De bestrijding van invasieve uitheemse ... - Stichting Probos

Tabel 3
Overzicht van de belangrijkste vegetatieve kenmerken van de diverse soorten duizendknoop (www.floron.nl)
Japanse duizendknoop Boheemse duizendknoop Sachalinse duizendknoop
Fallopia japonica Fallopia x bohemica Fallopia sachalinensis
hoogte (m) 1,5–2,5 2-5 3-6
stengel veelvuldig vertakt weinig tot veelvuldig vertakt niet tot enkele vertakkingen
grootte blad
(cm)
10-18 15-30 25-50
bladvoet recht recht tot zwak hartvormig duidelijk hartvormig
haren blad schubvormig korte, stijve, driehoekige
haren
6.2 Ecologie
38
lange buigzame haren
In het natuurlijke verspreidingsgebied is Japanse duizendknoop (var. Japonica) een
onderdeel van hoogopgaande ruigten op rivieroevers en in bosranden van rivierbegeleidende
bossen (Beringen 2010). De dwergvorm (var. compacta) is een pionier van lavavelden en
velden met vulkanische as. In Europa worden de diverse soorten duizendknoop aangetroffen
op zeer uiteenlopende, niet te voedselarme en/of te droge standplaatsen met een pH tussen
3.5 en 7.4. Duizendknoop verdraagt zware beschaduwing slecht. De soort komt vaak voor op
plaatsen waar puin en/of tuinafval gestort is en op spoordijken, braakliggende terreinen,
wegbermen (ook middenbermen van snelwegen), rivierkribben, bosranden en beekoevers.
De groeiplaatsen zijn vaak sterk verrijkt door menselijk handelen. Van de duizendknopen,
heeft de Boheemse duizendknoop het hoogste percentage groeiplaatsen die niet door
menselijk handelen zijn beïnvloed (Mandák et al. 2004).
De bovengrondse delen van de plant sterven tegen de winter af. De in de wortelstokken
opgebouwde koolhydraatreserves stellen de plant in staat in het voorjaar (eind maart, begin
april) binnen korte tijd vele dicht bij elkaar staande stengels met een aanzienlijk
bladoppervlak te vormen. Bovendien kunnen fragmenten van wortelstokken van enkele
grammen al uitgroeien tot nieuwe planten. De verspreiding van de soort vindt dan ook in
hoofdzaak langs vegetatieve weg plaats. Behalve wortelstokken kunnen ook stengeldelen
vanaf de knopen uitgroeien tot nieuwe planten. De verspreiding vindt dan ook voornamelijk
plaats doordat stengeldelen en fragmenten van de wortelstokken worden verspreid bij het
maaien. Daarnaast is het transport van met wortelstokken vervuilde grond een belangrijke
bron van verspreiding.
Bij Japanse duizendknoop zijn er individuen die alleen maar vrouwelijke bloemen vormen
en individuen met tweeslachtige bloemen. Bij de vrouwelijke planten worden er wel
meeldraden gevormd, maar deze zijn klein en steriel en steken niet buiten de kroonbladen
uit. De tweeslachtige bloemen produceren fertiel pollen en vormen alleen bij kruisbestuiving
kiemkrachtige zaden. Aanvankelijk kwam, zowel in Europa als in Noord Amerika,
hoofdzakelijk één kloon van Japanse duizendknoop voor (Fallopia japonica var. japonica),