Handleiding Startweek middenbouw - Trefwoord
Handleiding Startweek middenbouw - Trefwoord
Handleiding Startweek middenbouw - Trefwoord
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
00 00<strong>Startweek</strong><br />
4<br />
Verjaardagskalender<br />
<strong>Startweek</strong>
De ouverture van het nieuwe schooljaar is altijd even spannend. De kinderen moeten<br />
weer wennen aan elkaar. Het materiaal van deze startweek laat hen, net als een orkest,<br />
oefenen in goed luisteren, op het juiste moment inzetten en de eigen partij goed spelen.<br />
Om uiteindelijk tot een mooi samenspel te komen.<br />
De kalender maakt hen gevoelig voor ritme en rituelen. En de verhalen, liedjes en speelse<br />
activiteiten helpen om bij dit alles de juiste toon te vinden.<br />
De poster bij deze startweek, een verjaardagskalender, blijft heel het schooljaar bruikbaar.<br />
5!
<strong>Startweek</strong><br />
00 00<br />
week 33/34/36<br />
maa Samenspel<br />
Kalenderplaat: Hoog van de toren blazen<br />
Verhaal: Het Onharmonisch stadsorkest<br />
Muziek: A good start (pagina 108)<br />
Poster: Verjaardagskalender<br />
Muziek: Twelve Months (pagina 109)<br />
Kringactiviteit: Welk instrument past bij jou?<br />
din Herkennen<br />
Kalenderplaat: Puzzel<br />
Expressie: In een goed orkest...<br />
woe Rituelen<br />
Kalenderplaat: Met slaande trom<br />
Bijbel: De Twaalf Stenen<br />
Kringactiviteit: Mijn steen (1)<br />
don Eenvoudig beginnen<br />
Kalenderplaat: Bladmuziek<br />
Gedicht: Knap hoor!<br />
Gesprek: Ezelsbruggetje<br />
vrij Samenspel<br />
6 <strong>Startweek</strong><br />
Kalenderplaat: Orkest?<br />
Kringactiviteit: Samenspel<br />
Kringactiviteit: Mijn steen (2)<br />
Expressie: Groepsplaatje<br />
Gebed<br />
Geestelijke<br />
stroming: Suikerfeest<br />
Het materiaal voor de eerste<br />
week van het nieuwe schooljaar<br />
zet de toon met een muzikaal<br />
tintje. Met behulp van de<br />
speelse werkvormen leren de<br />
kinderen elkaar beter kennen.<br />
NB<br />
Scholen in de regio Noord<br />
beginnen op 3 september aan<br />
de startweek. Op 10 september<br />
beginnen zij met het thema<br />
‘Iemand moet het doen’.<br />
Scholen in de regio Midden<br />
beginnen op 20 augustus aan<br />
de startweek. Op 27 augustus<br />
vervolgen ze het thema ‘Daar<br />
zit muziek in!’ waarvan ze de<br />
eerste week al voor de zomervakantie<br />
hebben gedaan.<br />
Scholen in de regio Zuid<br />
beginnen op 13 augustus aan<br />
de startweek. Op 20 augustus<br />
starten ze het thema ‘Daar zit<br />
muziek in!’<br />
Themalied: Psalm 150<br />
Psalm 150 sluit prachtig aan<br />
bij de muzikale sfeer van de<br />
startweek.
maa Samenspel<br />
Hoog van de toren blazen<br />
Het startsein voor het nieuwe schooljaar. Deze trompettist blaast letterlijk<br />
hoog van de toren. Kennen de kinderen deze uitdrukking? Het betekent dat<br />
iemand opschept en zichzelf enorm belangrijk en goed vindt. Dat is niet echt<br />
handig als je samen met anderen een orkest vormt en goed met elkaar moet<br />
kunnen samenspelen. Lees het verhaal ‘Het Onharmonisch stadsorkest’!<br />
Geef van tevoren als luisteropdracht: wie blaast er in dit verhaal hoog van<br />
de toren?<br />
E0Het Onharmonisch stadsorkest<br />
Uit de voortuin kwamen rare geluiden. Gepiep, gekraak en gefluit.<br />
‘Inbrekers!’ dacht dirigent Thomas van Velthoven. Hij trok zijn kamerjas en konijnenpantoffels<br />
aan, en sloop naar de voordeur.<br />
Nee, het leken wel muziekinstrumenten. Een trombone, een viool... Dat kwam vast omdat hij<br />
dirigent was, dacht Thomas, en overal muziek hoorde. Nou ja, muziek, het klonk meer als een<br />
hutspot van geluiden. Met een vage melodie en ook stemmen die ruzie maakten.<br />
Thomas opende de deur en alles viel stil. Buiten stond een orkest. Een heus orkest met violisten,<br />
een trompettist, een pianist en alles erbij. De muzikanten keken elkaar boos aan.<br />
Het beste was maar om te doen alsof het heel gewoon was, zo’n orkest in de tuin, dacht Thomas.<br />
‘Goedenavond,’ zei hij. ‘Kan ik u helpen?’<br />
Een violist stapte naar voren. ‘Dat hoop ik wel. Wij zijn het Filharmonisch Stadsorkest, en wij<br />
hebben zeer dringend een dirigent nodig. De vorige is, eh...’<br />
‘...weggelopen,’ vulde een andere violist aan.<br />
‘...huilend,’ mompelde een derde zacht.<br />
‘Vandaar onze vraag of u ons wilt helpen,’ zo besloot de pianist.<br />
Thomas van Velthoven keek ongelovig naar het orkest, en daarna op de klok. ‘Weten jullie wel<br />
hoe laat het is?’<br />
‘Veel te laat,’ antwoordde de violist. ‘We moeten morgen al optreden.’<br />
Even later stond het hele orkest bij Thomas in de woonkamer, in de gang en in de keuken.<br />
Thomas had snel zijn dirigentenstokje gezocht en een jasje over zijn pyjama aangedaan. Zijn<br />
konijnensloffen had hij nog aan.<br />
‘Laat maar eens horen,’ zei Thomas, en hij tikte af.<br />
De pauken roffelden, en de violen kwamen op. Vals kattengejammer, zo klonk het. Thomas kneep<br />
zijn tenen samen. De piano pingelde een melodietje, erg vrolijk maar ook erg uit de maat. Opeens<br />
schetterden de trompetten, zomaar dwars door alles heen.<br />
‘Hela hola!’ riep Thomas, en hij stopte het orkest. ‘Spelen jullie wel allemaal dezelfde muziek?’<br />
De muzikanten keken op hun bladmuziek. Gelukkig, iedereen speelde ‘Een zwerm lentevogels.’<br />
‘Het lijkt meer op “Een kudde dronken olifanten”,’ zei Thomas. ‘Jullie doen maar wat. Niemand<br />
luistert naar elkaar. Hoe kunnen jullie nu ooit samenspelen, of ruimte geven aan de solisten?’<br />
‘Het komt door de trompettisten,’ bromde de pianist. ‘Die letten nooit op.’<br />
‘Oh ja,’ viel één van de trompettisten uit. ‘Nu hebben de trompettisten het weer gedaan! Toevallig<br />
raak je nu een héél gevoelige snaar, meneer de pianist. Jij wilt altijd de eerste viool spelen met die<br />
valse piano van jou!’<br />
‘Wat?’ riepen de pianist en de eerste violist tegelijk, en opeens had iedereen ruzie met elkaar. De<br />
fluitisten riepen dat de trompettist niet zo hoog van de toren moest blazen. De harpist vond dat de<br />
7!
fluitisten wel een toontje lager mochten zingen, en de cellist flapte er uit dat de hoboïsten van<br />
toeten noch blazen wisten.<br />
‘Genoeg!’ stampte de dirigent op zijn konijnensloffen. ‘Genoeg! Het probleem is dat jullie niet<br />
samenwerken. Dit heeft helemaal geen zin. Ga maar naar huis!’<br />
‘Maar de violisten...!’ riep de pianist.<br />
‘En de hoboïsten..!’ riep de paukenist.<br />
‘En het optreden...’ stamelden de fluitisten.<br />
‘Niks mee te maken,’ antwoordde Thomas streng. ‘Jullie zijn hopeloos. Mijn huis uit!’<br />
Hij duwde iedereen naar buiten, en gooide de deur met een zware klap dicht.<br />
Toen Thomas van Velthoven even later de gordijnen sloot, hoorde hij het orkest buiten weer<br />
voorzichtig op gang komen. Ergens in de stad begon een hond met de muziek mee te janken.<br />
‘Een Onharmonisch stadsorkest!’ mompelde Thomas. ‘Dat is het.’ Hij kroop in bed, trok de dekens<br />
over zijn hoofd en probeerde niet te luisteren hoe de muziek na de eerste maten veranderde in<br />
een troosteloze ruzie.<br />
Gesprek<br />
■■<br />
Wie blaast er in dit verhaal hoog van de toren?<br />
■■<br />
Wat is er met de vorige dirigent gebeurd?<br />
■■<br />
Waarom wil Thomas niet de dirigent van dit orkest worden?<br />
■■<br />
Weet jij iets waarmee je dit orkest zou kunnen helpen?<br />
■■<br />
Lijkt een klas soms ook op dit orkest?<br />
Tips:<br />
8 <strong>Startweek</strong><br />
- Henk E. Groenewoud -<br />
■■<br />
Kies een van de uitdrukkingen en beeld die zo letterlijk mogelijk uit: de anderen raden om welke<br />
uitdrukking het gaat.<br />
■■<br />
Bedenk een kort verhaal bij een uitdrukking en speel dat uit.<br />
■■<br />
Verzin een nieuwe uitdrukking met een muziekinstrument, maar nu met een heel positieve<br />
betekenis.<br />
H0A good start<br />
Een lied als ritueel bij het oproepen van iedere nieuwe kalenderplaat.<br />
Lied: cd-2 (track 1 en 2). Bladmuziek: pagina 108. Liedteksten: www.trefwoord.nl<br />
Every morning, make a good start!<br />
What’s in your mind?<br />
And what’s in your heart?<br />
A picture, a story, a question, a song.<br />
Talk and listen and sing along!<br />
(Vertaling:<br />
Begin elke morgen op een goede manier!<br />
Waar denk je aan?<br />
En waar ben je in je hart mee bezig?<br />
Een plaatje, een verhaal, een vraag, een lied.<br />
Praat en luister en zing maar mee!)<br />
K0Verjaardagskalender De poster bij deze startweek is een mooie verjaardagskalender; bewaar hem goed, u kunt hem het<br />
hele schooljaar gebruiken.<br />
Bij de poster hoort het lied ‘Twelve Months’: zoals de twaalf maanden telkens terugkeren, komen<br />
ook alle verjaardagen ieder jaar weer terug.
■■<br />
Luister eerst naar het lied en laat de kinderen even opstaan als de maand genoemd wordt<br />
waarin ze jarig zijn.<br />
■■<br />
Vul daarna de namen van de jarigen in en de data waarop ze jarig zijn.<br />
■■<br />
Zing daarna samen het hele lied.<br />
Mystery Month<br />
Zing het lied regelmatig, bijvoorbeeld op de eerste schooldag van een nieuwe maand. Alleen al om<br />
de (Engelse) namen van de maanden aan te leren. Breng het als een spel: Mystery Month. Daarbij<br />
moeten de kinderen goed opletten om welke maand(en) het gaat.<br />
■■<br />
Ze mogen bijvoorbeeld alleen maar staan bij maanden met een ‘R’ erin.<br />
■■<br />
Of bij maanden waarin iemand jarig is wiens naam met een ‘T’ begint.<br />
■■<br />
Of bij de lente- of zomermaanden.<br />
■■<br />
Of bij de maand waarin een feestdag valt die u van tevoren aangeeft (Kerstmis, Pasen, Koninginnedag<br />
enzovoort).<br />
■■<br />
Laat de kinderen ook zelf nieuwe opdrachten bedenken.<br />
H0Twelve Months<br />
Een lied bij de verjaardagskalender op de kleurenposter.<br />
Lied: cd-2 (track 3 en 4). Bladmuziek: pagina 109. Liedteksten: www.trefwoord.nl<br />
January, february, march,<br />
april, may, june, july.<br />
August, september, october,<br />
november, december.<br />
The year is over then.<br />
But… the months are starting again.<br />
So…<br />
January, february, march,<br />
april, may, june, july.<br />
August, september, october,<br />
november, december.<br />
Cause that’s the circle of life.<br />
Circle of life, circle of life.<br />
Cause that’s the circle of life.<br />
Circle of life.<br />
That’s life!<br />
I0Welk instrument past bij jou?<br />
Een kringactiviteit waarbij de kinderen elkaar en zichzelf beter leren kennen. Geschikt voor groepen<br />
van 7 tot 10 kinderen.<br />
Leg (kaartjes met afbeeldingen van) instrumenten in de kring. Ieder kind kiest voor de linkerbuurman<br />
een instrument en legt uit waarom dat bij hem/haar past (vrolijk of somber geluid,<br />
moeilijk te bespelen, ziet er grappig uit, groot of klein van afmeting, enzovoort). Dat kind mag<br />
daarop reageren en vertellen welk instrument het zelf gekozen zou hebben.<br />
din Herkennen<br />
Puzzel<br />
Om deze vier voorwerpen te herkennen, moeten de kinderen heel goed<br />
kijken. Laat hen eerst raden. Noem daarna de instrumenten op: gitaar,<br />
mondharmonica, piano en trompet.<br />
Vier heel verschillende instrumenten, vier heel verschillende geluiden: fluister<br />
enkele kinderen de naam van een muziekinstrument in het oor dat ze<br />
moeten nadoen. De andere kinderen raden om welk instrument het gaat.<br />
9!
Levend memory<br />
Belangrijk voor het nieuwe schooljaar: herkennen de kinderen elkaar goed?<br />
Twee kinderen wachten op de gang, de anderen spreken in tweetallen af hetzelfde geluid (deuntje,<br />
ringtone, toonhoogte, muziekinstrument, dierengeluid, sirene) te maken. De twee kinderen komen<br />
het lokaal binnen en wijzen telkens twee kinderen aan die ‘hun’ geluid maken. Onthouden de<br />
spelers de geluiden? Dan weten ze na een tijd wie bij wie hoort!<br />
L0In een goed orkest...<br />
Wat is er voor nodig om goed te kunnen samenwerken als orkest en als klas? Wat vullen de kinderen<br />
in achter ‘In een goed orkest ...’?<br />
Maak een top vijf van dingen die orkestleden én leerlingen in een klas goed moeten kunnen om<br />
een goed resultaat te halen, bijvoorbeeld:<br />
In een goed orkest...<br />
■■<br />
luister je goed naar elkaar<br />
■■<br />
concentreer je je op je werk<br />
■■<br />
laat je iedereen doen waar hij goed in is<br />
■■<br />
zeg je het eerlijk als er iets niet goed gaat<br />
■■<br />
doet iedereen zijn best<br />
■■<br />
enzovoort.<br />
Teken of plak op een groot vel karton vijf muziekinstrumenten. Schrijf de top vijf over op deze<br />
instrumenten en geef de kaart een duidelijke plek in het lokaal. Kom er in de loop van het jaar<br />
regelmatig op terug als de kinderen moeten samenwerken.<br />
woe Rituelen<br />
Met slaande trom<br />
Zo kun je ze tegenkomen, vooral in het zuiden van ons land: een schuttersgilde<br />
of schutterij.(*) Met vliegend vaandel en slaande trom (de uitdrukking<br />
verwijst naar een leger in vol ornaat, compleet met trommelaars en<br />
vendeliers) ondersteunen ze bijvoorbeeld optochten en processies bij jubilea<br />
en kerkelijke feestdagen.<br />
Tradities en rituelen zorgen voor kleur en ritme en houvast in het leven.<br />
De dagopening met de kalenderplaat is zo’n ritueel: een handeling die telkens op dezelfde momenten<br />
terugkeert en volgens vaste patronen verloopt.<br />
■■<br />
Welke andere vaste gebruiken en rituelen, buiten de dagopening, mogen de kinderen dit schooljaar<br />
verwachten?<br />
■■<br />
Hoe worden verjaardagen in de groep altijd gevierd?<br />
■■<br />
Welke bijzondere momenten viert de school als geheel en is er bijvoorbeeld een schoollied?<br />
■■<br />
Wat kunnen we verwachten rond Sinterklaas en Kerstmis?<br />
■■<br />
Hoe zit het met de andere feestdagen?<br />
■■<br />
Hebben de herfst en het voorjaar ook hun rituelen?<br />
Tip: laat de kinderen een jaarposter maken. Op een groot karton worden (bijvoorbeeld in de vorm<br />
van een grote cirkel) de maanden van het schooljaar aangegeven. Hierop ontstaat een collage van<br />
beelden en woorden rond de feesten en rituelen van het komende schooljaar.<br />
10 <strong>Startweek</strong>
(*) Gilden<br />
Gilden ontstonden in de middeleeuwen als verenigingen van personen die hetzelfde beroep uitoefenden.<br />
Ze zorgden dat de zakelijke belangen behartigd werden en dat kennis, ervaring en vakmanschap<br />
werd doorgegeven. Zo ontstonden koopmansgilden, ambachtsgilden, godsdienstige<br />
gilden en ook schuttersgilden of schutsgilden. De laatste namen, vooral in het zuiden, lange tijd de<br />
bescherming op zich van de dorpsgemeenschap en de dorpskerk. De schuttersgilden van Brabant<br />
hebben als devies: trouw aan God, Kerk en Land, trouw aan gewest, streek en gezin, en ook trouw<br />
aan de gebruiken der voorouders, zoals die in het gilde bewaard zijn gebleven.<br />
A0De Twaalf Stenen<br />
Belangrijke momenten vragen om rituelen en symbolen. De Twaalf Stenen bij de rivier de Jordaan staan<br />
symbool voor de twaalf stammen van Israël die ooit samen het Beloofde Land binnentrokken. Net als in<br />
de Bijbel zelf is de volgende navertelling in de vorm van een terugblik. Hiervoor worden de kinderen<br />
Micha en Rina opgevoerd die in de oorspronkelijke Bijbelteksten zelf niet worden genoemd. Een<br />
Bijbelverhaal naar Numeri 13, 1-3 en Jozua 3.<br />
‘Mam, mogen we naar de rivier?’<br />
‘Ja hoor. Maar niet te ver het water in, hè? Tot aan de Twaalf Stenen.’<br />
‘Goed,’ zeiden Micha en Rina. En weg waren ze al. De hele middag speelden ze in het water En ze<br />
gingen maar één keer verder dan de stenen.<br />
‘Gek eigenlijk, die stenen,’ zei Micha toen ze naar huis liepen. ‘Hoe zouden ze daar gekomen zijn?’<br />
‘Geen idee,’ zei Rina. ‘Maar ze zijn al heel oud. Net als die daar.’<br />
Ze wees naar een grote berg stenen, langs de weg.<br />
‘O die,’ zei Micha. ‘“De puinhopen van Jericho” noemt opa die. Ik zal het hem eens vragen. Hij<br />
weet er vast meer van.’<br />
‘O, maar ik ook, hoor!’<br />
Rina en Micha schrokken.<br />
Wie zei dat? Daar, op een grote steen, zat een man. Wilde baard. Bruine, harige kleren.<br />
‘Wie bent u? Woont u hier?’<br />
De man lachte. ‘Hier? In deze puinhoop? Nou ja, ik kom er wel vaak. En bij de Twaalf Stenen ook.<br />
Ze zijn belangrijk, ook voor jullie trouwens.’<br />
‘Belangrijk? Hoe dan? We weten niet eens waar ze vandaan komen.’<br />
‘Precies,’ zei de geheimzinnige man. ‘Niemand weet dat meer. Dat is heel erg, want hun verhaal<br />
is belangrijk. Het hoort bij ons. Bij ons volk. En dus zit ik hier. Om het te vertellen. Willen jullie het<br />
horen?’ Rina en Micha keken elkaar aan. Ze moesten eigenlijk naar huis. Maar ze hadden nog wel<br />
even...<br />
‘Goed. De Twaalf Stenen. Weet je wie die heeft neergezet? Wijzelf. De Israëlieten. Maar dat<br />
verhaal begint al veel eerder. In Egypte, want daar woonden we toen. We hadden het zwaar. We<br />
waren slaven. Maar God heeft ons bevrijd. Hij maakte de Rietzee droog, zodat we er dwars<br />
doorheen konden lopen. Zo ontsnapten wij uit Egypte. God beloofde ons een eigen land. Maar dat<br />
duurde nog lang. We hebben jaren door de woestijn gelopen. Dat was niet makkelijk. Het was er<br />
warm en droog. Weinig te eten. Maar wat wel mooi was: we hoorden bij elkaar. We hielpen elkaar.<br />
We waren allemaal Israëlieten, en God was onze God. Toen, op een dag, waren we bij het Beloofde<br />
Land aangekomen. Bij de Jordaan. Jozua, onze leider, riep ons allemaal bij elkaar. Hij zei: “Mensen,<br />
morgen gaan we door het water heen. Dan begint er een nieuw leven. In ons eigen land.” “Hoera!”<br />
juichten we. Maar Jozua juichte niet. “We krijgen het daar niet makkelijk. De mensen die er wonen,<br />
willen vast niet dat wij erbij komen. Maar God gaat met ons mee. Hij helpt ons. Dat zullen jullie<br />
morgen wel zien!” De volgende dag was iedereen al vroeg wakker. In een grote stoet liepen we<br />
naar de oever van de Jordaan. Jozua voorop. De priesters droegen de gouden kist van God. Bij het<br />
water stond Jozua stil. Hij wenkte de priesters. “God zelf gaat voor ons uit,” riep hij. “Net als in<br />
Egypte, bij de Rietzee!” En zo was het! Toen de priesters met de kist van God het water instapten,<br />
11!
droogde het op. We konden zo naar de overkant lopen. Naar het Beloofde Land. “Dit moeten we<br />
onthouden,” zei Jozua. “We zetten twaalf grote stenen rechtop. Eén voor elke stam van Israël.<br />
Midden in de Jordaan.” Nou, die stenen staan er dus nog steeds. Om ons te vertellen, dat God met<br />
ons meeging. Dat hij nog altijd meegaat. Dat is het verhaal van de Twaalf Stenen. Nu kennen jullie<br />
het ook.’<br />
‘Mooi verhaal, mijnheer,’ zei Micha. ‘Maar één ding wil ik vragen. Het is toch een verhaal van<br />
heel lang geleden? Maar het lijkt wel of u er zelf bij bent geweest. U zegt steeds maar “wij”. Bent u<br />
dan al zo oud?’ De verteller lachte. ‘Nee, zo oud ben ik ook weer niet. Maar als je een verhaal heel<br />
spannend vindt, is het net of je er zelf bij bent, toch? Jullie net zo goed als ik.’ Micha knikte. ‘Maar<br />
nu moeten we naar huis. Etenstijd.’<br />
‘Ga maar gauw,’ zei de man. ‘Maar vergeet niet om het verhaal van de Twaalf Stenen door te<br />
vertellen als jullie zelf oud zijn!’<br />
Gesprek<br />
■■<br />
Aan welk verhaal herinneren de Twaalf Stenen?<br />
■■<br />
Waarom zijn het precies twaalf stenen?<br />
■■<br />
Als een verhaal spannend verteld wordt, is het net of je er zelf bij bent; klopt dat? Heb jij dat zelf<br />
weleens meegemaakt?<br />
■■<br />
Zijn er in school voorwerpen waar een verhaal aan vastzit?<br />
I0Mijn steen (1)<br />
Bij de twaalf stenen wordt het verhaal over Jozua verteld. Welke verhalen over het verleden worden<br />
aan de kinderen verteld? Geef de kinderen de opdracht om thuis een mooie steen te zoeken en<br />
die zo te bewerken (krasjes, kleurtjes, strikjes) dat het echt een eigen steen is.<br />
Vrijdag brengen ze hun steen mee naar school en vertellen het verhaal dat bij hun steen hoort.<br />
Een verhaal uit en over het verleden dat iemand hun ooit heeft verteld.<br />
don Eenvoudig beginnen<br />
Bladmuziek<br />
Bladmuziek met de eerste maten van drie bekende deuntjes. Herkennen de<br />
kinderen, van boven naar beneden: Advocaatje ging op reis, Für Elise en<br />
Vader Jakob?<br />
Open de interactieve kalenderplaat (of beluister track 5 van cd-2) en u<br />
hoort de drie melodieën. Eenvoudige melodieën die vaak als oefenstof<br />
worden gebruikt bij het leren bespelen van bijvoorbeeld blokfluit en piano.<br />
Laat kinderen, die op muziekles zitten, hierover vertellen.<br />
Ook zonder muziekles of kennis van bladmuziek kun je soms een melodie ontdekken: gewoon<br />
doen wat er getekend staat. Op een xylofoon hoge en lage bolletjes omzetten in hoge en lage tonen.<br />
Het meest eenvoudig is dan natuurlijk de derde melodie; daar is het ritme nog niet belangrijk<br />
en ook de toonhoogte is eenvoudig. Zo begint al het leren: eerst eenvoudig, daarna moeilijker.<br />
■■<br />
Wat verwachten de kinderen op leergebied dit jaar?<br />
■■<br />
Welke nieuwe dingen hopen ze te leren?<br />
■■<br />
Waar zien ze tegenop?<br />
■■<br />
Hoe denken ze eventuele problemen aan te pakken?<br />
■■<br />
Waar verwachten ze weinig problemen mee?<br />
■■<br />
Waar liggen hun talenten?<br />
12 <strong>Startweek</strong>
E0Knap hoor!<br />
Wat voor de een heel gemakkelijk is, is een echte prestatie voor een ander.<br />
Wat vind jij knap en reuzegoed?<br />
Wat kost jou transpiratie?<br />
Iets wat je kunt of zomaar doet?<br />
Wat vind jij een prestatie?<br />
Naar schoolgaan is een kleine rit.<br />
Maar als je in een rolstoel zit?<br />
Zo!<br />
Je ma raakt nooit een oven ‘an,<br />
maar bakt een taart voor twintig man!<br />
Poeh!<br />
Je pa zag nooit een stadion,<br />
en dan opeens… een marathon!<br />
Tjonge!<br />
Je zus heeft last van dyslexie<br />
maar leest toch mooi op AVI 3!<br />
Goed hoor!<br />
Je broertje wint een kano-race<br />
al heeft-ie last van watervrees.<br />
Te gek!<br />
Familiezwemfeest en je oma<br />
zwemt zonder enig zwemdiploma!<br />
Echt wel!<br />
Gesprek<br />
■■<br />
Wat kost jou weinig moeite?<br />
■■<br />
Wat vind jij voor jezelf een echte prestatie?<br />
■■<br />
Waarvan denk je: dit hoop ik over een jaar wél te kunnen?<br />
■■<br />
Welk klein stapje (of oefening) zou je nu al kunnen maken?<br />
Je vriend krijgt steeds een rooie kop.<br />
Toch zegt ie wel z’n spreekbeurt op!<br />
Nou, nou!<br />
Die kleine pup zag nooit het gras.<br />
Toch doet-ie netjes dáár zijn plas!<br />
Toppie!<br />
Die kat is eigenlijk heel sloom,<br />
maar spingt wel zomaar uit een boom!<br />
Toe maar!<br />
En jij? Wat kun jij reuzegoed?<br />
Wat kost jou transpiratie?<br />
Iets wat je kunt of zomaar doet?<br />
Wat vind jij een prestatie?<br />
- Marian van Gog -<br />
B0Ezelsbruggetje Een ezelsbruggetje is een hulpmiddel om iets te onthouden. Als je steeds vergeet wat de juiste<br />
volgorde is van de klank ‘oe’ dan zeg je tegen jezelf: O jé, o jé, eerst de o en dan de e!<br />
Het is handig als je zelf ezelbruggetjes kunt maken als dat nodig is. Eén methode is: maak een<br />
grappig zinnetje aan de hand van beginletters. Een voorbeeldje om de vier windrichtingen te<br />
onthouden: ‘Nieuwe Onderbroeken Zijn Wit’ of ‘Nooit Opstaan Zonder Wekker!’<br />
Welke ezelsbruggetjes kennen de kinderen?<br />
Gebruikt u ezelsbruggetjes? Geef eens enkele voorbeelden.<br />
Laat de kinderen enkele ezelsbruggetjes bedenken.<br />
13!
vrij Samenspel<br />
Orkest?<br />
De dirigent dirigeert, maar waar is zijn orkest? Dat orkest zit in uw klas!<br />
Hoe hebben de orkestleden deze eerste week ervaren? Voelt iedereen zich<br />
op zijn plek? Zijn de aanwijzigingen van de dirigent duidelijk? Zijn de<br />
werken, die ze moeten uitvoeren, niet te moeilijk of te makkelijk? Is er<br />
voldoende rust en concentratie? En is er genoeg ruimte om af en toe lekker<br />
je eigen partij te blazen?<br />
I0Samenspel Leveren de orkestleden ook een goed samenspel? Sluit de startweek af met enkele activiteiten waarbij<br />
de kinderen dat kunnen laten zien. Hier enkele suggesties voor kleine groepjes of de hele klas.<br />
Neuriën (groepjes)<br />
Een kind neuriet een paar maten van een lied, het volgende kind in de kring gaat verder met<br />
enkele maten, enzovoort. Krijgen ze samen het liedje compleet?<br />
Do Re Mi (groepen / klassikaal)<br />
Acht kinderen naast elkaar vormen een toonladder: wie wordt aangewezen, zingt zijn/haar noot.<br />
Een kind is de dirigent en wijst telkens een van de acht kinderen aan. Lukt het om samen een<br />
eenvoudige melodie of een bekend liedje te laten horen?<br />
Verhaal (groepen / klassikaal)<br />
Een kind begint met een openingszin, het volgende kind moet doorgaan op het laatste woord<br />
enzovoort. Bijvoorbeeld: Er was eens een oud paard. Paard at graag hagelslag. Hagelslag was er<br />
niet meer in het land, enzovoort. Maken ze samen een mooi, afgerond en grappig verhaal?<br />
Lege stoel (klassikaal)<br />
Zet alle stoelen in een grote kring. Ieder kind gaat op een stoel zitten, behalve een kind dat in het<br />
midden van de kring staat. Een stoel blijft dus leeg. Het kind dat rechts van de lege stoel zit, slaat<br />
met zijn linkerhand op de lege stoel en roept tegelijk de naam van een ander kind dat ergens in de<br />
kring op een stoel zit. Dat kind moet nu zo snel mogelijk op de lege stoel gaan zitten. Het kind dat<br />
in het midden van de kring staat, probeert zo snel mogelijk op de stoel te gaan zitten van het kind<br />
dat geroepen is. Wie is het snelste? Die mag blijven zitten! De verliezer gaat in het midden staan<br />
en het spel wordt herhaald. Kennen we elkaars namen goed genoeg? En lukt het om elkaar allemaal<br />
eens flink te laten rennen?<br />
I0Mijn steen (2)<br />
Hebben de kinderen allemaal hun steen meegebracht? Dan vertellen ze elkaar in kleine kringen<br />
de verhalen die bij de stenen horen.<br />
L0Groepsplaatje Maak met behulp van de kalenderplaat een mooi groepsplaatje. Download de kalenderplaat en<br />
plaats daarin de digitale (pas-)foto’s die de kinderen van elkaar maken. Hang een grote afdruk in<br />
het lokaal en geef iedere leerling een afdruk mee voor in de agenda of voor thuis.<br />
Werkt u niet digitaal? Laat dan (school-)pasfoto’s opplakken op de kalenderplaat zelf.<br />
14 <strong>Startweek</strong>
G0Gebed God,<br />
deze week zijn wij weer van start gegaan.<br />
Voor ons ligt een nieuw schooljaar,<br />
vol met onbekende en spannende momenten.<br />
Wij hopen dat het een gezellig en mooi jaar zal worden.<br />
En dat iedereen zich thuis zal voelen in onze groep.<br />
Dat zullen we zelf moeten doen.<br />
Maar wij vragen u om een beetje hulp daarbij.<br />
Help ons elkaar te steunen als het af en toe tegenzit.<br />
Help ons om dankjewel te zeggen als het goed gaat.<br />
Help ons naar elkaar te luisteren als we eenzaam zijn.<br />
Help ons elkaar te troosten als we verdriet hebben.<br />
En help ons om samen te lachen als er iets leuks gebeurt.<br />
Dank u wel dat u met ons meegaat,<br />
vandaag en alle dagen van het jaar.<br />
Amen.<br />
P0Suikerfeest Zondag 19 augustus is Suikerfeest. Hiermee wordt de Ramadan afgesloten, een periode waarin<br />
gelovige islamieten een maand lang van zonsopgang tot zonsondergang niet hebben gegeten en<br />
gedronken. ‘s Morgens is er een gebedsdienst in de moskee. Daarna gaan familieleden, vrienden<br />
en bekenden bij elkaar op bezoek om gelukwensen uit te wisselen. Het Suikerfeest is een uitbundig<br />
feest. Iedereen trekt nieuwe kleren aan. Er wordt extra feestelijk gegeten en de kinderen krijgen<br />
koek, snoepjes en geld toegestopt. Ook worden er extra aalmoezen gegeven aan de armen.<br />
15!