downloaden - Bureau Beke

Nederlandse groepen werken samen in relatief kleine aantallen (maximaal zes personen),
terwijl Litouwse en Nederlands-Marokkaanse groepen uit 10 tot 28 personen bestaan.
Nederlandse groepen bestaan met name uit personen uit woonwagenkampen in de grensregio
van Nederland en Duitsland. Net als Marokkaanse samenwerkingsverbanden houden
zij zich met name bezig met het klonen van auto’s. De afzetmarkt van deze groepen
is dan ook (met name) Nederland. Litouwse groepen zijn sinds 2008 op grote schaal
actief in Nederland. Gestolen auto’s of onderdelen daarvan zijn echter niet bestemd voor
de Nederlandse markt, maar worden met behulp van koeriers naar het land van herkomst
gebracht. Vervolgens worden de gestolen goederen daar of in buurlanden te koop aangeboden
(De Miranda & Van der Mark, 2012).
Als het gaat om de modus operandi wordt georganiseerde autodiefstal opgedeeld in vier
verschillende processen, namelijk ‘verwerving’, ‘verwerking’, ‘bemiddeling’ en ‘afname’. De
twee eerstgenoemde processen hebben betrekking op het stelen van een voertuig en het van
zijn oorspronkelijke identiteit ontdoen. Tijdens de twee laatste processen worden vraag en
aanbod bij elkaar gebracht (Ferwerda e.a., 2005).
Ferwerda e.a. (2005) hebben in hun onderzoek naar georganiseerde autodiefstal met name
zicht gekregen op de eerste twee processen. Daaruit komt naar voren dat autodieven een
auto op verschillende manieren ontvreemden. Veelal wordt bij de eigenaar van de auto ingebroken
en de autosleutel weggenomen. Mogelijk is dit het gevolg van verschillende technopreventieve
ontwikkelingen (zie bijvoorbeeld Bouloukos, Farrell & Laycock, 2003; Levi
& Maguire, 2004), die het stelen van een voertuig zonder de oorspronkelijke sleutel in bezit
te hebben, bemoeilijken. Ook maken autodieven gebruik van elektronische apparatuur om
een auto snel te kunnen starten of wordt een auto-eigenaar fysiek bedreigd teneinde hem te
dwingen de autosleutels af te geven. Ook wordt gebruikgemaakt van sleutelkopieën, worden
auto’s verduisterd na het maken van een proefrit of worden huurauto’s ten onrechte als
gestolen opgegeven. Verder komt het voor dat mensen worden gedwongen om hun auto af
te staan terwijl zij in hun auto zitten (carjacking). Uit onderzoek in de periode 2007 tot en
met 2011 blijkt dat de kans om slachtoffer te worden van een carjacking zeer klein is, maar
evenals de ernst van het toegepaste geweld wel toeneemt (Lippmann, 2012).
Tegelijkertijd professionaliseren georganiseerde criminelen zich. Technopreventieve
maatregelen vertalen zich in een kleinere kans dat een auto gestolen wordt (Van Ours &
Vollaard, 2013). Daardoor manifesteren zich steeds geavanceerdere vormen van autodiefstal,
waarbij criminelen elektronica van het voertuig kraken of omzeilen dan wel herprogrammeren.
Auto’s worden dan zonder braaksporen en zonder sleutel geopend en gestart.
Andere nieuwe werkwijzen zijn het maken van sleutels door het aftasten van het sleutelgat
en het namaken van moderne, goed beveiligde sleutels. 1 Een respondent: “De dadergroepen
maken gebruik van nieuwe technologie die bovendien snel wordt ontwikkeld. Er is sprake van
een wedloop tussen fabrikanten en autodieven die de industrie aan het verliezen is”. Een andere
belangrijke nieuwe ontwikkeling daarbij is dat voor het lokaliseren van te stelen auto’s
steeds meer gebruik wordt gemaakt van open bronnen als Google Street View.
32 Georganiseerde voertuigcriminaliteit in Nederland