onderzoeksrapport

Niet-seksuele eer is in het geding
Eerwraak of eergerelateerd geweld? Naar een werkdefinitie 31
Bij deze categorie waarbij het vooral gaat om de mannelijke eer die in het geding is, is
ook een aantal uitingsvormen te onderscheiden. Doding vanwege aantasting van de
niet-seksuele (mannelijke) eer is ook hier de extreemste uitingsvorm (trotsmoord 37 ).
Ook hier zijn meer uitingsvormen te benoemen die lopen van ernstige tot mindere
ernstige vormen van geweld, zoals mishandeling en bedreiging. Goed om te vermelden
is dat een vorm van straatgeweld of uitgaansgeweld terug te voeren kan zijn op een
eergerelateerd probleem. Ook het betalen van bloedgeld (afkopen) is een uitingsvorm
die door experts wordt genoemd. Tot slot dient vermeld dat - ook wanneer de mannelijke
eer in het geding is - de aanleiding gerelateerd kan zijn aan het gedrag van een
vrouw zoals het verzet tegen een gearrangeerd huwelijk. Door leden van de gemeenschap
kan dit als schending van de familie-eer worden beschouwd.
De uitingsvormen op een rij
Het gaat bij de uitingsvormen van eergerelateerd geweld om het herstellen van de
familie-eer. In figuur 1 (3.7) zijn de uitingsvormen in het conceptuele model opgenomen
waarbij de relatie tot de seksuele, niet-seksuele eer dan wel beide eervormen is
aangegeven. Hierna worden de uitingsvormen opgesomd die in het onderzoek zijn
opgetekend en binnen de werkdefinitie vallen.
Eermoord: het opzettelijk doden van de eerschender
Trotsmoord: het opzettelijk doden van de eerschender
Bedreiging met eermoord: het met de dood bedreigen van de eerschender
Bedreiging met trotsmoord: het met de dood bedreigen van de eerschender
Zelfmoord: de eerschender wordt aangezet tot het plegen van zelfmoord
Dodelijk ongeluk: de eerschender wordt gedood door een opzettelijk veroorzaakt ongeluk
Mishandeling: het straffen met lichamelijk geweld van de eerschender
Verminking:het opzettelijk uiterlijk verminken van de eerschender als straf en/of om de
eerschender onaantrekkelijk te maken voor anderen
Verstoting: een sociale doodsverklaring van de eerschender door de familie. De persoon bestaat
niet meer in de ogen van degenen die hem of haar verstoten
Bedreiging met verstoting: het bedreigen van de eerschender om deze uit de familie te
verstoten c.q. sociaal dood te verklaren
Uithuwelijking: het uithuwelijken van de eerschender al dan niet na schaking of verkrachting
Afpakken kinderen 38 : het meenemen of ontvoeren van de kinderen van de eerschender door
de partner
37
. Eigenlijk gaat het om de ‘mannelijke’ variant van eermoord en om dit te onderscheiden spreken
we – voorlopig binnen deze werkdefinitie – van trotsmoord.
38 . Het afpakken van de kinderen kan ook een aanleiding tot eergerelateerd geweld.