concrete poëzie, fluxus en conceptuele kunst: een ... - herman de vries

7
CONCRETE
POËZIE,
FLUXUS EN
CONCEPTUELE
KUNST:
EEN
BOEKENFRICTIE
Marc Goethals
In 1969 stelden Fluxus-kunstenaars Dick Higgins
en Wolf Vostell in Duitsland een boek samen onder
de ietwat vreemde titel Pop Architektur Concept Art.
36 kunstenaar kregen elk enkele bladzijden voor een
project rond utopische architectuur. Een jaar later
verscheen het boek in de Verenigde Staten onder de
titel Fantastic Architecture. In geen enkel ander boek
uit deze periode komen concrete poëzie, Fluxus en
conceptuele kunst zo evident samen, terwijl de drie
genres toch elk hun eigen geschiedenis hebben.
Men kan zich terecht afvragen hoe het komt dat de
termen ‘pop’ en ‘concept art’ geschrapt worden uit
de titel van de (identieke) Amerikaanse uitgave,
amper één jaar na de oorspronkelijke uitgave.
Zonder me hier aan een definitie te wagen — er
waren trouwens veel splinterbewegingen — kende
de concrete poëzie haar ‘klassieke’ periode in de
jaren ’50 en ’60. In 1972 schrijft Eugen Gomringer,
de grondlegger van het genre, in een essay dat de
beweging over haar hoogtepunt heen is. Inderdaad,
aan het einde van de jaren zestig wordt deze discipline
meer en meer opgeslorpt door de visuele kunsten.
Fluxus werd in 1961 in de Verenigde Staten
opgericht door George Maciunas. Een decennium