PSWpaper 2004-05 schoenmaekers.pdf - Universiteit Antwerpen

persoon met een fysieke handicap gaat het daarentegen vaak om hulp bij meer
instrumentele, indirecte of functionele ADL-activiteiten 4 in de sfeer van het runnen
van een huishouden; taken die vaak door de al wat oudere aspecifiek geschoolde
betaalde mantelzorger worden ingevuld. Nogmaals: het gaat hier om twee
ideaaltypische en extreme profielen. De werkelijkheid blijkt zeer divers en
genuanceerd.
5.2 Motieven voor het PAB-gebruik en de inschakeling van een
betaalde mantelzorger
De significante verschillen 5 tussen de twee leeftijdscategorieën naar aard van de
handicap, dagbesteding en gezinssituatie gaan gepaard met uiteenlopende motieven
om voor het PAB als zorgvorm te opteren (zie tabel 5.3). Vanuit het streven naar een
zelfstandig leven waarin men kan instaan voor het eigen huishouden, zullen
meerderjarigen doorgaans een groter gewicht hechten aan motieven die we onder de
noemer van empowerment-streven kunnen brengen. Onafhankelijk van de leeftijd
beschouwen velen het PAB als een (tijdelijk) alternatief voor geïnstitutionaliseerde
zorgvormen. Meer dan bij meerderjarigen wordt het PAB voor minderjarigen
aangevraagd in het kader van de bevordering van ontwikkelings- en
ontplooiingskansen en de inclusie (in de eerste plaats door deelname aan het reguliere
onderwijs).
Naast motieven die direct betrekking hebben op de persoon met een handicap spelen
vaak ook heel wat indirecte motieven een rol. In het bijzonder ligt in de ‘verlichting’
van de mantelzorgers - hetzij via een financiële vergoeding voor de verleende zorg,
hetzij via de inschakeling van een externe assistent - een voorname drijfveer om van
een PAB gebruik te maken.
Eens men een PAB heeft toegekend gekregen, heeft men de vrijheid om de aard van
de assistentie naar eigen wens en behoeften te bepalen. Daarbij staat de keuze tussen
een betaalde mantelzorger en een externe assistent (of de combinatie ervan) voorop.
Positieve en bewuste motieven liggen doorgaans aan de basis voor de keuze van een
betaalde mantelzorger 6 : het vertrouwd zijn met de persoon met een handicap (57%),
de vergoeding van de bestaande mantelzorg (39%), diens flexibiliteit inzake taken en
momenten (33%), …
Voor de inschakeling van een externe assistent kan het zowel om een bewuste en
positieve, als om een noodgedwongen ‘keuze’ gaan; dit laatste dan wegens het gebrek
aan een mantelzorger. Zo ligt bijvoorbeeld voor de minderjarigen net de meerwaarde
4 ADL staat voor ‘algemene dagelijkse levensverrichtingen’ en we bedoelen er hier zowel
persoonsverzorgende als huishoudelijke taken mee.
5 Chi-kwadraat test, p