Jezelf en anderen helpen in Italiaanse zelfhulpgroepen - Deviant

More documents

Recommendations

Info

Foto: Heinz Mölders 32 geïnteresseerde burgers en ze vinden plaats in samenwerking met lokale instellingen voor geestelijke gezondheidszorg. Allerlei aspecten van zelfhulp (promotie van gezondheid, de geschiedenis van zelfhulp, organisatie en functioneren van de groep, de rol van de ondersteuner) komen aan de orde. Men tracht ook tot concrete plannen te komen voor zelfhulp in de regio waar de cursus plaatsvindt en er worden afspraken gemaakt voor een volgende ontmoeting. Ook presenteren zelfhulpgroepen uit andere delen van het land zich tijdens deze bijeenkomsten. Zelfhulp D E V I A N T SEPTEMBER 2003 NR. 38 Inzichten rond zelfhulp Wie een probleem heeft, is een persoon die beschikt over persoonlijke hulpbronnen. Nadruk op hulpbronnen, gezondheid en zich goed voelen. Nadruk op vertrouwen, wil en zelfcontrole. Nadruk op concrete en onmiddellijke gevoelens en effecten. Nadruk op improvisatie en spontaniteit. Verandering van het individu in een context. Strategieën op basis van de geschiedenis van de persoon. Zelfhulp probeert de cliënt tot hoofdpersoon te maken van zijn problematiek. Het is een optimistische benadering, waarbij men gelooft in de persoonlijke hulpbronnen van de persoon (spreekt Engels, verstelt sokken, kan ontvangen maar ook geven). Men gelooft in verandering (niet: ach het is Pietje, die verandert nooit), in belang van de eigen ervaring, in de eenvoud en in menselijke waarden als respect en vertrouwen. Traditionele hulp Zelfhulp past in een cultuur van samenwerken en samen verantwoordelijkheid nemen. De gedachte is dat het bevorderen van verantwoordelijkheid de geestelijke gezondheid stimuleert. Deze filosofie vinden we terug in de annalen van de wereldgezondheidsorganisatie WHO (Ottawa Charter for Health Promotion, 1986). Hierin spreekt men over “goed gestructureerde programma’s die personen helpen een gevoel van samenhang te bereiken, relaties te creëren en te onderhouden van wederzijdse steun, om de situaties en gebeurtenissen, die stress veroorzaken, het hoofd te bieden.” Zelfhulp bestaat als fenomeen al lang in de Verenigde Staten (Anonieme Alcoholisten in 1935, Recoverygroepen in 1937) en was de voorloper van verschijnselen als groepstherapie en counseling. De principes van zelfhulp kunnen als ‘nieuw’ model van hulpverlening tegenover het oude model worden geplaatst. Deze inzichten gelden ook voor rol van de ondersteuner van een zelfhulpgroep. Dat kan niet iemand zijn die zich almachtig voelt, iedereen advies geeft, waardoor de groep en de ontwikkeling daarvan blokkeert. De antwoorden moeten komen van de groepsleden en zijn de uitdrukking van de verschillen tussen hen. Wie een probleem heeft, is een patiënt of een cliënt. Nadruk op ziekte of gebrek. Nadruk op ziekteleer. Nadruk op kennis, theorie en structuur. Nadruk op gestandaardiseerde procedure. Verandering is individueel. Het behoren tot een gemeenschap is minder van belang.
Zelfhulp en geestelijke gezondheidszorg Het nieuwe Italiaanse plan voor de gezondheidszorg (Piano Sanitario Nazionale 2003 - 2005) geeft prioriteit aan het opzetten en onderhouden van zelfhulpgroepen. Men realiseert zich dat de actuele situatie in de Italiaanse GGz niet altijd bevredigend is: hulpverleners voelen zich gefrustreerd door weinig zichtbaar resultaat en voelen zich niet de hoofdpersoon; familieleden hebben niet het idee dat er naar hen wordt geluisterd, zijn kwaad of voeren zelfs oorlog met de GGz; cliënten zelf voelen zich evenmin hoofdpersoon en ook niet verantwoordelijk. Zelfhulp wordt als een methode opgevat om iedereen tot hoofdpersoon te maken, geestelijke gezondheid te bevorderen, de instellingen menselijker te maken en samenwerking te verbeteren. Hulpverleners maken in Italië deel uit van de zelfhulp, omdat de groepsleiders overwegend (voor zo’n 80 procent) professionals (arts, psychiater, sociaal werker, et cetera) zijn, die hun vrije tijd en vaardigheden ter beschikking stellen aan een groep. In de zelfhulpgroep kan men emotionele steun vinden (stem geven aan de eigen gevoelens, het zich begrepen voelen vormt de basis voor een nieuw vertrouwen). Men vindt er sociale steun (solidariteit, vriendschap) en geeft elkaar informatie en inzicht. De eigen mogelijkheden om problemen aan te kunnen worden aangesproken. Het is de bedoeling dat groepsleden een proces doormaken (fysiek, mentaal, emotioneel, sociaal en spiritueel). De groep maakt een reis, die gaat via de fase van kennismaking naar verdieping (delen van ervaringen), vervolgens van een overgangsfase (overstijgen van dynamiek die spanning teweegbrengt) naar een fase van innerlijke verbondenheid (men biedt elkaar steun en begrip) en tot slot naar een fase waarin men als groepslid de groep kan verlaten. Deelname aan een zelfhulpgroep kan de volgende therapeutische voordelen bieden: zelfbegrip, geestelijke reiniging (catharsis), leren (van de ander), universaliteit (ruimere kijk op eigen lijden en dat van anderen), realisme (uitdaging eigen leven op te pakken), gevoel van ‘behoren tot’ (geaccepteerd door groep, meer sociale vaardigheden) en altruïsme. – Advertentie – ✍ Arnoud Sisselaar Traject Opleiding Ervaringsdeskundigen De TOED-opleidingen beginnen weer • De basisopleiding in Eindhoven op de Fontys Hogeschool begint op 19 september • De opleiding Kwaliteitstoetsing en Onderzoek vanuit cliëntenperspectief begint op 12 september in Utrecht • De opleiding Trainersvaardigheden op de Fontys Hogeschool begint in het voorjaar 2004 • De opleiding Voorlichting en Consult op de Fontys Hogeschool begint in het voorjaar 2004 • De opleiding Managementvaardigheden begint in het voorjaar 2004, plaats nog onbekend. Bent u geïnteresseerd in één van deze opleidingen, vraag dan informatie en inschrijfformulieren aan bij het Foto: Heinz Mölders Centrum voor Zorg en Welzijn van de Fontys Hogescholen, tel: 0877- 870133 of bij het IGPB, tel: 020 – 6204741. D E V I A N T SEPTEMBER 2003 NR. 38 33
Page 1: B U I T E N L A N D Jezelf en ander

Jezelf en anderen helpen in Italiaanse zelfhulpgroepen - Deviant

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?