Download de lezing - Universiteit Utrecht
Download de lezing - Universiteit Utrecht
Download de lezing - Universiteit Utrecht
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
14<br />
Renaissance in het ziekenhuis –– PROF. DR. HENK VAN OS<br />
8 Houtsne<strong>de</strong> met <strong>de</strong> Anatomische les, Mondino <strong>de</strong>’ Luzzi<br />
Renaissancekunstenaars wil<strong>de</strong>n in hun werk grip<br />
krijgen op <strong>de</strong> werkelijkheid. Het bekendste voorbeeld<br />
is Leonardo da Vinci, maar op zijn werk ga<br />
ik nu niet in, omdat <strong>de</strong> betekenis van zijn anatomische<br />
schetsen voor zijn kunst niet erg dui<strong>de</strong>lijk<br />
is. Hoe dat ook zij,Vecchietta, Leonardo en<br />
Holbein hoor<strong>de</strong>n tot <strong>de</strong> empiristen van het eerste<br />
uur die zon<strong>de</strong>r enig voorbehoud zichzelf overgaven<br />
aan waarneming. Ik ben altijd gefascineerd<br />
geweest door <strong>de</strong> houtsne<strong>de</strong> uit 1493 waarop<br />
Mondino <strong>de</strong>’ Luzzi wordt afgebeeld, die van 1314<br />
tot 1324 anatomie doceer<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> <strong>Universiteit</strong><br />
van Bologna (afb. 8). De houtsnij<strong>de</strong>r toont <strong>de</strong><br />
professor uit Galenus die over het menselijk<br />
lichaam leest. Hij doet aan profiteri, aan belij<strong>de</strong>n.<br />
Daarom wordt hij ook professor genoemd. Hij<br />
belijdt Galenus. On<strong>de</strong>r hem is <strong>de</strong> sector aan het<br />
werk. Hij snijdt, maar <strong>de</strong> professor kijkt niet. Het<br />
zal hem een zorg zijn wat daar bene<strong>de</strong>n hem aan<br />
empirie te beleven valt. Sterker nog, <strong>de</strong> omstan<strong>de</strong>rs<br />
wor<strong>de</strong>n geacht aan dat opengesne<strong>de</strong>n lichaam<br />
alleen datgene te zien wat <strong>de</strong> professor leest. Het<br />
gaat niet om het snij<strong>de</strong>n, maar om het belij<strong>de</strong>n.<br />
Zo was dat in <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>leeuwen.<br />
Stelt u zich eens voor dat die sector op een gegeven<br />
dag echt serieus luister<strong>de</strong> naar wat <strong>de</strong> professor<br />
boven hem las en voor zich zag dat wat daar<br />
boven hem gezegd werd allemaal onzin was. Hij<br />
richtte zich op, keek naar <strong>de</strong> leermeester en sprak<br />
<strong>de</strong> historische woor<strong>de</strong>n:‘Professor, u kletst maar<br />
wat’, want hij was een eenvoudig man. De sector<br />
werd ontslagen en moest <strong>de</strong> rest van zijn leven in<br />
het abattoir werken. En <strong>de</strong> professor kletste maar<br />
door. Dat kunt u zich dus maar beter niet voor-
Change language