
Die Direksie, in oorleg met die Nominasiekomitee, is van mening<br />
dat die vaardighede, kennis en ervaring van die direkteure in die<br />
geheel toepaslik is vir die nakoming van hul verantwoordelikhede<br />
teenoor die belanghebbendes in die Maatskappy.<br />
Aanstelling van direkteure<br />
Die Direksie in die geheel is verantwoordelik vir die aanstelling van<br />
direkteure. Hulle word hierin bygestaan deur die Nominasiekomitee,<br />
wat aanbevelings doen oor die aanstelling van nuwe uitvoerende en<br />
nie-uitvoerende direkteure, insluitend aanbevelings oor die samestelling<br />
van die Direksie in die algemeen, en die balans tussen<br />
uitvoerende en nie-uitvoerende direkteure.<br />
Daar is geen vaste aanstellingstermyn vir direkteure nie.<br />
Ingevolge die Maatskappy se Memorandum van Inkorporasie moet<br />
direkteure minstens eenkeer elke drie (3) jaar op ’n rotasiegrondslag<br />
uittree, maar kan hulself beskikbaar stel vir herverkiesing deur<br />
aandeelhouers. ’n Direkteur mag nie dié amp vir langer as drie (3)<br />
opeenvolgende jare beklee sonder om hom-/haarself vir herverkiesing<br />
beskikbaar te stel nie. Dr CH Wiese en Mnre JF Malherbe,<br />
JA Louw en BR Weyers sal by die algemene jaarvergadering uittree,<br />
maar stel hulself vir herverkiesing beskikbaar.<br />
MAATSKAPPYSEKRETARIS<br />
Die Maatskappysekretaris is ’n sentrale bron van inligting en advies,<br />
beide vir die Direksie en binne die Maatskappy in die algemeen,<br />
rakende etiese gedrag en goeie bestuurspraktyke. Tesame met<br />
beleggersverhoudinge bewerkstellig die Maatskappysekretaris ’n<br />
kommunikasieskakel met beleggers, en skakel met die Maatskappy<br />
se oordragsekretarisse oor alle sake wat aandeelhouers raak.<br />
Die Maatskappysekretaris is daarvoor verantwoordelik om te<br />
verseker dat die Direksie voldoen aan alle toepaslike statute, regulasies<br />
en prosedures. Al die direkteure het onbeperkte toegang tot<br />
die raad en dienste van die Maatskappysekretaris, en ten einde te<br />
verseker dat die Direksie doeltreffend funksioneer, het al die direkteure<br />
ook volle en tydige toegang tot tersaaklike inligting wat hulle<br />
help om hul verpligtinge doeltreffend na te kom. Nà oorlegpleging<br />
met die Voorsitter van die Direksie, is direkteure daarop geregtig<br />
om, op die Maatskappy se onkoste, onafhanklike professionele<br />
advies in te win. Geen direkteur het hierdie reg gedurende die<br />
afgelope jaar uitgeoefen nie.<br />
Die Maatskappysekretaris kommunikeer en moniteer ook<br />
voldoening aan, onder andere, die Groep se verhandelingsverbod<br />
om te verseker dat geen werknemer, of uitvoerende of nie-uitvoerende<br />
direkteur toegelaat word om die Maatskappy se effekte te<br />
verhandel gedurende geslote tydperke nie.<br />
Die Maatskappysekretaris is ook die voldoeningsbeampte en<br />
verseker dat ooreenkomstig spesifieke wetgewing, die verrigtinge<br />
en sake van die Direksie en sy lede, die Groep self, en, waar<br />
toepaslik, die eienaars van effekte in die Maatskappy, na behore<br />
geadministreer word.<br />
Daarbenewens verseker die Maatskappysekretaris ook voldoening<br />
aan die reëls en Noteringsvereistes van die JSE Beperk, en die<br />
s tatutêre vereistes wat verband hou met die Maatskappy en sy filiale.<br />
Die Maatskappysekretaris dien as sekretaris vir die direksiekomitees,<br />
soos vereis deur King III.<br />
KORPORATIEWE BESTUURSPRAKTYKE<br />
Die Groep se korporatiewe bestuurspraktyke is geanker in:<br />
Etiese en morele gedrag<br />
Die Groep is verbind daartoe om die hoogste vlakke van etiese<br />
gedrag onder sy direkteure, bestuur en werknemers te bevorder.<br />
Ooreenkomstig hierdie oogmerk, en in belang van gesonde korporatiewe<br />
bestuur, is die gedragskode onderhewig aan gereelde<br />
hersiening. Hierdie gedragskode stel die standaard daar wat verwag<br />
word in alle omgang met klante, werknemers, mededingers, verskaffers,<br />
die gemeenskap, en aandeelhouers. Daar word van alle werknemers<br />
verwag om te alle tye aan hierdie kode te voldoen.<br />
Ten tyde van hul oriëntering ontvang alle nuwe werknemers<br />
opleiding in die gedragskode. Die Groep se menslike hulpbronneafdeling<br />
moniteer die nakoming van die kode oor die hele Groep,<br />
verseker dat klagtes opgevolg word, en sien toe dat dissiplinêre<br />
optrede volg, waar nodig. Werknemers en ander belanghebbendes<br />
mag voorvalle van onwettige of onetiese gedrag naamloos by die<br />
blitslyn vir naamlose wenke (“Tip-offs Anonymous”) aanmeld.<br />
Dié lyn word deur ’n derdepartydiensverskaffer bestuur en alle<br />
bewe rings word deur toegewyde spesialiste ondersoek.<br />
Die Groep pas dieselfde gedragskode toe by al sy filiale,<br />
insluitende dié buite die Republiek van Suid-Afrika.<br />
Enige oortredings van die Groep se gedragskode gedurende die<br />
2010/11-finansiële jaar is op toepaslike wyse kragtens die<br />
gedragskode aangespreek .<br />
Kommunikasie met belanghebbende partye<br />
Die Groep strewe daarna om deursigtige, oop en duidelike<br />
kommunikasie met alle wesenlike belanghebbendes te handhaaf.<br />
Kommunikasie met sodanige belanghebbendes het nog altyd ’n<br />
belangrike deel van die Groep se korporatiewe bestuurspraktyk<br />
gevorm. Finansiële en nie-finansiële inligting word op ’n tydige en<br />
akkurate wyse aan die betrokke belanghebbendes deurgegee, en die<br />
uitvoerende direkteure en senior bestuur hou gereelde aanbiedings<br />
vir institusionele beleggers, analiste en die media. Die korporatiewe<br />
webwerf, (http://www.shopriteholdings.co.za), kommunikeer die<br />
mees onlangse finansiële en bedryfsdata van die Groep, sowel as<br />
tersaaklike historiese inligting.<br />
Belanghebbendes word aangemoedig om die algemene jaarvergadering,<br />
wat aan aandeelhouers die geleentheid bied om tersaaklike<br />
vrae te opper en met direkteure oorleg te pleeg, by te woon. ’n<br />
Opsomming van die verrigtinge van die algemene jaarvergadering en<br />
die uitkoms van stemming oor besprekingspunte word onmiddellik<br />
na afloop van die algemene jaarvergadering op SENS gepubliseer.<br />
33
34<br />
<strong>Korporatiewe</strong> <strong>Bestuursverslag</strong> (vervolg)<br />
Die Direksie is nie bewus van enige wesenlike versoeke ingevolge<br />
die Wet op die Bevordering van Toegang tot Inligting waaraan hetsy<br />
voldoen is of wat afgekeur is nie.<br />
Binnekringhandel en pryssensitiewe inligting<br />
Die <strong>Shoprite</strong> Groep het ’n geslote-tydperkbeleid daargestel om<br />
aandeelverhandelinge deur die Groep se direkteure en werknemers<br />
te bestuur.<br />
Direkteure en werknemers wat toegang tot pryssensitiewe<br />
inligting mag hê, word verbied om <strong>Shoprite</strong>-aandele te verhandel<br />
gedurende ’n tydperk van een (1) week vóór die einde van die<br />
tussentydse en jaareind-finansiële tydperke, tot en met die uitreiking<br />
van die Groep se tussentydse en finale resultate.<br />
Ingevolge dié beleid, sluit “aandele” opsies, finansiële instrumente<br />
en effekte, soos omskryf in die JSE-Noteringsvereistes, in.<br />
Die direksie mag, waar toepaslik, bykomende geslote tydperke oplê.<br />
Kragtens die beleid stuur die Maatskappysekretaris gereeld<br />
skriftelike kennisgewings, wat die bepalings van die<br />
JSE-Noteringsvereistes en die Wet op die Verhandeling van<br />
Sekuriteite, 36 van 2004, beklemtoon en daaraan herinner dat<br />
verhandeling in <strong>Shoprite</strong>-aandele gedurende bepaalde geslote<br />
tydperke verbode is, aan alle direkteure en die senior bestuur oor<br />
die hele Groep.<br />
Waar die direkteure, en die direkteure van die hoofbedryfsfiliaal,<br />
aandele van die Maatskappy verhandel, word hierdie transaksies<br />
openbaar gemaak, soos vereis deur die JSE-Noteringsvereistes.<br />
Die direksie het ook ’n formele goedkeuringsraamwerk daargestel,<br />
ingevolge waarvan direkteure en plaasvervangende direkteure<br />
geskrewe goedkeuring van die Voorsitter of ’n senior direkteur moet<br />
kry om die Maatskappy se aandele te verhandel. Die Voorsitter moet<br />
op sy beurt sodanige geskrewe goedkeuring van die leidende<br />
onafhanklike direkteur bekom, en die Hoof-Uitvoerende Beampte<br />
van die Voorsitter.<br />
Direkteure word verplig om die Maatskappysekretaris van enige<br />
verhandeling van Maatskappy-aandele in kennis te stel. Hierdie<br />
inligting word dan binne 48 uur ná sodanige verhandeling op SENS<br />
bekend gemaak.<br />
INTERNE REKENPLIGTIGHEID<br />
Die bates van die Groep is verseker teen verlies met dekking wat<br />
voorafbepaalde vlakke van self-versekering oortref. In die geval van<br />
ramphersteltoestande sal gedetailleerde besigheidskontinuïteitsplanne<br />
verseker dat die Groep se sakebedrywighede kan voortgaan<br />
met die minste moontlike ontwrigting.<br />
Wetlike en regulatoriese voldoening<br />
Weens die gereelde wysigings aan die regulatoriese raamwerk in<br />
Suid-Afrika is voldoening van groot belang.<br />
Die voldoeningsfunksie ressorteer onder die Maatskappysekretaris.<br />
Dié funksie is verantwoordelik vir die algemene<br />
monitering van regulatoriese vereistes en is ook betrokke by die<br />
implementering van nuutuitgevaardigde wetgewing.<br />
Die volgende kodes en wetgewing het die grootste uitwerking op die<br />
Groep gehad gedurende die verslagtydperk:<br />
– King III ;<br />
– die Maatskappywet 71 van 2008 (soos gewysig);<br />
– die Wet op Verbruikersbeskerming;<br />
SHOPRITE HOLDINGS BPK GEÏNTEGREERDE VERSLAG 2011<br />
– die Wet op Voedingsmiddels, Skoonheidsmiddels en<br />
Ontsmettingsmiddels;<br />
– die Wet op Standaarde; en<br />
– die Wet op die Regulering van Onderskepping van Kommunikasie<br />
(“RICA”).<br />
’n Omvattende oorsig van die Wet op Verbruikersbeskerming is<br />
onderneem en die werknemers van die Groep is opgelei om te<br />
verseker dat hulle die nuwe vereistes verstaan en kan implementeer.<br />
Die Groep het ook ’n oorsig van die Maatskappywet gedoen en<br />
het verskeie maatreëls ingestel om voldoening aan dié wet te<br />
verseker.<br />
Die Direksie moniteer voldoening deur middel van<br />
komiteeverslae, wat inligting oor enige beduidende omgang met<br />
sleutelbelanghebbendes, insluitende reguleerders, insluit, en die<br />
werksaamhede van die Oudit-en-Risikokomitee.<br />
Anti-mededingende gedrag<br />
Die Groep doen nie mee aan praktyke wat ander mag verhinder om met<br />
ons mee te ding of wat klante nadelig mag beïnvloed nie.<br />
Eksterne regsadviseurs is aangestel om die direkteure en bestuur<br />
van raad te bedien oor kwessies wat uit die Wet op Mededinging<br />
voortspruit. Hierdie adviseurs is tans besig om ’n mededingingsvoldoeningsraamwerk<br />
en -program vir die Groep te ontwikkel.<br />
Gedurende die verslagtydperk het die Kompetisiekommissie<br />
(“die Kommissie”) ’n klag van beweerde anti-mededingende gedrag<br />
teen Computicket (Edms) Bpk vir verhoor na die Kompetisietribunaal<br />
verwys. Die Kommissie se ondersoek na die beweerde anti-mededingende<br />
gedrag van verskeie voedselkleinhandelaars duur steeds<br />
voort.<br />
Politieke donasies en verbande<br />
Die Groep ondersteun demokrasie in Suid-Afrika, maar maak nie<br />
donasies aan individuele politieke partye nie.<br />
TOEPASSING EN VERDUIDELIKING VAN KING III-<br />
BEGINSELS<br />
Maatskappye wat op die JSE genoteer is, moet die toepassing van<br />
die King III-beginsels rapporteer en bekend maak. Die beginsels wat<br />
nie toegepas is nie word daarom hieronder verduidelik:<br />
– Beginsel 2.16 beveel aan dat die voorsitter van die direksie<br />
onafhanklik behoort te wees. Die Direksie het hierdie kwessie in<br />
oorweging geneem en is van mening dat die vaardighede, kennis<br />
en ervaring van Dr CH Wiese hom in staat stel om ’n belangrike<br />
bydrae te lewer tot die funksionering en doeltreffendheid van die<br />
Direksie. ’n Leidende onafhanklike direkteur is egter aangestel.<br />
– Beginsel 2.18 vereis dat die Direksie ’n magsewewig moet vorm,<br />
met ’n meerderheid van nie-uitvoerende direkteure, en dat die<br />
meerderheid van nie-uitvoerende direkteure onafhanklik behoort<br />
te wees. ’n Proses van herstrukturering van die Direksie in tans<br />
onderweg en daar word beoog om teen 30 Junie 2012 aan hierdie<br />
beginsel te voldoen.<br />
– Beginsel 2.22: Die beoordeling van die Direksie, sy komitees en<br />
individuele direkteure behoort elke jaar uitgevoer te word. Die<br />
Groep voldoen nie aan hierdie beginsel nie, maar sal die nodige<br />
maatreëls in werking stel om voldoening te verseker.
Verslag van die Oudit-en-Risikokomitee<br />
INLEIDING<br />
Ons lê hiermee graag ons verslag vir die finansiële jaar geëindig<br />
30 Junie 2011 aan aandeelhouers voor. Die Oudit-en-Risikokomitee<br />
(“die Ouditkomitee”) is ’n onafhanklike statutêre komitee wat<br />
aan gestel word deur die direksie, wie pligte en verantwoordelikhede<br />
aan die Ouditkomitee delegeer.<br />
Gedurende die tydperk onder beskouing het die Ouditkomitee<br />
veranderinge aan sy bestuursbeleid gemaak ten einde te voldoen<br />
aan die beginsels vervat in die King-Kode van Bestuursbeginsels<br />
(“King III”)<br />
Die opdrag van die Ouditkomitee is geformaliseer in ’n handves<br />
wat deur die direksie goedgekeur is. Gedurende die tydperk onder<br />
beskouing het die Ouditkomitee sy sake in ooreenstemming met die<br />
handves bedryf en het hy sy verantwoordelikhede nagekom soos wat<br />
vereis word deur die handves, die Maatskappywet 71 van 2008 (soos<br />
gewysig) (“die Maatskappywet”), en die wesenlike vereistes van<br />
King III. Gevalle waar King 111-vereistes nie toegepas is nie, word in<br />
hierdie verslag verduidelik.<br />
OUDITKOMITEELEDE, BYWONING VAN<br />
VERGADERINGS EN BEOORDELING<br />
Die Ouditkomitee vergader minstens vier (4) maal per jaar, soos vereis<br />
in die handves. Ten einde aan die vereistes van die Maatskappywet te<br />
voldoen, het die direksie ’n derde lid, Mnr JA Louw, aangewys om op<br />
die Ouditkomitee te dien met effek vanaf 24 Mei 2011.<br />
NIE-UITVOERENDE<br />
DIREKTEURE 16/08/2010 01/11/2010 18/02/2011 23/05/2011<br />
JG RADEMEYER √ √ √ √<br />
JF MALHERBE √ √ √ √<br />
Die vergaderings van die Ouditkomitee is deur interne en eksterne<br />
ouditeure bygewoon. Sekere uitvoerende direkteure en senior bestuurslede<br />
het die bogenoemde vergaderings op uitnodiging bygewoon.<br />
Die agendas van die Ouditkomitee maak voorsiening vir vertroulike<br />
vergaderings tussen lede van die Ouditkomitee en interne en<br />
eksterne ouditeure.<br />
ROLLE EN VERANTWOORDELIKHEDE<br />
Gedurende die tydperk onder beskouing het die Ouditkomitee die<br />
statutêre verpligtinge, soos vereis deur die Maatskappywet, die<br />
verpligtinge soos aanbeveel in King III, sowel as verskeie bykomende<br />
verantwoordelikhede wat deur die direksie aan die Ouditkomitee<br />
opgedra is, uitgevoer.<br />
Aanstelling en onafhanklikheid van die eksterne ouditeur<br />
Die Ouditkomitee het hulself daarvan vergewis dat die eksterne<br />
ouditeur, PricewaterhouseCoopers Ingelyf (PwC), sy verpligtinge<br />
onafhanklik uitgevoer het en dat die bestuur geen beperkinge op<br />
PwC geplaas het in die uitvoering van sy pligte gedurende die tydperk<br />
onder beskouing nie.<br />
Die Ouditkomitee het, in oorleg met die Groep se uitvoerende<br />
bestuur, ingestem tot die bepalings van PwC se aanstellingsbrief,<br />
ouditplan en begrote ouditfooie vir die 2011-finansiële jaar.<br />
Die proses waarvolgens PwC nie-ouditdienste verskaf, word deur<br />
’n formele raamwerk bestuur. Die Ouditkomitee het die bepalings<br />
van ’n hoof- diensooreenkoms vir die verskaffing van nie-ouditdienste<br />
deur PwC, sowel as die aard en omvang van nie-ouditdienste wat<br />
verskaf mag word ingevolge ’n vooraf-goedkeuringsbeleid,<br />
goedgekeur.<br />
Die Ouditkomitee benoem PwC vir heraanstelling by die algemene<br />
jaarvergadering (AJV) van <strong>Shoprite</strong> Holdings, en Mnr A Wentzel<br />
as die aangewese vennoot om die funksies van die eksterne ouditeur<br />
te vervul, tot en met die 2012-AJV. Die Ouditkomitee het hulself<br />
daarvan vergewis dat beide PwC en Mnr Wentzel soos vereis word<br />
by die JSE Beperk geakkrediteer is.<br />
Finansiële state en rekeningkundige praktyke<br />
Die Ouditkomitee het die tussentydse en jaareind-finansiële verslae<br />
van die Groep nagegaan en by die direksie aanbeveel dat dit<br />
goedgekeur word. By die hersiening van die finansiële verslae<br />
het die Ouditkomitee die volgende in ag geneem:<br />
– die rekeningkundige beleid en finansiële state, ten einde<br />
voldoening aan die Internasionale Finansiële<br />
Verslagdoeningstandaarde en die tersaaklike vereistes van die<br />
Maatskappywet te verseker; en<br />
– die ouditverslag wat deur die eksterne ouditeur uitgereik is.<br />
Interne kontroles<br />
’n Interne oudit het die doeltreffendheid van die Groep se interne<br />
kontroles en risikobeheerprosedures beoordeel. Hierdie beoordeling<br />
het die grondslag gelê vir die Ouditkomitee se aanbeveling in hierdie<br />
verband aan die direksie.<br />
Die bestuur, interne en eksterne oudit het ooreengekom op ’n<br />
gekombineerde sekerheidsmodel ten einde die partye in staat te stel<br />
om verslag te doen aan die Ouditkomitee oor die doeltreffendheid<br />
van die Groep se interne finansiële kontroles en dat geen wesenlike<br />
oortreding of nie-nakoming in hierdie verband plaasgevind het nie.<br />
Geen wesenlike oortreding of nie-nakoming van die interne<br />
kontroles is gedurende die tydperk onder beskouing aangemeld nie.<br />
Geïntegreerde en volhoubaarheidsverslagdoening<br />
Die Ouditkomitee het die volhoubaarheidsinligting wat deel van die<br />
Groep se Geïntegreerde Verslag vorm in oënskou geneem, en het die<br />
ooreenstemming daarvan met bedryfs- en ander inligting waaroor die<br />
Ouditkomiteelede beskik, sowel as met die Groep se jaarlikse<br />
finansiële state, beoordeel.<br />
Die Ouditkomitee het hulself daarvan vergewis dat die bostaande<br />
inligting met die Groep se finansiële resultate strook en het dus<br />
aanbeveel dat die Groep se Geïntegreerde Verslag deur die direksie<br />
goedgekeur word.<br />
Lopende saak<br />
Die Ouditkomitee het dokumente (insluitende kernaannames)<br />
rakende die lopendesaak-status van die Groep, soos dit deur die<br />
bestuur voorberei is, nagegaan. Die direksie se verklaring oor die<br />
lopendesaak-status van die Groep, soos ondersteun deur die<br />
Ouditkomitee, is in die direkteursverslag vervat.<br />
Risikobestuur<br />
Hoewel die direksie algehele verantwoordelikheid vir die handhawing<br />
van ’n doeltreffende risikobestuursproses dra, het die Ouditkomitee<br />
die direksie bygestaan in die beoordeling van die toereikendheid van<br />
die risikobestuursproses.<br />
Gedurende die verslagtydperk het die risikoforum (’n bestuurskomitee<br />
bestaande uit senior bestuurders uit alle sake-eenhede),<br />
onder toesig van die Ouditkomitee, die ondernemingswye risiko-<br />
35
36<br />
Verslag van die Oudit-en-Risikokomitee (vervolg)<br />
bestuursplan (OWRB) hersien en bygewerk. Hierdie OWRB is by alle<br />
sake-eenhede geïmplementeer ten einde te verseker dat die senior<br />
bestuur die risiko’s wat verband hou met hul onderskeie sakeeenhede,<br />
sowel as die beheermeganismes wat nodig is om sodanige<br />
risiko’s te verminder, verstaan.<br />
Die Ouditkomitee is tevrede dat die bestuur alle risiko’s deur middel<br />
van ’n ondernemingswye risikobepaling in heroorweging geneem het<br />
gedurende die 2011-finansiële jaar. Die top-20 risiko’s wat hieruit voortgevloei<br />
het, en wat nou deel vorm van individuele OWRB’e, is genoegsaam<br />
deur die Groep se verskeie sake-eenhede aangespreek.<br />
Interne oudit<br />
Die Ouditkomitee is verantwoordelik daarvoor om te verseker dat die<br />
Groep se interne ouditfunksie onafhanklik is en oor die nodige hulpbronne,<br />
gesag en bevoegdheid binne die Groep beskik om hul verantwoordelikhede<br />
behoorlik na te kom. Voorts hou die Ouditkomitee<br />
toesig oor samewerking tussen die interne en eksterne ouditeure, en<br />
dien as skakel tussen die direksie en hierdie funksies.<br />
Die interne ouditfunksie doen sentraal verslag en is verantwoordelik<br />
daarvoor om die toereikendheid van die interne kontroleomgewing<br />
oor alle belangrike areas van die Groep se bedrywighede<br />
na te gaan en daaroor sekerheid te bied. Die interne ouditbestuurder<br />
is verantwoordelik daarvoor om kwartaalliks aan die Ouditkomitee<br />
verslag te doen oor die vordering en bevindinge van die interne<br />
ouditwerk aan die hand van die Groep se goedgekeurde ouditplan.<br />
Die interne ouditbestuurder het direkte toegang tot die<br />
Ouditkomitee, hoofsaaklik deur die voorsitter.<br />
Verslag van die Nominasiekomitee<br />
Die Nominasiekomitee vergader na goeddunke van die komitee.<br />
Nietemin vergader die komitee ten minste eenmaal per jaar.<br />
Die hoofdoel van die komitee is om die Direksie by te staan om te<br />
verseker dat die aanstelling van direkteure volgens ’n formele en<br />
deursigtige prosedure geskied.<br />
Die Nominasiekomitee bestaan tans uit twee nie-uitvoerende<br />
direkteure, waarvan een onafhanklik is.<br />
Die volgende direkteure het op die Nominasiekomitee, ’n subkomitee<br />
van die Direksie, gedien:<br />
Dr CH Wiese – Voorsitter (nie-uitvoerend); en<br />
Mr JA Louw – Onafhanklike nie-uitvoerende direkteur.<br />
Die besonderhede van die bywoning van vergaderings van die<br />
Nominasiekomitee deur die lede is soos volg:<br />
SHOPRITE HOLDINGS BPK GEÏNTEGREERDE VERSLAG 2011<br />
Die Ouditkomitee is tevrede dat die interne oudit van die Groep<br />
gedurende die tydperk onder beskouing voldoen het aan die vereiste<br />
regs-, regulatiewe en ander verantwoordelikhede soos vervat in hul<br />
handves.<br />
Bestuur van informasietegnologie (IT)<br />
As deel van die Groep se IT-bestuursraamwerk is ’n formele<br />
IT-bestuurshandves en –beleid geformuleer en geïmplementeer<br />
gestel. Hierdie handves en beleid stippel die besluitnemingsregte en<br />
die raamwerk vir aanspreeklikheid vir IT-bestuur binne die Groep uit.<br />
BEOORDELING VAN DIE KUNDIGHEID EN ERVARING VAN<br />
DIE FINANSIËLE DIREKTEUR EN FINANSIESFUNKSIE<br />
Die Ouditkomitee het hulself daarvan vergewis dat die finansiële<br />
direkteur, Mnr CG Goosen, oor die toepaslike kundigheid en ervaring<br />
beskik om in hierdie hoedanigheid op te tree.<br />
Die Ouditkomitee is ook tevrede dat die Groep-finansiesfunksie<br />
oor die vereiste kundigheid en toereikende hulpbronne beskik om die<br />
Groep-finansiesfunksie uit te voer.<br />
JG Rademeyer<br />
Chairman<br />
26 August 2011<br />
DIREKTEUR<br />
24/05/2011<br />
CH WIESE √<br />
JA LOUW √<br />
Die komitee se opdragdokument is gedurende die jaar hersien en<br />
bygewerk.<br />
’n Derde van die direkteure sal op rotasiegrondslag uittree by<br />
die komende algemene jaarvergadering. Dr CH Wiese en Mnre<br />
JF Malherbe, JA Louw en BR Weyers moet by die komende<br />
algemene jaarvergadering op rotasiegrondslag uittree, en het,<br />
synde herkiesbaar, hulself vir herverkiesing beskikbaar gestel.<br />
Aandeelhouers word aanbeveel om hulle te herkies.<br />
Die Nominasiekomitee is van mening dat hulle hul verantwoordelikhede<br />
vir die afgelope finansiële jaar ooreenkomstig die<br />
komitee se opdragdokument nagekom het.
Verslag van die Vergoedingskomitee<br />
Die Vergoedingskomitee is ’n subkomitee van die Direksie en<br />
bestaan uit twee nie-uitvoerende direkteure. Die volgende direkteure<br />
het gedurende die verslagtydperk op die komitee gedien:<br />
– CH Wiese: Nie-uitvoerende Voorsitter<br />
– JA Louw: Onafhanklike nie-uitvoerende direkteur<br />
Die Hoof-Uitvoerende Beampte en die Adjunk-Besturende Direkteur<br />
woon die vergaderings van die komitee op uitnodiging by om dit van<br />
raad te bedien oor vergoeding en ander verwante sake.<br />
Die komitee funksioneer ingevolge ’n handves wat formeel deur<br />
die Direksie goedgekeur is. Die vernaamste verantwoordelikhede van<br />
die komitee kan soos volg opgesom word:<br />
– die oorweging en goedkeuring van die vergoeding van<br />
uitvoerende beamptes en ander bestuurslede;<br />
– die goedkeuring van enige veranderinge in die struktuur van die<br />
kort- of langtermynaansporingskemas van die Groep;<br />
– die doen van aanbevelings aan die Direksie rakende die<br />
vergoeding betaalbaar aan nie-uitvoerende direkteure.<br />
Die komitee is onder voorsitterskap van ’n nie-uitvoerende direkteur<br />
en vergader na goeddunke van die komitee, maar minstens eenmaal<br />
per jaar. Verdere vergaderings mag belê word deur die voorsitter of<br />
enige ander lid van die komitee.<br />
Die komitee is van mening dat hulle hul verantwoordelikhede vir<br />
die tydperk onder beskouing ooreenkomstig die komitee se opdragdokument<br />
nagekom het.<br />
BYWONING VAN VERGOEDINGSKOMITEE-<br />
VERGADERINGS<br />
Die besonderhede van die bywoning van vergaderings van die<br />
komitee deur die lede is soos volg:<br />
DIREKTEUR<br />
05/07/2011<br />
CH WIESE √<br />
JA LOUW x<br />
NIE-UITVOERENDE DIREKTEURSFOOIE<br />
Nie-uitvoerende direkteure ontvang fooie vir diens gelewer op die<br />
Direksie en direksiekomitees.<br />
Die fooie betaalbaar aan nie-uitvoerende direkteure word deur die<br />
komitee aan die Direksie aanbeveel. Die Direksie beveel hierdie fooie<br />
aan vir die goedkeuring van aandeelhouers tydens die algemene<br />
jaarvergadering. Die fooie beloon die direkteure billikerwys vir die tyd,<br />
kundigheid en diens wat hulle aan die Direksie verskaf, en word<br />
gebaseer op ’n jaarlikse prestasiemeting van nie-uitvoerende<br />
direkteursfooie.<br />
Geen aansporingsfooie is gedurende die verslagtydperk aan<br />
nie-uitvoerende direkteure toegeken nie.<br />
37