Handreiking cliëntenparticipatie - docs.szw.nl

Praktijk
a) Representativiteit.
Veel gemeenten, zowel grote als kleine, hebben aangegeven grote moeite te hebben met het
vinden van een (representatieve) vertegenwoordiging. Met name het vinden van nietuitkeringsgerechtigden
en allochtonen lukt vaak niet. In die gemeenten waar het wel gelukt is
om allochtonen te werven is gebruik gemaakt van specifieke allochtone netwerken, te weten
netwerken van bepaalde minderheidsgroeperingen, bijvoorbeeld de organisatie van de Turkse
of de Marokkaanse gemeenschap, dan wel wordt geworven via moskeeën.
In sommige gemeenten nodigt men met opzet oudere vertegenwoordigers uit teneinde de
continuïteit te waarborgen, en in een andere gemeente heeft men bewust een aantal
maatschappelijke organisaties bij de cliëntenraad betrokken in de hoop daarmee iets te doen
aan de belangenbehartiging van mensen die geen periodieke uitkering van de sociale dienst
ontvangen, maar op andere wijze cliënt zijn (nuggers, Anw-ers, personen die gesubsidieerde
arbeid verrichten en anderen die een beroep doen op een voorziening in het kader van de
WWB).
In weer een andere gemeente heeft de cliëntenraad een aantal activiteiten ontwikkeld teneinde
zoveel mogelijk cliënten te bereiken, waarmee de vertegenwoordiging representatiever wordt.
Zo is er drie middagen in de week een telefonisch spreekuur en worden cliëntenavonden
georganiseerd waarin cliënten vragen kunnen stellen en geholpen worden. Ook worden met
regelmaat klantenpanels georganiseerd (circa 15 cliënten per panel), waarin wordt gesproken
over diverse zaken, zoals dienstverlening, schuldhulpverlening en de ervaringen met
trajectbegeleiding en reïntegratie. Deze informatie dient dan weer als input voor bijvoorbeeld
klanttevredenheidsonderzoeken en het reguliere overleg.
Verder proberen gemeenten geschikte cliënten te vinden via de eigen nieuwsbrieven, huis-aanhuiskranten,
publicaties en door middel van persoonlijke brieven aan uitkeringsgerechtigden.
b) Deskundigheid
Voor wat betreft de deskundigheidsbevordering is de provincie Drenthe een aardig
praktijkvoorbeeld. In de provincie Drenthe is een Vereniging cliëntenraad sociale zekerheid
Drenthe opgericht. De vereniging bestaat uit 12 cliëntenraden van gemeenten in Drenthe
(opgericht 4 jaar geleden). De vereniging is een initiatief van de verschillende cliëntenraden in
de provincie. De raad overlegt rechtstreeks met de wethouders via de Vereniging van Drentse
gemeenten (VDG, de provinciale afdeling van de VNG). Overigens is het met de participatie niet
in iedere gemeente goed gesteld: inspraak en invloed op beleid en uitvoering verschilt. Ook hier
probeert de Vereniging iets aan te doen op provinciaal niveau. Naast beleidsafstemming
probeert de Vereniging ook de uitvoering door de verschillende cliëntenraden in Drenthe te
stroomlijnen/afstemmen. Een voorbeeld zijn de instrumenten om cliënten te bereiken: een
gezamenlijke nieuwsbrief, inloopochtenden, telefonisch spreekuur. Maar ook de vorm: er zijn
bijvoorbeeld kleine en zeer grote cliëntenraden (met een brede vertegenwoordiging) in de
provincie.
Voordeel van deze vorm van participatie is dat men zoveel mogelijk versnippering en
rechtsongelijkheid probeert te voorkomen. De Vereniging probeert de verordeningen onderling
af te stemmen en de deelnemers leren ook van elkaar daar waar het gaat om relevante
14