Inspectierichtlijn Lijkbezorging - Inspectie Leefomgeving en Transport

4.3 Luchtverontreiniging door crematoria
In beginsel is cremeren een hygiënische wijze van lijkbezorging, die het milieu niet zwaar hoeft te
belasten. Het vergt relatief korte tijd (1 à 2 uur) om een lijk volledig te verbranden, maar er resteert
een zekere hoeveelheid as. Cremeren vereist een optimale verbrandingstechniek, die overigens om
ethische en esthetische redenen ook nodig is: het is immers gewenst om het verbrandingsproces zo
te laten plaatsvinden dat dit zintuiglijk buiten de verbrandingsruimte niet waarneembaar is. Uit de
schoorsteen mag derhalve geen zichtbare rook ontwijken en er mag zich geen geur verspreiden.
In de praktijk blijken zich echter regelmatig problemen voor te doen, die óf het gevolg zijn van het
meeverbranden van luchtverontreinigende stoffen (materiaal verwerkt in lijkkisten, bekleding daarvan
en kleding, prothesen e.d. van de overledenen) óf van een niet optimaal verbrandingsproces (bijvoorbeeld
door gebreken aan de oven of onjuiste bedrijfsvoering). Bepaalde soorten kunststoffen kunnen
hiervan de oorzaak zijn en vooral kunststoffen met chloorverbindingen kunnen zeer hinderlijke effecten
hebben, niet alleen voor de omgeving, maar ook wegens aantasting van de ovens of onderdelen
ervan.
Uit proeven is gebleken dat het, mogelijk is, door het automatisch handhaven van optimale verbrandingscondities
in zowel de oven als de naverbrandingseenheid het crematieproces nagenoeg reuk- en
rookloos te laten verlopen.
Bij metingen is echter gebleken dat tevens uitstoot plaatsvindt van kwik, dioxines en verzurende stoffen
zoals stikstofoxiden. Deze uitstoot is van dien mate dat de technische installaties en de bedrijfsvoering
aan bepaalde voorwaarden zullen moeten voldoen, evenals het in de oven in te voeren materiaal.
In § 7.2 wordt hierop verder ingegaan.
4.4 Hinderaspecten van begraafplaatsen, crematoria en opbaargelegenheden
• Begraafplaatsen
Historisch waren begraafplaatsen in de regel rondom kerken gesitueerd. Gelet op de gebruikelijke
plaats van kerken in het centrum van een woonkern ontstond er bij een toenemende bevolking
behoefte aan nieuwe begraafplaatsen.
Deze werden meestal buiten de bebouwde kom aangelegd, uiteraard mede om aan de in de oude
Wlb gestelde eis van zonering te voldoen. Andere redenen waren echter het taboe rond de dood en
de wens een zo groot mogelijke rust en privacy op begraafplaatsen te creëren.
Door de voortschrijdende urbanisatie is de vroegere ruimtelijke afstand tussen bebouwing en begraafplaatsen
veelal verdwenen. Dit heeft in sommige situaties geleid tot overlast voor de omwonenden
onder meer door de toenemende verkeersaantrekkende werking. Daarnaast kunnen er ook uit
ethisch, esthetisch en sociaal oogpunt enige bezwaren voor omwonenden bestaan.
Enerzijds zou een zekere minimumafstand tussen bewoning en begraafplaats gewenst zijn, doch
anderzijds moet een begraafplaats een normaal onderdeel van de maatschappij zijn.
• Begraven in "eigen grond"
Steeds vaker wordt, vanwege ideële dan wel financiële, maar in ieder geval persoonlijke redenen, het
verzoek bij de gemeenteraad ingediend om (dierbare) overledenen te begraven in eigen grond.
In een enkel geval gebeurt dit zelfs zonder dat de daartoe vereiste toestemming vooraf is verkregen.
Het probleem hierbij is dat op deze wijze een versnipperd beslag op de ruimte op en rond deze "bijzondere
begraafplaatsen" wordt gelegd, zonder dat de verschillende belangen voor nabestaanden en
maatschappij voldoende zijn afgewogen. Het creëren van een bijzondere begraafplaats is meestal
Ministerie van VROM Inspectierichtlijn Lijkbezorging, 3e herziene druk Pagina 18/62