pdf-2,8 Mb

1 (2006) 1 stadsgeschiedenis 5
Stadsgeschiedenis houdt zich uiteindelijk bezig met de interactie tussen de gebouwde
omgeving en de gebruikers. Anders gezegd: de locatie van bewoners ten opzichte
van voor hen belangrijke activiteiten (werken, opleiding, culturele en religieuze activiteiten,
uitgaan) en vanzelfsprekend de koppeling tussen die twee polen: infrastructuur
en vervoer. Hier gaat het om (letterlijk) de strijd om en in de ruimte, om verdringingsprocessen
als city-vorming, om de territoriale uitsortering van wonen en werken
van bewonersgroepen op dimensies als welstand en etniciteit, en dat op een immer uitdijend
schaalniveau: van bouwblok naar buurt naar stadsdeel en na 1945 in volle hevigheid
tussen kernstad en suburbia. Dat de overgang van functioneel en naar welstand gemengde
stadswijken naar homogene single-class suburbs een grote invloed heeft gehad
op het leven van alledag laat zich raden.
Over stedelijkheid
Steden verschillen onderling in het soort bewoners dat ze aantrekken.. Die selectieve
attractie vloeit voort uit de aard van de werkgelegenheid ter plekke, van de kwaliteit van
de woningvoorraad en van de omvang en kwaliteit van de stedelijke voorzieningen. Dat
die mix van resources, gebouwde omgeving en bewoners van de stad een hogedrukpan
kan maken, met een ongekende bloei en innovatie van het cultureel-intellectuele leven
blijft een van de meer fascinerende onderzoeksthema’s. Steden worden gemaakt in een
voortdurend proces van constructie, deconstructie en reconstructie. Het oude Italiaanse
adagium fare la città blijft onverminderd van kracht. Het ontrafelen van de interacterende
factoren die bloei of verval veroorzaakten is niet alleen een intellectuele uitdaging,
maar is bovendien van betekenis voor het actuele discours. Welke steden hebben
nog een toekomst in het postmoderne informatietijdperk? Wordt de keuze voor een
grootstedelijk woonadres nog ingegeven door de band met het werk, of louter gedicteerd
door consumptief-recreatieve lifestyles? Is het ‘stedelijk tapijt’, zoals zich dat in
Vlaanderen of in de Randstad heeft uitgerold, niet een veel realistischer toekomstbeeld
dan de door subsidies en toerisme opgepepte steden en stadjes?
Hoewel de stad herkenbaar is als ecologisch, sociologisch en morfologisch gegeven,
blijft ze als dusdanig moeilijk definieerbaar. Decennialang was de grens tussen stad en