IN DIT NUMMER - Fiat 124 Sport Spider Register

MIJN OPA'S TRISTACH deel 2
In de vorige Due Posti nr. 115 hebben jullie kunnen
lezen waarom Salem Sutrovic zo verknocht is aan zijn
Zastava 1300 oftewel "Tristach" (helaas was bij de
drukker op de eerste pagina van zijn artikel de kleur
weggevallen).
Hij vertelde van de historie en de restauratie in Bosnie.
Nu het emotionele verhaal over het weerzien met zijn
vaderland, met Tristach.
De 1300 is een belangrijk onderdeel van mijn leven en de
herinneringen roepen de gevoelens op die mij ook naar de
plek trekken... de plek waar mijn leven begon...
Het is intussen 19 jaar geleden sinds ik mijn geboorteplaats
heb moeten verlaten... In mijn geheugen staat het
beeld gegrift van de situatie toen wij vertrokken en alles
daar achterlieten.
Het is weer lente en ik ben uitermate blij als het hard
regent... het liefst zo veel mogelijk en zo hevig mogelijk..
Als de wegen schoongespoeld zijn van al het strooizout
van de afgelopen winter is de tijd om mijn 1300 weer de
weg op te rijden en de wegen te verblijden met een oldschool
machine..
Mijn wens om naar voormalig Joegoslavie te rijden krijgt
langzamerhand zijn vorm. Nodige acties volgen elkaar
moeiteloos op. 1300 eerst APK klaarmaken voor de toelating
bij de RDW.
Bij de plaatselijke vakgarage wordt geconstateerd dat het
remsysteem nodige verversing nodig heeft.
Remcylinders worden gereviseerd, remschijven, remblokken,
en koperen leiding worden vervangen.
Koplampen worden gesteld, ontsteking en carburateur
worden eveneens goed afgesteld.
Rdw keuring was naderhand een kwestie van formaliteit,
we kwamen er moeiteloos doorheen,
zelfs kregen wij mooie
woorden toe over het model en
de staat ervan.
Plan was om eind Juli te gaan
rijden en twee weken later en
4000 km verder weer terug te
zijn in Oss.
Mijn reis begon spontaan maar
wel bijzonder op 22 juli, op
mijn verjaardag. Nadat ik avond
28 22
ervoor met een smoesje naar De Groene Engel werd
gelokt door mijn goede vriend Frank om samen met zijn
vrouw Joanda gezellig te dineren. Ik was totaal niet bezig
met mijn verjaardag, was helemaal gefocust op mijn reis
die gepland was op de 25ste.
Om middernacht werd champagne opengetrokken en de
hele Engel zong voor me. Frank Lemeer heeft het helemaal
geregiseerd, zelfs mijn lievelingsmuziek draaide.
Mijn 1300 pronkte aan de overkant van de straat...
Na zo een momentum besloot ik gelijk te vertrekken, op
mijn verjaardag te gaan rijden. Zo geschiedde.
Om 3 uur na middernacht zat ik in de auto en we waren
op weg naar het grootste avontuur uit onze levens.
Reis voltrok zich voorspoedig. Met 110km/h raasden we
over die Autobahn richting Balkan. Mensen zwaaiden
onderweg en moedigden ons aan uit de voorbijrijdende
autos.
Bij sommigen las ik van de blikken af dat ze het zelf ook
graag hadden willen doen... een oldtimer, alle tijd van de
wereld en lekker kilometers vreten.
Hoe verder we van Nederland
kwamen hoe mooier de reacties
van mensen waren... vol verbazing
en ongeloof zwaaiden ze
ons toe.
Bij de kroatisch-bosnische grens
kwamen alle douaniers uit de
huisjes en gingen om mijn auto
heen staan. Erg leuk en ongeloofelijk.
Ik wist even niet hoe ik
moest reageren, maar snel kreeg
ik in de gaten dat ze het ontzet-
tend bijzonder vonden om Zastava, de
Joegoslavische mercedes te zien met
nederlands kenteken.
Ik kreeg absolute voorrang ook van de
overige auto's om door de douane en
de grensposten te komen. Mooi was
dat om mee te maken. Er droop ongeloof
bij alle aanwezigen dat deze auto
uit Nederland kwam aanrijden.
Douane medewerkers zijn strakke, glimmende bakken
gewend, moderne, dure kilometervreters bestuurd door
gastarbeiders die overal in Europa aan het werk zijn
en met regelmaat naar het thuisfront komen om bij te
tanken.
Na 21 uur aan een stuk rijden kwam ik bij mijn zus aan
die in het noorden van Bosnie op vakantie verbleef met
haar hele gezin. Het was intussen bijna middennacht en
mijn 1300 heeft het uitstekend gedaan. Ik moet zeggen,
ik was volledig op, dat signaleerde mijn lichaam, maar
mijn geest was opgelucht en vrolijk dus we maakten er
een feest ervan tot in de vroege uurtjes, die mooie zwoelige
nacht... Mijn verjaardagfeestje was compleet.
Dag later vertrokken we richting Mali Zvornik. Mijn zus
en haar gezin in hun auto en ik met mijn 1300 voorop.
350 kilometer is het stuk dat voor ons stond. De weg
over dalen en bergen, waar de weersomstandigheden erg
wisselend zijn. Het was een mooie rit. Onderweg kwamen
we vee tegen waardoor we midden op de weg mochten
staan wachten tot dat kudde is overgestoken, hoog in
de bergen hadden we mist en nat wegdek, slecht onderhouden
wegen en superstrakke rijdstroken waar over
100km/h gereden kon worden.
Het werd steeds spannender nagelang we dichterbij de
bosnisch-servische grens kwamen, dichterbij Mali
Zvornik...
Zal ik zonder problemen Servie binnen mogen rijden,
gaan ze bij de grens moeilijk doen over het feit dat ik er
zolang daar niet meer ben geweest. Hoe is de situatie,
hangt er dat sfeertje welk in 1992 ook hing. Dreigend,
vrezend voor je eigen leven.... dat spookte door mijn
hoofd en door heel mijn lichaam..
Op de grensovergang mocht ik mijn paspoort afgeven, de
groene kaart en de autopapieren... iets wat gebruikelijk is
bij de grensovergangen.Ook mocht ik gelijk de auto aan
23
Boven: onderweg naar Sarajevo.
Hiernaast: net voor de grens, spanning stijgt.
de kant zetten, motor afzetten en in de
auto blijven zitten, wat niet gebruikelijk
was... die vijf minuten leken wel drie
dagen... weer spookten gedachten door
mijn hoofd... zou zo een politiepatroulle
onderweg zijn om mij op te pikken voor
verhoor... wat voeren ze in hun schild?...
Even later kwam een politieagent naar me toe en controleerde
chassinummer van de 1300 en bekeek hem gedetaileerd.
Hij was benieuwd of ik kentekenplaten zelf heb
vervaardigd, niet gelovend dat ik uit Nederland ben
komen rijden. Na enige uitleg over de geschiedenis van
mijn auto keken ze mij aan, met open mond luisterend
naar mijn verhaal over mijn Tristach... heel trots op
Zastava gaven ze mijn documenten terug en wensten mij
veel kilometers en geluk met mijn 1300.
Vijf minuten later stond ik voor de poort van ons huis,
achteruit opgesteld om de oprit op te rijden. Trillend van
de spanning en met tranen in mijn ogen reed ik netjes,
gecontroleerd en voorzichtig de auto op de oprit. Precies
zoals mijn opa het deed... met de deur open en half hangend
uit de auto keek ik achterom om de 1300 op de plek
neer te zetten, op de plek waar mijn opa’s tristach altijd
stond te pronken... voor het afzetten van de motor, paar
keer gas geven zodat het carburateurreservoir volledig
gevuld wordt met benzine... Een echte kenner zal weten
waarom dit uit voorzorg wordt gedaan.
Alles leek even hetzelfde als 19 jaar geleden.
Binnenplaats, de huizen, er liepen katten rond en ik
hoorde een haan kraaien.Zelfs de geur van onverwerkte
benzine uit de uitlaat van de 1300 hing nog in de lucht
tussen de huizen in.
Met kippenvel en tranen over mijn wangen vloog ik in de
armen van mijn ouders die naast de hele verrassing dat
ze mij daar zien, ook hun ogen niet konden geloven dat
ik met Tristach mijn reis heb gemaakt.
Alles leek hetzelfde en dat was het ook... het verschil is
dat er geen oorlog meer is en dat mensen vrolijk zijn en
zin hebben in hun eigen toekomst. 19 jaar lang is er weinig
aandacht besteed aan beheer van gebouwen en infra..
alles is vervallen en alles heeft een grote opknapbeurt