hoe maak je dat? - Het laatste kind in het bos

140 Speelnatuur in de stad
van natuur en milieu aantoonbaar (Jansen e.a., 2006). Dit
langetermijneffect maakt het aantrekkelijk om NME overal
als een vast onderdeel in het basisonderwijs in te voeren.
Speelnatuur binnen handbereik maakt het scholen veel
gemakkelijker om deze taak te realiseren.
Praktisch kenniscentrum
Een praktisch kenniscentrum ontsluit de ervaring met en
de kennis over speelnatuur. Een open netwerk voedt het
centrum en bestaat uit:
• speelnatuurwerkers;
• andere professionals (pedagogen, biologen, ontwerpers,
aannemers/ hoveniers, leerkrachten/ kinderleidsters,
nme-medewerkers);
• leken (de kinderen zelf, hun ouders, betrokken bewoners).
Praktijk en theorie komen hier samen. Zo kan er meer en
betere speelnatuur komen. Het centrum werkt vraaggericht
en adviseert zowel naar boven als naar beneden. Naar boven
adviseert het kenniscentrum de overheid beleidsmatig, naar
het veld als praktische raadgever, naar het bedrijfsleven als
bemiddelaar. Het heeft een landelijke taak en coördineert
regionale steunpunten (zie verder hoofdstuk 6).
Borging kwantiteit speelnatuur
Speelruimte komt vaak in het gedrang bij (her-)inrichtingsplannen
(Aarden, 2006). Gemeenten moeten een goede
beleidsmatige onderbouwing hebben voor het belang van
buitenspeelruimte, om tegenwicht te bieden aan andere
‘sterke’ bestemmingen (Van der Loo e.a., 2006:28). De
minister van VROM adviseert gemeenten om 3% van nieuwe
bouwlocaties als buitenspeelruimte te reserveren. Dit is
niet dwingend, omdat het in strijd is met de eigen rol van
gemeenten hierin. En omdat het niet per se de kwaliteit
van de speelruimte ten goede komt.
Onder meer Rotterdam heeft daarom een eigen, genuanceerdere
spreidingsnorm ontwikkeld (gemeente
Rotterdam 2008).
De landelijke groennorm van 75 m 2 per bewoner is als
instrument vergelijkbaar. Deze is evenmin dwingend.
In de praktijk volgen gemeenten hem heel verschillend.
Borging kwaliteit speelnatuur
Als de basale vierkante meters voor groene speelruimte
geborgd zijn, gaat het natuurlijk om de kwaliteit van de
ruimte. Als er genoeg ruimte is, blijkt kwaliteit vaak een
struikelblok. Het is ontoegankelijk, sociaal onveilig of daagt
kinderen en jongeren niet uit (Van der Loo e.a, 2006).
De kwaliteit moet tot nu toe vooral komen van bezielde
ontwerpers, pionierende aannemers en bevlogen beheerders.
Nu speelnatuur een breder gedragen onderwerp
wordt en ‘ontdekt’ wordt door de grotere marktpartijen
is bewaking van de kwaliteit nodig. We moeten voorkomen
dat we speelnatuur, gedragen door een golf van belangstelling,
(te) grootschalig, snel en onzorgvuldig aanleggen.
Speelnatuur van slechte kwaliteit leidt gauw tot een slechte
reputatie. Speelnatuur verdient een duurzame inbedding
in gemeentebeleid en in het kinderleven. Speelnatuur
mag geen modeverschijnsel worden, vergelijkbaar met
de hausse aan trimbanen in de jaren 70.
Landelijke experts ontfermen zich over de kwaliteit van
groene speelruimte. Voor de Entente Florale prijsvraag
voor de beste groene speelplek van Nederland
(www.ententeflorale.nl) ontwikkelden zij toetsingscriteria.
Dit zijn de handvatten voor de kwaliteit van speelnatuur.
(Zie kader). (Bij veiligheid passen we de originele prijsvraagcriteria
aan op de visie hoe om te gaan met risico’s uit
hoofdstuk 3.2.5).