De bestrijding van invasieve uitheemse ... - Stichting Probos

4.6.6 Inunderen
De zaden van reuzenberenklauw zijn niet bestand tegen langdurige periodes van inundatie
(Page et al. 2005; Tiley et al. 1996). Wanneer een groeiplaats voor een langere periode in de
winter onder water staat zullen de zaden gaan rotten en afsterven (Tiley et al. 1996). De
(meerjarige) planten zijn daarentegen niet gevoelig voor tijdelijke overstroming. Daar waar
mogelijk lijkt het in de winterperiode periodiek onder water zetten van terreinen in het
groeiseizoen een goede bestrijdingsmethode om de intensiteit van de bestrijding in volgende
jaren te verminderen. Er is dan veel minder zaad van reuzenberenklauw in de zaadbank meer
aanwezig, waardoor er minder planten hoeven te worden verwijderd. Als individuele
bestrijdingsmethode lijkt inundatie echter niet geschikt.
4.7 Herstel ecosysteem
Een actief herstel van de vegetatie na de bestrijding van een kolonie reuzenberenklauw is
noodzakelijk volgens Nielsen et al. (2007). Als de bodem na bestrijding onbedekt wordt
gelaten is de kans zeer groot dat reuzenberenklauw of een andere invasieve exoot zich hier
(opnieuw) vestigt. Een actief herstel betekent het inzaaien van deze terreindelen met een
selectie van plantensoorten die op deze plek van nature voorkomt. Bij voorkeur wordt
hiervoor zaad uit de directe omgeving verzameld, zodat de kans groot is dat het zaad van
autochtone herkomst is.
4.8 Praktijkervaringen
4.8.1 Staatsbosbeheer, Kromslootpark en Waterlandse bos
Reuzenberenklauw komt in zeer grote aantallen voor in het Kromslootpark en het
Waterlandse bos. Dit zorgt voor veel overlast voor de recreanten, wat de reden is geweest om
te gaan bestrijden. De keuze voor bestrijding is een politiek besluit van de gemeente Almere.
In het Kromslootpark wordt inmiddels 6 jaar lang begraasd met zwartkopschapen, in het
Waterlandse bos sinds 2 jaar. De schapen grazen van 1 maart tot 1 november in een
uitgerasterd terrein. In de meeste gevallen worden er 2 tot 3 stuks per hectare ingezet, maar
als er grote aantallen reuzenberenklauw voorkomen kan dit oplopen tot 8 schapen per
hectare. De methode is zeer succesvol, al na 1 groeiseizoen begrazen komen er weinig
exemplaren meer tot bloei. Echter, doordat de zaden zeer lang (tot 7 jaar) hun kiemkracht
behouden en de soort zich vanuit aangrenzende terreinen zal blijven uitzaaien zal begrazing
langdurig moeten worden ingezet totdat er geen zaad meer beschikbaar is.
De ervaring leert dat de zwartkopschapen, zowel inwendig als bij aanraking van de huid,
door de pigmentatie, geen last ondervinden van de giftige stoffen die reuzenberenklauw
bevat. Ze prefereren de plant boven gras. De schapen duwen zelfs volwassen planten om en
eten ze vervolgens geheel op. Als de begrazing wordt gestopt, is de reuzenberenklauw
binnen de kortste keren weer terug door uitzaaiing vanuit aangrenzende terreinen. Er zijn
ook delen in het gebied (o.a. bosranden) waar om diverse redenen geen schapen kunnen
worden ingezet. Hier wordt 8 tot 10 keer per groeiseizoen gemaaid. Er worden ook koeien
ingezet voor de begrazing van reuzenberenklauw. Dit werkt ook, maar minder goed dan met
schapen. Verder is er geëxperimenteerd met het gebruik van BioBeer in het Waterlandse bos,
maar dit gaf na 3 jaar geen resultaat waarna het experiment is gestopt. Dit zou te maken
kunnen hebben met extreem snelle groei op de kleigrond in dit gebied.
4.8.2 Gemeente Utrecht
In 2008 is de gemeente Utrecht begonnen met de bestrijding van reuzenberenklauw met het
biologische bestrijdingsmiddel BioBeer. Hiervoor is een vrijstelling voor proefdoeleinden
22