onderzoeksrapport

Eerwraak of eergerelateerd geweld? Naar een werkdefinitie 27
derzoek zijn opgetekend binnen een juridisch kader voor een deel betrekking hebben
op strafbare feiten maar voor een deel ook op niet-strafbare feiten.
Met name met het oog op signalering en preventie is het van belang ook aandacht te
hebben voor uitingsvormen van eergerelateerd geweld die volgens de wet niet als
misdrijf worden erkend omdat deze niet alleen op zichzelf al ernstig zijn maar zeker
ook omdat deze opmaat kunnen zijn voor ernstigere (strafbare) uitingsvormen.
‘…het is belangrijk om mensen die in de praktijk met het fenomeen te maken (kunnen)
hebben bewust te maken van wat eerzaken kunnen inhouden en hoe er mee
om moet worden gegaan…’ 30
De actie of reactie van de familie is altijd gericht op de eerschender of de eerschenders.
Voor de familie is van belang vast te stellen wie er als schuldigen zijn aan te
wijzen en op wie het eergerelateerd geweld gericht moet zijn om de aangetaste familie-eer
te zuiveren. Een belangrijke bepalende factor hierbij is of er sprake is geweest
van vrije wil of van dwang. Een meisje dat overspel heeft gepleegd met een getrouwde
man heeft hier zelf voor gekozen. Daarmee zijn er twee schuldigen aan te wijzen voor
de schending van de seksuele eer. Een meisje dat verkracht wordt door een man zal in
het algemeen minder snel schuldig worden gevonden waardoor het eergerelateerd
geweld zich eerder op de verkrachter van het meisje richt. Er zijn voorbeelden bekend
dat er een ‘oplossing’ wordt gezocht door het meisje met de verkrachter te laten trouwen
waarmee zij alsnog het slachtoffer wordt van een vorm van (psychisch) eergerelateerd
geweld. Het kan overigens ook zo zijn dat het slachtoffer van een verkrachting
zelf ook als schuldige van de eerschending kan worden gezien, omdat de omgeving
van mening dat zij daartoe aanleiding heeft gegeven (bijvoorbeeld uitdagende kleding).
In het algemeen geldt dat er altijd eerst geprobeerd wordt een schuldige buiten de
eigen familie te zoeken. Ook komt het voor dat bij bijvoorbeeld een ontmaagding uit
vrije wil van een meisje door haar vriendje het voor de buitenwereld wordt voorgedaan
als zijnde een verkrachting om het meisje te sparen van een vorm van geweld
en de actie alleen te richten op de ‘verkrachter’ 31 .
Omdat vroegtijdige herkenning van (risico op) eergerelateerd geweld – met het oog op
signalering en preventie – met name voor de praktijk van groot belang is, moeten de
te onderscheiden uitingsvormen en aanleidingen voor zowel seksuele als niet-seksuele
eergerelateerde problemen beschreven worden. Dit is vooral ook van belang omdat er
soms sprake kan zijn van een overlap tussen de seksuele eer en de niet-seksuele eer
30
. Bron: experts
31
. Bron: experts