Aqua Noord Limburg - home.euphonynet.be

www.desiervisoverpelt.be
Aqua
Noord
Limburg
1972 - 2009
Redactie, verantw. uitgever en verzendingsdienst :
A.N.L. p/a Luc Schetz, Dorpsstraat 17/1, 3950 Bocholt
http://www.aquanoordlimburg.be
België - Belgique
P.B. - P.P.
3950 BOCHOLT
BC 30190
Maandelijks tijdschrift voor
aquarium-, terrarium- en
vijverliefhebbers
Jaargang 36 nr. 4 - 2009
Verschijnt niet in juli & augustus
april
Afgiftekantoor
Bocholt
P 702030

Wat bieden wij U :
Aqua Noord-Limburg
de vereniging voor alle
aquarium-, terrariumen
vijverliefhebbers
✔ Een eigen tijdschrift (jaarlijks 10 edities)
✔ Het B.B.A.T.-tijdschrift Aquariumwereld
Maandelijks interessante, leerrijke en educatieve
bijeenkomsten zoals :
✔ Debatavonden
✔ Lezingen
✔ Beginnersvergaderingen
✔ Knutselvergaderingen voor doe-het-zelvers
✔ Dialezingen en videovoordrachten
✔ Verrassingsvergaderingen
✔ Uitgebreide video- en diatheek
✔ Maandelijks een gratis tombola
✔ Een aquateam voor praktische bijstand
✔ En vooral een gezellige vriendensfeer met veel plezier
Daarbij ook nog :
✔ Diverse uitstappen en trips
✔ Excursies en bezoeken ”achter de schermen”
Alle artikels mogen overgenomen worden mits vermelding van herkomst
en auteur. Niets mag echter gewijzigd worden aan de inhoud zonder uitdrukkelijke
toestemming van de auteur.
Alle artikels en advertenties vallen onder de verantwoordelijkheid van de
respectievelijke auteurs of adverteerders.
Café
’t Misverstandt
Dirk Janssen
Kraanstraat 10
3900 Overpelt
Tel. 011 66 44 59

Ledenvergadering donderdag 30 april ’09
Rondetafelgesprek
Tijdens deze vergadering kunnen allerhande problemen of zaken die met
onze hobby verband houden besproken worden. Dit keer alles i.v.m. vijvers.
Zit je met een bepaald probleem kom dan zeker naar deze vergadering,
andere liefhebbers kunnen je probleem misschien oplossen of andere ideeën
aanreiken.
Je bent zoals steeds welkom in ons lokaal
zaal Holheide,
Bremstraat 25 - Overpelt.
De vergadering start om 20.00 uur.
Tot dan,
het bestuur
Best ANL’ers,
WOORDJE
VAN HET
BESTUUR
Wij vernamen het overlijden van
De heer
Giel Schildermans
echtgenoot van mevrouw
Helena Van Hertum
Geboren te Achel op 18 maart 1934 en zachtjes ingeslapen te Overpelt in
het Mariaziekenhuis Noord-Limburg op Witte Donderdag 9 april 2009.
Wij wensen Eddy, Ria en de familie veel sterkte in deze moeilijke tijd.
Op zondag 28 juni 2009 is er weer de Zomeractiviteit van BBAT-Limburg. Dit
jaar wordt deze aktiviteit georganiseerd door de Zilverhaai van Beringen.
Samenkomst vanaf 13u30 in zaal Cor, Pastorijstraat 42, 3582 Koersel-
Beringen
Programma: Wandeling met gidsen langs viskwekerij VandePut in Zonhoven
en aansluitend barbecue.
Vooraf inschrijven bij Marc.
De Federatie BBAT-Limburg geeft ¤ 1.50 bij als subsidie per deelnemer ,
daarmee word het betrag voor deelname voor volwassenen ¤ 9.00 en voor
de kinderen ¤ 7.00.

Aquarium
Het biologisch droogfilter
internet
André De Jonghe
Om onze dieren in optimale conditie te houden zoeken wij naar steeds betere
filtermethoden. In de aquariumhandels worden diverse types aangeboden,
die alle hun nut hebben, maar de veeleisende aquariaan niet volledig
tevreden stellen.
Het biologisch droogfilter bestaat zeker reeds vijftien jaar, maar is nog door
velen niet gekend. Dit filter dienen wij echter zelf te vervaardigen. Het systeem
is de eenvoud zelf: een bakje dat wij op het dekglas plaatsen, gevuld
met argexkorrels, keramische pijpjes of ander filtermateriaal met daarboven
perlonwatten of een dunne kwaliteitsmousse.
Het water, dat uit de uitlaat komt van een ander filter wordt via een
geperforeerde buis naar dit filter gebracht. Door gaatjes in de bodem van het
bakje druppelt het water opnieuw in het aquarium.
Bij gebruik van dit filtersysteem in mijn tanganyika-aquarium zag ik dat de
perlonwatten nog vuil werden, zodat ik kan stellen dat dit filter zowel biologisch
als mechanisch werkt.
Ik ben er geen voorstander van om rechtstreeks vanuit het aquarium via een
dompelpomp het water naar de droogfilter te leiden: de gaatjes van de
geperforeerde buis geraken gemakkelijk verstopt en de wat wordt te vlug
vuil; beter is te werken in combinatie met een reeds bestaand filter zodat het
water reeds over een filtermassa gelopen heeft.
Deze filter voegt extra zuurstof toe aan het water, wat de vissen zeker ten
goede komt.
Om een dergelijk filter te bouwen kan je gebruik maken van een glazen
bakje, dat je zelf gelijmd hebt, of een langwerpige plastiek bloembak die je
dan op de gewenste hoogte afzaagt. Ik geef de voorkeur aan de laatste
oplossing omdat je met plastiek gemakkelijker kunt werken dan met glas.
Best is geen al te krachtige pomp te gebruiken, omdat je anders tegendruk
krijgt waardoor de pomp vlugger verslijt.
Het duurt ongeveer drie weken vooraleer dit filter begint te werken: kristalhelder
water en levendiger vissen is het eindresultaat.
Killivissen - Seizoenvissen? Koen Van Gelder
Op een van onze ruilbeurzen arriveerde een
Nederlandse kweker, na wat rondzwervingen,
behoorlijk laat. Meteen begon hij op zijn
tafel plastic zakjes uit te stallen, die elk een
koppel killivisjes bleken te bevatten. Grote
toeloop en veel vragen. Eén van de vragen
die door verschillende aanwezigen werd
gesteld was : zijn dit seizoenvisjes? Een
goede gelegenheid voor de redactie om nog
eens op deze prachtige visjes terug te komen.Killivisjes behoren de orde
van de tandkarpers (Cyprinodontiformes). Tot deze orde behoren de zogenaamde
levendbarende en eierleggende tandkarpers. Over de eerste groep
verscheen een stukje in het vorige nummer van Tropicana-info, ditmaal gaat
het over de eierleggende soorten. Tot de familie van de eierleggende tandkarpers
of Cyprinodontidae behoren verschillende onderfamilies en geslachten.
Voor de aquariaan is vooral de onderfamilie van de Rivulinae belangrijk
(voor wie zich andermaal overdonderd voelt door de wetenschappelijke namen:
kyprinos is Grieks voor ‘karper’, en odon betekent ‘tand’ in het Grieks.
Rivulinae is afgeleid van het Latijnse woord rivus, beek). Bekende Rivulinae
zijn de Aphyosemion-, Epiplatys-, Nothobranchius en Roloffiasoorten, die in
Afrika leven, de Rivulus- en Cynolebiassoorten uit Amerika en de
Aplocheilussoorten uit Zuid-Azië. Vooraleer daar verder op in te gaan, komen
we tot de seizoenvissenkwestie. Killivisjes leven in plassen, ondergelopen
velden, sloten, waterloopjes. Sommige van die biotopen drogen - in
het droge seizoen natuurlijk - uit. Dat geeft aanleiding tot twee levensvormen:
de niet-perodieke en de periodieke. De niet-periodieke visjes brengen
hun leven door in water dat niet uitdroogt en dat leven ziet er dus hetzelfde
uit als dat van andere vissen. In aquaria kunnen sommige soorten tot vijf
jaar oud worden. De ‘seizoenvissen’ leven in water dat niet bestendig aanwezig
is. Hun eitjes moeten dus een droge periode kunnen overleven, terwijl
ze zelf uiteraard omkomen. De eitjes kennen twee rustpauzes: een eerste

tot de bodem opdroogt, waarna de ontwikkeling begint, een tweede als het
embryo voltooid is, maar er nog geen water is. In een aquarium moeten we
dit droogvallen dus wel simuleren om de eitjes tot ontwikkeling te brengen,
maar hou de visjes gerust nat en in leven (en vooral niet te warm)! Naast
deze twee hoofdvormen bestaan er nog semi-periodieke killi’s, waarvan de
eierontwikkeling ononderbroken is als er water is, maar onderbroken als hun
plas uitdroogt of waarvan de plas niet volledig uitdroogt en de eitjes in de
vochtige bodem blijven. Het populairste geslacht bij de aquariaan zijn de
Aphyosemionsoorten uit West-Afrika. De meeste soorten ziijn doorlevende
visjes die hun eitjes op planten afzetten. Hiertoe behoren o.m. de A. australe
of Kaap Lopez, de A. sjoestedti of
blauwe gularis, de A. bivittatum of rode
lierstaart, de A. walkeri walkeri of Walkers
lierstaart, A. amieti, A. striatum, A.
gabuense en een recent in de
aquariumwereld verschenen visje, de
A. poliaki, waarvan de Bolifamba-visjes
op de beurs konden worden aangeschaft.
De blauwe gularis is een
seizoenvis, die zijn eitjes in de bodem
afzet. Daarnaast zijn er semi-seizoenvisjes, die men soms tot een afzonderlijk
geslacht rekent (Fundulopanchax), zoals de A. cinnamomeum of kaneelvaandrager,
A. filamentosum of draadvaandrager , A. gardneri of staalbauwe
vaandrager en A. marmoratum. Ook de Roloffiasoorten komen uit West-Afrika.
Ze lijken sterk op de Aphyosemionkilli’s. Er zijn doorlevende soorten, seizoenvissen
en semi-seizoenvissen bij. Bekend zijn Gery’s vaandrager (R. geryi),
de gouden vaandrager (R. occidentalis), een seizoenvisje, de R. roloffi en
de R. liberiensis, een semi-seizoenvis. De Nothobranchiussoorten leven
vooral in Oost-Afrika. Zij hebben meestal niet de lange slanke vorm van de
vorige soorten. We noemen de N. guentheri, de N. rachovii, de N. korthausae,
N. foerschi en de Nothobranchiussoorten van de palmquisti-groep. Het zijn
allemaal seizoenvisjes. De Epiplatyssoorten komen dan weer uit West-Afrika.
Bekend zijn E. dageti monroviae of dwarbandsnoekje en vooral de E.
annulatus of ringsnoekje. Ook dit zijn doorlevende visjes, die dicht bij de
oppervlakte leven en hun eitjes op planten afzetten. Verwant met het geslacht
Epiplatys, maar afkomstig uit Zuid-Azië, zijn de Aplocheilussoorten.
Het zijn doorlevende plantenleggers. De A. lineatus of panchax wordt 10 à
12 cm. groot en is behoorlijk agressief. De A. blocki of dwergpanchax is
maar half zo groot. Het geslacht Rivulus is verspreid over het zuiden van
Noord-Amerika en heel Midden- en Zuid-Amerika. Enkele soorten: Rivulus
cryptocallus, R. cylindraceus of Rivulus van Cuba, Holms’ rivulus, R. holmiae,
en R. harti. Al deze soorten zijn doorlevende plantenleggers. Tot een ander
Amerikaans geslacht behoren de Cynolebiassoorten. Deze seizoenvisjes
leven in Zuid-Amerika en leggen hun eieren in de bodem. Te vermelden zijn
White’s waaiervis of C. whitei, C.
melanotaenia, C. alexandri, C.
heloplites en de zwarte waaiervis of C.
nigripinnis. Binnen dit geslacht komen
sterk verschillende vormen voor. De
vuistregel is dus: doorlevende visjes
zijn plantenleggers, seizoenvisjes leggen
hun eitjes af in de bodem. Voor de
eerste groep gebruiken kwekers dikwijls
moppen in kunstwol waarin de wijfjes hun eitjes afzetten. Die worden
dan vaak verzameld om de eitjes tegelijk te laten uitkomen. Daarnaast wordt,
wel in Europa en niet in Amerika, een meer natuurlijke methode gebruikt,
waarbij men de vissen eitjes laat leggen op fijnbladige planten. Voor de
bodemleggers is een turflaag op de bodem vereist, die men dan later een
tijd droog houdt. Ook systemen met een paairooster worden gebruikt. De
eerste methode werd duidelijk uitgelegd door Eric Van Ginhoven in Aquariumwereld
47, 1994, blz. 184-187. Killikweek is een tak van de aquaristiek met
heel fervente aanhangers, eigen verenigingen, internetsites en tentoonstellingen.
De echte amateurs willen overigens ook precies weten uit welk watertje
hun visje komt – wat ons meestal een zorg zal wezen. Soms is dat een
code van een letter en een getal, maar ook de boven genoemde Bolifamba
als toevoeging aan de naam van een visje dat op de beurs werd aangeboden
wijst op de herkomst.
AQUARIUMPLANTEN ZELF KWEKEN
Men koopt een plant ... hij gaat dood ... men koopt een nieuwe ... enz.
Nochtans is kweken met aquariumplanten zeker zo boeiend als kweken met
vissen en veel gemakkelijker. Als men op een paar punten let, is kweken met
aquariumplanten zeer eenvoudig. De meest gekende methode is vermeerderen
door "stekken" en "uitlopers". Dit laatste gebeurt meestal al vanzelf in
het aquarium, zonder dat men iets hoeft te doen. Een andere methode is
kweken in emerse (boven water) cultuur.
Inleiding:
Kan men alle planten vermeerderen door stekken en/of uitlopers:
het antwoord is NEEN.
Sommige planten kan men alleen vermeerderen door het uitzaaien van zaad.

Dit zaad kan alleen gewonnen worden van de plant in een paludarium of in
een vochtige ruimte en alleen met de voet in het water of in een vochtige
bodem. Men moet sommige van deze planten bestuiven, al dan niet kunstmatig,
sommige planten hebben een systeem van zelfbestuiving.
Men moet het op deze mannier verkregen zaad dan uitzaaien in zaaibakjes
met de juiste grondsamenstelling, de juiste vochtigheid, het juiste licht en de
juiste temperatuur en naar mate ze groeien uitplanten in grotere bakken en
de waterspiegel langzaam verhogen om aan de onderwatertoestand te wennen,
indien ze in het aquarium gezet worden.
Planten die alleen uit zaad te winnen zijn, zijn in regel echte moerasplanten.
Sommige planten zijn gewoon niet te vermeerderen door de aquariumhouder,
dit komt waarschijnlijk omdat we de natuurlijke omstandigheden niet perfect
genoeg kunnen nabootsen of benaderen, in ieder geval wie niet waagt, niet
wint. Gelukkig bestaan er ook vele planten die wel gemakkelijk te kweken
zijn, zodat de keuze nog zeer groot is. Iedere aquariumhouder kan makkelijk
zijn plantenbestand op pijl houden door het zelf kweken van zijn planten,meer
nog, van sommige soorten moet men emmers vol weggeven of gewoon
wegkieperen omdat men er geen blijf mee weet.
Stekken:
We kunnen zo goed als alle stengelplanten het eenvoudigst vermeerderen
door stekken. Elk stengeldeel kan adventief wortels vormen, d.w.z. wortels
aan de stengelknopen. Uit elk stengeldeel ontstaat een nieuwe plant. Bij
vele soorten zoals waterpest, vederkruid, enz... kan zelfs elk losgeraakt
stengelfragment weer uitgroeien. Er kan altijd een nieuwe plant uit ontstaan,
als maar één stengelknoop of minstens één stengelknoop aanwezig is. Uit
de in de bladoksels aanwezige knoppen groeit dan een nieuwe plant. In het
algemeen is het beter stengelgedeelten met elk 4 tot 5 knopen te kiezen. De
planten Vallisneria groeien dan asiatica sneller en worden forser. We verwijderen het onderste
bladpaar of de onderste bladkrans en steken de stengel in de losse kiezelbodem.
Zodra de wortelvorming is begonnen, bij de meeste soorten reeds
na enkele dagen, ontstaan ook de zijloten uit de bladoksels. Hebben deze
loten een lengte van 5 tot 10 cm bereikt dan kunnen we ze weer afsnijden en
afzonderlijk la-ten opgroeien.
Uitlopers en dochterplanten:
We kunnen zo goed als alle planten die geen stengelplant zijn vermeerderen
door uitlopers en dochterplanten. Deze uitlopers krijgen wortels en op
hun beurt weer uit-lopers. In de loop van de tijd vormt zich tenslotte een
kleine plantengroep, die uit de moederplant en meerdere uitlopers bestaat.
Sommige soorten krijgen kleine plantjes in de bladoksels, die nog aan de
moederplant wortels krijgen en die we er na ongeveer 10 weken af kunnen
halen. Hoe kunnen we nu cryptocorynen, die geen of slechts weinig uitlopers
vormen vermeerderen? Elke wortelstok van een cryptocoryne bevat
slapende ogen, dit zijn knoppen in rusttoestand. Om deze te laten uitlopen
moeten we alleen maar de wortelstok tussen de ogen doorsnijden en de
stukken wortelstok aan het wateroppervlak laten drijven. De lichtprikkel stimuleert
de slapende ogen om uit te groeien. Zijn er dan na enige tijd kleine
plantjes te zien, dan zetten we de stukken wortelstok weer in de grond. Doen
we dit niet, dan blijven de jonge plantjes in de ontwikkeling steken en groeien
ze niet verder. Bij de soorten die wel uitlopers vormen kunnen we het ontstaan
van uitlopers versnellen, zodra de jonge plantjes een beetje gegroeid
zijn en ongeveer 4 tot 5 blaadjes hebben, snij-den we de verbinding met de
moederplant door. Nu kunnen we de jonge plantjes laten staan of elders
aanplanten.
Anubias barteri
Kweken in emerse cultuur:
Het kweken van aquariumplanten in emerse (moerascultuur - dus boven
water) is in tegenstelling tot kweken door middel van zaad, zeer eenvoudig.
Emerse cultuur kunnen we zowat overal toepassen, vanop de vensterbank
tot in een serre, als we maar voldoende licht en warmte hebben. Wat we
verder nodig hebben zijn: kweekbakjes, bloempotjes van aardewerk of plastic
(alle maten).Verder nog een grondzeef, mes, schaar, schopje, merkplaatjes,
nevelspuit, plastic zakjes, ijzerdraad, enz... Als voedingsbodem
nemen we 1/3 deel potgrond (liefst zonder toegevoeging van mest), 1/3 deel
gezeefde turf, 1/3 deel rijnzand. Agrexbolletjes en/of potscherven gebruiken
we voor drainage.
Planten die het zeker zullen doen zijn :
Bacopa monnieri, Ludwigia-soorten, Hygrophila-soorten, Heteranthera
zosteraefolia, Hottania inflata, Rotala indica, Saururus cernuus, Lobelia
cardinalis, Eichhorniasoorten, penningkruid.
Er zijn twee werkwijzes:
A - planten die we moeten overwennen van aquaria naar
open lucht.
B - planten die overgewend zijn en die we gaan vermeerderen.
Werkwijze A: planten die we moeten overwennen van
aquarium naar open lucht. Een plant uit het aquarium halen
en in stukken verdelen. Opletten dat we steeds 3 à 5
stengelknopen in zo'n stuk hebben. (fig.1a) Potgrond-turfrijnzandmengsel
in een klein bloempotje doen. Een schaaltje
eronder met voldoende water zorgt er voor dat de plant
steeds voldoende vocht krijgt. Dan het plantje

erin, goed opletten dat er steeds twee stengelknopen in
de bodem zitten. Matig aandrukken en het is klaar. Om
het uitdrogen te vermijden maken we nu een mini serre
rond het bloempotje. (fig. 2) Die kan bestaan uit ijzerdraad
(2 a),met een plastic zakje overtrokken (2 b), of
uit een grotere plastic zak waarin we alles zetten en
welke we opblazen en dichtbinden. Een glazen bokaal
of het onderste deel van een plastic fles kan ook al dienst
doen. Wanneer we zien dat het plantje aanslaat dan
gaan we met grote tussenpozen de luchtvochtigheid
rond het plantje verminderen. Dit doen we als volgt: we
maken scheuren of openingen in de plastic zak (de eerste
keren niet te groot). Telkens we scheuren bijmaken zal de luchtvochtigheid
verminderen. We doen dit zolang tot er van de zak niets meer overblijft.
Dan zou ons plantje normaal ook niet meer omver mogen vallen, het is nu
immers gewend aan de emerse (boven water) omstandigheden. In dit stadium
laten we het plantje in het bloempotje staan tot het groot en sterk genoeg
is om te stekken en verder uit te planten.
Nu onderscheiden we 3 soorten planten die we op verschillende wijze verder
kunnen vermeerderen :
1 Door uitlopers of worteling (o.a. leidse plantje).
2 Door stekken af te snijden (o.a. hygrophila, hottania, eichhornia).
3 Door afleggen (o.a. ludwigia, penningkruid, rotala).
Werkwijze B: planten die overgewend zijn en die we gaan vermeerderen.
1 Uitlopers:
Dit wil zeggen dat deze planten door middel van hun wortels zelf nieuwe
planten kunnen voortbrengen. We kennen b.v.b. de echinodorus-soorten,
die jonge plantjes geven langs hun uitlopers, in dit geval snijden we gewoon
de jonge plantjes af en plaatsen ze elders in het aquarium.
Het Leidse plantje geeft in moerascultuur dikke witte wortels, die in onze
kweekbak kriskras door elkaar lopen, het zijn deze wortels die we gaan
uitgraven om daaruit onze nieuwe plantjes te kweken.
Hoe gaat dit nu in zijn werk:
In (fig. 3) zien we hoe zo'n
wortel verdeeld is in ongeveer
gelijke delen. Elk deel
heeft een wortelknop. We
snijden de wortel in stukjes
zoals op de tekening is aan-
gegeven. Al deze stukjes gaan we nu in het water van een bestaand aquarium
gooien. We zullen zien dat na verloop van tijd aan deze wortelstukjes
zich kleine groene puntjes gaan vormen. Dat zijn nl. onze nieuwe plantjes.
Deze laten we doorgroeien tot ze een lengte bereikt hebben van zo'n 1,5 tot
2 cm. Nu is het moment gekomen om uit te planten. We nemen best een
bakje van 10 cm hoogte, gevuld met bladgrond. De plantjes planten we uit
op 9 cm van elkaar, zodanig dat ze voldoende ruimte hebben om uit te groeien.
We vergeten ook niet de plantjes in het begin af te dekken met plastiek,
tegen het uitdrogen. Als ze de gewenste hoogte hebben bereikt kunnen we
ze uitplanten in het aquarium. We kweken deze leidse plantjes op in moerascultuur
omdat ze dan sneller groeien dan onder water.
2 Stekken:
We nemen een gezonde moederplant, goed ontwikkeld en
met veel zijscheuten. We snijden de zijscheuten af tot op
één na. We maken kleinebloempotjes klaar, 1 scheut per
potje. (fig. 4)
De potjes vullen we met een mengsel van potgrond, turf en
rijnzand (verhouding 1/3) en daarin steken we nu onze stek.
Let op, 2 stengelknopen onder het zand steken. De eerste
maal overvloedig gieten, daarna ervoor zorgen dat de grond vochtig blijft.
Dan weer deplantjes afdekken met een miniserre.
Eenvoudiger is het nog wanneer we een oud aquarium bezitten. Daarin zetten
we alle bloempotjes naast elkaar, een laagje water op de bodem en
afdekken met een dekruit,opletten dat de plantjes niet kunnen verbranden
door de grote hitte. Wanneer nu de plantjes genoeg wortels bezitten dan
kunnen we ze overplanten in hun definitieve kweekbak.
3 Afleggen:
Het afleggen is ook een veelgebruikte mannier van vermenigvuldigen,we
zien dit bij planten zoals ludwigia, bacopa, rotala, enz..
Ze kruipen over de grond en zullen meestal spontaan op elke knoop wortels
vormen die zich in de grond zullen vastzetten.
We kunnen de planten ook helpen
door de stengel ergens in het midden
zelf in de grond te duwen en vast
te zetten door middel van een haakje
(5c). Om nu de plant te stimuleren om
in de hoogte te gaan groeien, snijden
we de kop van de plant af (5b). De plant zal nieuwe scheuten (als die er al
niet zijn) recht omhoog gaan vormen (5a). Als deze stengels lang genoeg
zijn kunnen we ze overplanten in het aquarium. De fase van het afdekken

met plastic kunnen we bij deze mannier van vermeerderen vergeten, immers
de jonge planten blijven steeds nog in contact met de moederplant.
Besluit:
Gewapend met deze handleiding kan je de gok ook eens wagen om zelf je
planten te gaan kweken. Krijg je tegenslag, probeer opnieuw !!.
En ... denk eraan, planten zijn duur in de winkel, je doet dus veel profijt, want
vertrekkende van 1 plant zal je er na verloop van tijd veel zelf gekweekt
hebben, bovendien heb je het trotse gevoel van zelf gekweekte planten in je
aquarium te hebben.
In hun thuisland, waar onze aquariumplanten leven zijn ze net als
bij ons de distel ... nl. onkruid. En ... onkruid vergaat niet.
Zout als medicijn:
Zout heeft geen antibacteriële werking omdat de meeste bacteriën veel hogere
zoutconcentraties kunnen verdragen dan cichliden. Een geleidelijke
verhoging van het zoutgehalte zal deze vissen eerder doden dan de bacteriën.
Zout kan ook een positief effect hebben. De reden daarvoor is gelegen in de
osmotische regulatie van zoetwatervissen. Alle cellen van vissen bevatten
0.6 - 0.9 % zout, hetgeen betekent dat de cellen van zoetwatervissen meer
zout bevatten dan het omringende water.
Omdat het systeem streeft naar een evenwichtige toestand, proberen de
zouten het lichaam te verlaten, terwijl het water probeert daarin door te dringen.
Het is voor het water echter gemakkelijker om in het lichaam door te
dringen dan het voor de zouten is om datzelfde lichaam te verlaten. Om die
reden moeten zoetwatervissen het overtollige water zien kwijt te raken, een
proces dat veel energie vergt. In een stressvolle situatie heeft het lichaam
echter alle beschikbare energie nodig om mogelijke besmettingen af te weren.
Zonder goed functionerende osmotische regulatie zal de vis sterven,
omdat hij dat systeem niet tijdelijk buiten werking kan stellen wanneer hij zijn
energie voor andere doeleinden nodig heeft. Voeg je dus zout toe aan het
aquariumwater, dan worden de verschillen in de zoutconcentraties binnen
en buiten het vissenlichaam geringer, waardoor de vis minder energie nodig
heeft om zijn osmotische regulatie gaande te houden. De daardoor vrijgekomen
energie kan het dier vervolgens gebruiken om de slechte bacteriën en
flagellaten te bestrijden. Onder bepaalde voorwaarden kan zout dus een
gewelddadige invloed hebben op de gezondheid van vissen. Het is natuurlijk
nadelig om te veel zout toe te voegen en om die reden is het raadzaam
om het zoutgehalte nooit op te voeren tot boven 0.4 %. Een veiligere en
effectievere concentratie ligt bij ongeveer 0.2 %. Komt neer op 200 gramzout
per 100 liter water. Vergeet niet het water gedeeltelijk te verversen voordat
je het zout toevoegt.
PVC-buizen project:
Mijn cichliden vooral mijn Frontosa’s hebben behoefte aan flinke holen waar
ze zich lekker in kunnen terug trekken. Maar ik heb altijd moeite gehad om
flinke holen te maken van steen (keien) ben altijd bang dat ze instorten en
om de stenen aan elkaar te kitten vind ik ook maar zonde. Dus ben ik eens
gaan kijken bij een bouwmarkt voor flinke pvc buizen. Heb 9 buizen van
verschillende maten en vormen gekocht. Het was de bedoeling dat ik over
de pvc-buis een lading stenen kon leggen om de grijze kleur te camoufleren
maar dat was niet zo geslaagd want alle stenen gleden er na een tijdje weer
vanaf. Ik had nog van het merk Bison siliconenkit speciaal voor aquaria staan
met de bedoeling om steentjes op de buis te plakken, maar hoe doe je dat
nou zo natuurlijk mogelijk zonder dat het heel erg op gaat vallen ?? Ik heb
toen maar een mengsel gemaakt van diverse kleuren aquarium grind en een
klein beetje zilverzand. Toen heb ik heel de pvc buis ingesmeerd met
siliconenkit en toen steeds een hand steentjes gepakt en dat er stevig op
gedrukt om het zo natuurlijk mogelijk eruit te laten zien. Het is wel aan te
raden om latex handschoenen te dragen want het is erg plakkerig werk. De
buizen hebben 2 dagen gedroogd en toen heb ik ze nog een paar dagen in
een emmer met zout gezet om zo de schadelijke stoffen (weet niet of ze erin
zitten maar voor de zekerheid) eruit te halen. Ik ben best tevreden met het
resultaat maar misschien kan het nog beter.

Pseudoxiphophorus
bimaculatus
Verzekeringen
Tonny Van Otterdijk n.v.
Ven 10
3930 Hamont-Achel
Tel. 011 64 19 95
tvonv@hotmail.com
Betaalbare
Kwaliteitsmeubelen
• Salons
• Eetkamers
• Slaapkamers
• Seniorkamers
• Slaapkomfort
• Relaxen
DORPSSTRAAT 188
3900 OVERPELT
Tel. 011 64 17 80
Fax 011 66 62 54
Louis en Anne-Mie Dirkx-Fuchs
ANL’S VERGADERLOKAAL
WOENSDAG GESLOTEN
Bremstraat 25 - 3900 Overpelt Tel. 011 64 38 24
BISTRO
Corridor
Lekkere koffie, ’n frisse pint,
allerlei gerechten uit eigen keuken en heerlijk Mövenpick-ijs
’t zou straf zijn, als ge bij Corry en Jaak uw goesting niet vindt.
Rodenrijt 123, 3930 Achel-Statie
Tel. 011 806 222
Fietsroutenetwerk knooppunt 218
Donderdag gesloten.

INTERNE AGENDA 2009
Do 15 januari Discussieavond + bespreking bestuurszaken
Do 29 januari Clubuitstap Oud Dommelhof
Do 12 februari Discussieavond + bespreking bestuurszaken
Do 26 februari Rondetafelgesprek
Do 12 maart Discussieavond + bespreking bestuurszaken
Do 26 maart Bespreking Limburgse Huiskeuring 2008
Do 9 april Discussieavond + bespreking bestuurszaken
Do 30 april Vijvers
Do 14 mei Discussieavond + bespreking bestuurszaken
Do 28 mei Planten
Do 11 juni Discussieavond + bespreking bestuurszaken
Do 25 juni Filmavond
juli/augustus vakantie
Do 10 september Discussieavond + bespreking bestuurszaken
Do 24 september Levendbarende / voer
Do 8 oktober Discussieavond + bespreking bestuurszaken
Do 29 oktober Rondetafelgesprek
Do 12 november Discussieavond + bespreking bestuurszaken
Do 27 november Filmavond + programma 2010
Do 17 december Discussieavond + bespreking bestuurszaken
Foto’s uit de oude doos (Jos Houben)
Terrarium Internet
Uromastyx (Doornstaart agame)
Alle (onder)soorten komen voor in
woestijnachtige gebieden van Noord-
Afrika en het midden-Oosten tot aan
India. Over de meeste soorten en ondersoorten
is weinig bekend. Gelukkig
komt er steeds meer beeldmateriaal
over Uromastyx
(onder)soorten tot onze beschikking.
De lichaamsbouw van alle
(onder)soorten komt vrij veel met elkaar
overeen. De kop is
schildpadachtig , met verticale oorspleten.
De voorpoten zijn fors met stevige graafklauwen. De staart is dik,
met in ringen geplaatste schubben (stekels). soms zijn de schubben groot
en scherp, zoals bij de Uromastyx acanthinura en Uromastyx thomasi. Het
geslacht Uromastyx dankt aan zijn staart ook de Nederlandse naam Doornstaart
agame. Uromastyx verdedigen hun hol tegen vijanden, door met de
staart krachtig heen en weer te slaan. De Uromastyx acanthinura acanthinura
is zelfs in staat met de staart een mensenhand tot bloedens toe te
verwonden.Er zijn op dit moment 16 ondersoort bekend. Deze 16 soorten
worden onderverdeeld in 6 subgroepen op basis van uiterlijke/morfologische
kenmerken. De meest Oostelijk voorkomende soort (U. hardwickii) wordt
gezien als de oorspronkelijke soort. U. asmussi en U. loricata wordt beschouwd
als tussenvorm tussen de oorspronkelijke U. hardwickii en de 13
overige soorten op het Arabisch schiereiland en Noord Afrika.
Binnen het geslacht Uromastyx komen nog al wat kleurvariëteiten voor. Er
zijn ondersoorten die donker gekleurd zijn zoals: Uromastyx aegyptia
aegyptia, Uromastyx aegyptia microlepis, Uromastyx hardwickii, Uromastyx
acanthinura acanthinura (uit Tunesië) en Uromastyx princeps. Er zijn ook
(onder)soorten met prachtige kleuren zoals: Uromastyx acanthinura
acanthinura (buiten Tunesië), Uromastyx benti, Uromastyx ocellata ornata

en Urmastyx thomasi.
De lengte die een volwassen Uromastyx kan bereiken verschilt nog al per
(onder)soort. De meeste (onder)soorten worden ongeveer zo’n 30 à 50 cm
lang. Maar er zijn uitschieters naar boven en naar onder. Zo bereikt een
volwassen Uromastyx aegyptia aegyptia makkelijk zo’n 80 cm. Er zijn zelfs
mensen die beweren een dier van meer dan een meter te hebben gezien. In
tegenstelling tot de Uromastyx aegyptia
aegyptia staat de Uromastyx macfadyeni,
met zijn lengte van ronde de 22 cm.
Uromastyx zijn uitgesproken dagdieren.
Ze slapen vaak in holen of spleten in de
grond of rotsen. Van een aantal soorten
is bekend dat ze diepe holen graven. De
dieren uit het geslacht Uromastyx eten
over het algemeen plantaardig voedsel,
maar insecten en zelfs ontlasting van grotere
dieren worden ook wel gegeten.
Jonge dieren eten meer insecten.
Overzicht ondersoorten
Leiolepis U. hardwickii U. asmussi, U. loricata U. thomasi, U. princeps U.
benti, U. ocellata U. macfadyeni, U. ornata U. aegyptia, U. leptieni, U.
Occidentalis U. alfredschmidti, U. geyri U. dispar, U. acanthinura
Natuurlijk biotoop
Het verspreidingsgebied omvat Noord en West Afrika, het Arabisch schiereiland
en het midden Oosten tot aan India. De Uromastyx leeft in rotswoestijngebieden.
Dit zijn gebieden met een zekere mate van harde zanderige rots
en steenachtige ondergrond. In deze gebieden is vegetatie nauwelijks aanwezig.
Deze gebieden hebben een hoge temperatuur en een lage luchtvochtigheid.
Brachypelma Albopilosa
Uromastyx beschikken over speciale aanpassingen om de extreme omstandigheden
waaronder ze leven het hoofd te bieden. ze kunnen een temperatuur
van ongeveer 47°C verdragen. Als het echter te warm wordt, kruipen ze
weg in hun holen. Ook voor de koude woestijn-nachten biedt het hol bescherming.
Uromastyx leven vaak in groepen samen, maar enkele
(onder)soorten vertonen een solitair karakter. Van een aantal soorten is bekend
dat zij een winterrust houden. Tijdens de wintermaanden eten de dieren
niet en vertonen ze zich alleen buiten het hol op warmere dagen. Wan-
neer de temperatuur overdag weer boven de 25°C komt beginnen zij weer te
eten.
Huisvesting
Voor de ondersoorten met een gemiddelde lengte t/m +/-40cm is een verblijf
van 100 x 80cm minimaal. Als uiterste is voor U. aegyptia een minimale
oppervlakte van 200 x 100cm nodig. Vooral de diepte van de bak lijken de
dieren erg prettig te vinden. Uromastyx zijn stressgevoelig. Door een behoorlijke
diepte in het verblijf te creeren hebben de dieren het idee dat ze
van het “gevaar” (lees: de ruiten) weg kunnen vluchten.
De hoogte van de bak is voor Uromastyx minder van belang. De dieren
leven voornamelijk op de bodem. Een hoogte van 60cm is in de meeste
gevallen voldoende.
Gezien het feit dat doornstaartagamen tamelijk actieve dieren zijn is het van
belang dat het terrarium waarin men ze wil houden ruim is.
Door bijvoorbeeld de achterwand beklimbaar te maken en/of door het aanbrengen
van een of meerdere plateaus kan het leefoppervlak groter gemaakt
worden.
Een achterwand kan vrij eenvoudig geconstrueerd worden met piepschuim
of purschuim dat ingesmeerd/overgoten
Phyllium
wordt met bijv. tegellijm. siccifolium
Als bodemsubstraat (vrouw) voor een
doornstaartagamenterrarium kan, goed gedroogd,
speelzand gebruikt worden.
Echter, een bak vol zand is niet voldoende.
Het verdient de voorkeur om wat flinke objecten
als rotsen en stronken op de bodem
van het verblijf te plaatsen. Deze objecten
kunnen als schuilplaats dienen. Daarnaast
zullen de objecten het zicht door de bak beperken zodat dieren zich enigszins
kunnen terugtrekken van andere dieren in de bak.
Maak met de stenen en/of stronken een soort muurtjes en holen.
Let wel op dat alles goed verankerd is want doornstaartagamen zijn sterke
dieren met een gezonde dosis sloopzucht.
Hou er bij de inrichting rekening mee dat er voor elk aanwezig dier een schuilplaats
gecreëerd wordt.
Meerdere exemplaren gebruiken soms dezelfde schuilplaats, dus zorg er
dan voor dat deze groot genoeg is.

Schuilplaatsen kunnen o.a. gemaakt worden van stukken kunststof buis welke
ingegraven worden, gestapelde stenen (pas op voor instortgevaar), grote
stronken, maar ook een onder het terrarium aangebrachte schuilkist/lade
behoort tot de mogelijkheden. Belangrijk is dat elke schuilplaats voor de
verzorger bereikbaar en controleerbaar is.
De temperatuur mag vooral ‘s zomers behoorlijk oplopen. Voor U. acanthinura
kan bovenstaande klimaat tabel gebruikt worden. Voor andere ondersoorten
kan het klimaat behoorlijk verschillen! Onder de warmtelampen moet de temperatuur
oplopen van 55°C tot maximaal 65°C. Een goed heet “zonpunt” is
zeer belangrijk voor de algehele gezondheid van Uromastyx. ’s Winters mag
de temperatuur in het verblijf zakken tot rond de 15°C.
Uromatyx zijn zonminnende hagedissen. Het is daarom zeer belangrijk om
naast de warmtelampen voldoende verlichting aan te brengen. De verlichting
kan bestaan uit (true-light)TL-lampen die een hoge lichtintensiteit opleveren.
Naast voldoende verlichting en verwarming is het zeer aan te bevelen om
Uromastyx voldoende UVB straling te bieden. In grotere verblijven kan voor
de Osram Ultravitalux of Megaray lampen worden gekozen. In kleinere verblijven
van bijvoorbeeld nakweek kan een UVB spaarlamp van Arcadia worden
geplaatst.
Het mag voor zich spreken dat de luchtvochtigheid in een terrarium voor
deze hagedissen meestal laag is. Dit hangt uiteraard van de soort die er in
leeft. Hoe dan ook, een of twee keer per week wat water sproeien in het
terrarium kan geen kwaad. Tijdens de vervelling kan dit zelfs wenselijk zijn.
Een van de schuilplaatsen kan ook licht-vochtig gehouden worden, zodat de
dieren, wanneer ze daar behoefte aan hebben, zich daar kunnen terugtrekken.
In de natuur brengen doornstaartagamen meer dan de helft van de tijd
door in (zelfgegraven) holen. Hierin is de lucht en de grond in het algemeen
licht-vochtig.
Voortplanting
Voor de voortplanting is een winterrust van ca. 3 maanden noodzakelijk. Aan
de verschillende seizoenen dient de daglengte te worden aangepast; ‘s zomers
ca. 14 uur licht, ‘s winters ca 10 uur licht. De temperatuur van het
verblijf daalt dan enigszins mee. Er kan worden gekozen om de warmtelampen
een aantal weken uit te laten zodat de temperatuur van het verblijf
terugzakt naar kamertemperatuur. De dieren eten gedurende de winterrust
niet.
De paring vindt plaats als de winterrust achter de rug is.
Het vrouwtje laat door op de rug te gaan liggen blijken dat ze (nog) niet
bereid is tot paren.
Voor het leggen van eieren is een vochtige laag zand van ca. 15 cm diepte
noodzakelijk. Creeer hiervoor een soort schuilplaats die voor de verzorger
goed toegankelijk blijft.
Over de voortplanting van de
Uromastyx acanthinura is vrij veel bekend.
Ook in Nederland zijn er sinds
1990 regelmatig jongen geboren.
Paring bij een koppel U. geyri
In de afgelopen jaren zijn er nog enkele
(onder)soorten Uromastyx aangeboden
via de dierenhandel. Het ging
dan voornamelijk om Uromastyx
acanthinura, Uromastyx aegyptia, en Uromastyx ornata. Recentelijk werd
door een grove misvatting bij het Ministerie de slecht lokaal voorkomende
Uromastyx dispar Maliensis aangeboden in de handel.
Voedsel
Het grootste deel van het natuurlijke voedsel van de doornstaartagame bestaat
uit plantaardig materiaal en een klein gedeelte bestaat uit dierlijk materiaal.
Bij jonge dieren ligt de hoeveelheid dierlijke kost wat hoger.
Bij onderzochte populaties werden zo´n zeventig verschillende plantensoorten
gevonden die als voedsel dienden.
Het grootste deel hiervan bestond uit soorten uit de volgende plantenfamilies:
- Asterácae (Samengesteldbloemigen)
- Apiáceae (Schermbloemigen)
- Poáceae (Grassen).
Het plantaardige voedsel bestaat uit zaden, bloemen, jonge spruiten, knoppen
en bladeren.
Als dierlijk voedsel vond men vnl. kevers en sprinkhanen.
Tevens werd er zand en kleine steentjes in de faeces aangetroffen. Het zand
zal wel onbedoeld met het voedsel naar binnen gaan en de steentjes dienen
vermoedelijk als hulpmiddel om de plantaardige kost fijn te malen in de maag.

In gevangenschap kan het voedsel bestaan uit diverse soorten groente en
fruit, zoals andijvie, ijsbergsla, koolsoorten, tomaat, appel en peen aangevuld
met vitaminen-, mineralen-, en kalkpreparaten zoals Carmix, Sporavit
of Gistocal en Calciumlactaat.
Drie maal in de week voederen is voldoende. Jonge dieren dienen iedere
dag gevoerd te worden.
Sporadisch dient dierlijk voedsel in de vorm van bij voorkeur sprink-hanen
maar anders krekels of wasmotten (wederom bestrooit met vitaminen-, mineralen-
en kalkpreparaten) te worden verstrekt. Jonge dieren mogen wat
vaker dierlijk voedsel.
In het drinkwater dient kalk in de vorm van calciumlactaat (melkzure kalk) te
worden opgelost. Het drinkwater moet elke dag worden ververst.
Vijverpraatje
internet
Water in de tuin De Jonghe André
Een vijver kiest u qua vorm, grootte en beplanting zodanig dat hij een verrijking
van uw tuin wordt en geen afbreuk doet aan het geheel.
Is de tuin te klein voor een vijver of beschikt u enkel over een balkon dan
kunt u een mini-watertuin aanleggen waarvoor u een doormidden gezaagde
ton kan gebruiken, wat een zeer decoratief effect geeft. Het is wel noodzakelijk
dat u eerst de halve ton waterdicht maakt met rubberfolie of polyester.
Voor grotere vijvers kunt u gebruik maken van verschillende materialen
:
a) vijver van beton
Vroeger werden meestal vijvers aangelegd in beton , waarvoor echter voldoende
materiaalkennis vereist was . De bodem moet minstens 15 cm dik
zijn en bestaat uit een grondlaag van mortel (1/3 cement + 2/3 zand waaraan
men een flinke scheut compactuna toevoegt) en keien , die men door
elkaar mengt. Daarbovenop komt een tweede laag mortel, verstevigd met
kippengaas. De zijwanden zijn bij voorkeur minstens 5 cm dik. Als de vijver
af is laat men hem, naargelang de weersomstandigheden , een week tot 14
dagen uitdrogen. Pas dan kan de vijver gevuld en op eventuele lekkages
gecontroleerd worden. Dit water wordt na een tiental dagen verwijderd omdat
het gifstoffen afkomstig van het beton kan bevatten. Nu kan de vijver
definitief gevuld worden. Voldoende waterplanten worden geplaatst en de
eventuele filterinstallatie in werking gesteld. Pas na twee weken mogen de
vissen m de vijver gezet worden. Dit geldt voor alle vijvertypes.
b) vijver van polyester .
Dit materiaal is ideaal maar bij de verwerking dient men voorzichtig te zijn.
Polyester kan maar verwerkt worden bij een temperatuur vanaf 15 ° C.
De te bewerken ondergrond moet droog zijn en ook tijdens de bewerking
droog blijven. Gebruik handschoenen bij het verwerken van de polyester en
bescherm uw ogen en mond tijdens het schuren van de vijver.
Een polyester vijver is zeer degelijk en kan in iedere gewenste vorm aangelegd
worden. Wortels van planten of muizen kunnen dit materiaal niet be-

schadigen.
c) vijver van folie .
Het best schaft u zich rubberfolie van l mm dikte aan. Meestal wordt door de
fabrikant een garantie van 20 tot 30 jaar gegeven. Deze folie is UV-bestendig
en zou niet kunnen beschadigd worden door wortels van planten.
Bij het uitgraven van de vijver dienen alle scherpe voorwerpen verwijderd te
worden. Een beschermingsmat is hier zeker geen overbodige luxe. Probeer
de plooien zoveel mogelijk glad te strijken en vouw de hoeken strak in. De
folie laat zich beter hanteren bij hogere buitentemperatuur
d) voorgevormde vijvers .
Kant-en-klare kunststofvijvers zijn haast in alle vormen en maten te koop.
De meeste vijvers hebben verschillende dieptes, zodat de waterplanten op
de juiste diepte kunnen worden geplaatst. Deze vijvers zijn niet goedkoop,
maar praktisch onverwoestbaar en vrij gemakkelijk te plaatsen
Een vijver legt men het best centraal in de tuin aan op een zonnige plek ; de
zonnestralen zorgen er immers voor dat de zuurstofplanten goed kunnen
groeien. Het diepste punt zou minstens 80 cm moeten bedragen . Als randafwerking
gebruikt u best natuurstenen. Om tijdens de winter vorstschade te
voorkomen is het aangewezen de vijverwanden schuin naar boven af te
werken. Tevens kan het plaatsen van een luchtsteentje met luchtpomp voorkomen
dat uw vijver volledig dichtvriest.
Er bestaan drie types van vijvers
1) de plantenvijver.
Hier staan de planten centraal . Diverse water- en moerasplanten worden op
verschillende dieptes geplaatst en zorgen voor een vlotte overgang tussen
tuin en vijver . Als we waterlelies willen houden dan plaatsen we die liefst op
minimum 80 cm diepte in grote manden die we verzwaren met keien .
2) de plantenvijver met een zeer beperkt aantal geselecteerde vissen .
Hier ligt de klemtoon nog op de planten, maar een aantal vissen (goudwindes
en goudvissen) worden aan de vijver toegevoegd .
3) de visvijver.
In de meeste gevallen worden kois gehouden. Aangezien deze vissen het
water sterk vervuilen is een filter en UV-unit aan te raden. Eén koi per kubiek
meter water is het maximum.
Aangezien deze vissen planteneters zijn en de bodem omwoelen zijn waterplanten
hier
overbodig.
Een heldere en gezonde vijver is niet enkel voor ‘specialisten’ weggelegd
Als men bepaalde regels in acht neemt kan men dit ook gemakkelijk zelf
realiseren. Zuurstofplanten zijn een noodzaak. Om het water helder te houden
heeft men vijf bosjes zuurstofplanten per kubieke meter nodig.
Waterranonkel, fonteinkruid, waterpest en gedoornd hoornblad zijn de bekendste
zuurstofleveranciers. Indien mogelijk ent u de vijver met water uit
een reeds goed functionerende vijver. Bacterial toevoegen is zeker aan te
raden. De vijver wordt het best aangelegd in de maanden juli en augustus
omdat er dan voldoende waterplanten voorhanden zijn. In het voorjaar komen
de planten meestal uit serres en zijn minder sterk.
Voor een koivijver is het aan te raden een tweede vijver of een beekloop aan
te leggen. Deze dient beplant te worden met sterk voedseleisende moerasplanten
(bv. riet en lisdodde). Het water wordt door een dompelpomp uit de
vijver gepompt naar het verst verwijderde punt in de beekloop of moerasvijver
en stroomt dan langzaam naar de oorspronkelijk vijver terug. De moerasfilter
wordt gevuld met grind en/of grof zand.
Volgens collega-aquariaan en vijverliefhebber Rik Vanhoenacker bestaat er
nog een uitstekend flltersysteem, nl. de wilgenfilter: één of twee forse wilgentakken
van ongeveer een meter lang worden voor de helft in het water gelegd.
Na enkele weken vormen zich onder het water knobbeltjes. Dan ontwikkelen
zich rode worteltjes, die uitgroeien tot een dicht wortelgestel, dat
mettertijd veel voedsel uit het water haalt. Bij een kleine vijver ziet u na een
drietal weken reeds het effect van de wilgenfilter, bjj een grotere vijver dient
het wortelbestand nog wat uit te groeien.
De vissen
Welke vissen u neemt hangt uiteraard af van uw persoonlijke smaak. Er
worden veel soorten aangeboden, maar niet alle aangeboden vissen zijn
even geschikt.
Goudwinden zijn sterke vissen die best in een schooltje gehouden worden.
Na verloop van jaren kunnen ze in grote vijvers wel 35 cm worden. Deze
dieren woelen niet in de bodem en laten planten met rust.
Goudvissen zijn de best gekende vijverbewoners en worden ook beter in
groepjes gehouden. Van deze dieren bestaan er veel varianten: Amerikaanse
komeetstaarten en Japanse shubunki’s met of zonder sluierstaart zijn wel
de bekendste.
Kois zijn prachtige vissen, die zeer groot kunnen worden. De vijver moet vrij
diep zijn (minimum l m). Aan kois kan men veel plezier beleven omdat deze
prachtig gekleurde vissen handtam worden en zich zelfs laten aaien .
Let bij de aankoop van de vissen goed op voor eventuele ziekten. Vissen
met samengeknepen vinnen of gaten in het lichaam, schaft u zich beter niet
aan. Dode vissen in de bak is ook een slecht teken.
Regelmatig krijgen vijverliefhebbers het bezoek van een reiger. Deze vogel
is een uitstekende visser die in korte tijd uw visbestand kan uitdunnen. Rei-

gers uit kunststof als afschrikking of het plaatsen van struikeldraden schijnen
niet te helpen. Schuilplaatsen creëren zoals een brugje of voldoende
waterplanten zijn mogelijkheden. Rolkeien aan de rand van de vijver bieden
een goede oplossing, aangezien de reiger niet houdt van een oneffen terrein.
Lisdodde als oeverplant
Lisdodde kan je gemakkelijk herkennen aan
de typische rietsigaren: verdikkingen op de
uiteinden van de stengels. Samen met riet
vormt lisdodde een natuurlijk oeververdediging
bij meren en plassen. Wil je hem
in je vijver aanplanten, dan kies je best
dwerglisdodde.
Zuiverende oeverplant Lisdodde is een oeverplant met kruipende wortelstokken
en lange bladeren. De plant biedt heel wat voordelen:
• Lisdodde zuivert het water.
• Hij vervoert zuurstof naar de wortels. In het aeroob of zuurstofrijk
water rond de wortels, nemen heel wat bacteriën een vaste plaats in.
Ze breken fosfaten, nitraten en nitrieten af in het water.
• Veel slootdieren zoeken een veilige schuilplaats tussen de wortels
van lisdodde.
• Heel wat insecten en spinnen overwinteren in de holle stengels van
lisdodde.
Bloei van lisdodde
De verschillende soorten lisdodde bloeien van mei tot september. Aan de
kolf verschijnen dan zowel mannelijke als vrouwelijke bloempjes. De mannelijke
aar zit bovenaan en de vrouwelijke aar onderaan, al dan niet met een
spatie, afhankelijk van de variant.
Je kan deze bloeiwijze op aren vergelijken met die van maïs: je ziet een
vlezige hoofdas met daarrond zittende, ongesteelde bloemen.
In het begin zijn de bloemen van de lisdodde lichtbruin van kleur. Vervolgens
komen er bruine, chocoladekleurige zaadhoofden aan: de rietsigaren.
Soorten lisdoddeLisdodde bestaat in een vijftiental soorten zonder erg grote
verschillen. Wij werpen een blik op de meest voorkomende soorten:
• Grote lisdodde (Typha latifolia)
• Deze lisdodde groeit van nature langs oevers in ondiep water. Je
herkent hem aan de bruine rietsigaren waarop de mannelijke en vrouwelijke
bloemen zich gescheiden bevinden zonder tussenruimte.
Verder heeft deze variant brede bladeren: tot zo’n vier centimeter.
Qua hoogte bereikt de plant gemakkelijk 2,5 meter.
• Kleine lisdodde (Typha angustifolia)
• Deze kleine variant leeft bij voorkeur in dieper water. Andere verschillen
ten opzichte van grote lisdodde, zijn de slanke bladeren die
slechts half zo breed zijn, en de ietwat groenachtige rietsigaren. Tussen
de mannelijke en vrouwelijke bloempjes op de kolf zit er een
spatie van een twee- à vijftal centimeter. Klein kan je hem niet echt
noemen, want uiteindelijk groeit hij nog altijd uit tot 2 meter.
• Dwerglisdodde (Typha minima)
• Wel heel wat kleiner is de dwerglisdodde met een maximum hoogte
van een halve meter. De grasachtige bladeren zijn heel erg smal en
de sigaren zijn kleiner en ronder dan die van de bovenstaande soorten.
Opgelet: woekerende plant
Lisdodden zijn agressieve groeiers, althans de grote en de kleine lisdodde.
Ze zaaien zich sterk uit en woekeren. Met hun wortels groeien ze al snel
door vijverfolie heen, met alle gevolgen vandien.
Daarom is het aangeraden om enkel de dwerglisdodde in een tuinvijver met
folie aan te planten. Zelfs in kleine vijvers zal deze de folie niet beschadigen.
Kleine lisdodde kan je eventueel ook in middelgrote of grote vijvers met een
kunstmatige bodem planten, maar dan heb je wel speciale bakken nodig.
Plant grote lisdodde enkel aan in vijvers met een natuurlijke bodem die voldoende
diep en groot is. Zo niet, dan kunnen ze zonder al te veel moeite het
hele wateroppervlak innemen, waardoor er amper nog water zichtbaar is.
Lisdodde aanplanten Lisdodde plant je als oeverplant vanzelfsprekend in
een nat milieu, dat zuur of lichtzuur is. De plant doet het goed in zon of
halfschaduw. Maak je geen zorgen over de koude wintermaanden, want de
soorten die we hierboven besproken hebben, zijn winterhard.
Zowel grote lisdodde als dwerglisdodde moet je aanplanten op een diepte
van 5 à 30 centimeter. Kleine lisdodde mag dieper aangeplant worden, tot
op 50 centimeter onder het wateroppervlak.
Vermeerdering van lisdodde door zaaien of scheuren.

LIMBEURS 2009
Een organisatie
van
BBAT-LIMBURG
ZONDAG 5 JULI 2009
RUILEN - KOPEN - VERKOPEN VAN
VISSEN, PLANTEN, TERRARIUMDIEREN EN
MATERIALEN
VOOR AQUARIUM, TERRARIUM EN TUIN-
VIJVER
INSTITUUT DON BOSCO
Don Boscostraat
Houthalen-Helchteren (België)
van 10.00 tot 16.00 uur
INFO
e-mail: info@limbeurs.be
www.limbeurs.be
Tel. +32 (0)11 27 10 80
Organisatie B.B.A.T. Limburg
Het bestuur
Secretaris - Penningmeester
Marc Mentens, Korte Vrenenstraat 3, 3900 Overpelt
Tel. 011 66 71 87 GSM 0485 46 02 87 marc.mentens@virusfree.be
Redacteur
Luc Schetz, Dorpsstraat 17/1, 3950 Bocholt
Tel. 089 46 28 78 GSM 0477 45 48 26 luc.schetz@euphonynet.be
Raadslid
Jaak Van Bree, Thomas Watsonlaan 99, 3930 Hamont-Achel
Tel. 011 64 17 90 jaak.vanbree@virusfree.be
Raadslid
Rob Buntinx, Bosstraat 14, 3930 Hamont-Achel
Tel. 011 62 19 61 GSM 0476 52 79 06
Raadslid
Rob Slenders, Achel-Statie 22, 3930 Hamont-Achel
GSM 0479 64 89 77 rob.slenders@pandora.be
Erevoorzitter
Willy Dilissen
Rekeningnummer A.N.L. 001-3284041-85
http://www.aquanoordlimburg.be