04.08.2013 Views

oktober - home.euphonynet.be

oktober - home.euphonynet.be

oktober - home.euphonynet.be

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

www.desiervisoverpelt.<strong>be</strong><br />

Aqua<br />

Noord<br />

Limburg<br />

1972 - 2009<br />

Redactie, verantw. uitgever en verzendingsdienst :<br />

A.N.L. p/a Luc Schetz, Dorpsstraat 17/1, 3950 Bocholt<br />

http://www.aquanoordlimburg.<strong>be</strong><br />

België - Belgique<br />

P.B. - P.P.<br />

3950 BOCHOLT<br />

BC 30190<br />

Maandelijks tijdschrift voor<br />

aquarium-, terrarium- en<br />

vijverliefheb<strong>be</strong>rs<br />

Jaargang 36 nr. 10 - 2009<br />

Verschijnt niet in juli & augustus<br />

<strong>okto<strong>be</strong>r</strong><br />

Afgiftekantoor<br />

Bocholt<br />

P 702030


Wat bieden wij U :<br />

Aqua Noord-Limburg<br />

de vereniging voor alle<br />

aquarium-, terrariumen<br />

vijverliefheb<strong>be</strong>rs<br />

✔ Een eigen tijdschrift (jaarlijks 10 edities)<br />

✔ Het B.B.A.T.-tijdschrift Aquariumwereld<br />

Maandelijks interessante, leerrijke en educatieve<br />

bijeenkomsten zoals :<br />

✔ Debatavonden<br />

✔ Lezingen<br />

✔ Beginnersvergaderingen<br />

✔ Knutselvergaderingen voor doe-het-zelvers<br />

✔ Dialezingen en videovoordrachten<br />

✔ Verrassingsvergaderingen<br />

✔ Uitgebreide video- en diatheek<br />

✔ Maandelijks een gratis tombola<br />

✔ Een aquateam voor praktische bijstand<br />

✔ En vooral een gezellige vriendensfeer met veel plezier<br />

Daarbij ook nog :<br />

✔ Diverse uitstappen en trips<br />

✔ Excursies en <strong>be</strong>zoeken ”achter de schermen”<br />

Alle artikels mogen overgenomen worden mits vermelding van herkomst<br />

en auteur. Niets mag echter gewijzigd worden aan de inhoud zonder uitdrukkelijke<br />

toestemming van de auteur.<br />

Alle artikels en advertenties vallen onder de verantwoordelijkheid van de<br />

respectievelijke auteurs of adverteerders.<br />

Café<br />

’t Misverstandt<br />

Dirk Janssen<br />

Kraanstraat 10<br />

3900 Overpelt<br />

Tel. 011 66 44 59


Ledenvergadering donderdag 29 <strong>okto<strong>be</strong>r</strong> ’09<br />

Rondetafelgesprek<br />

Tijdens deze vergadering kunnen allerlei thema’s aan bod komen. Zit je met<br />

vragen over iets i.v.m. onze hobby, kom dan langs en wellicht worden je<br />

problemen opgelost.<br />

Je <strong>be</strong>nt zoals steeds welkom in ons lokaal<br />

zaal Holheide,<br />

Bremstraat 25 - Overpelt.<br />

De vergadering start om 20.00 uur.<br />

Tot dan,<br />

het <strong>be</strong>stuur<br />

Beste ANL-vrienden,<br />

WOORDJE<br />

VAN HET<br />

BESTUUR<br />

Hieronder vindt U het overlijdens<strong>be</strong>richt van de heer Frans Martens, oud lid<br />

van onze vereniging.<br />

Langs deze weg willen wij de familie<br />

van Frans ons oprecht medeleven<br />

<strong>be</strong>tuigen in deze moeilijke<br />

tijd.


Aquarium<br />

internet<br />

Klein aquarium als Tanganyika biotoop<br />

In dit artikel <strong>be</strong>schrijft J. van Antwerpen hoe je een Tanganyika biotoop kunt<br />

nabootsen in een klein aquarium voor de klein blijvende Cichliden, zoals de<br />

slakkenhuis Cichliden.<br />

De weergegeven af<strong>be</strong>eldingen zijn van J. van Antwerpen toen hij zijn aquarium<br />

opstartte.<br />

De <strong>be</strong>woners<br />

Alles eerst kijk je natuurlijk wat voor maat aquarium je kunt en wilt nemen,<br />

bijvoor<strong>be</strong>eld een 80cm of 100cm bak.<br />

De meeste mensen houden in dit formaat aquarium een slakkenhuis cichliden,<br />

dus neem ik als voor<strong>be</strong>eld de Neolamprologus similis.<br />

Het is eventueel ook mogelijk een koppeltje Julidochromis erbij te houden.<br />

Ik heb zelf de Julidochromis regani thuis in mijn aquarium zitten, uiteraard<br />

kun je ook andere soorten nemen zoals bijvoor<strong>be</strong>eld de Julidochromis<br />

ornatus, Julidochromis transcriptus, of de Julidochromis regani deze vind ik<br />

zelf het mooiste maar dit is wel een van de grootste varianten deze wordt<br />

namelijk zo’n 13 cm groot.<br />

Verder zou ik na een tijdje ook een kleine school van 5 stuks Synodontis<br />

nemen, hou hier wel rekening mee dat je variant neemt uit het Tanganyika<br />

meer en dat deze niet te groot worden.<br />

De <strong>be</strong>ste keus is dan eigenlijk de Synodontis lucipinnis (oude <strong>be</strong>naming<br />

Synodontis petricola “dwarf”) of bijvoor<strong>be</strong>eld een soort die ik zelf erg mooi<br />

vind, de Synodontis polli “white zambia”.<br />

De laatste is wat moeilijker vindbaar maar zijn zeker de moeite waard.<br />

Dit was een stukje informatie over de vissen, nu over naar het aquarium.<br />

Het aquarium<br />

Het <strong>be</strong>langrijkste is natuurlijk het aquarium.<br />

Nu is het natuurlijk de vraag wat voor aquarium je wilt, kan plaatsen en kan<br />

veroorloven.<br />

Dit is geheel uw eigen keus maar je kunt <strong>be</strong>ter het grootste aquarium nemen<br />

dat je kunt veroorloven of plaatsen.<br />

Het is namelijk zo dat je waterwaardes veel stabieler blijven bij een groter<br />

aquarium met meer waterinhoud.<br />

Nu heb<strong>be</strong>n wij (op sommige plaatsen) vrij veel geluk in Nederland, want hier<br />

is het leidingwater van dermate kwaliteit dat de vissen vrijwel op leidingwater<br />

kunnen worden gehouden.<br />

Allereerst moet je, je aquarium zo veilig mogelijk maken hiermee <strong>be</strong>doel ik<br />

dat je een piepschuim (tempex)<br />

of roofmate plaat onder het<br />

aquarium moet plaatsen.<br />

Dit hoeft niet bij ieder aquarium,<br />

maar een aquarium op een kast<br />

(onderplaat) daar bij kun je wel<br />

het <strong>be</strong>ste doen.<br />

In het aquarium kun je op de<br />

glasplaat ook een tempexplaat<br />

van ook zo’n 1 cm dik of dunner,<br />

na maten de grote van de<br />

stenen, leggen of een grindmat<br />

(deze gebruiken ze bij vijvers).<br />

Het nadeel van een tempexplaat is dat hij snel omhoog kan komen, als je<br />

Cichliden bijvoor<strong>be</strong>eld in het zand gaan graven, dan zie je het witte tempex<br />

tevoorschijn komen.<br />

Een voordeel is dan wel, zodra ze graven en er zouden stenen omlaag vallen<br />

of verschuiven dat de tempex laag een <strong>be</strong>scherming bied aan de bodem<br />

(glas) plaat.<br />

Het voordeel van een grindmat is dat als de Cichliden gaan graven, dat ze<br />

uiteindelijk op de grindmat terecht komen en je zult dan geen tempex kunnen<br />

zien.<br />

Je kunt bijvoor<strong>be</strong>eld ook een grindmat op een tempexplaat leggen zodat je<br />

het zelfde effect krijgt en de maximale <strong>be</strong>scherming hebt.<br />

Ik gebruik sinds mijn nieuwe inrichting nu al meer dan een jaar een volglas-


mat dit is een soort foam maar dit is niet echt schok<strong>be</strong>stendig.<br />

Ik heb ook maar 5 stenen in mijn aquarium die allemaal op de bodem staan<br />

dus er is geen kans dat ze kunnen omvallen.<br />

Dus zodra je veel stenen gaat gebruiken, en ik een keuze moet maken, dan<br />

zou ik toch tempex of roofmate kiezen gewoon weg om er zeker van te zijn<br />

dat er niet veel kan ge<strong>be</strong>uren, als ik persoonlijk stenen zou gaan stapelen<br />

dan had ik ook een tempexplaat genomen.<br />

De achterwand<br />

Dan is de vraag of je een achterwand wilt nemen?<br />

Ik neem zelf altijd een achterwand en de meeste andere Tanganyika houders<br />

ook.<br />

Dit geeft gewoon een mooie natuurlijke<br />

uitstraling en het is een<br />

<strong>be</strong>paalde rust voor de vissen.<br />

Het hoeft ook helemaal geen dure<br />

achterwand te zijn, ik zelf <strong>be</strong>gon<br />

met de achterwand van Juwel de<br />

Rock versie maar je kunt ook een<br />

zwarte achterwand nemen.<br />

Voor iedere portemonnee is er wel<br />

een achterwand <strong>be</strong>schikbaar.<br />

Nu kun je op verschillende manieren<br />

je achterwand vast maken,<br />

want niet iedere achterwand is hetzelfde.<br />

Bij Juwel is het namelijk geval dat deze een platte achterkant heeft.<br />

Hier kun je dan de achterwand vast lijmen met siliconenkit aan het glas.<br />

Ik zelf heb een achterwand die geen platte achterkant heeft en heb hem aan<br />

de onderkant moeten <strong>be</strong>vestigt.<br />

Het spreekt dus voor zich wat voor achterwand je koopt en hoe deze vast<br />

gemaakt dient te worden. Siliconenkit kun je halen bij vrijwel alle aquariumzaken<br />

en is zwart of transparant van kleur.<br />

Let goed op of het echt in een aquarium kan!<br />

1 Tip: Kijk even wat het <strong>be</strong>ste is om als eerst in je aquarium te doen de<br />

tempexplaat of je achterwand.<br />

Je kunt <strong>be</strong>ter een stuk van je tempexplaat af halen dan van je achterwand,<br />

als je problemen zou krijgen met de hoogte.<br />

De bodem<br />

Deze is altijd van zand of een mix van zand en grind.<br />

Ik gebruik nu zelf al vanaf dat ik <strong>be</strong>n gestart met het aquaria, zilverzand van<br />

een tuincentrum.<br />

Je kunt ook filterzand kopen dit is eigenlijk een van de <strong>be</strong>ste of zelfs de<br />

<strong>be</strong>ste bodem<strong>be</strong>dekking.<br />

Dit is te koop bij wildkamp, whirlpool zaken of gespecialiseerde koi karperwinkels.<br />

Je neemt dan een van de kleinste korrel van ongeveer 1 mm.<br />

Het voordeel van dit zand is dat het geen scherpe kanten heeft en ook niet<br />

kan dicht slippen.<br />

Dit zand gebruiken ze, zoals de naam al zegt, als filtermateriaal, dus vandaar<br />

dat het eigenlijk het <strong>be</strong>ste zand is wat je kunt nemen.<br />

Schuilplaatsen<br />

Dit kan maar op een aantal manieren.<br />

Via slakkenhuizen, planten en rotsen.<br />

Slakkenhuizen.<br />

Dit moeten echt huizen zijn dus geen schelpen.<br />

Eigenlijk zijn alle slakkenhuizen wel goed maar ze moeten wel een <strong>be</strong>paald<br />

formaat heb<strong>be</strong>n.<br />

Ik gebruik zelf slakkenhuizen die je kunt kopen bij de diverse aquarium winkels<br />

maar je kunt ook escargots gebruiken.<br />

Dit zijn slakken die je kunt eten (gewoon te koop in de winkel meestal in het<br />

vriesvak) en dan kun je de slakkenhuizen gebruiken.<br />

Het aantal slakkenhuizen is ook afhankelijk van het aantal vissen dat je gebruikt.<br />

Ik neem meestal ongeveer 2 a 3 slakkenhuizen per vis.<br />

Neem je de Neolamprologus multifasciatus of de Neolamprologus similis,<br />

neem dan lekker veel slakkenhuizen zo’n 25 a 30 stuks deze zijn binnen de<br />

koste keren allemaal <strong>be</strong>woond.<br />

Planten.<br />

Welke planten kun je gebruiken?<br />

Maar welke kun je het makkelijkste gebruiken en komen echt uit het meer?<br />

De volgende komen uit het Tanganyika meer en zijn goed verkrijgbaar<br />

Vallisneria spiralis en Hoornblad.<br />

Ikzelf gebruik nu Vallisneria, omdat Hoornblad seizoensgebonden is dus niet<br />

altijd leverbaar.


Rotsen.<br />

Je gebruikt eigenlijk rotsen alleen bij de cichliden die ze nodig heb<strong>be</strong>n.<br />

Maar toch <strong>be</strong>n ik een voorstander om altijd enkele rotsen te nemen al zijn<br />

het maar 6 rotsen op 1 kleine stapel.<br />

Het is gewoon een goede schuilplaats voor elke vis.<br />

Welke rots je het <strong>be</strong>ste kunt nemen is heel persoonlijk, je kunt eigenlijk haast<br />

alle rotsen nemen.<br />

Dus kan ik <strong>be</strong>ter zeggen welke niet.<br />

De spagetti steen, lavarots en andere scherpe stenen, dit zijn scherpe stenen<br />

en hieraan kunnen je vissen zich verwonden.<br />

Meestal wordt er gezegd dat ze wel kunnen maar ik denk niet dat wij verwonde<br />

vissen in ons aquarium willen.<br />

Let ook op je kunt het <strong>be</strong>ste je rotsen afstemmen op je achterwand zodat het<br />

een mooi geheel wordt.<br />

Als je deze stappen hebt genomen is het alleen nog maar werk om ze te<br />

stapelen.<br />

Maak wel zoveel mogelijk holen en gaten en LET ER GOED OP dat de<br />

stenen goed vast zitten en niet makkelijk kunnen vallen.<br />

Het is namelijk erg vervelend als een van je Cichliden vast komt te zitten<br />

onder een rots, deze zal het namelijk niet overleven als je er niet snel bij <strong>be</strong>n.<br />

Ik heb nu eigenlijk de basis verteld van een Tanganyika aquarium dus ik<br />

hoop dat je er wat aan hebt.<br />

Website auteur: www.tanganyikacichlide.nl<br />

Vallisneria asiatica<br />

Plantenvoeding methodes<br />

Verschillende methodes om plantenvoeding toe te dienen.<br />

1. Je kunt kijken naar wat je bak en je planten verbruiken (lees: Redfield<br />

methode)<br />

2. Je kunt doseren via de PPS of PPS-Classic methode<br />

3. Je kunt aansturen op de EI (Estimative Index) methode<br />

Dat zijn (in willekeurige volgorde) de meest gebruikte methodes.<br />

Hieronder volgt een korte omschrijving van de methodes en ik zal ingaan op<br />

zowel de Redfield methode als op de EI methode, aangezien ik deze <strong>be</strong>ide<br />

zelf heb gebruikt.<br />

Wat heb je nodig?<br />

Anubias barteri<br />

Je hebt voor alle methodes nitraat (NO3) en fosfaat (PO4) nodig.<br />

Daarnaast voegt de 2e en 3e methode ook sporenelementen toe.<br />

Naast KNO3, KH2PO4 en KH2SO4 kun je ook ijzer (Fe2) en Sporenelementen<br />

(7% Fe, 1.3% B, 2% Mn, 0.06% Mo, 0.4% Zn, 0.1% Cu) bij mij<br />

kopen.<br />

Methode I. Kijken wat je bak en je planten verbruiken.<br />

Een bak heeft tijd nodig om in te groeien.<br />

Door (toch wel minimaal) 3x per week te meten, kun je erachter komen wat<br />

je bak aan bijv. nitraat of fosfaat verbruikt.<br />

De Redfield methode geeft algen zo min mogelijk kans door te zorgen dat er<br />

(minimaal 1x per week) een minimale hoeveelheid Nitraat en Fosfaat aanwezig<br />

moet zijn in het aquarium bijv. 10ppm NO3 en 0.1-0.2ppm PO4.<br />

Onderstaand stuk tekst van de website NBAT:<br />

Om uit te leggen wat de Redfield Ratio inhoudt gaan we terug naar 1934. In<br />

die periode hield de Amerikaan Alfred C. Redfield (1890-1983) zich <strong>be</strong>zig<br />

met het onderzoeken van de samenstelling van zoöplankton in zeewater. Hij<br />

deed de opzienbarende ontdekking, dat de verhouding van koolstof (C), stikstof<br />

(N) en fosfor (P) in zoöplankton én water in alle oceanen telkens dezelfde<br />

was. Deze verhouding C:NRazz bleek telkens weer 105:16:1 te zijn.<br />

Dus 106 delen koolstof op zestien delen stikstof op één deel fosfor. Afwijkingen<br />

in de verhoudingen waren altijd kleiner dan 20%. Deze verhouding van<br />

105:16:1 wordt de Redfield Ratio genoemd, afgekort RR.<br />

Waarom precies deze verhouding optreedt, is na al die jaren nog steeds niet


helemaal duidelijk. De reden waarom de ratio in oceanen zo constant is,<br />

wordt verklaard door de stabiele watersamenstelling van oceanen en aan de<br />

voedselrijke groeicondities van zoöplankton in de oceanen. Nu zouden wij,<br />

aquaristen, niets van de Redfield Ratio gemerkt heb<strong>be</strong>n, als niet het voorkomen<br />

van <strong>be</strong>paalde algensoorten een relatie zou heb<strong>be</strong>n met deze RR. Uit<br />

onderzoeken blijkt dat de cyanobacteriën (blauwalgen) zelden voorkomen<br />

bij NRazz-ratio’s > 29 (zie ook ta<strong>be</strong>l 1). Dus als er in verhouding veel stikstof<br />

en weinig fosfor is.<br />

Groene algen doen het bij die hoge ratio’s weer veel <strong>be</strong>ter. Ratio’s lager dan<br />

NRazz = 5:1 (weinig stikstof, veel fosfor) geven een duidelijke tendens naar<br />

blauwalg te zien. Planten blijken het optimaal te doen bij ratio’s rond de<br />

Redfield Ratio van 16:1. En als de planten het goed doen… gaan de algen<br />

op hun retour. En op dat basisprincipe <strong>be</strong>rust deze algen<strong>be</strong>strijdingsmethode.<br />

Ik <strong>be</strong>n het eens met bovenstaand stuk tekst, al wil ik de RR geen “algen<strong>be</strong>strijdingsmethode”<br />

noemen, maar eerder een “plantenvoedingsmethode”.<br />

Voor meer informatie, <strong>be</strong>rekeningen, ta<strong>be</strong>llen etc. verwijs ik julie graag naar<br />

de website van de NBAT, waar ook links naar andere websites te vinden zijn<br />

(http://www.nbat.nl/aquarium4/redfieldratio.html<br />

Methode II. Aansturen (doseren) via de PPS of PPS-Classic methode.<br />

Via het forum Aquatic Plant Central kwam ik in aanraking met PPS en PPS-<br />

Classic.<br />

Hier is zelfs een compleet forum aan gewijd met mensen die het gebruiken (<br />

http://www.aquaticplantcentral.com/forumapc/pps-analysis-feedback/ ).<br />

Kortweg komt het erop neer dat je dagelijks gaat toevoegen, en dan niet<br />

alleen fosfaat (PO4) en nitraat (NO3) maar ook TE (Trace elements) ofwel<br />

sporen elementen.<br />

Iedere aquariaan weet dat je water MOET verversen, je houd zelf ook van<br />

schone lucht, die niet vervuild is en telkens vuiler zal worden.<br />

PPS-Classic: Dit systeem runt aquariums zonder water verversen. Het vereist<br />

wel wekelijks of maandelijks testen. Water verversen is optioneel.<br />

PPS-Pro: Het gemakkelijkste systeem ooit. Geen water testen en water verversen<br />

is optioneel.<br />

Zelf snap ik niet dat mensen op dit soort systemen kunnen draaien, zeker als<br />

je de achtergrond van de Redfield Ratio kent.<br />

Methode III. Aansturen op de El (Estimative Index) methode.<br />

Deze methode is ook Engels/Amerikaans en wel te vertalen als volgt: “Voeg<br />

op regelmatige basis (minimaal 3x per week) voedingsstoffen toe, om te<br />

voorkomen dat 1 van de stoffen die algen kunnen veroorzaken (NO3 of PO4)<br />

ooit 0% is, waardoor er een inbalans is”.<br />

Ofwel, door aan te sturen op deze methode loop je (volgens de EI methode)<br />

geen kans op alg.<br />

Zelf werk ik nog maar te kort met deze methode om resultaten te kunnen<br />

laten zien, maar het komt neer op het volgende:<br />

- Voeg 6x per week voeding toe, afgewisseld NO3/PO4 en de andere dag<br />

sporenelementen.<br />

- Neem 1 rustdag.<br />

- Ververs op de dag na de rustdag je water en <strong>be</strong>gin opnieuw het doseren.<br />

Mijn “onderhoud” dag is zaterdag-ochtend.<br />

Dan snoei ik planten, ververs ik water en voeg daarna meteen KNO3 en<br />

PO4 toe.<br />

Vervolgens had ik vrijdags een rustdag, want dat is tenslotte de dag dat je<br />

aan het einde van de doseringsperiode van 1 week zit en dan zit er relatief<br />

veel NO3 en PO4 in je bak.<br />

Mijn schema zag er als volgt uit:<br />

Ma: NO3/PO4 dosering<br />

Di: Sporenelementen<br />

Wo: NO3/PO4 dosering<br />

Do: Sporenelementen<br />

Vr: Rustdag<br />

Za: Snoeien, ruiten schoonmaken, filter nalopen, waterwissel van 50% en<br />

daarna NO3/PO4 dosering<br />

Zo: Sporenelementen<br />

N.b. ik heb mijn een tijd aangestuurd op de EI methode. Alhoewel ik (veel)<br />

<strong>be</strong>tere plnanten groei kreeg, heb ik er ook een erg hardnekkige algenplaag<br />

aan overgehouden die ik met veel geduld (en verlies van planten) onder de<br />

knie heb gekregen. Momenteel stuur ik aan op de Redfield Ratio.<br />

Stockoplossing:<br />

Het aanmaken van de doseringen is overgenomen van de Engelse website.<br />

* KNO3 oplossing: 40g op 500ml water.<br />

* KH2PO4 oplossing: 15g op 500ml water.


Sporenelementen:<br />

* 15g Trace Element mix (7% Fe, 1.3% B, 2% Mn, 0.06% Mo, 0.4% Zn, 0.1%<br />

Cu)<br />

* 250ml gedestileerd water<br />

* 0.5 ml Zoutzuur oplossing (zelf gebruik ik GEEN zoutzuur in mijn sporen<br />

elementen oplossing).<br />

Het is niet mogelijk om alles in 1 fles te stoppen.<br />

Het ijzer gaat namelijk reageren met het fosfaat (PO4).<br />

Het is verder aan te raden om deze oplossingen aan te maken in osmosewater,<br />

alhoewel kraanwater ook kan, in geval je geen osmosewater hebt.<br />

Op de bovengenoemde website staan de doseringen genoemd per liter<br />

aquariumwater:<br />

38-76 liter:<br />

10ml KNO3 oplossing of 1/8 theelepel KNO3 3x per week<br />

5ml KH2PO4 oplossing of 1/32 theelepel KH2PO4 3x per week<br />

2ml sporen oplossing of 1/32 theelepel sporen 3x per week<br />

76-152 liter:<br />

20ml KNO3 oplossing of 1/4 theelepel KNO3 3x per week<br />

12ml KH2PO4 oplossing of 1/16 theelepel KH2PO4 3x per week<br />

5ml sporen oplossing of 1/16 theelepel sporen 3x per week<br />

152-227 liters:<br />

30ml KNO3 oplossing of 1/2 theelepel KNO3 3x per week<br />

18ml KH2PO4 oplossing of 1/8 theelepel KH2PO4 3x per week<br />

10ml sporen oplossing of 1/8 theelepel sporen 3x per week<br />

227-303 liters:<br />

40ml KNO3 oplossing of 3/4 theelepel KNO3 3x a week<br />

25ml KH2PO4 solution or 3/16 tsp KH2PO4 3x a week<br />

15ml trace solution or 1/4 tsp traces 3x a week<br />

380-473 liters:<br />

70ml KNO3 oplossing of 1 1/2 theelepel KNO3 3x per week<br />

40ml KH2PO4 oplossing of 1/2 theelepel KH2PO4 3x per week<br />

30ml sporen oplossing of 1/2 theelepel sporen 3x per week<br />

Zelf heeft mijn aquarium een bruto inhoud van 468 liter (130*60x60) maar na<br />

aftrek van de zijwand, zand, hout etc. <strong>be</strong>n ik ervan overtuigd dat er maar<br />

ongeveer 330 liter netto in de bak zit.<br />

Mijn bioloog is 150 liter en dus <strong>be</strong>n ik uitgegaan van 480 liter (126 US gallon).<br />

Als je in bovengenoemde website dan gaat opzoeken hoeveel ik moet dose<br />

ren kom ik uit op:<br />

380-473 liters<br />

70ml KNO3 oplossing of 1 1/2 theelepel KNO3 3x per week<br />

40ml KH2PO4 oplossing of 1/2 theelepel KH2PO4 3x per week<br />

30ml sporen oplossing of 1/2 theelepel sporen 3x per week<br />

Je kunt ipv de sporenelementen ook een willekeurige andere vloeibare plant<strong>be</strong>mesting<br />

gebruiken, maar dan <strong>be</strong>n je duurder uit dan met mijn sporenelementen.<br />

Wat is een kaamlaag ?<br />

Het is ‘n dun vliesje omschreven als een olieachtige laag of wazige slijmlaag<br />

dat op het wateroppervlakte drijft en <strong>be</strong>staat uit miljoenen afgestorven bacteriën.<br />

Zodra je voorzichtig met je vinger er in prikt dan kun je zien dat het eigenlijk<br />

zo uit elkaar brokkelt.<br />

Een kaamlaag hoeft niet dramatisch te zijn, deze kan ontstaan door een<br />

onderhouds<strong>be</strong>urt in het aquarium of aan het filter.<br />

Andere mogelijkheden zijn: na aquarium inrichting, door een te lang stilstaand<br />

filter, rottende materialen (hout,planten,vissen).Een kaamlaag is niet<br />

schadelijk, mits de kaamlaag erg dik is aangezien hierdoor minder zuurstof<br />

in het water terecht komt.Voor jongere visjes kan een kaamlaag handig zijn,<br />

door de micro-organismen kunnen zij zich hier mee voederen.<br />

Wel is het raadzaam om de oorzaak te zoeken waardoor de kaamlaag is<br />

ontstaan, bijvoor<strong>be</strong>eld door een slechte filter of door eerder genoemd rottend<br />

materiaal in het aquarium.<br />

Er <strong>be</strong>staat ook nog een zeer hardnekkige kaamlaag, tevens een voorbode<br />

van een blauw algen plaag, te herkenen aan zijn groenachtige kleur.<br />

Deze ontstaat meestal door het overvoeren van te veel eiwitrijk voer, door<br />

de oppervlakte warmte van de verlichting is het mogelijk dat er blauwalgen<br />

ontstaan, het zijn ideale omstandigheden voor blauwalgen.<br />

Wat kunt u doen om deze kaamlaag te verwijderen:<br />

Leg een stuk keukenrol op het oppervlakte, waardoor u de kaamlaag van de<br />

oppervlakte afneemt, dit zal niet in een keer ge<strong>be</strong>uren en zult u waarschijnlijk<br />

moeten herhalen.<br />

Gebruik een fles die u zover onder het water houdt, waardoor u de oppervlakte<br />

doet afzuigen via de hals van de fles.<br />

Zorg voor extra oppervlakte <strong>be</strong>weging:<br />

Dit door extra <strong>be</strong>luchting in combinatie met een luchtpomp.<br />

Plaats de uitstroom van de filter gelijk met het oppervlaktewater, door de<br />

wateroppervlakte <strong>be</strong>weging zal de kaamlaag oplossen, tevens zou u gebruik<br />

kunnen maken van een diffuser.<br />

(Wel regelmatig water verversen aangezien de dode bacterie worden vermengd<br />

met het water).<br />

Maak gebruik van een oppervlakteafzuiging bijvoor<strong>be</strong>eld een skimmer.


Pseudoxiphophorus<br />

bimaculatus<br />

Verzekeringen<br />

Tonny Van Otterdijk n.v.<br />

Ven 10<br />

3930 Hamont-Achel<br />

Tel. 011 64 19 95<br />

tvonv@hotmail.com<br />

Betaalbare<br />

Kwaliteitsmeu<strong>be</strong>len<br />

• Salons<br />

• Eetkamers<br />

• Slaapkamers<br />

• Seniorkamers<br />

• Slaapkomfort<br />

• Relaxen<br />

DORPSSTRAAT 188<br />

3900 OVERPELT<br />

Tel. 011 64 17 80<br />

Fax 011 66 62 54<br />

Louis en Anne-Mie Dirkx-Fuchs<br />

ANL’S VERGADERLOKAAL<br />

WOENSDAG GESLOTEN<br />

Bremstraat 25 - 3900 Overpelt Tel. 011 64 38 24<br />

BISTRO<br />

Corridor<br />

Lekkere koffie, ’n frisse pint,<br />

allerlei gerechten uit eigen keuken en heerlijk Mövenpick-ijs<br />

’t zou straf zijn, als ge bij Corry en Jaak uw goesting niet vindt.<br />

Rodenrijt 123, 3930 Achel-Statie<br />

Tel. 011 806 222<br />

Fietsroutenetwerk knooppunt 218<br />

Donderdag gesloten.


INTERNE AGENDA 2009<br />

Do 15 januari Discussieavond + <strong>be</strong>spreking <strong>be</strong>stuurszaken<br />

Do 29 januari Clubuitstap Oud Dommelhof<br />

Do 12 februari Discussieavond + <strong>be</strong>spreking <strong>be</strong>stuurszaken<br />

Do 26 februari Rondetafelgesprek<br />

Do 12 maart Discussieavond + <strong>be</strong>spreking <strong>be</strong>stuurszaken<br />

Do 26 maart Bespreking Limburgse Huiskeuring 2008<br />

Do 9 april Discussieavond + <strong>be</strong>spreking <strong>be</strong>stuurszaken<br />

Do 30 april Vijvers<br />

Do 14 mei Discussieavond + <strong>be</strong>spreking <strong>be</strong>stuurszaken<br />

Do 28 mei Planten<br />

Do 11 juni Discussieavond + <strong>be</strong>spreking <strong>be</strong>stuurszaken<br />

Do 25 juni Filmavond<br />

juli/augustus vakantie<br />

Do 10 septem<strong>be</strong>r Discussieavond + <strong>be</strong>spreking <strong>be</strong>stuurszaken<br />

Do 24 septem<strong>be</strong>r Levendbarende / voer<br />

Do 8 <strong>okto<strong>be</strong>r</strong> Discussieavond + <strong>be</strong>spreking <strong>be</strong>stuurszaken<br />

Do 29 <strong>okto<strong>be</strong>r</strong> Rondetafelgesprek<br />

Do 12 novem<strong>be</strong>r Discussieavond + <strong>be</strong>spreking <strong>be</strong>stuurszaken<br />

Do 27 novem<strong>be</strong>r Filmavond + programma 2010<br />

Do 17 decem<strong>be</strong>r Discussieavond + <strong>be</strong>spreking <strong>be</strong>stuurszaken<br />

Foto’s uit de oude doos (Jos Hou<strong>be</strong>n)<br />

Terrarium Internet<br />

1. Terrariums Algemeen<br />

Terrariums zijn eigenlijk<br />

aquaria zonder watergedeelte<br />

(aqua) maar met<br />

een landgedeelte (terra)<br />

volgens Wikipedia. De liefheb<strong>be</strong>r<br />

pro<strong>be</strong>ert in een terrarium<br />

zo goed mogelijk een<br />

<strong>be</strong>paalde biotoop na te<br />

bootsen voor de erin gehouden<br />

soort(en). Als dit goed<br />

lukt zal de soort gedijen en zich wellicht zelfs willen voortplanten. Bij sommige<br />

dieren is dit eenvoudig, bij andere buitengewoon lastig, met name bij<br />

diersoorten die levende prooien moeten eten, waarvan de <strong>be</strong>schikbaarheid<br />

dus voor lange tijd gegarandeerd moet zijn om tot succes te kunnen komen.<br />

Het gedrag en de levensloop van een diersoort kunnen in terrariums tot op<br />

zekere hoogte worden <strong>be</strong>studeerd; er kunnen foto's van worden gemaakt.<br />

Het geeft grote voldoening als men door studie, observatie en aandacht erin<br />

slaagt een soort zich in deze kunstmatige biotoop prettig te laten voelen.<br />

2. Overwegingen<br />

Wie een terrarium wil aanschaffen doet er goed aan eerst eens een aantal<br />

dingen te overdenken volgens Wikipedia. Terrariumdieren zoals hagedissen<br />

worden vaak tientallen jaren oud, veel ouder dan een hond of kat. Roodwangschildpadden<br />

kunnen wel 30 jaar worden, en sommige salamanders<br />

50 jaar, en dat zijn niet eens de uitschieters. Veel dierenhandels nemen geen<br />

dieren terug, en reptielen en amfibieën zijn soms erg taaie dieren en doen er<br />

maanden of jaren over om dood te gaan.<br />

Bovendien kosten de dieren (soms veel) geld, en altijd geregelde aandacht,<br />

niet alleen bij aanschaf, maar ook maandelijkse kosten aan stroom, voedseldieren,<br />

kalk- en vitaminenpreparaten en <strong>be</strong>handeling van ziekten.<br />

Terrariumdieren zijn over het algemeen niet erg aaibaar en kunnen er vaak<br />

ook niet goed tegen geregeld gehanteerd te worden. Veel soorten zitten de


hele dag verstopt op een plekje waar ze niet zichtbaar zijn, zoals in een hol,<br />

of liggen nagenoeg <strong>be</strong>wegingsloos onder een warme lamp. Alle reptielen,<br />

amfibieën, insecten en andere koudbloedigen zijn soms tot in het extreme<br />

gespecialiseerd in het verbruiken van zo min mogelijk energie. Als de <strong>be</strong>koring<br />

van het nieuwe eraf is wordt de verzorging al gauw een sleur. Het dumpen<br />

in de natuur richt soms schade aan (zie brulkikker en roodwangschildpad)<br />

omdat de invasieve soorten met inheemse<br />

soorten moeten concurreren, en soms succesvoller<br />

zijn.<br />

Voordat men dieren als reptielen of<br />

amfibieën aanschaft, kan <strong>be</strong>ter enige ervaring<br />

worden opgedaan met bijvoor<strong>be</strong>eld een<br />

eenjarig insect als de bidsprinkhaan.<br />

2.1 Gevaarlijke reptielen in het terrarium<br />

Veel reptielen zijn erg aardig om te zien als<br />

ze enige centimeters groot zijn, maar veel<br />

soorten kunnen, als het lukt ze in leven te<br />

houden, heel lang doorgroeien volgens Wikipedia. Sommige schildpadden<br />

worden ongeveer een meter lang en heb<strong>be</strong>n scherpe klauwen en enorme<br />

kaakspieren. Van de krokodilachtigen is geen enkele soort door een particulier<br />

te houden en korsthagedissen zijn giftig en niet erg actief dus al snel<br />

saai. Gifslangen zorgen bij ontsnapping voor een gepeperde rekening van<br />

de gemeente en vormen een permanent gevaar voor kinderen en huisdieren.<br />

Er zijn zeer serieuze hobbyisten die de slangen alles bieden wat ze<br />

nodig heb<strong>be</strong>n en ze voort weten te planten zodat bij de verkoop de natuurlijke<br />

populatie er niet onder te lijden heeft, maar in de handen van een leek of<br />

<strong>be</strong>ginner zijn deze dieren levensgevaarlijk.<br />

2.2 Andere gevaren<br />

Sommige kogelspinnen zoals de zwarte weduwe zijn zeer giftig, vogelspinnen<br />

kunnen meestal (slechts) een diepe wond veroorzaken. Brachypelma Sommige Albopilosa duizendpoten<br />

zijn dodelijk, evenals uit de natuur gehaalde pijlgifkikkers, en worden<br />

soms door andere terrariumdieren (of kinderen!) gezien als fruit (of snoep)<br />

met alle gevolgen van dien. Sommige tropische miljoenpoten scheiden een<br />

cyanideverbinding af om parasieten te doden. Indien onvoldoende ventilatie<br />

wordt geboden kunnen de dieren een plaatselijke wolk van dit giftige gas<br />

veroorzaken.<br />

3. Inrichting terrariums<br />

Volgens de site van gifkikkers.nl zijn er een aantal zaken waarmee je reke-<br />

ning moet houden bij de inrichting en aanschaf van een terrarium. Ook geven<br />

zij leuke tips.<br />

3.1 Achterwanden terrariums<br />

De achterwand van het terrarium kan van diverse materialen opgebouwd<br />

worden; kurk, purschuim, turfplaten, varenwortelplaten en stenen.<br />

Het makkelijkst te <strong>be</strong>vestigen is kurk. Dit lijm je met siliconenkit op de achterwand<br />

en maak met wat kleine stukken<br />

wat reliëf aan om het wat natuurlijker<br />

te laten lijken. Wel opletten dat<br />

de bak geruime tijd "lucht", voordat je<br />

verder gaat met het inrichten van de<br />

bak.<br />

Met purschuim kan je leuke dingen<br />

doen en het is in elk wenselijke vorm<br />

aan te brengen op de achterwand, purschuim moet echter 48 uur uitharden<br />

voordat het verder <strong>be</strong>werkt wordt. Een gele achterwand is namelijk geen<br />

gezicht. In de handel zijn diverse merken watervaste en gifvrije verven in de<br />

handel die gebruikt kunnen worden om de achterwand een geschikte kleur<br />

te geven. Eveneens na het aanbrengen van het verf de bak laten luchten.<br />

Neem er gerust de tijd voor, een weekje laten staan en drogen Phyllium is geen overbodige<br />

luxe.<br />

siccifolium<br />

Turf of turfplaten welke te verkrijgen zijn bij de meeste tuincentra (vrouw) zijn net als<br />

kurk te <strong>be</strong>vestigen met siliconenkit op de achterwand van het terrarium, turf<br />

laat zich gemakkelijk <strong>be</strong>werken, je kan er plakken van zagen of je breekt het<br />

in stukken en stuk voor stuk lijm je dit in de gewenste vorm in de bak. Niet<br />

bang zijn om je fantasie te gebruiken.<br />

Natuurstenen zijn ook te gebruiken maar wat minder of niet geschikt voor de<br />

tropisch regenwoud terraria.<br />

3.2 Bodem<br />

Voor de bodem gebruiken de meeste terrariumhouders turfplaten, varenwortelplaten,<br />

bosgrond (bladeren), mos of een combinatie daarvan. Je kunt<br />

ook gaan werken met hydrokorrels. Hydrokorrels werken prima, maar het<br />

onderhoud (het schoonmaken ervan en uitwassen) neemt veel tijd in <strong>be</strong>slag<br />

en het is omslachtig. De mooiste resultaten <strong>be</strong>reikt men met turfplaten, die<br />

na verloop van tijd <strong>be</strong>groeid raken met mossen ed.<br />

3.3 Decoratie van het terrarium<br />

Boots zo goed als het kan de werkelijkheid na, maak er een echt mini-oerwoud<br />

van. Met wat stronken van druivenhout of eikenhout kan men aardige


decoraties creëren. Dit opvullen met wat planten, waarbij men moet opletten<br />

dat de kluit van de plant ietwat wordt afgedekt met spagnum, mos of andere<br />

planten.<br />

TIP: De kluiten van de planten kan je heel gemakkelijk in een stuk nylonkous<br />

knopen, dit is handelbaarder dan een pot en het valt niet zo op.<br />

3.4 Watergedeelte terrarium<br />

Een echte vijver of grote plas is niet noodzakelijk, bijvoor<strong>be</strong>eld kleine schalen<br />

(plastic onderzetters voor bloempotten) met een laagje water van 2 cm.<br />

In pricipe is dit voldoende, mits de bak regelmatig gesproeid of <strong>be</strong>neveld<br />

wordt om de luchtvochtigheid in stand te houden. De "professionele" kikkerliefheb<strong>be</strong>rs<br />

<strong>be</strong>zitten tegenwoordig geavanceerde systemen om hun bak te<br />

<strong>be</strong>nevelen met ultrasone verdampers. Een hele fijne nevel wordt dan met<br />

regelmaat in de bak gebracht. Ook voor het watergedeelte <strong>be</strong>nt u vrij met uw<br />

fantasie. Het <strong>be</strong>langrijkste is dat ondanks het <strong>be</strong>waren van de luchtvochtigheid<br />

een goede ventilatie van de bak gewaarborgd is.<br />

4. Voor de aankoop van een terrariumdier<br />

Terrariumdieren moeten voor aankoop goed <strong>be</strong>ken worden volgens de site<br />

van Reptilehouse Iguana Iguana. Let daarbij op hun lichaamshouding, gedrag<br />

en voedingstoestand.<br />

• Liggen de dieren apathisch en met gespreide poten op de grond; reageren<br />

ze niet op <strong>be</strong>wegingen maar alleen nog op aanraking?<br />

• Zijn ze zo vet dat ze nog maar moeizaam, of juist zo mager dat de botjes<br />

van het <strong>be</strong>kken uitsteken en de spieren van poten en staart ingevallen lijken?<br />

• Is de omgeving van de aarsopening met mest vervuild, of ziet u daar zelfs<br />

restjes bloed?<br />

• Liggen de ogen diep in hun kassen, zijn flarden oude huid aanwezig, of ziet<br />

de huid er vaal, raar verkleurd of schurftig uit? Ziet u dikke builen, abcessen<br />

of open wonden?<br />

Is de algemene gezondheidstoestand zo slecht of zorgwekkend, dan moet u<br />

toch maar afzien van de koop. Gezonde dieren houden hun omgeving oplettend<br />

en nieuwsgierig in de gaten. Vraag een voederdemonstratie en kijk of<br />

ze spontaan eten. Doen ze dat, zien er verder goed uit en <strong>be</strong>wegen zo normaal,<br />

dan kunt u ze gerust kopen.<br />

5. Na de aankoop van een terrariumdier<br />

Alle nieuwe dieren, ook al zien ze er kerngezond uit, moet u na aankoop<br />

eerst 6-8 weken in een quarantainebak zetten en goed opserveren volgens<br />

de site van Reptilehouse Iguana Iguana. Laat ook een mestanalyse uitvoeren,<br />

breng een <strong>be</strong>zoek aan de dierenarts en haal medicijnen in huis om de<br />

nieuweling van eventuele kwalen af te helpen. Dat kost een paar euro's maar<br />

niet zo veel als wanneer u uw fraai, weelderige<br />

<strong>be</strong>groeide terrarium moet ontsmetten<br />

of helemaal opnieuw moet inrichten,<br />

en uw reeds jaren ingeburgerde,<br />

kostbare en zeldzame fokdieren medisch<br />

<strong>be</strong>handelen of als u pech hebt zelf<br />

<strong>be</strong>graven moet; en dan heb<strong>be</strong>n we het<br />

niet alleen over geld.<br />

Breng de vers afgezette mest snel naar<br />

de dierenarts of naar een veterinair laboratorium<br />

dat op ziekten van huis-en terrariumdieren gespecialiseerd is.<br />

Doe dat ook als het dier afkomstig is van een goede <strong>be</strong>kende dier er al een<br />

hele tijd voor heeft gezorgd. Zelfs lang ingeburgerde dieren of nakweek kunnen<br />

ziek worden als de verzorging gebrekkig is. Bijvoor<strong>be</strong>eld door een nalatig<br />

vakantiehulpje, defecten aan de apparatuur, stress, verandering van<br />

omgeving en zo meer.<br />

Let op de volgende atypische symptomen, die meestal wel op een ziekte<br />

wijzen maar nog niet verraden welke ziekteverwerker in het spel is, en die<br />

ook andere oorzaken kunnen heb<strong>be</strong>n.<br />

• Voedselweigering<br />

• Diaree<br />

• Braken<br />

• Gewichtsverlies.<br />

Als u niet kunt uitwijken naar een koele kelder, moet u andere dieren kopen<br />

die wel tegen hitte kunnen zoals de Baardagame, want een terrarium in een<br />

koele kamer of kelder is wel geschikt voor soorten uit <strong>be</strong>rggebieden, die een<br />

sterke nachtelijke afkoeling nodig heb<strong>be</strong>n.<br />

met een <strong>be</strong>etje geluk hoeft u hier bijvoor<strong>be</strong>eld tijdens de winterrust alleen de<br />

verwarming af te zetten en de <strong>be</strong>lichtingsduur aan te passen.<br />

In een onverwarmde kamer hoeft men er alleen maar voor te zorgen dat de<br />

temperatuur niet wegzinkt <strong>be</strong>neden het minimum.<br />

De grootte van een terrarium moet altijd zijn aangepast aan de <strong>be</strong>hoefte van<br />

de dieren. Dieren mogen in hun natuurlijke <strong>be</strong>wegingen niet zo worden <strong>be</strong>perkt<br />

dat ze daar pijn of schade door oplopen.<br />

terrariumdieren verschillen niet alleen van uiterlijksterk, maar ook doorhun<br />

maximale <strong>be</strong>reikbare 'eindgrootte' hun temperament en hun <strong>be</strong>dwingsdrift,


om de vereiste grootte van het terrarium goed in te schatten. Bij jonge dieren<br />

is de eindgrootte moeilijk te voorspellen, want die hangt af van talrijke factoren.<br />

Daarom kan voor de grootte van het terrarium meestal alleen globaal<br />

worden gegeven. Zo nodig zal men later een grotere bak moeten aanschaffen.<br />

6. Voedseldieren voor terrariumdieren<br />

Hoewel er steeds meer kant-en-klaar voedsel voor terrariumdieren te koop<br />

is, is het goedkoper zelf een menu samen te stellen volgens Reptilehouse<br />

Iguana Iguana. De problemen die ontstaan bij incorrect voeren, komen vaak<br />

pas aan het daglicht als het al te laat is. Houd, bij het voeren, rekening met<br />

de volgende regels. Voer volwassen reptielen en amfibieën ongeveer 3 keer<br />

per week. Voer jonge dieren elke dag een klein <strong>be</strong>etje.<br />

Zorg dat plantenetende geleedpotige<br />

constant vers voedsel heb<strong>be</strong>n. Niet<br />

opgegeten voedseldieren kunnen rustende<br />

dieren (s' nachts) storen of <strong>be</strong>schadigen.<br />

Geef vers voedsel en haal<br />

oud voer weg. Voer gevarieerd en pro<strong>be</strong>er<br />

gerust eens iets anders. Poeder<br />

altijd een multivitaminen- en mineralen<br />

preparaat over het groenvoer, de<br />

insecten en het vlees voor de reptielen,<br />

amfibieën, schorpioenen en meerpotigen. Bewaar de poeders in de koelkast,<br />

zodat ze niet vochtig worden en <strong>be</strong>ter aan het voedsel blijft plakken.<br />

Net als bij ons is bij terrariumdieren te veel en vet voedsel niet goed.<br />

Overvoede dieren zijn minder vruchtbaar. Geef geen zelf gevangen voedseldieren<br />

daar waar op plaatsen mogelijk milieuverontreiniging door verkeer,<br />

landbouw of industrie heerst. Ontdooi diepvriesvoer niet in de magnetron of<br />

warmwater. Leg het de dag voor het voeren in de koelkast.<br />

7. Voedseltips<br />

• Volwassenen reptielen waaronder veel hagedissen en waterschildpadden<br />

heb<strong>be</strong>n maar 2-3 maal per week voedsel nodig<br />

• Vegetariërs kunt u dagelijks vers groen geven; vooral landschildpadden<br />

zijn ook al tevreden met vezelrijke kost zoals stro en hooi<br />

• Oudere slangen hoeft u maar eens per 2-4 weken te voeren;<br />

• met name slangen en ook vogelspinnen staan <strong>be</strong>kend om hun vermogen<br />

maandenlang zonder schade te vasten.<br />

Sommige dieren eten licht verteerbare kost zoals insecten of vis; andere,<br />

vooral kleiblijvende en <strong>be</strong>wegelijke soorten heb<strong>be</strong>n een hoog metabolisme<br />

en een groot energieverbruik.<br />

8. Dierverzorgingskalender<br />

De site van Reptilehouse Iguana Iguana heeft een verzorgingskalander ontwikkeld<br />

om je dier en terrarium optimaal te verzorgen. De kalender is ingedeeld<br />

in dagelijkse, wekelijkse en jaarlijkse activiteiten.<br />

Dagelijkse werkzaamheden:<br />

• jonge dieren voederen;<br />

• sproeien, ook in droge terraria, bij voorkeur 's avonds, om de luchtvochtigheid<br />

iets te verhogen.<br />

• drinkbak en zwembassin schoonmaken, evt. voorruit reinigen.<br />

• zo nodig mest en voederresten verwijderen.<br />

• kijken hoe de dieren zich gedragen, zodat u bij veranderingen of verwondingen<br />

dadelijk kunt ingrijpen.<br />

Eens per week of 14 dagen:<br />

• inrichtingsstukken, luchtroosters en zijkanten schoonmaken;<br />

• planten terugsnoeien en zo nodig <strong>be</strong>mesten;<br />

• filters en pompen controleren en zo nodig reinigen;<br />

• in aquaria: wekelijks een gedeeltelijke waterverversing uitvoeren en daarbij<br />

afval en molm weghalen.<br />

Eens per jaar of half jaar:<br />

• grote schoonmaak houden bij dicht<strong>be</strong>volkte terraria; inrichtingsstukken grondig<br />

reinigen, terrarium desinfecteren, bodemlaag vervangen.


Vijverpraatje<br />

internet<br />

Lisdodde als oeverplant<br />

Lisdodde kan je gemakkelijk herkennen aan de typische<br />

rietsigaren: verdikkingen op de uiteinden<br />

van de stengels. Samen met riet vormt lisdodde<br />

een natuurlijk oeververdediging bij meren en plassen.<br />

Wil je hem in je vijver aanplanten, dan kies je<br />

<strong>be</strong>st dwerglisdodde.<br />

Zuiverende oeverplant<br />

Lisdodde is een oeverplant met kruipende wortelstokken en lange bladeren.<br />

De plant biedt heel wat voordelen:<br />

Lisdodde zuivert het water.<br />

Hij vervoert zuurstof naar de wortels. In het aeroob of zuurstofrijk water rond<br />

de wortels, nemen heel wat bacteriën een vaste plaats in. Ze breken fosfaten,<br />

nitraten en nitrieten af in het water.<br />

Veel slootdieren zoeken een veilige schuilplaats tussen de wortels van<br />

lisdodde.<br />

Heel wat insecten en spinnen overwinteren in de holle stengels van lisdodde.<br />

Bloei van lisdodde<br />

De verschillende soorten lisdodde bloeien van mei tot septem<strong>be</strong>r. Aan de<br />

kolf verschijnen dan zowel mannelijke als vrouwelijke bloempjes. De mannelijke<br />

aar zit bovenaan en de vrouwelijke aar onderaan, al dan niet met een<br />

spatie, afhankelijk van de variant.<br />

Je kan deze bloeiwijze op aren vergelijken met die van maïs: je ziet een<br />

vlezige hoofdas met daarrond zittende, ongesteelde bloemen.<br />

In het <strong>be</strong>gin zijn de bloemen van de lisdodde lichtbruin van kleur. Vervolgens<br />

komen er bruine, chocoladekleurige zaadhoofden aan: de rietsigaren.<br />

Soorten lisdodde<br />

Lisdodde <strong>be</strong>staat in een vijftiental soorten zonder erg grote verschillen. Wij<br />

werpen een blik op de meest voorkomende soorten:<br />

Grote lisdodde (Typha latifolia)<br />

Deze lisdodde groeit van nature langs oevers in ondiep water. Je herkent<br />

hem aan de bruine rietsigaren waarop de mannelijke en vrouwelijke bloemen<br />

zich gescheiden <strong>be</strong>vinden zonder tussenruimte. Verder heeft deze variant<br />

brede bladeren: tot zo’n vier centimeter. Qua hoogte <strong>be</strong>reikt de plant<br />

gemakkelijk 2,5 meter.<br />

Kleine lisdodde (Typha angustifolia)<br />

Deze kleine variant leeft bij voorkeur in dieper water. Andere verschillen ten<br />

opzichte van grote lisdodde, zijn de slanke bladeren die slechts half zo breed<br />

zijn, en de ietwat groenachtige rietsigaren. Tussen de mannelijke en vrouwelijke<br />

bloempjes op de kolf zit er een spatie van een twee- à vijftal centimeter.<br />

Klein kan je hem niet echt noemen, want uiteindelijk groeit hij nog altijd<br />

uit tot 2 meter.<br />

Dwerglisdodde (Typha minima)<br />

Wel heel wat kleiner is de dwerglisdodde met een maximum hoogte van een<br />

halve meter. De grasachtige bladeren zijn heel erg smal en de sigaren zijn<br />

kleiner en ronder dan die van de bovenstaande soorten.<br />

Opgelet: woekerende plant<br />

Lisdodden zijn agressieve groeiers, althans de grote en de kleine lisdodde.<br />

Ze zaaien zich sterk uit en woekeren. Met hun wortels groeien ze al snel<br />

door vijverfolie heen, met alle gevolgen vandien.<br />

Daarom is het aangeraden om enkel de dwerglisdodde in een tuinvijver met<br />

folie aan te planten. Zelfs in kleine vijvers zal deze de folie niet <strong>be</strong>schadigen.<br />

Kleine lisdodde kan je eventueel ook in middelgrote of grote vijvers met een<br />

kunstmatige bodem planten, maar dan heb je wel speciale bakken nodig.<br />

Plant grote lisdodde enkel aan in vijvers met een natuurlijke bodem die voldoende<br />

diep en groot is. Zo niet, dan kunnen ze zonder al te veel moeite het<br />

hele wateroppervlak innemen, waardoor er amper nog water zichtbaar is.<br />

Lisdodde aanplanten<br />

Lisdodde plant je als oeverplant vanzelfsprekend in een nat milieu, dat zuur


of lichtzuur is. De plant doet het goed in zon of halfschaduw. Maak je geen<br />

zorgen over de koude wintermaanden, want de soorten die we hierboven<br />

<strong>be</strong>sproken heb<strong>be</strong>n, zijn winterhard.<br />

Zowel grote lisdodde als dwerglisdodde moet je aanplanten op een diepte<br />

van 5 à 30 centimeter. Kleine lisdodde mag dieper aangeplant worden, tot<br />

op 50 centimeter onder het wateroppervlak.<br />

Vermeerdering van lisdodde<br />

Lisdodde plant zich in de vrije natuur voort via wortelstokken of via pollen.<br />

Zelf kan je lisdodde vermeerderen uit zaad of via deling:<br />

Scheuren - Scheur de planten in april of mei en poot de delen op in een<br />

grondmengsel dat <strong>be</strong>staat uit gelijke delen zand, klein en laagveen.<br />

Zaaien - Je kan zelf de zaden van lisdodde oogsten en deze uitzaaien. Die<br />

ontwikkelen zich uit de bloemen aan de sigaren. De zaadpluizen worden<br />

normaal gezien meegevoerd door de wind. In gunstige omstandigheden zal<br />

het zaad goed kiemen. Kies een ondiepe oeverrand uit rijk aan slik voor een<br />

goede voedingsbodem.<br />

Wil je ook binnenshuis genieten van lisdodde? Eens de eerste nachtvorst<br />

optreedt, kan je de rietsigaren afknippen en drogen. Je kan ze dan verwerken<br />

in een droogboeket of in een bloemstuk.<br />

Multifunctionele vijverplant<br />

Waterpest levert zuurstof en zuiver<br />

water<br />

Deze zuurstofplant plaatst men zowel in vijvers,<br />

als in aquaria voor het welzijn van de waterfauna<br />

en -flora. Wij leggen je het verschil uit tussen brede,<br />

smalle, gekroesde en Zuid-Amerikaanse waterpest.<br />

Waterpest is een snelle groeier. Hij wortelt zich in de vijverbodem, al heeft hij<br />

geen echt wortelgestel. In de plaats kan de waterplant veel kleine, aparte<br />

worteltjes aanmaken op elke knoop. De vertakte bloemstengels dragen heel<br />

kleine, dicht op elkaar groeiende blaadjes.<br />

Waterpest doet uitstekend dienst als zuurstofplant, als waterreinigende plant<br />

- i.c. minder algen in het water - en als schuilplaats voor insecten. Daarnaast<br />

gaat hij verzuring tegen, indien hij voorkomt in grote hoeveelheden.<br />

WaterPEST?<br />

Aanvankelijk was waterpest niet inheems; tijdens de eerste helft van de 19de<br />

eeuw werd hij vanuit Noord-Amerika ingevoerd in Europa. De zuurstofplant<br />

bleek het hier zo naar zijn zin te heb<strong>be</strong>n dat hij is <strong>be</strong>ginnen boomen... Hij<br />

verspreidde zich razendsnel, met verstopte watergangen als gevolg. Geen<br />

wonder dat men indertijd van pest sprak.<br />

Soorten waterpest<br />

Wij stellen je vier soorten waterpest voor. Bedenk dat deze planten sterk<br />

<strong>be</strong>ïnvloed worden door licht en voedingsstoffen, wat zich ook zal uiten in het<br />

uiterlijk van de planten.<br />

Brede waterpest (Elodea canadensis)<br />

Deze variant komt tegenwoordig van nature in onze streken voor en is dan<br />

ook winterhard tot -5°C. De stengels dragen dichte, lancetvormige en afgeronde<br />

blaadjes die net de waterlijn <strong>be</strong>reiken.Ondanks de naam kan je de<br />

blaadjes niet echt breed noemen: in afmetingen verschillen ze slechts één<br />

millimeter in dikte van smalle waterpest, de lengte is exact hetzelfde, namelijk<br />

2 centimeter. In juni en juli komen kleine witte bloempjes te voorschijn.<br />

Plant brede waterpest op een diepte van 20 centimeter in zon of halfschaduw.<br />

Dieper kan, tot een maximum van 60 centimeter, maar dan zal hij gemakkelijker<br />

afbreken door de lange, dunne stengels die hij dan vormt. Bovendien<br />

neigt hij in dat geval tot woekeren. Deze waterpest heeft een voorkeur<br />

voor basisch water. In het voorjaar knip je de planten af, waarna ze<br />

opnieuw uitlopen.<br />

Smalle waterpest (Elodea nuttallii)<br />

Dit inheems exemplaar heeft erg kleine blaadjes die naar de stengel toebuigen,<br />

wat leidt tot een gekroesde vorm. De blaadjes zijn zo’n 2 centimeter<br />

lang en 2 millimeter breed. Geef dit soort dezelfde verzorging als brede waterpest.<br />

Afrikaanse of gekroesde waterpest (Lagarosiphon major)<br />

Deze Zuid-Afrikaanse soort groeit niet van nature in onze streken, toch kan<br />

hij hier overwinteren, althans als je hem in <strong>okto<strong>be</strong>r</strong> op een diepte van 80<br />

centimeter plant. Wel moet je hem in april verplaatsen naar een diepte van


30 centimeter, wil je dat er in augustus witte bloempjes aan komen met een<br />

geel hartje. De plant steekt dan slechts enkele centimeters boven het wateroppervlak<br />

uit. De stevige, brede bladeren die krullen, houden van schaduw<br />

of halfschaduw.<br />

Argentijnse of Braziliaanse waterpest (Egeria densa)<br />

Dit is Zuid-Amerikaanse waterpest die je - net zoals de Afrikaanse waterpest<br />

- in de winter dieper moet plaatsen omdat hij anders niet winterhard is. De<br />

kleine blaadjes kan je vergelijken met die van brede waterpest, maar dan<br />

met een spitse top. Eén nerf loopt over het hele blad. Deze variant gebruikt<br />

men ook vaak in aquaria.<br />

Waterpest vermeerderen<br />

Waterpest plant zich ontzettend snel voort. Het volstaat een stuk af te breken<br />

en dat men een elastiek vast te maken aan een steen. Gooi de steen<br />

vervolgens in de vijver: het stuk waterpest maakt dan wortels aan en vormt<br />

een nieuwe plant.<br />

Als je waterpest uitdunt, heb je dus eigenlijk massa’s nieuwe planten te geef.<br />

Misschien kan je er een andere vijverliefheb<strong>be</strong>r een plezier mee doen.<br />

Om af te sluiten: wist je trouwens dat vissen die lijden aan verstopping, speciaal<br />

van de jonge blaadjes van waterpest eten, omdat die een laxerende<br />

werking heb<strong>be</strong>n?<br />

Het <strong>be</strong>stuur<br />

Secretaris - Penningmeester<br />

Marc Mentens, Korte Vrenenstraat 3, 3900 Overpelt<br />

Tel. 011 66 71 87 GSM 0485 46 02 87 marc.mentens@virusfree.<strong>be</strong><br />

Redacteur<br />

Luc Schetz, Dorpsstraat 17/1, 3950 Bocholt<br />

Tel. 089 46 28 78 GSM 0477 45 48 26 luc.schetz@<strong>euphonynet</strong>.<strong>be</strong><br />

Raadslid<br />

Jaak Van Bree, Thomas Watsonlaan 99, 3930 Hamont-Achel<br />

Tel. 011 64 17 90 jaak.vanbree@virusfree.<strong>be</strong><br />

Raadslid<br />

Rob Buntinx, Bosstraat 14, 3930 Hamont-Achel<br />

Tel. 011 62 19 61 GSM 0476 52 79 06<br />

Raadslid<br />

Rob Slenders, Achel-Statie 22, 3930 Hamont-Achel<br />

GSM 0479 64 89 77 rob.slenders@pandora.<strong>be</strong><br />

Erevoorzitter<br />

Willy Dilissen<br />

Rekeningnummer A.N.L. 001-3284041-85<br />

http://www.aquanoordlimburg.<strong>be</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!